Δίας (πλανήτης): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αποκοψα τις πρώτες δύο παραγράφους Ετικέτες: Αναιρέθηκε μεγάλη αφαίρεση Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Αναίρεση έκδοσης 8440851 από τον 83.168.21.82 (Συζήτηση) Ετικέτα: Αναίρεση |
||
Γραμμή 1:
{{άλλεςχρήσεις3|Δίας}}
{{Πλανήτης
| name = Δίας
| symbol = [[File:Jupiter symbol.svg|25px|Αστρονομικό σύμβολο του Δία]]
| image = [[File:Jupiter and its shrunken Great Red Spot.jpg|260px|Εικόνα του Δία από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble]]
| caption = Άποψη του Δία σε φυσικό χρώμα τον Απρίλιο του 2014 <ref>Η εικόνα τραβήχτηκε από το [[Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ]] με χρήση της [[Wide Field Camera 3]], στις 21 Απριλίου 2014. Η ατμόσφαιρα του Δία και η εμφάνισή της αλλάζει σταθερά, συνεπώς η τωρινή της εμφάνιση ενδεχομένως δεν μοιάζει με αυτήν που είχε όταν τραβήχτηκε η φωτογραφία. Ωστόσο στην εικόνα φαίνονται κάποια σταθερά χαρακτηριστικά όπως η [[μεγάλη ερυθρά κηλίδα]] κάτω δεξιά, και η αναγνωρίσιμη ταινιωτή εμφάνιση του πλανήτη.</ref>
| orbit_ref = <ref name=VSOP87>{{cite journal |title=Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and planets |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=282 |issue=2 |pages=663–683 |date=Φεβρουάριος 1994 |last1=Simon |first1=J.L. |last2=Bretagnon |first2=P. |last3=Chapront |first3=J. |last4=Chapront-Touzé |first4=M. |last5=Francou |first5=G. |last6=Laskar |first6=J. |bibcode=1994A&A...282..663S}}</ref>
| epoch = [[J2000]]
| aphelion = 5.45492 AU (816.04 Gm)
| perihelion = 4.95029 AU (740.55 Gm)
| semimajor = 5.20260 AU (778.299 Gm)
| eccentricity = 0.048498
| inclination =
{{plainlist |
* 1.303° ως προς την [[εκλειπτική]]
* 6.09° ως προς τον [[ισημερινός|ισημερινό]] του [[Ήλιος|Ήλιου]]
* 0.32° ως προς το [[αναλοίωτο επίπεδο]]<ref>{{cite web
|date=3 Απριλίου 2009
|title=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter
|url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif
|accessdate=10 Απριλίου 2009
}} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/5gOzK38bc?url=http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |date=2009-04-29 }} written by Aldo Vitagliano;</ref>
}}
| asc_node = 100.464°
| arg_peri = 273.867°
| mean_anomaly = 20.020°
| period =
{{plainlist |
* 11.8618 ιουλιανά έτη
* 4332.59 ημέρες
* 10475.8 ηλιακές ημέρες Δία<ref name=Seligman>{{cite web|url = http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm|title = Rotation Period and Day Length|last = Seligman |first = Courtney|accessdate = 13 Αυγούστου 2009}}</ref>
}}
| synodic_period = 398.88 ημέρες<ref name="fact">{{cite web|url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html|title = Jupiter Fact Sheet|publisher = NASA|last = Williams|first = David R.|accessdate = August 8, 2007|date = November 16, 2004}}</ref>
| avg_speed = 13.07 km/s<ref name="fact" />
| satellites = [[Δορυφόροι του Δία|79]] (το 2018)
| physical_characteristics = yes
| flattening = 0.06487±0.00015 <!-- calculated from data in ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" -->
| equatorial_radius =
{{plainlist |
* 71,492±4 km <ref name=Seidelmann>{{cite journal| doi = 10.1007/s10569-007-9072-y| last1 = Seidelmann| first1 = P. Kenneth| last2 = Archinal| first2 = Brent A.| last3 = A'Hearn<!-- written A'hearn here, mostly A'Hearn elsewhere -->| first3 = Michael F.| display-authors = 3| last4 = Conrad| first4 = Albert R.| last5 = Consolmagno| first5 = Guy J.| last6 = Hestroffer| first6 = Daniel| last7 = Hilton| first7 = James L.| last8 = Krasinsky| first8 = Georgij A.| last9 = Neumann| first9 = Gregory A.| last10=Oberst | first10=Jürgen | last11=Stooke | first11=Philip J. | last12=Tedesco | first12=Edward F. | last13=Tholen | first13=David J. | last14=Thomas | first14=Peter C. | last15=Williams | first15=Iwan P. | year = 2007| title = Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006| journal = Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy| volume = 98| issue = 3| pages = 155–180| pmid = | pmc = | bibcode = 2007CeMDA..98..155S|}}</ref><br /> <ref>αναφέρεται σε επίπεδο ατμοσφαιρικής πίεσης 1 bar</ref>
* 11.209 φορές της [[Γη]]ς
}}
| polar_radius =
{{plainlist |
* 66854±10 km <ref>Ατμοσφαιρική πίεση 1bar </ref>
* 10.517 φορές της [[Γη]]ς
}}
| mean_radius = 69911±6 km <ref name=Seidelmann/>
| surface_area =
{{plainlist |
* 6.1419×10<sup>10</sup> km<sup>2</sup><ref>Ατμοσφαιρική πίεση 1bar </ref> <ref>{{cite web |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |title=Solar System Exploration: Jupiter: Facts & Figures |work=NASA |date=7 Μαΐου 2008}}</ref>
* 121.9 φορές της Γης
}}
| volume =
{{plainlist |
* 1.4313×10<sup>15</sup> km<sup>3</sup><ref name="fact" />
* 1321 της Γης
}}
| mass =
{{plainlist |
* 1.8986×10<sup>27</sup> kg<ref name="fact" />
* 317.8 φορές της Γης
* 1/1047 του Ήλιου<ref name=ssd-constants>{{cite web
|title=Astrodynamic Constants
|publisher=JPL Solar System Dynamics
|date=27 Φεβρουαρίου 2009
|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?constants
|accessdate = 8 Αυγούστου 2007}}</ref>
}}
| density = 1.326 g/cm<sup>3</sup><ref name="fact" />
| surface_grav = 24.79 m/s<sup>2</sup><ref name="fact" /><br>2.528 [[g-force|g]]
| moment_of_inertia_factor = 0.254<ref name="PS15">{{cite book|last2=Lissauer|first2=Jack J.|last1=de Pater|first1=Imke|title=Planetary Sciences|date=2015|url= https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&pg=PA250|page= 250|publisher=Cambridge University Press|location=New York|isbn=978-0521853712|edition=2nd updated}}</ref> (εκτίμηση)
| escape_velocity = 59.5 km/s<ref name="fact" />
| sidereal_day = 9.925 h<ref>{{cite web
|author = Seidelmann, P. K.
|author2 = Abalakin, V. K.
|author3 = Bursa, M.
|author4 = Davies, M. E.
|author5 = de Burgh, C.
|author6 = Lieske, J. H.
|author7 = Oberst, J.
|author8 = Simon, J. L.
|author9 = Standish, E. M.
|author10 = Stooke, P.
|author11 = Thomas, P. C.
|date = 2001|url = http://www.hnsky.org/iau-iag.htm
|title = Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000
|publisher = HNSKY Planetarium Program
|accessdate = 2 Φεβρουαρίου 2007}}</ref> (9 h 55 m 30 s)
| rot_velocity = 12.6 km/s <br> {{val|45300|u=km/h}}
| axial_tilt = 3.13° (to orbit)<ref name="fact"/>
| right_asc_north_pole = 268.057° <br> {{RA|17|52|14}}<ref name=Seidelmann />
| declination = 64.496°<ref name=Seidelmann />
| albedo = 0.343 ([[Λευκαύγεια Bond|Bond]])<br>0.52 ([[Γεωμετρική λευκαύγεια|γεωμ.]])<ref name="fact" />
| magnitude = {{val|-1.6}} to {{val|-2.94}}<ref name="fact" />
| angular_size = 29.8″ to 50.1″<ref name="fact" />
| temperatures = yes
| temp_name1 = επίπεδο 1 bar
| min_temp_1 =
| mean_temp_1 = 165 [[Kelvin|K]] (−108 °C)<ref name="fact" />
| max_temp_1 =
| temp_name2 = 0.1 bar
| min_temp_2 =
| mean_temp_2 = 112 K<ref name="fact" />
| max_temp =
| atmosphere = yes
| atmosphere_ref =
<ref name="fact" />
| surface_pressure = 20–200 [[Pascal (μονάδα)|kPa]]<ref>{{cite journal
|author=Anonymous|title=Probe Nephelometer
|journal=Galileo Messenger|publisher=NASA/JPL
|date=March 1983|issue=6
|url=http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html
|accessdate = February 12, 2007}}</ref> (επίπεδο νεφών)
| scale_height = 27 km
| atmosphere_composition = κατά όγκο:<br>
{{aligned table|cols=2
| 89.8±2.0% | [[υδρογόνο]] (H<sub>2</sub>)
| 10.2±2.0% | [[ήλιο]] (He)
| ≈ 0.3% | [[μεθάνιο]] (CH<sub>4</sub>)
| ≈ 0.026% | [[αμμωνία]] (NH<sub>3</sub>)
| ≈ 0.003% | [[δευτερίδιο του υδρογόνου]] (HD)
| 0.0006% | [[αιθάνιο]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>)
| 0.0004% | νερό (H<sub>2</sub>O)
}}
'''Πάγοι''':
* [[αμμωνία]] (NH<sub>3</sub>)
* νερό (H<sub>2</sub>O)
* [[υδροσουλφίδιο της αμμωνίας]] (NH<sub>4</sub>SH)
}}
O '''Δίας''' είναι ο μεγαλύτερος [[πλανήτης]] του [[Ηλιακό Σύστημα|Ηλιακού Συστήματος]] σε διαστάσεις και [[μάζα]]. Είναι ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον [[Ήλιος|Ήλιο]]. Στην [[Αστρονομία]] έχει το σύμβολο[[Αρχείο:Jupiter symbol.svg|20px]]. Είναι ένας [[γίγαντας αερίων]] με [[μάζα]] λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής, αλλά δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ο Δίας, μαζί με τον [[Κρόνος (πλανήτης)|Κρόνο]], τον [[Ουρανός (πλανήτης)|Ουρανό]] και τον [[Ποσειδώνας (πλανήτης)|Ποσειδώνα]], αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες.
Ο πλανήτης ήταν γνωστός από τους αστρονόμους της αρχαιότητας και συνδέθηκε με τη μυθολογία και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις πολλών πολιτισμών. Οι Έλληνες και αργότερα οι [[Ρωμαίοι]] ονόμασαν τον πλανήτη από τον ελληνικό θεό Δία (Jupiter). Όταν φαίνεται από την Γη, ο Δίας μπορεί να φτάσει σε [[φαινόμενο μέγεθος]] -2,95, καθιστώντας τον κατά μέσο όρο, το τρίτο φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό τη νύχτα μετά από τη [[Σελήνη (δορυφόρος)|Σελήνη]] και την [[Αφροδίτη (πλανήτης)|Αφροδίτη]]. (Ο [[Άρης (πλανήτης)|Άρης]] μπορεί να ταιριάξει σε σύντομα χρονικά διαστήματα τη φωτεινότητα του Δία σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς του.)
| |||