Μάχη του Πελεκάνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Με την άνοδο του Ανδρόνικου Γ' στον θρόνο το 1328, τα αυτοκρατορικά εδάφη στην Ανατολία είχαν συρρικνωθεί δραματικά, από σχεδόν όλα τα δυτικά σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας, σαράντα χρόνια νωρίτερα, σε μερικά διάσπαρτα φυλάκια κατά μήκος του [[Αιγαίο πέλαγος|Αιγαίου]] και σε ένα μικρό πυρήνα γύρω από την περιοχή της Νικομηδείας (150 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα [[Κωνσταντινούπολη]]). Λίγο διάστημα πριν, οι Τούρκοι είχαν [[Πολιορκία της Προύσας|καταλάβει]] τη σημαντική πόλη της [[Προύσα]]ς στη Βιθυνία. Ο Ανδρόνικος αποφάσισε να απελευθερώσει τις σημαίνουσες πολιορκημένες πόλεις της Νικομηδείας της Νίκαιας και ήλπιζε να σταθεροποιήσει το μέτωπο.<ref name=Treadgold>Treadgold, σελ. 761.</ref> Μαζί με τον Μέγα Δομεστικό [[Ιωάννης ΣΤ´ Καντακουζηνός|Ιωάννη Καντακουζηνό]], ο Ανδρόνικος καθοδήγησε έναν στρατό από 4.000 άνδρες από τη [[Θάλασσα του Μαρμαρά]] προς τη Νικομήδεια.<ref name="Nicol">{{cite book|last=Nicol|first=Donald M.|title=The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, C. 1295-1383|publisher=Cambridge University Press|year=2002|ISBN=9780521522014|pages=32–33}}</ref> Στις 10 Ιουνίου, ο Ορχάν έστειλε 300 ιππείς τοξότες, με σκοπό να δελεάσει τους Βυζαντινούς να ανέβουν στους λόφους, αλλά οι Βυζαντινοί απώθησαν τη μικρή τουρκική δύναμη και φάνηκαν απρόθυμοι να προχωρήσουν περαιτέρω.<ref name=Treadgold/><ref>{{cite book|last=Kyriakidis|first=Savvas|title=Warfare in Late Byzantium, 1204-1453|url=https://archive.org/details/warfarelatebyzan00kyri|publisher=BRILL|year=2011|ISBN=9789004206663|page=[https://archive.org/details/warfarelatebyzan00kyri/page/n224 204]}}</ref> Τότε, οι δύο στρατοί επιδόθηκαν σε αψιμαχίες χωρίς εμφανή νικητή μέχρι το σούρουπο, όταν και ο βυζαντινός στρατός ετοιμαζόταν να υποχωρήσει, αλλά οι Τούρκοι δεν του επέτρεψαν κάτι τέτοιο.<ref name="Nicol"/> Ο Ανδρόνικος και ο Καντακουζηνός τραυματίστηκαν ελαφρώς, την ίδια ώρα που φήμες έλεγαν πως ο Αυτοκράτορας είχε ήδη πεθάνει ή τραυματιστεί θανάσημα, με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός.<ref name="Nicol"/> Τελικά, η υποχώρηση μετατράπηκε σε ήττα με βαριές απώλειες για τους Βυζαντινούς.<ref name=Treadgold/><ref name="Nicol"/> Ο Καντακουζηνός οδήγησε τους εναπομείναντες Βυζαντινούς στρατιώτες στην Κωνσταντινούπολη μέσω της θάλασσας.<ref name=Treadgold/><ref name="Nicol"/>

Η μάχη του Πελεκάνου ήταν η πρώτη σύγκρουση στην οποία ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας συνάντησε ένα Οθωμανό Μπεή.<ref name="Nicol"/><ref name="Finlay">{{cite book|last=Finlay|first=George|title=History of the Byzantine Empire|url=https://archive.org/details/historybyzantin02finlgoog|publisher=Blackwood, Harvard University|year=1854|page=[https://archive.org/details/historybyzantin02finlgoog/page/n545 530]}}</ref> Η ηθική επίδραση της μάχης ήταν πιο σημαντική από την ίδια τη μάχη - οι βαρέως οπλισμένοι και πειθαρχημένοι Βυζαντινοί ηττήθηκαν από τους ελαφρώς οπλισμένους και άτακτους Τούρκους - το ηθικό του Βυζαντινού Αυτοκράτορα και του έθνους είχε κλονιστεί.<ref name="Finlay"/> Μια εκστρατεία αποκατάστασης της τάξης ματαιώθηκε.<ref name=Treadgold/> Από τότε, ο βυζαντινός στρατός δεν προσπάθησε να ανακαταλάβει περιοχές στην Ασία. Οι πρώην αυτοκρατορικές πρωτεύουσες της [[Νικομήδεια|Νικομηδείας]] και της [[Νίκαια Βιθυνίας|Νίκαιας]] δεν απελευθερώθηκαν και η διατήρηση του αυτοκρατορικού ελέγχου γύρω από τον [[Βόσπορος|Βόσπορο]] δεν ήταν πλέον δυνατή. Οι Οθωμανοί [[Πολιορκία της Νίκαιας (1328-1331)|κατέλαβαν τη Νίκαια το 1331]] και τη [[Πολιορκία της Νικομηδείας|Νικομήδεια το 1337]].<ref name="Nicol"/> Οι κάτοικοι της Νίκαιας της Νικομηδείας γρήγορα και πρόθυμα ενσωματώθηκαν στην επεκτεινόμενη [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] και πολλοί απ' αυτούς ασπάστηκαν το [[Ισλάμ]] έως το 1340.<ref name="Nicol2">{{cite book|last=Nicol|first=Donald M.|title=The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453|url=https://archive.org/details/lastcenturiesbyz00nico|publisher=Cambridge University Press|year=1993|ISBN=9780521439916|page=[https://archive.org/details/lastcenturiesbyz00nico/page/n203 171]}}</ref> Με την κατάληψη αυτών των πόλεων και του [[Πριγκιπάτο του Καράσι|Πριγκιπάτου του Καράσι]] το 1336, οι Οθωμανοί ολοκλήρωσαν την κατάληψη της [[Βιθυνία]]ς και του βορειοδυτικού άκρου της [[Ανατολία]]ς.<ref name="Nicol2"/>