Μιχάλης Κουνελάκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στη διάρκεια της Κατοχής ο Μ. Κουνελάκης επικεντρώθηκε στη διδασκαλία στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου, τη διεύθυνση του οποίου ανέλαβε εκείνη την περίοδο, και στη συγγραφή θεατρικών έργων. Το έργο του ''Τα μάγια'' διακρίθηκε το 1941 στον Καλοκαιρίνειο Δραματικό Διαγωνισμό που διοργάνωνε ο Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός. Το 1944 έγραψε τη σατιρική κωμωδία ''Η απαγωγή της Σμαράγδως'', το πιο αναγνωρισμένο και πολυπαιγμένο έργο του, το οποίο υπέβαλε στο Εθνικό Θέατρο, χωρίς όμως θετική εξέλιξη.<ref>{{Cite news|url=|title=Η σημερινή πρώτη|last=Κουνελάκης|first=Μιχάλης|work=Τα Νέα [Αθήνα]|date=09/08/1947|page=2|archive-url=|archive-date=|accessdate=|via=}}</ref> Η πρώτη θεατρική παραγωγή τού έργου έγινε το καλοκαίρι του 1947 από την Εταιρία Ελληνικού Θεάτρου του [[Τζαβαλάς Καρούσος|Τζαβαλά Καρούσου]]{{efn|Ο Καρούσος θα εντάξει την Απαγωγή της Σμαράγδως στο ρεπερτόριο του θιάσου του και θα επαναλάβει παραστάσεις της σε αρκετές περιοδείες του τα μετ' έπειτα χρόνια.}} (Θέατρο Μακέδο) και γνώρισε την ανταπόκριση του κοινού, με αποτέλεσμα να συμπεριληφθεί αμέσως στο ρεπερτόριο και άλλων θιάσων (Θίασος Νέων Καλλιτεχνών 1948, Θίασος Αδ. Λεμού 1948, Θίασος Β. Αργυρόπουλου 1949). Η κωμωδία αυτή γνώρισε αρκετές ακόμα παραγωγές κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών (Κ.Θ.Β.Ε. 1977, Εθνικό Θέατρο 1995 κ.ά.), ενώ εξακολουθεί να παίζεται μέχρι και σήμερα τόσο από επαγγελματικούς όσο και από ερασιτεχνικούς θιάσους. Οι θεατρικοί κριτικοί στην πλειονότητά τους υποδέχτηκαν το έργο με θετικά σχόλια, κατατάσσοντάς το στα άρτια, σύγχρονα ελληνικά θεατρικά έργα<ref>{{Cite news|url=|title="Η απαγωγή της Σμαράγδως". Κωμωδία του κ. Μιχ. Κουνελάκη, "Εταιρία Ελληνικού Θεάτρου"|last=Παράσχος|first=Κλέων|work=Η Καθημερινή [Αθήνα]|date=12/08/1947|page=|archive-url=|archive-date=|accessdate=|via=}}</ref> και θεωρώντας το μία από τις καλύτερες ελληνικές κωμωδίες<ref>{{Cite book|title=Το ελληνικό θέατρο, τόμος Δ΄: 1945-1948|first=Άλκης|last=Θρύλος|publisher=Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη|isbn=|year=1978|location=Αθήναι|page=339|quote=}}</ref>. Εντελώς αντίθετη αντιμετώπιση είχαν τα επόμενα έργα του Μ. Κουνελάκη που ανέβηκαν επί σκηνής, τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική (''Τα δίδυμα της Αγίας Ελεούσας'', ''Το ενοικιοστάσιο'', ''Ερωτική καθοδήγηση'', ''Ο Θεόφιλος και οι κληρονόμοι του''). Οι κριτικές υπήρξαν έντονα αρνητικές, στα όρια της απαξίωσης του συγγραφέα, στοιχείο που συμπυκνώνεται σε μεταγενέστερο σχόλιο του εκδότη του περιοδικού «Θέατρο»: «Θα μείνει μόνο η "Αρπαγή της Σμαράγδως". Κι αν είχε κάνει μόνον αυτό στη ζωή του, θα ήταν πολύ πιο κερδισμένος».<ref>{{Cite journal|url=https://ejournals.lib.uoc.gr/index.php/theatre/issue/view/60/ΘΕΑΤΡΟ%20Χρόνος%20Ε%27%2C%20Τεύχος%2025%2C%20Γενάρης%20-%20Φλεβάρης%201966|title=Το δίμηνο|last=|first=|date=Γενάρης - Φλεβάρης 1966|journal=Θέατρο|accessdate=25 Αυγούστου 2020|doi=|quote=|issue=25|page=58}}</ref> Τέλος, κάποια από τα θεατρικά του έργα δεν παραστάθηκαν ποτέ στο επαγγελματικό θέατρο (''Τα μάγια'', ''Ο έφεδρος'' κ.ά.).

Το καλοκαίρι του 1946 ο Μ. Κουνελάκης δημιούργησε τον τελευταίο θίασοθίασό του, την «Ελληνική Κωμωδία». Με έδρα το Θέατροθέατρο Βέρα παρουσίασε δύο παραγωγές,: το έργο ''Δακτυλογράφος ζητεί θέσιν'' του [[Τίμος Μωραϊτίνης|Τίμου Μωραϊτίνη]] και ''Ο απένταρος εκατομμυριούχος'' του Νίκου Βυζαντινού. Η επόμενη σκηνοθετική δουλειά του πραγματοποιήθηκε στον θίασο του παλιού μαθητή του, του Αδ. Λεμού, με την παρουσίαση του έργου ''Τιτάνικ βαλς'' του Τούντορ Μουσατέσκο (Διονύσια, 1949). Το 1954 επανήλθε σκηνοθετικά στο ίδιο έργο για λογαριασμό του θιάσου Λ. Καλλέργη – ΔάφνηΔ. Σκούρα, παρουσιάζονταςπαρουσιάζοντάς το όμως, υπό τον τίτλο ''Βουλευτής με το ζόρι'' (Θέατροθέατρο Ραντάρ, 1954).<ref>{{Cite book|title=Το νεοελληνικό θέατρο στα μεταπολεμικά χρόνια (1944-1967) [διδακτορική διατριβή]|first=Ελένη|last=Σταματοπούλου|publisher=Α.Π.Θ. - Σχολή Καλών Τεχνών - Τμήμα Θεάτρου|isbn=|year=2017|chapter=Παράρτημα: παραστασιογραφία|location=Θεσσαλονίκη|page=|url=https://ikee.lib.auth.gr/record/294798/files/GRI-2017-20463-2.pdf|quote=}}</ref> Το καλοκαίρι του 1954 πραγματοποίησε μία ακόμα σκηνοθεσία —μάλλον και την τελευταία του σε επαγγελματικό θίασο— με την παράσταση του έργου του Θ. Συναδινού ''Σατανάς'' (Θίασοςθίασος Άννας Λώρη). Επιπλέον, το 1952 ο Μ. Κουνελάκης σκηνοθετείσκηνοθέτησε στο αρχαίο θέατρο του Άργους την παράσταση ''Παλαμήδης'', στο πλαίσιο μίας συνεργασίας τουτού τοπικού Συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός» και του θεατρικού παραρτήματος του Ελληνικού Ωδείου στο Ναύπλιο.<ref>{{Cite book|title=Θέατρο και Δημοκρατία: με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας (Πρακτικά Ε' Πανελληνίου Θεατρολογικού Συνεδρίου, Αθήνα 2014), Α΄ τόμος|first=Μαρία|last=Βελιώτη - Γεωργοπούλου|publisher=ΕΚΠΑ - Τμήμα Θεατρικών Σπουδών|isbn=978-618-84080-3-6|year=2018|chapter=Η ναυπλιακή τραγωδία Παλαμήδης|location=Αθήνα|page=157-158|quote=}}</ref>{{efn|Ανάμεσα στου δύο εμπλεκόμενους φορείς υπογράφτηκε λεπτομερείς σύμβαση συνεργασίας με αναφορές στους συντελεστές, στις ημερομηνίες και στις αμοιβές.}} Στην παράσταση αυτή συμμετείχαν μαθητές του Ωδείου ως μέλη του χορού και επαγγελματίες ηθοποιοί στους βασικούς ρόλους (Μ. Κατράκης, Β. Ανδρεόπουλος, Δ. Βεάκης, Ν. Περγιάλης κ.ά). Πρόκειται για μια παράσταση, η εξέταση της οποίας αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, αναδεικνύει στοιχεία για το εύρος των δράσεων του Ελληνικού Ωδείου υπό τη διεύθυνση του Μ. Κουνελάκη,{{efn|Η λειτουργία του Παραρτήματος του Ωδείου στο Ναύπλιο (1946–1963) σχεδόν ταυτίζεται με τη θητεία του Μ. Κουνελάκη στη διεύθυνση του Ωδείου.}} για τη συμβολή του στο «μπόλιασμα» των παραστάσεων επίδειξης των δραματικών σχολών με το ημί–επαγγελματικόημι-επαγγελματικό θέατρο, αλλά και για την ενασχόληση του ίδιου του Κουνελάκη στομε ημί–επαγγελματικότο ημι-επαγγελματικό θέατρο.

Τέλος, κατά τη δεύτερη μεταπολεμική δεκαετία ασχολήθηκε συστηματικά με την παρουσίαση θεατρικών έργων στο ραδιόφωνο είτε ως σκηνοθέτης είτε ως συγγραφέας ή μεταφραστής. Παρουσίασε κάποια θεατρικά κείμενα που έγραψε ο ίδιος ειδικά για το ραδιόφωνο (''Ερωτική απαγωγή'', ''Απ’ το παράθυρο'', ''Η γούνα''), αλλά και μια σειρά έργα πρόζας άλλων δραματουργών. Αναφέρονται ενδεικτικά: ''Το κύκνειο άσμα'' του Α. Τσέχοφ με ερμηνευτή τον Αιμ. Βεάκη (1951), το έργο του [[Δημήτριος Κορομηλάς|Δ. Κορομηλά]] ''Η τύχη της Μαρούλας'' (1952), το μονόπρακτο του Γρ. Ξενόπουλου ''Καβαλλερία Ποπολάνα'' (1955) κ.ά. Παράλληλα, διασκεύασε και σκηνοθέτησε για το ραδιόφωνο και κάποιες οπερέτες, όπως: ''Η κόρη της καταιγίδας'' του [[Θεόφραστος Σακελλαρίδης|Θ. Σακελλαρίδη]] (1958), Η γυναίκα του δρόμου του [[Νίκος Χατζηαποστόλου|Ν. Χατζηαποστόλου]], ''Όνειρο αποκριάτικης'' βραδιάς των Τ. Μωραϊτίνη και Ιωσήφ Ριτσιάρδη (1959) κ.ά. Επίσης, έγραψε και το σενάριο για την κινηματογραφική ταινία ''Άντρα θέλω με πυγμή'' (1959) της Νικολς Φίλμ με πρωταγωνίστρια την [[Καλή Καλό]].