Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του «Μακροχώρι Ημαθίας»

Το Μακροχώρι βρίσκεται ανατολικά της [[Βέροια]]ς, σε απόσταση 8χλμ8 χλμ. από το κέντρο της, και ο πρώτος οικισμός στο δρόμο από Βέροια προς Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στο κάμπο της Ημαθίας και περιβάλλεται από κατοικίες, χώρους εργασίας και εντατικές καλλιέργειες κάθε λογής παραγωγής. Είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Ημαθίας.

Από την περιοχή του Μακροχωρίου προέρχονται αρχιτεκτονικά μέλη και τρεις επιγραφές των ρωμαϊκών χρόνων όπως του μονομάχου Πεκουλιάρη ( ο μονομάχος ήταν vetiarius δηλ. δικτυοβόλος και το όνομά του ήταν συνηθισμένο σε πρόσωπα ταπεινής καταγωγής. Αναφέρεται ότι κέρδισε σε αγώνα πυγμής α΄ νίκη . Η επιτύμβια στήλη βρέθηκε το 1969). Στην ευρύτερη περιοχή επίσης εντοπίστηκε καμίνι κατασκευής απλών κεραμικών σκευών της Ρωμαϊκής περιόδου.

Κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων, η περιοχή αποτέλεσε τόπο παραμονής των μελών της βυζαντινής αριστοκρατίας. Η ιστορία του σίγουρα ακολούθησε την ιστορική μοίρα όλης της περιοχής. Από το 989 έως το 1001 την περιέλαβε στο κράτος του ο [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Τσάρος Σαμουήλ]]. Στην [[Φραγκοκρατία]] (1204) δόθηκε στο [[βασίλειο της Θεσσαλονίκης]] και στον [[Βονιφάτιος ο Μομφερατικός|Βονιφάτιο τον Μομφερατικό]]. Το 1206, ο Τσάρος [[Καλογιάν της Βουλγαρίας|Ιωαννίτζης]] (Σκυλογιάννης) λεηλάτησε την περιοχή και κατέλαβε τη Βέροια εγκαθιστώντας και Βούλγαρο επίσκοπο. Το 1207 επέστρεψαν οι Φράγκοι και εκδιώχθηκαν οριστικά το 1215/6. Το 1345 ο Κράλης [[Στέφανος Δουσάν]] κατακτά όλη την περιοχή ως το 1355. Στα τέλη του 14 ου αιώνα (1373 - 4) εμφανίστηκαν οι Τούρκοι με ηγέτη τον γαζήΓαζή ( μεθοριακός ιερός πολεμιστής ) Εβρενός Μπέη , έναν πρώην βυζαντινό διοικητή που είχε ασπαστεί το Ισλάμ . Ο Εβρενός λειτουργούσε ως ελάσσων συνέταιρος των Οθωμανών εμίρηδων και αυτοί του παραχώρησαν αχανείς γαίες στην Βόρεια Ελλάδα . Η περιοχή υπέφερε από τις επιδρομές τους . Η Βέροια περιήλθε στα χέρια τους ίσως δύο φορές πριν οριστικά την αποκτήσουν , με παράδοση , στις 9 Απριλίου του 1433.

Η πρώτη γνωστή αναφορά στον οικισμό γίνεται το 1326 στην διαθήκη ενός άρχοντα Σκουτάριου του Θεόδωρου Σαραντηνού. Σε αυτήν περιέχονται τα σχετικά με την αφιέρωση κτημάτων στην Πατριαρχική και [[Σταυροπηγιακή]] Μονή του Τιμίου Προδρόμου της Πέτρας που είχε ιδρύσει ο ίδιος μέσα στην πόλη της Βέροιας, ίσως στην περιοχή του σημερινού 6 ου Δημοτικού Σχολείου που τότε ονομάζονταν '' του Σκωρονύχου ''.

Αυτήν την περιοχή οι παλιοί κάτοικοί της ονομάζουν «Ρουμλούκι» (τουρκ. Rumlik) δηλαδή περιοχή των Ρωμιών (Ελληνότοπος). Είναι μία περιοχή με περίπου πενήντα χωριά και με όρια ανατολικά το Καρασμάκι (Λουδίας) και το Θερμαϊκό Κόλπο, τις παρυφές των Πιερίων νότια , τους πρόποδες του [[Βέρμιο|Βερμίου]] προς δυτικά και την περιοχή του πρώην Βάλτου των Γιαννιτσών βόρεια. Την περιοχή αυτή διασχίζει ο ποταμός Αλιάκμονας (ο ακαταπόνητος σύμφωνα με την ετυμολογία του, τουρκ. Ιντζέ Καρά - μεταφρ. ο αδύνατος και μαύρος-μεγάλος δηλ. ο στενός και με πολύ νερό και σλαβ. Μπίστριτσα - μεταφρ. ο διαυγής) ο οποίος τουλάχιστον κατά τη βυζαντινή περίοδο ήταν πλωτός. Οι Ρουμλουκιώτες κάτοικοι διατήρησαν την ελληνικότητά τους στη γλώσσα, στα έθιμα και στη συνείδηση. Οι παλιές παντρεμένες γυναίκες φορούσαν το χαρακτηριστικό κάλυμμα του κεφαλιού, το κατσούλι, και με περηφάνια ανέφεραν την παράδοση που θέλει το Μ. Αλέξανδρο να τιμά τον ηρωισμό που έδειξαν σε κάποια μάχη φορώντας σε αυτές την περικεφαλαία των αντρών που δείλιασαν.

Κατά την Τουρκοκρατία το Μικρογούζι, όπως είχε μετονομαστεί πλέον το Μακροχώρι, ανήκε στον κάζα της Καρά Φεριέ (Βέροιας) .

ΕνωμένοΚοντά σχεδόνίσως με το Μικρογούζι ήταν και το βακουφοχώρι Άσμπογα που η ύπαρξή του αναφέρεται το 1506 έως το 1519 και το 1550. Στη συνέχεια παύει η αναφορά του παραπάνω χωριού και μάλλον ενσωματώθηκε με το Μικρογούζι.

Σε μαρτυρία σχετικά με περιοδεία του Μητροπολίτη Δανιήλ (1769 – 1799) , που έγινε μετά το 1770, αναφέρεται ότι η Αρχιερατική εισφορά του την οποία απέδιδαν οι χριστιανοί κάτοικοι ήταν 3.180 γρόσια. Αν υπολογιστεί ότι το κάθε στεφάνι (οικογένεια) είχε υποχρέωση να καταβάλει ετήσια αρχιερατική εισφορά περίπου 18 γρόσια – το 1/6 της τουρκ. λίρας , μπορεί να υπολογιστεί ο πληθυσμός του χωριού περίπου σε 176 οικογένειες και σε 800 χριστιανούς κατοίκους.Στο ίδιο διάστημα ( β' μισό του 18ου αι.) αναφέρεται ότι ο πρόκριτος της Βέροιας Δημητράκης Μπεκέλας γιος του ΧατζηΜανώλη και πρόγονος της γνωστής εύπορης οικογένειας των Βικέλα , έχει κτήματα μεταξύ άλλων χωριών και στο Μικρογούζι.

Καταλυτικές πρέπει να στάθηκαν και οι καταστροφικές εξελίξεις ( ο Χαλασμός ) της Επανάστασης του 1822 στην περιοχή. Ο Μεχμέτ Εμίν Αμπντούλ Αμπούντ Πασάς - ένας Σύριος με ενεργητικό και κάποτε βίαιο χαρακτήρα - γνωστός και ως Εμπού Λουμπούτ ( Ροπαλοφόρος ) αφάνισε οικισμούς και χωριά της Μακεδονίας και μεταξύ αυτών σίγουρα και το Μικρογούζι.

Στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918), στα όρια του χωριού και προς το χωριό Ν. Λυκογιάννη, είχε διαμορφωθεί και ένα πρόχειρο αεροδρόμιο για τις ανάγκες του στρατηγείου των Συμμάχων στη Βέροια.

Οι Γερμανοί κατέλαβαν την περιοχή της Βέροιας και φυσικά το Μακροχώρι στις 11 Απριλίου του 1941 . Ο πληθυσμός δοκιμάστηκε , έζησε την τρομοκρατία καθώς και την συστηματική καταλήστευση του πλούτου . ( Πεσόντες του Αλβανικού Έπους οι Δούκας Αντώνιος και Παλαιστής Χρήστος ) 

Στην απογραφή του 1913, που ακολούθησε την απελευθέρωση, το Μικρογούζιον, που ανήκε στην Υποδιοίκηση Βερροίας του Νομού Θεσσαλονίκης, είχε 626 κατ. ( 322 άρ. , 297 θύλθήλ. ).

Το Μικρογούζι αναγνωρίζεται ως κοινότητα, της Υποδιοίκησης Βερροίας του Νομού Θεσσαλονίκης ,το 1918 και στην απογραφή του 1920 έχει 708 κατοίκους( 358 άρ. , 350 θύλθήλ. ).

Ευεργετική στάθηκε για τον τόπο η άφιξη των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής των πληθυσμών που ακολούθησε (σύνολο 127 οικογένειες ή 526 άτομα - στοιχεία Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων Ε.Α.Π. 1928){{πηγή}}. Με καταγωγή από τον Πόντο και την Ανατολία αύξησαν τον πληθυσμό του Μικρογουζίου της Επαρχίας Βερροίας του Νομού Θεσσαλονίκης, που το 1928 φτάνει τους 1154 ( 587 άρ. , 567 θύλθήλ. ) κατοίκους και έφεραν μαζί τους τις ιδιαίτερες συνήθειες, την λαλιά και τις παραδόσεις τους.

Οι απογραφές που ακολούθησαν έδειξαν την αύξηση του πληθυσμού ( το 1940 κατ. 1989 -991 άρ. , 998 θύλθήλ. -, το 1951 κατ. 2359, το 1961 κατ. 3029, το 1971 κατ. 3048, το 1981 κατ. 3850, το 1991 κατ. 4338, το 2001 κατ. 4788 και το 2011 κατ. 5189). Στο χωριό πλέον οι κάτοικοι έχουν κυρίως καταγωγή ντόπια, ποντιακή, μικρασιάτικη, βλάχικη, θρακιώτικη καθώς και από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Επίσης κατοικούν μετανάστες από άλλες χώρες.

ο ''Σύλλογος Ποντίων Μακροχωρίου,'' με έτος ίδρυσης το 1978 και πλούσια χορευτική και λαογραφική δράση. Στο σύλλογο λειτουργούν 4 χορευτικά τμήματα καθώς και σχολή εκμάθησης ποντιακής λύρας, νταουλιού και αγγείου. Διοργανώνει ετήσιο καλοκαιρινό χορό την δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου και χειμερινό χορό την τελευταία εβδομάδα του Δεκέμβρη. Αναβιώνει κάθε χρόνο το πανάρχαιο έθιμο των Μωμόγερων το Δωδεκαήμερο (25/12 εωςέως 7/1), ετήσιο μνημόσυνο για την ημέρα μνήμηςΜνήμης της Γενοκτονίας του ποντιακούΠοντιακού ελληνισμού το Μάιο και τα κάλαντα της άνοιξης (χελιδονίσματα) στην αρχή της άνοιξης. Συμμετέχει στις εκδηλώσεις εορτασμού του Αγίου Γεωργίου καθώς και του Τιμίου Προδρόμου στο τέλος του Αυγούστου. Επίσης κάθε χρόνο διοργανώνει το κάψιμο των κέδρων (φανός) την Κυριακή της Αποκριάς και τις εκδηλώσεις της Καθαράς Δευτέρας.

Είναι η παλαιότερη κι η πολυπληθέστερη. Η εκκλησία τιμάται στην μνήμη της αποτομήςΑποτομής του Τιμίου Προδρόμου ( πανήγυρις 29 Αυγούστου). Είναι ίσως η ανάμνηση της παλαιάς αφιέρωσης του Μακροχωρίου στη Μονή της Πέτρας ως μετόχι. Εξάλλου δεν είναι συνηθισμένο η κυριώνυμος ημέρα της εορτής να συμπίπτει με αυστηρή νηστεία πράγμα που δυσκολεύει την χαρά του πανηγυριού και τους πανηγυριστές.

Ο ναός της τελευταίας περιόδου της τουρκοκρατίας ( πρώτο μισό του 19 ου19ου αι. ) ήταν τρίκλιτη βασιλική με ανοικτή στοά που κάλυπτε τη βόρεια, τη δυτική και τη νότια πλευρά του. Στην Ημαθία τέτοιου είδους ναοί σώζονται στην Ξεχασμένη ο παλαιός ναός του Αγ. Δημητρίου (1810), στο Νησί το καθολικό της Μονής Αγ. Αναργύρων (1813 ), το καθολικό της Ι. Μ. Δοβρά (1844) κ. α.. Δεν ήταν αγιογραφημένος και διέθετε μόνο φορητές εικόνες των μέσων του 19 ου19ου αι. Περιφερειακά υπήρχαν κελιά για τη φιλοξενία επισκεπτών και πανηγυριστών καθώς και νεκροταφείο από το οποίο σώζονταν ως πρόσφατα επιτύμβιοι σταυροί με ονόματα και χρονολογίες του 18 ου18ου και του 19 ου19ου αι.. Στο ναό ανήκε ο γειτονικά ευρισκόμενος νερόμυλος ως βακούφι και 300 στρέμματα γεωργικού κλήρου. Από τον παλαιό ναό σώζεται μόνο η θέση της Αγίας Τράπεζας εκεί που έχει ανεγερθεί προσκυνητάρι νοτιοανατολικά της σημερινής εκκλησίας. Ελάχιστα είναι και τα κειμήλια που δείχνουν το παρελθόν όπως δύο Ευαγγελιστάρια του 19 ου19ου αι., ένας σταυρός αγιασμού και μερικές φθαρμένες εικόνες της ίδιας περιόδου.

Το 1949 άρχισε η ανέγερση του υπάρχοντος ναού. Με κάρα μεταφέρθηκε το οικοδομικό υλικό ( πωρόπετρες ) από τη Βέροια. Κτίσθηκε σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής και την δεκαετία του 1970 προστέθηκαν ο γυναικωνίτης ,ο νάρθηκας καθώς και το κωδωνοστάσιο. Είναι αγιογραφημένος και διαθέτει σύγχρονο ξυλόγλυπτο τέμπλο και προσκυνητάρια. Περιβάλλεται από μεγάλο οικόπεδο που βρίσκεται στο κέντρο περίπου του παλιού Μικρογουζίου. Μεγάλο πανηγύρι στήνεται την παραμονή και την κύρια μέρα της γιορτής ( 28 – 29 Αυγούστου ) που κλείνει το καλοκαίρι με τις κοπιώδεις αλλά και προσοδοφόρες εργασίες.

Επιβλητικός ναός στο μέσον του σημερινού χωριού και πάνω σχεδόν στην κεντρική οδό. Κτίσθηκε σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και νάρθηκα στη δυτική πλευρά. Είναι κατάγραφος με σύγχρονες τοιχογραφίες, επιβλητικό τέμπλο και προσκυνητάρια. Τα κειμήλια του ναού είναι κάποιες εικόνες του 18 ου18ου και 19 ου19ου αι., Ευαγγελιστάρια και σταυροί αγιασμού. Παλλάδια της ενορίας είναι η εικόνα του Αγίου Γεωργίου ( 18 ου18ου αι. ) καθώς και τεμάχιο λειψάνου του σε σύγχρονη ασημένια θήκη. Δεν είναι γνωστό αν όλα τα κειμήλια είναι τοπικής προέλευσης ή μεταφέρθηκαν από πρόσφυγες κατοίκους.

Ο ναός στο κέντρο ενός μεγάλου τετράγωνου θεωρείται ο καθεδρικός τόσο του Μακροχωρίου όσο και ολόκληρου του Δήμου Αποστόλου Παύλου. Πανηγυρίζει στις 23 Απριλίου καθώς και στις 3 Νοεμβρίου ( ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου ).

Είναι ένας ανεπίχριστος μικρός μονόχωρος ναός χτισμένος με αργούς λίθους και ξύλινα ζωνάρια ( χατίλια ) που δένουν μεταξύ τους με εγκάρσιες κλάπες . Στεγάζεται με δίριχτη στέγη και ανοικτό πρόστωο στα δυτικά όπου διαμορφώνεται χαμηλό πεζούλι και υαλωτό διάφραγμα για προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Η είσοδος του βρίσκεται στη δυτική πλευρά . Οι διαστάσεις του είναι 6,70 μ. το μήκος και 5 μ. το πλάτος εξωτερικά και 2 μ. το μήκος και 5 μ. το πλάτος του προστώου . Η κόγχη του ιερού έχει εξωτερική περίμετρο 3,10 μ. Το μέσο πάχος του κτίσματος είναι 0,70 μ. Οι αγιογραφίες τοποθετούνται χρονικά στο διάστημα της αρχιερατείας του μητροπολίτου Σαμουήλ ( 1746 – 1763 ) και αποτελούν έργο αγιογράφου που ανήκει στο λεγόμενο εργαστήριο της Αγιάς .

Για την ιστορία του δεν διασώθηκαν πολλές πληροφορίες. Μία από αυτές είναι η διήγηση για τον τοπικό μπέη ( Χατάμπεης ) που έπεσε από το άλογό του όταν χαστουκίστηκε από τον Άγιο και εξαιτίας αυτού του γεγονότος μετέτρεψε σε βακούφι τον χώρο γύρω από το παρεκκλήσι. Εξάλλου είναι γνωστός ο σεβασμός των μουσουλμάνων στον Άγιο Γεώργιο. Ο Άγιος πίστευαν ότι θαυματουργούσε και στις 23 Απριλίου συγκεντρώνονταν πανηγυριώτες από όλο το Ρουμλούκι.

''''''Ο ναός του 1930'''''

Ένα μικρό ξωκλήσι βρήκαν οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή . Για να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες αποφάσισαν την ανέγερση νέου μεγαλύτερου ναού . Σε κορνιζαρισμένη επιγραφή που διασώθηκε, με αρκετές φθορές, αναφέρεται : ΄΄ Ιστορικόν΄΄Ιστορικόν Ανεγέρ[σεως] / Ιερού Ναού Αγίου Γεωργ[ί]ου / [Ο] ιερός ούτος Ναός Αγίου Γεωργίου Νέου Μακροχω[ρ]ίου ( Μι- / κρογουζίου ) ανηγέρθη Το Πρώτον κα[τ]ά τ[α]ς πρώ[τας δεκ]αε- /τηρίδας του έτους χίλια επτακόσια (17[.]0) και είσαν έσω-/θεν όλοι οι τοίχοι Ζωγραφησμένοι με εικόνα[ς …]/Αγίων της ορθοδόξου ημών εκκλη[σ]ία[ς] ./Μετά την ανέγερσιν […] του Αγίο[υ] Θεοδώρου [κ]ατεδα-/φίσ[θ]η (εκτός του Αγίο[υ Β]ήματος ) ανηγέρθη εκ νέου δι’/εσόδων του ιερού Ναού [κα]ι τη σινδρομή γηγενών και ενορη-/των του ιερού τούτου [Να]ού και εβλή[θη] ο [θεμέλ]ιος λίθος / τ[ις] 18 οκτοβρίου 1[92]8 υπό του Σεβασμιωτά[του Μητροπολίτου ]/Βερροίας και Ναούσης κ.κ. Πολυκά[ρπ]ου [επιτροπευόντων] / 1) Κωστ-νου Κατόγλου 2) Ανδρονίκου Βογι[ατζόγλου 3) Κυριά-] /κου Σουνάπογλου 4) Λεωνίδα Ευστρατιάδου ΄΄Ευστρατιάδου΄΄ .

Γκρέμισαν το ναΐσκο κατά τα δύο τρίτα του και αφαίρεσαν τελείως την στέγη . Κατόπιν μπάζωσαν με χώμα τον υπόλοιπο ως το ύψος της Αγίας Τράπεζας , κατά ένα μέτρο περίπου, και γύρω του έχτισαν τον νέο ναό . Έτσι ο παλιός ναός μεταβλήθηκε σε χώρο του Ιερού Βήματος . Εκεί τοποθετήθηκαν και οι τρεις δεσποτικές εικόνες που βρίσκονταν στο παλαιό τέμπλο δηλαδή του Χριστού μετωπικού και ημίσωμου ευλογούντα , της Βρεφοκρατούσας , ημίσωμης επίσης , στον τύπο της ΄΄ Οδηγήτριας ΄΄΄΄Οδηγήτριας΄΄ και του πάτρωνα Αγίου καβαλάρη και δρακοκτόνου Δρακοκτόνου. Όλες αυτές οι εικόνες είναι του τέλους του 18 ου18ου αι . και έχουν σταμπωτά φωτοστέφανα .

Ο ναός του 1930 κτίστηκε με ψημένα πλιθιά σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής και η δίριχτη στέγη σκεπάστηκε με κεραμίδια ΄΄ γαλλικού΄΄΄΄γαλλικού΄΄ τύπου . Η αψίδα του ιερού ήταν η ίδια του παλιού ναϋδρίου που αφέθηκε στην ίδια χρήση . Ο ναός διέθετε και υπερυψωμένο γυναικωνίτη στη δυτική πλευρά που εξωτερικά ήταν χτισμένος με την τεχνική του μπαγδατί , δηλαδή καλάμια με επίχρισμα μίγματος άχυρου με κονίαμα και ξύλινο δάπεδο. Ο γυναικωνίτης εξείχε της δίφυλλης κεντρικής εισόδου και στηρίζονταν σε πεσσούς από ψημένα πλιθιά δημιουργώντας ένα είδος στεγασμένης εισόδου . Εκεί , κάτω από τον γυναικωνίτη , υπήρχε και το γραφείο που εξυπηρετούσε τον ιερέα . Μάλιστα στην περίοδο της επιστράτευσης για τον πόλεμο του 1940 στο γραφείο αυτό έγιναν τα απαραίτητα γραφειοκρατικά και στο ναό οι προσευχές των υποψήφιων στρατιωτών και των συγγενών τους στον Άγιο για νίκη και επιστροφή ( Ο υπεύθυνος στρατολόγος , με καταγωγή από την νότια Ελλάδα , με συγκίνηση ανέφερε την πληροφορία όταν επισκέφθηκε τον χώρο την δεκαετία του 1990).

Εκτός της δυτικής εισόδου ακόμη δύο είσοδοι , με δίφυλλη πόρτα, ,υπήρχαν στο νότιο και στο βόρειο κλίτος .

Ο ναός φωτίζονταν από μεγάλα ορθογώνια παράθυρα με ξύλινα κουφώματα που βρίσκονταν στο βόρειο και στο νότιο τοίχο .

Υπήρχε απλό χτιστό τέμπλο με δεσποτικές εικόνες κάτω και ακόμη μία σειρά μικρότερες πάνω τους με σκηνές από το Δωδεκάορτο καθώς και μεμονωμένων αγίων όλα Ναζαρινής τεχνοτροπίας των μέσων του 20 ου20ου αι. Το άνω μέσο του τέμπλου επιστέγαζε τριγωνικό αέτωμα με τον Εσταυρωμένο και τα δύο λυπηρά . Όλες σχεδόν οι εικόνες αυτές μεταφέρθηκαν στο νέο ναό για να καλύψουν τις πρώτες ανάγκες του και το παλιό τέμπλο έχασκε γυμνό .

Αυτός ο ναός κάλυψε την ανάγκη των νέων κατοίκων του Μακροχωρίου μέχρι την δεκαετία του 1970 . Ήδη όμως από το 1960 άρχισε να χτίζεται ο νέος ναός και μόλις αυτός ολοκληρώθηκε η λειτουργική ζωή μεταφέρθηκε εκεί .

Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται περί ενορίας αλλά για παρεκκλήσι που ανήκει στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Βρίσκεται στο τελείωμα σχεδόν του Μακροχωρίου στο δρόμο προς Βέροια (οδός Αγίου Θεοδώρου ). Κτίσθηκε τη δεκαετία του 1920 σαν απλή τρίκλιτη βασιλική με δίριχτη στέγη από Πόντιους πρόσφυγες που μετέφεραν από την πατρίδα τους, την περιοχή της ποντιακής Νικοπόλεως (Γαράσαρη), τόσο την ευλάβεια προς τον Άγιο όσο και κειμήλια, όλα του 19 ου19ου αι. Τέτοια είναι λειτουργικά σκεύη, ασημένια εξαπτέρυγα ( φυλάσσονται στον ναό του Αγ. Γεωργίου ), ρωσικό επιτάφιο, καμπάνα και εικόνες με πιο σημαντική της Παναγίας που παριστάνεται ημίσωμη στον τύπο της Αγιοσορίτισσας και την επιγραφή '' η Πρεσβεύουσα '' ( στο ναό σήμερα βρίσκεται το αντίγραφο. Η αυθεντική ντυμένη με σύγχρονο ασημένιο πουκάμισο βρίσκεται τοποθετημένη σε προσκυνητάρι στον Άγ. Γεώργιο). Ο ναός δεν είναι αγιογραφημένος και έχει απλό κτιστό τέμπλο με σύγχρονες εικόνες. Περιβάλλεται από οικόπεδο περιφραγμένο. Πανηγυρίζει στις 8 Φεβρουαρίου.

Βρίσκεται στα νότια αγροκτήματα του Μακροχωρίου στην αρδευτική διώρυγα Α 0 και στην αριστερή πλευρά του Αλιάκμονα . Αποτελείται από ένα ημι-υπαίθριο κτήριο σταθμού ( δεν υπάρχει φράγμα , ταμιευτήρας ή σήραγγες ) που λειτουργεί με τις εκροές του υδροηλεκτρικού σταθμού Ασωμάτων και έχει ωφέλιμο ύψος πτώσης τα 17 m . Είναι ένας πλήρως αυτοματοποιημένος μικρός υ/η σταθμός που τηλεχειρίζεται από το υ/η συγκρότημα Σφηκιάς – Ασωμάτων . Είναι εξοπλισμένος με τρεις μονάδες σωληνάτου τύπου ΄΄ S ΄΄ οριζόντιου άξονα , εγκατεστημένης ισχύος 3,6 MW η καθεμία ( σύνολο 10,8 MW ) , που παράγουν μέση ετήσια συνολική ενέργεια 30 GWh . Στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου λειτουργεί με την μέγιστη δυνατή παροχή της αρδευτικής διώρυγας , ενώ την αρδευτική περίοδο η παροχή ρυθμίζεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της πεδιάδας . Ο σταθμός συμβάλλει και στην ύδρευση της Θεσσαλονίκης . Έτος έναρξης της εμπορικής λειτουργίας του υ/η σταθμού το 1992 .