Ηλιοσεληνιακοί κύκλοι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 34:
 
==Σεληνιακοί κύκλοι==
Ακόμη, επειδή το έτος έχει μια σχετικά μεγάλη διάρκεια, ο άνθρωπος επινόησε και καθιέρωσε δύο ακόμη μονάδες μέτρησης χρόνου, ενδιάμεσης διάρκειας, μέσα από την παρατήρηση της περιοδικής κίνησης της [[Σελήνη]]ς γύρω από τη Γη και της εναλλαγής των τεσσάρων φάσεων αυτής (ασέληνος, πρώτο τέταρτο, πανσέληνος, τελευταίο τέταρτο), την [[εβδομάδα]]ς, που διαρκούσε όσο μια φάση της Σελήνης (περίπου επτά ημέρες, εξ ου και εβδομάς) του [[μήνας|μήνα]], που διαρκούσε όσο οι τέσσερις φάσεις μαζί, δηλαδή όσο χρόνο χρειάζεται η Σελήνη να βρεθεί την ίδια φάση. Αυτή η διάρκεια στην Αστρονομία λέγεται συνοδικός (σεληνιακός) μήνας και σήμερα γνωρίζουμε ότι διαρκεί 29.530587981 ημέρες. Λόγω της μοναδικότητας και της εγγύτητας του φυσικού δορυφόρου, οι άνθρωποι απέδωσαν μέχρι και λατρεία προς τη Σελήνη, ενώ αρκετά ημερολόγια από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας είναι αμιγώς σεληνιακά (όπως το [[Ισλαμικό ημερολόγιο]]), δηλαδή το ημερολογιακό έτος αποτελείται από ακέραιο αριθμό μηνών, άσχετα εάν αυτή η διάρκεια αποκλίνει από εκείνη του τροπικού έτους. Υπάρχουν, όμως, και άλλα ημερολόγια που είναι ηλιοσεληνιακά (όπως το [[Εβραϊκό ημερολόγιο]]), δηλαδή το ημερολογιακό έτος αποτελείται από ακέραιο αριθμό μηνών, αλλά η απόκλιση από το τροπικό έτος εναρμονίζεται με προσθήκες εμβόλιμων μηνών εντός πολυετών ηλιοσεληνιακών κύκλων. Ανεξάρτητα από το ημερολογικό σύστημα, ένας ηλιοσεληνιακός κύκλος προτείνεται για να εναρμονίσει (προσεγγιστικά) τις σχέσεις μεταξύ συνοδικών μηνών, τροπικών ετών και ηλιακών ημερών. Πρακτικά, η διάρκεια αυτών των κύκλων αντιστοιχεί στο διάστημα μετά το οποίο κάθε φάση της Σελήνης επανέρχεται (περιοδικά, όχι τυχαία) την ίδια ακριβώς ημερομηνία και την ίδια ώρα (με σχετική ακρίβεια ανάλογα με τον προτεινόμενο κύκλο).
 
Επιπλέον, με την καθιέρωση των ημερών της εβδομάδας και του Ιουλιανού ημερολογίου, επινοήθηκε ο εικοσιοκταετής κύκλος του Ηλίου. Το διάστημα των 28 ετών είναι το ελάχιστο διάστημα, στο οποίο συμβαίνει εναρμόνιση, επειδή το 28 είναι το ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο των αριθμών 4 (τετραετής κύκλος Ιουλιανών ετών) και 7 (εβδομάδα). Γι' αυτό κάθε κύκλος Ηλίου, διαρκεί 7 × 4 = 28 Ιουλιανά έτη, και είναι ακριβώς το διάστημα αυτό κατά το οποίο οι μέρες της εβδομάδας επανέρχονται (περιοδικά) στις ίδιες ακριβώς ημερομηνίες. Διαιρώντας μια δεδομένη χρονιά (χρονολογημένη από κτίσεως κόσμου) με τον αριθμό 28, λαμβάνεται ένας αριθμός του οποίου το ακέραιο μέρος είναι ο λεγόμενος "κύκλος του Ηλίου", το δε υπόλοιπο της διαίρεσης είναι η "τάξη του κύκλου του Ηλίου".
Ο πιο γνωστός ηλιοσεληνιακός κύκλος είναι αυτός του [[Μετωνικός κύκλος|Μέτωνα]], ο οποίος εισήχθη το 432 π.Χ. στο σεληνιακό [[Αττικό ημερολόγιο]] από τον [[Αρχαία Αθήνα|Αθηναίο]] [[μαθηματικός|μαθηματικό]], [[αστρονόμος|αστρονόμο]], [[γεωμέτρης|γεωμέτρη]] και [[μηχανικός|μηχανικό]] του 5ου π.Χ. αιώνα, [[Μέτων ο Αθηναίος|Μέτωνα]]. Ο κύκλος αυτός έχει διάρκεια δεκαεννέα έτη και γι' αυτό είναι γνωστός και ως δεκαεννεαηρίδα ή εννεακαιδεκαετηρίδα και περιελαμβάνει 235 συνοδικούς μήνες και 6940 ηλιακές ημέρες, με μέσο Μετωνικό μήνα 29,53191 ημερών και μέσο Μετωνικό έτος 365,2632 ημερών. Αυτός ο Κύκλος χρησιμοποιείται τόσο στο [[Εβραϊκό ημερολόγιο]], όσο στο [[Ορθόδοξο Πασχάλιο]] για τον καθορισμό των Εαρινών Πανσελήνων (Νομικόν Φάσκα) και έπειτα των [[Πάσχα|Πασχαλιών]]. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει όλες τις δυνατές ημερομηνίες για το Ορθόδοξο Πάσχα (σε Ιουλιανό ημερολόγιο) για δεδομένες τιμές τάξεων Κύκλου Ήλιου και Σελήνης (βλ. [[Ορθόδοξο Πασχάλιο]]). Εν συντομία, οι τάξεις των κύκλων Ηλίου και Σελήνης ισούνται με το υπόλοιπο της διαίρεσης του αριθμού (Χ - 1940) με τους αριθμούς 28 και 19, αντίστοιχα, όπου Χ το έτος της ζητούμενης Πασχαλιάς και η ζητούμενη ημερομηνία ευρίσκεται στην τομή της αντίστοιχης στήλης και γραμμής. Οι κόκκινες τιμές τάξης κύκλου του Ηλίου υποδεικνύουν δίσεκτο έτος και φανερώνει το άλμα της μιας ημέρα στη διαδοχή των στηλών προς τα δεξιά (π.χ. 1 -> 2 -> 3 -> Χ -> {{color|red|4}} -> 5...)
 
Ο πιο γνωστός ηλιοσεληνιακός κύκλος είναι αυτός του [[Μετωνικός κύκλος|Μέτωνα]], ο οποίος εισήχθη το 432 π.Χ. στο σεληνιακό [[Αττικό ημερολόγιο]] από τον [[Αρχαία Αθήνα|Αθηναίο]] [[μαθηματικός|μαθηματικό]], [[αστρονόμος|αστρονόμο]], [[γεωμέτρης|γεωμέτρη]] και [[μηχανικός|μηχανικό]] του 5ου π.Χ. αιώνα, [[Μέτων ο Αθηναίος|Μέτωνα]]. Ο κύκλος αυτός έχει διάρκεια δεκαεννέα έτη και γι' αυτό είναι γνωστός και ως δεκαεννεαηρίδα ή εννεακαιδεκαετηρίδα και περιελαμβάνει 235 συνοδικούς μήνες και 6940 ηλιακές ημέρες, με μέσο Μετωνικό μήνα 29,53191 ημερών και μέσο Μετωνικό έτος 365,2632 ημερών. Αυτός ο Κύκλος χρησιμοποιείται τόσο στο [[Εβραϊκό ημερολόγιο]], όσο στο [[Ορθόδοξο Πασχάλιο]] για τον καθορισμό των Εαρινών Πανσελήνων (Νομικόν Φάσκα) και έπειτα των [[Πάσχα|Πασχαλιών]]. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει όλες τις δυνατές ημερομηνίες για το Ορθόδοξο Πάσχα (σε Ιουλιανό ημερολόγιο) για δεδομένες τιμές τάξεων Κύκλου Ήλιου και Σελήνης (βλ. [[Ορθόδοξο Πασχάλιο]]). Εν συντομία, οι τάξεις των κύκλων Ηλίου και Σελήνης ισούνται με το υπόλοιπο της διαίρεσης του αριθμού (Χ - 1940) με τους αριθμούς 28 και 19, αντίστοιχα, όπου Χ το έτος της ζητούμενης Πασχαλιάς και η ζητούμενη ημερομηνία ευρίσκεται στην τομή της αντίστοιχης στήλης και γραμμής. Οι κόκκινες τιμές τάξης κύκλου του Ηλίου υποδεικνύουν δίσεκτο έτος και φανερώνει το άλμα της μιας ημέρα στη διαδοχή των στηλών προς τα δεξιά (π.χ. 1 -> 2 -> 3 -> Χ -> {{color|red|4}} -> 5...)
 
Ο παρακάτω πίνακας περιέχει όλες τις δυνατές ημερομηνίες για το Ορθόδοξο Πάσχα (σε Ιουλιανό ημερολόγιο) για δεδομένες τιμές τάξεων Κύκλου Ήλιου και Σελήνης (βλ. [[Ορθόδοξο Πασχάλιο]]). Εν συντομία, οι τάξεις των κύκλων Ηλίου και Σελήνης ισούνται με το υπόλοιπο της διαίρεσης του αριθμού (Χ - 1940) με τους αριθμούς 28 και 19, αντίστοιχα, όπου Χ το έτος της ζητούμενης Πασχαλιάς και η ζητούμενη ημερομηνία ευρίσκεται στην τομή της αντίστοιχης στήλης και γραμμής. Οι κόκκινες τιμές τάξης κύκλου του Ηλίου υποδεικνύουν δίσεκτο έτος και φανερώνει το άλμα της μιας ημέρα στη διαδοχή των στηλών προς τα δεξιά (π.χ. 1 -> 2 -> 3 -> Χ -> {{color|red|4}} -> 5...)
 
{| class="wikitable" align="center"