Γιουβάλ Νώε Χαράρι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Γιουβάλ Νώε Χαράρι''' (Εβραϊκά: יובל נח הררי) είναι Ισραηλινός ιστορικός και καθηγητής του τμήματος ιστορίας στο [[Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ]]. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων [[Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου|''Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου'']] (2014), και [[Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος|''Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος'']] (2016), τα οποία σημείωσαν διεθνή εκδοτική επιτυχία σε πολλές γλώσσες. Στα γραπτά του εξετάζει το ζήτημα της [[Ελεύθερη θέληση|ελεύθερης θέλησης]], της [[Συνείδηση|συνείδησης]], και της [[Νοημοσύνη|νοημοσύνης]]. Οι πρώτες δημοσιεύσεις που είχε κάνει αφορούσαν αυτό που περιγράφει ως ''γνωσιακή επανάσταση'', η οποία εμφανίστηκε στο [[ανθρώπινο είδος]] πριν από περίπου 50.000 έτη, όταν οι [[Χόμο Σάπιενς]] αντικατέστησαν τους [[Νεάντερταλ]], ανέπτυξαν ικανότητα [[Γλώσσα|λόγου]] και οργανωμένες κοινωνίες, και εξελίχθηκαν σε [[Θηρευτής στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας|θηρευτές στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας]], στηριζόμενοι παράλληλα στην εξάπλωσή τους αυτήν από την αγροτική παραγωγή της [[Νεολιθική επανάσταση|νεολιθικής επανάστασης]], και πιο πρόσφατα από την [[Επιστημονική επανάσταση|επιστημονική μεθοδολογία]] και σκεπτικόσκέψη, όπουπου επέτρεψαν στον άνθρωπο να μπορεί να είναι σε μεγάλο βαθμό κύριος του περιβάλλοντός του. Στα γραπτά του εξετάζει τις συνέπειες ενός μελλοντικού [[Βιοτεχνολογία|βιοτεχνολογικού]] κόσμου, όπου οι διαθέτοντες αίσθηση οργανισμοί αντικαθιστώνταιαντικαθίστανται από τα δικά τους τεχνολογικά δημιουργήματα, και καταλήγει πως ο ''Χόμο Σάπιενς'' θα εξαφανιστεί σε περίπου έναν αιώνα.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity|title=Yuval Noah Harari: ‘Homo sapiens as we know them will disappear in a century or so’|authors=Andrew Anthony, Lucy Prebble, Arianna Huffington, Esther Rantzen|first=|work=The Observer|date=March 19, 2017|page=|language=en-GB|issn=0029-7712|archive-url=|archive-date=|access-date=March 17, 2018|via=}}</ref>

Γεννήθηκε στην πόλη [[Κιρυάτ Άτα]] του [[Ισραήλ]] το 1976, και μεγάλωσε στη [[Χάιφα]] του Ισραήλ, σε κοσμική εβραϊκή οικογένεια<ref>[http://larchemag.fr/2017/09/28/3386/les-predictions-de-yuval-noah-harrari/ Les prédictions de Yuval Noah Harrari], L'arche magazine</ref> στην [[Χάιφα]] του Ισραήλ με [[Λίβανος|λιβανέζικες]] και ανατολικοευρωπαϊκές ρίζες.<ref name="guardian0705">{{cite web | url = https://www.theguardian.com/culture/2015/jul/05/yuval-harari-sapiens-interview-age-of-cyborgs | title = Yuval Noah Harari: The age of the cyborg has begun – and the consequences cannot be known | accessdate = 2 November 2016 | date = 5 July 2015 | first = Carole | last = Cadwalladr | magazine = [[The Guardian]] }}</ref> Σπούδασε στο [[Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ]] από το 1993 έως το 1998 και εξειδικεύτηκε στην [[Μεσαιωνική Ιστορία|μεσαιωνική ιστορία]] και την [[στρατιωτική ιστορία]]. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του αποκτώντας το [[Διδακτορικό δίπλωμα|διδακτορικό]] του στο [[Κολέγιο του Ιησού (Οξφόρδη)|Κολέγιο του Ιησού]] του [[Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης|πανεπιστημίουΠανεπιστημίου της Οξφόρδης]] το 2002. Από το 2003 έως το 2005 συνέχισε τηντη μεταδιδακτορική έρευνα του έρευνα στο πεδίο της [[Ιστορία|ιστορίας]] ως υπότροφος του ιδρύματος [[Γιάντ Χαμαντίβ|Γιαντ Χαμαντίβ]] (ίδρυμαΊδρυμα [[Ρόθτσιλντ]]).<ref>{{Cite web|url=http://pluto.huji.ac.il/~ynharari/cv.html|title=The Hebrew University of Jerusalem|last=|first=|date=2008|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>

Έχει γράψει πλήθος βιβλίων και άρθρων σχετικά με τοτον [[Μεσαίωνας|μεσαίωνα]] και την παγκόσμια [[στρατιωτική ιστορία]]<ref>Yuval Noah Harari, ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'' (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008)</ref><ref>Yuval Noah Harari, ''The Concept of 'Decisive Battles' in World History'', in ''Journal of World History'' 18:3 (2007), 251–266.</ref><ref>Yuval Noah Harari, "Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000", ''The Journal of Military History'' 74:1 (January 2010), pp. 53–78.</ref> και ειδικεύεται στην [[Παγκόσμια Ιστορία|παγκόσμια ιστορία]] και τις [[Μακροϊστορία|μακροϊστορικές]] διαδικασίες.

Το βιβλίο του με τίτλο [[Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου|''Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου'']] εκδόθηκε στα [[Εβραϊκά]] το 2011, και ακολούθησε η έκδοση του στα Αγγλικά το 2014. Έκτοτε, μεταφράστηκε σε 30 επιπλέον γλώσσες.<ref name="Telegraph_Payne">{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html|title=Sapiens: a Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari, review: 'urgent questions'|last1=Payne|first1=Tom|work=The Telegraph|date=26 September 2014|accessdate=29 October 2014}}</ref> Η έκδοση στην ελληνική γλώσσα κυκλοφόρησε το 2015.<ref>{{Cite web|url=http://www.biblionet.gr/book/205879/Harari,_Yuval_Noah/Sapiens|title=.:BiblioNet : Sapiens / Harari, Yuval Noah|website=www.biblionet.gr|accessdate=2018-09-24}}</ref> Η αρχική έκδοση του βιβλίου σημείωσε εξαιρετική επιτυχία στο Ισραήλ και παρήγαγε μεγάλο ενδιαφέρον, ακαδημαϊκό και του γενικού κοινού, καθιστώντας τον Χαράρι διάσημο.<ref>[http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 Fast talk / The road to happiness], ''Haaretz'', 25 Απριλίου 2012</ref>Στο βιβλίο εξετάζεται το σύνολο της ανθρώπινης ιστορίας, από την εμφάνιση του [[Χόμο Σάπιενς]] κατά την [[εποχή του Λίθου]] έως τις πολιτικές και τεχνολογικές εξελίξεις του 21ου αιώνα, θέτοντας ερωτήματα για το πωςπώς έφτασε εκεί που είναι τώρα, και ποιο είναι το πιθανό μέλλον του ανθρώπου, υπό την εξέταση διαφόρων γνωστικών πεδίων όπως ιστορία και βιολογία, καθώς και εξερεύνησης του ποια είναι η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του και με τα ζώα, ποια είναι η γενική κατεύθυνση της ιστορίας και κατά πόσο οι άνθρωποι έγιναν πιο ευτυχείς με τις διάφορες κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές σε σχέση με όπωςτο πώς ήταν πριν, ιδιαίτερα ως [[Τροφοσυλλέκτης|τροφοσυλλέκτες]]. Ο Χαράρι θεωρεί τη μη ύπαρξη ικανοποίησης/εκπλήρωσης ως τη βαθιά ρίζα του ανθρώπινου ψυχισμού, κάτι που σχετίζεται με τη βιολογική [[εξέλιξη]].<ref name="haaretz.com">{{cite web|url=http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554|title=Fast Talk The Road to Happiness|date=25 April 2017|publisher=|via=Haaretz}}</ref>

Στο βιβλίο του 2016 με τίτλο [[Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος|''Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος'']], επικεντρώθηκε κυρίως στο μέλλον του ανθρώπινου είδους.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review|title=Homo Deus by Yuval Noah Harari review – how data will destroy human freedom|last=Runciman|first=David|work=The Guardian|date=2016-08-24|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2017-10-20}}</ref> Εκεί περιγράφει πωςότι στο μέλλον η ανθρωπότητα είναι πολύ πιθανό να επιδιώξει να αποκτήσει σχεδόν [[Θεός|θεϊκές]] δυνατότητες πέρα από την αναζήτηση της επίτευξης της [[Αθανασία|αθανασίας]].<ref>{{Cite book|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|first=Yuval Noah|last=Harari|publisher=Vintage|isbn=9781784703936|year=|date=2016|location=London|pages=75|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|oclc=953597984}}</ref> Σχετικά με το πώς μπορεί να γίνει αυτό, χρησιμοποιεί ιστορικά παραδείγματα όπου σημειώθηκαν μεγάλες αλλαγές και τα προσαρμόζει με βάσειβάση τα σημερινά δεδομένα ώστε να εξαχθούν κάποια πιθανά μέλλοντα στα οποία μπορεί να οδηγήσουν. Σε ό,τι αφορά στηντη [[θρησκεία]], κάνει λόγο για την ανάδειξη ενός νέου ρεύματος το οποίο διακρίνει και το οποίο αποκαλεί [[Νταταϊσμός|νταταϊσμό]], τα μέλη του οποίου ουσιαστικά λατρεύουν τα [[δεδομένα]] (''[[Μεγάλα δεδομένα]] / Big data'') και θεωρούν πως τα πάντα ορίζονται και εξαρτώνται από αυτά, φαινόμενο το οποίο συναντάται συχνά στην [[Σίλικον Βάλλεϋ|Σίλικον Βάλεϋ]] και σε άλλες μεγάλες ψηφιακές τεχνολογικές κοινότητες.<ref>{{Cite book|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|first=Yuval Noah|last=Harari|publisher=Vintage|isbn=9781784703936|year=|date=2017|location=London|pages=429|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|oclc=953597984}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c|title=Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will|last=Harari|first=Yuval Noah|date=2016-08-26|website=Financial Times|access-date=2017-10-20}}</ref>Σχετικά με την [[τεχνητή νοημοσύνη]], σε άρθρο που έγραψε το 2017 επιχειρηματολόγησε πως μέσω της αδιάλειπτης τεχνολογικής προόδου, υπόμε τον ρυθμό όπουπου αυτή εξελίσσεται, οι ανθρώπινες κοινωνίες θα μπορούσαν να οδηγηθούν σε μια κατάσταση όπου, κατά το 2050, θα δημιουργούνταν μια νέα τάξη ανθρώπων, η τάξη των ''αχρήστων'', όπουστην οποία οι άνθρωποι αυτοί δεν θα είναι απλώς άνεργοι αλλά δεν θα είναι δυνατόδυνατόν να προσληφθούν πουθενά καθώς ένα τεράστιο τμήμα των τύπων εργασιών, χειρονακτικώνχειρωνακτικών και πνευματικών, θα έχει αυτοματοποιηθεί και αντικατασταθεί από τις μηχανές.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/technology/2017/may/08/virtual-reality-religion-robots-sapiens-book|title=The meaning of life in a world without work|last=Harari|first=Yuval Noah|work=The Guardian|date=2017-05-08|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2017-05-10}}</ref> Το ζήτημα αυτό της [[Εργασιακή οικονομική|εργασιακής οικονομικής]], υποστηρίζει πως θα αποτελέσει ένα από τα κύρια οικονομικά, κοινωνικά, και πολιτικά ζητήματα που θα αντιμετωπίσουν οι επόμενες γενεές.<ref>{{Citation|last=iqsquared|title=Yuval Noah Harari on the Rise of Homo Deus|date=2016-09-15|url=https://www.youtube.com/watch?v=JJ1yS9JIJKs|accessdate=2017-06-01}}</ref>

Έως το 2018 το πιο πρόσφατο βιβλίο του είχε τον τίτλο ''21 Lessons for the 21st Century'' (Αγγλικά, μετάφραση: ''21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα)'') στο οποίο αναλύονται τα ζητήματα της επικαιρότητας, όπως [[τρομοκρατία]], [[Πρόσφυγας|πρόσφυγες]], και η [[πολιτική της μετα-αληθείας]].<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/books/2018/aug/15/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review|title=21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari review – a guru for our times?|last=Lewis|first=Helen|date=2018-08-15|website=the Guardian|language=en|access-date=2018-08-25}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q|title=Review: 21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari — chilling predictions from the author of Sapiens|last=Russell|first=Review by Jenni|date=2018-08-19|language=en|issn=0140-0460|access-date=2018-08-25}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html|title=Can mindfulness save us from the menace of artificial intelligence?|work=Evening Standard|language=en-GB|access-date=2018-08-25}}</ref>

Ο Χαράρι είναι [[ομοφυλόφιλος]] και το 2002 παντρεύτηκε στο [[Τορόντο]] του [[Καναδάς|Καναδά]] με τοτον σύζυγο του ''Ιτζίκ'',<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine|title=Yuval Noah Harari: ‘We are acquiring powers thought to be divine’|last=Adams|first=Tim|date=27 August 2016|website=the Guardian|accessdate=17 March 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554|title=Fast Talk / The Road to Happiness|date=25 April 2012|work=Haaretz|publisher=|accessdate=17 March 2018}}</ref> ο οποίος επίσης διατελείεκτελεί καθήκοντα ατζέντη του.<ref>{{cite web|url=http://www.nrg.co.il/online/55/ART2/726/869.html|title=זה ייגמר בבכי: סוף העולם לפי יובל נח הררי|publisher=|accessdate=17 March 2018}}</ref> Η μόνιμή τουμόνιμη διαμονή του είναι στο [[κιμπούτς]] [[Μεσιλάτ Ζιόν]] κοντά στην [[Ιερουσαλήμ]].<ref>{{cite web|url=http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554|title=Fast Talk The Road to Happiness|last=|first=|date=25 April 2017|work=Haaretz|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/culture/books/non_fiction/article1451491.ece|title=Asking big questions|last=Appleyard|first=Bryan|authorlink=|date=31 Αυγούστου 2014|website=thesundaytimes.co.uk|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=25 Ιουλίου 2015}}</ref><ref name="FT 2014 interview">{{Cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/2/aee05cca-3416-11e4-b81c-00144feabdc0.html|title=Lunch with the FT: Yuval Noah Harari|last=Reed|first=John|date=5 Σεπτεμβρίου 2014|website=ft.com|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=25 July 2015}}</ref>

Είναι επίσης ενεργά [[Φιλοζωία|φιλόζωος]] και ως συνέπεια έχει επιλέξει τηντη μη κατανάλωση κρέατος ακολουθώντας [[αυστηρή χορτοφαγία]].<ref name="guardian0705" /> Σε άρθρο του 2015 στηνστη βρετανική εφημερίδα ''[[The Guardian|Guardian]]'' χαρακτήρισε τηντη βιομηχανικού τύπου [[κτηνοτροφία]] ως ένα από τα χειρότερα εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία και τη μεταχείριση των ζώων στις εγκαταστάσεις αυτές ως ένα από τα πιο σημαντικά ηθικά ερωτήματα της εποχής.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/books/2015/sep/25/industrial-farming-one-worst-crimes-history-ethical-question|title=Industrial farming is one of the worst crimes in history|last=Harari|first=Yuval Noah|work=The Guardian|date=2015-09-25|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2017-04-05}}</ref> Εξασκεί επίσης τον βoυδιστικό διαλογισμό [[Βιπασσάνα]].<ref>{{cite web|url=https://soundcloud.com/panoply/yuval-harari-author-of-sapiens-on-ai-religion-and-60-day-meditation-retreats|title=Yuval Harari, author of “Sapiens,” on AI, religion, and 60-day meditation retreats|publisher=|accessdate=17 March 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine|title=Yuval Noah Harari: ‘We are quickly acquiring powers that were always thought to be divine’|last=Adams|first=Tim|date=27 August 2016|publisher=|via=The Guardian}}</ref>

Του έχει απονεμηθεί το [[βραβείοΒραβείο Πολόνσκυ]], 2δύο φορές, το 2009 και το 2012, για ''δημιουργικότητα και πρωτοτυπία'', ενώ τα βιβλία και τα άρθρα του έχουν λάβειχαίρουν εκτεταμένης κάλυψης και σχολιασμού από πολλές εφημερίδες και περιοδικά ανά τον κόσμο.<ref>{{Cite news|url=https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q|title=Review: 21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari — chilling predictions from the author of Sapiens|last=Russell|first=Review by Jenni|date=2018-08-19|language=en|issn=0140-0460|access-date=2018-08-28}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/03/13/books/review/yuval-noah-harari-homo-deus.html|title=The Future of Humans? One Forecaster Calls for Obsolescence|last=Mukherjee|first=Siddhartha|work=The New York Times|date=13 March 2017|issn=0362-4331|access-date=2017-04-05}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/books/2016/sep/11/homo-deus-brief-history-tomorrow-yuval-noah-harari-review|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow by Yuval Noah Harari review – chilling|last=Adams|first=Tim|work=The Guardian|date=11 September 2016|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2017-04-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.economist.com/news/books-and-arts/21707180-bestselling-israeli-historian-looks-where-mankind-heading-future-shock|title=Future shock|website=The Economist|access-date=2017-04-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.newyorker.com/magazine/2017/03/20/are-liberals-on-the-wrong-side-of-history|title=Are Liberals on the Wrong Side of History?|website=The New Yorker|access-date=2017-04-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ft.com/content/5bfee114-69ea-11e6-a0b1-d87a9fea034f|title=Planet of the apps – have we paved the way for our own extinction?|website=www.ft.com|language=en-GB|access-date=2017-04-05}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.timeshighereducation.com/books/review-homo-deus-a-brief-history-of-tomorrow-yuval-noah-harari-harvill-secker|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow, by Yuval Noah Harari|work=Times Higher Education (THE)|date=13 October 2016|language=en|access-date=2017-04-05}}</ref>