Ολλανδία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 109.242.13.138 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Geraki
Ετικέτα: Επαναφορά
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 83:
Η ολλανδική αυτοκρατορία αναπτύχθηκε και σταδιακά εξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές και οικονομικές δυνάμεις του 17ου αιώνα. Στην ονομαζόμενη ολλανδική Χρυσή Εποχή ιδρύθηκαν αποικίες και εμπορικοί σταθμοί σε όλο τον κόσμο. Η εγκατάσταση των Ολλανδών στη βόρεια Αμερική ξεκίνησε με την ίδρυση του οικισμού [[Νέο Άμστερνταμ]] στο νότιο άκρο του [[Μανχάταν]] το [[1614]]. Οι Ολλανδοί ίδρυσαν την [[Αποικία του Ακρωτηρίου]] στη [[Νότια Αφρική]] το [[1652]]. Μέχρι το [[1650]] ο ολλανδικός στόλος αριθμούσε 16.000 εμπορικά πλοία,<ref>"[https://web.archive.org/web/20120111092300/http://www.digitalhistory.uh.edu/database/article_display_printable.cfm?HHID=682 The Middle Colonies: New York] ". Digital History.</ref> ενώ παράλληλα ο πληθυσμός αυξήθηκε σε περίπου 2 εκατομμύρια από 1,5 μέσα στον 17ο αιώνα.
 
Πολλοί ιστορικοί και οικονομολόγοι θεωρούν την Ολλανδία ως την πρώτη [[Καπιταλισμός|καπιταλιστική]] χώρα στην παγκόσμια ιστορία. Στην πρώιμη σύγχρονη Ευρώπη, η Ολλανδία είχε την πιο πλούσια εμπορική πόλη, το [[Άμστερνταμ]], και το πρώτο πλήρως λειτουργικό [[χρηματιστήριο]]. Η εφευρετικότητα των [[Εμπόριο|εμπόρων]] οδήγησε στη θεσμοθέτηση κεφαλαίου ασφάλισης και σύνταξης, καθώς και σε λιγότερο ευχάριστα φαινόμενα, όπως στο φαύλο οικονομικό κύκλο, την πρώτη παγκόσμια [[πληθωρισμός|πληθωριστική]] φούσκα, τη μανία της [[τουλίπα]]ς μεταξύ 1636 και 1637 και στον πρώτο παγκόσμιο τυχοδιώκτη του χρηματιστηρίου, ο οποίος κατέβαζε τις τιμές των μετοχών πουλώντας για να τις αγοράσει ξανά με χαμηλότερη τιμή. Η δημοκρατία έπεσε σε γενική παρακμή στα τέλη του 18ου αιώνα με τον έντονο οικονομικό ανταγωνισμό από την [[Αγγλία]] και συνεχείς εσωτερικές προστριβές ανάμεσα στις δύο κύριες πολιτικές ομάδες της χώρας, τους ρεπουμπλικάνους και τους βασιλικούς.
 
Τον 17ο αιώνα συνεχίστηκαν οι διαμάχες με την Αγγλία για ανταγωνιστικές [[αποικία|αποικίες]] και εμπορικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Οι Ολλανδοί είχαν ιδρύσει αποικίες φυτειών κατά μήκος των ακτών και των ποταμών της [[Γουιάνα]]ς στη [[νότια Αμερική]], παράλληλα με τους Άγγλους. Μετά από συνεχόμενες διαμάχες, οι δύο χώρες κατέληξαν σε συμφωνία αποχώρησης των [[Αγγλία|Άγγλων]] και παραχώρησης των εκτάσεών τους στους Ολλανδούς, με τη συνθήκη της [[Μπρέντα]]. Η συμφωνία προέβλεπε την ανταλλαγή των εκτάσεων με την αποικία των Ολλανδών στη βόρεια Αμερική, το Νέο Άμστερνταμ, έναν μικρό εμπορικό σταθμό, ο οποίος μετέπειτα εξελίχθηκε στη σημερινή [[Νέα Υόρκη]].
 
=== Γαλλική κυριαρχία: 1795–1815 ===
Στις 19 Ιανουαρίου του 1795, μία ημέρα μετά τη διαφυγή του κυβερνήτη [[Γουλιέλμος Ε΄ της Οράγγης|Γουλιέλμου Ε΄]] της Οράγγης στην Αγγλία, ανακηρύχθηκε η [[Μπαταβική Επανάσταση|Δημοκρατία της Μπατάβια]] με στόχο την ένωση των Κάτω Χωρών σε ένα ενιαίο κράτος. Από το 1795 ως και το 1806 με το καθεστώς αυτό η Ολλανδία απέκτησε μία κρατική δομή παρόμοια με αυτή της τότε νεοσύστατης [[Γαλλική επανάσταση|Η Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία]] και η περίοδος της [[Γαλλική Δημοκρατία|Γαλλικής Δημοκρατίας]].
 
Με την άνοδο του [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντα]] στην εξουσία της [[Γαλλία]]ς, στις Κάτω Χώρες καθιερώθηκε το Βασίλειο της Ολλανδίας από το 1806 μέχρι το 1810, [[Εξαρτημένο κράτος|υποτελές]] στη Γαλλία με βασιλιά τον αδελφό του Ναπολέοντα, [[Λουδοβίκος Βοναπάρτης|Λουδοβίκο Βοναπάρτη]], με πλήρη έλεγχο των εξουσιών από τους Γάλλους. Για την ονομασία του βασιλείου αυτού χρησιμοποιήθηκε το όνομα της κύριας επαρχίας, της Ολλανδίας, το οποίο και καθιερώθηκε από τότε και στο εξής ως ταυτόσημο των Κάτω Χωρών. Το Βασίλειο της Ολλανδίας κάλυπτε την έκταση της σημερινής χώρας εκτός από την επαρχία του Λίμπουρχ και τμήματα της επαρχίας Ζέελαντ, τα οποία άνηκαν στη Γαλλία. Το 1807 προστέθηκαν στο βασίλειο η ανατολική [[Φρισία]], πρότερη κτήση της [[Πρωσία]]ς, και η περιοχή του Γιέβερ. Το 1809 όμως, μετά από μία αποτυχημένη [[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανική]] εισβολή, η Ολλανδία υποχρεώθηκε να παραχωρήσει όλα τα εδάφη της νότια του [[Ρήνος|Ρήνου]] στη Γαλλία.[[Αρχείο:Seven United Netherlands Janssonius 1658.jpg|thumb|250px|left|Χάρτης των επτά Ηνωμένων Επαρχιών]]Ο βασιλιάς Λουδοβίκος δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες του Ναπολέοντα, καθώς υποστήριζε τα τοπικά συμφέροντα περισσότερο από τα γαλλικά, και υποχρεώθηκε σε παραίτηση το 1810. Τον διαδέχθηκε ο πεντάχρονος γιος του, Ναπολέοντας Λουδοβίκος Βοναπάρτης, ο οποίος βασίλεψε ως Λουδοβίκος ο Β΄ για δέκα μόλις ημέρες, αφού ο [[Ναπολέων Α΄|Ναπολέοντας]] δεν αναγνώρισε την εξουσία του στον θρόνο και κατέλαβε άμεσα την Ολλανδία, καταλύοντας το βασίλειο. Έτσι, οι Κάτω Χώρες έγιναν τμήμα της [[Πρώτη Γαλλική Αυτοκρατορία|Γαλλικής Αυτοκρατορίας]], στην οποία και παρέμειναν ως και το 1813, όταν, μετά την ήττα του στη [[μάχη της Λειψίας]], ο Ναπολέοντας υποχρεώθηκε να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη χώρα.
 
=== Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών ===