Αιχμαλωσία του Δ΄ Σώματος Στρατού στο Γκέρλιτς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 12:
 
== Αιχμαλωσία ==
Tο 1916, μεσούντος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το ελληνικό [[Δ΄ Σώμα Στρατού (Ελλάδα)|Δ΄ Σώμα Στρατού]] οδηγήθηκε στο Γκέρλιτς με δύναμη 7.000 αξιωματικούς και οπλίτες<nowiki>{{ἀσαφές|σχόλιο=ασαφές}}</nowiki>, έπειτα από αιφνιδιαστική επίθεση της [[Βουλγαρία|Βουλγαρίας]] στην Ανατολική Μακεδονία, στις 18 του Αυγούστου. Η παράδοση του Σώματος στους Γερμανούς έγινε κατόπιν αφόρητων πιέσεων των δύο εμπόλεμων πλευρών (κυρίως των Γερμανοβουλγάρων αλλά και της Αντάντ, που είχαν επέμβει ένοπλα στην τυπικά ακόμη «ουδέτερη» Ελλάδα), κυριολεκτικά με το πιστόλι στον κρόταφο, και μετά την -εκ μέρους τού φιλομοναρχικού εθνικού κέντρου- ρητή απαγόρευση οποιασδήποτε ένοπλης αντίστασης. Από την ηγεσία τού εγκαταλελειμμένου στην τύχη του Σώματος, προκρίθηκε τότε αυτόβουλα η Γερμανία ως τόπος κατ' ευφημισμό «φιλοξενίας», προκειμένου να αποφευχθεί την τελευταία στιγμή η επώδυνη βουλγαρική αιχμαλωσία. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για ιδιότυπη αιχμαλωσία, καθώς κανένας απολύτως δεν είχε το δικαίωμα να εγκαταλείψει το γερμανικό έδαφος καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Εάν εξαιρέσουμε τη μερίδα των φιλοβασιλικών και φιλογερμανών αξιωματικών, που απολάμβανε προνόμια (γιατί η μειονότητα των βενιζελικών αξιωματικών υπέστη στη Γερμανία άγριες διώξεις), οι στρατιώτες υπέφεραν επί μακρόν το μαρτύριο των στερήσεων, της ελλιπούς διατροφής και του αφόρητου κρύου στις παράγκες του στρατοπέδου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 400 περίπου άτομα, τα περισσότερα από φυματίωση.
 
Η τύχη το έφερε η άφιξη των χιλιάδων στρατευμένων να είναι η πρώτη στην ιστορία μαζική συνάντηση Ελλήνων και Γερμανών επί γερμανικού εδάφους. Έτσι παρατηρήθηκαν αξιοπρόσεκτες παρεμβάσεις πολλών Γερμανών διανοούμενων φιλελλήνων στο στρατόπεδο του Γκαίρλιτς, που σκόπευαν κυρίως στη διενέργεια μελετών, ερευνών και ηχογραφήσεων (μεταξύ αυτών και η πρώτη καταγραφή μπουζουκιού παγκοσμίως), που σήμερα μόλις βγαίνουν στο φως προκαλώντας επιστημονικό και γενικότερο ενδιαφέρον . Αξιόλογη ήταν επίσης η πνευματική και πολιτισμική δραστηριότητα πολλών Ελλήνων αιχμαλώτων καλλιτεχνών και διανοουμένων (όπως ο αργότερα σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας [[Βασίλης Ρώτας]], ο λογοτέχνης [[Λέων Κουκούλας]] και ο ζωγράφος [[Παύλος Ροδοκανάκης]]). Αμέτρητα ήταν τα νήματα που συνέδεσαν τότε τους δύο λαούς με εκατοντάδες μικτούς γάμους και αρραβώνες, γεγονός που προκάλεσε μεγάλες αντιζηλίες ακόμα και συγκρούσεις, ενώ δεν έλλειψαν και οι προσπάθειες χρησιμοποίησης τού ελληνικού στρατεύματος για την επίτευξη πολιτικών και στρατιωτικών στόχων στο Μακεδονικό Μέτωπο και στην χωρισμένη τότε στα δύο και αλληλοσπαρασσόμενη Ελλάδα ([[Εθνικός Διχασμός]]).