Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|Όνομα                 = Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών

|Πόλεμος               = Συμμετείχε στην [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|Εθνική Αντίσταση]]

Η '''Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών''' ή '''Οργάνωση Περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα'''<ref>Ιάσονας Χανδρινός, Οργάνωση περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ): Μια πρώτη προσέγγιση. Στο: Πολυμέρης Βόγλης, Φλώρα Τσίλαγα, Ιάσονας Χανδρινός, Μενέλαος Χαραλαμπίδης (επιμ.), Η Εποχή των Ρήξεων. Η Ελληνική Κοινωνία στην Δεκαετία του 1940. Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2012, σ. 197-233</ref> ('''Ο.Π.Λ.Α.''') ήταν μια ένοπλη οργάνωση, προσκείμενη στο ΕΑΜ και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, με καθήκοντα ασφαλείας, συλλογής πληροφοριών και εκτέλεσης ειδικών αποστολών, που έδρασε στις πόλεις της Ελλάδας από το 1943 μέχρι το 1947, ήτοι στην [[Κατοχή]], μετά το τέλος του [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] και κατά τη διάρκεια του [[Ελληνικός Εμφύλιος 1946 - 1949|εμφυλίου]]. Σύμβολο της ήταν ένα ρολόι με τους δείκτες του σταματημένους στις 12 παρά 5, ένδειξη του πόσος χρόνος απέμενε στους προδότες και τους δωσίλογους πριν έρθει η ώρα τους<ref>https://ethniki-antistasi-dse.gr/opla.html</ref>.

Σύμφωνα με τα όσα στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας, καθότι η δράση της οργάνωσης καλύπτεται από πέπλο μυστηρίου, αποτελώντας ίσως την πιο μυστηριώδη οργάνωση στην ιστορία του αντάρτικου πόλης, και κάποιες ομολογίες, η ΟΠΛΑ φέρεται να συστάθηκε λίγο πριν το καλοκαίρι του [[1943]] και με δεδομένο ότι τότε κάνει και την πρώτη εμφάνισή της. Πάντως το πρώτο χτύπημα που ανέλαβε η οργάνωση με συνθήματα στους αθηναϊκούς τοίχους ήταν η εκτέλεση του ταγματάρχη της Χωροφυλακής Δημήτρη Αλεξόπουλου, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1943, ο οποίος λίγες μέρες νωρίτερα είχε διατάξει τον πυροβολισμό πορείας ανθρακωρύχων της [[Καλογρέζα]]ς, με αποτέλεσμα το θάνατο 6 απο αυτών, στις 2 Σεπτεμβρίου '43.<ref>{{Cite web|url=http://www.mixanitouxronou.gr/to-bloko-tis-kalogrezas-22-ellines-ektelounte-apo-ta-tagmata-asfalias-stin-kalogreza-kani-ke-tin-proti-ektelesi-chorofilaka-i-opla/|title=Το μπλόκο της Καλογρέζας. 22 Έλληνες εκτελούνται από τα τάγματα ασφαλείας. Στην Καλογρέζα κάνει και την πρώτη εκτέλεση χωροφύλακα, η ΟΠΛΑ - ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ|last=|first=|date=2014-04-11 |website=www.mixanitouxronou.gr|publisher=|accessdate=2017-01-14}}</ref> Την άνοιξη του [[1944]], όταν η [[ΠΕΕΑ]] αποφάσισε να συγκροτήσει μονάδες πολιτοφυλακής, με καθαρά αστυνομικά καθήκοντα, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο, που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του ΕΛΑΣ, η ΟΠΛΑ αντικαταστάθηκε από την [[Εθνική Πολιτοφυλακή (Ελλάδα)|Εθνική Πολιτοφυλακή]] (ΕΠ),<ref>[http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=657080 Μια σύγκρουση που ερχόταν από το παρελθόν] tovima.gr</ref> συνεχίζοντας όμως τη δράση της,<ref>[http://www.academia.edu/11023719/_Political_Committee_of_National_Liberation_1944_a_type_of_revolutionary_government._Political_economic_and_social_aspects._820_p._In_Greek_ Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (1944)] academia.edu, σελ. 515-516</ref> ενώ κατά τον εμφύλιο ονομαζόταν Στενή Αυτοάμυνα.

Η ανάγκη της ύπαρξής της ενισχύθηκε από τη γενικευμένη επιθετική στάση (η λεγόμενη ''[[Λευκή τρομοκρατία]]'') του κυρίαρχου πολιτικού χώρου, σφόδρα αντικομμουνιστικού, προς το [[ΕΑΜ]], που ακολούθησε τα [[Δεκεμβριανά]] και τη [[Συμφωνία της Βάρκιζας]].<ref>Καράγιωργας Γιώργος, ''Η ΟΠΛΑ χωρίς θρύλο'', εκδόσεις Δωδώνη</ref> Η δράση της οργάνωσης περιλάμβανε καταρχήν σαμποτάζ σε στρατιωτικούς στόχους, αλλά επεκτάθηκε και σε εκτελέσεις ατόμων που κρίνονταν ως δωσίλογοι, [[Τάγματα Ασφαλείας|ταγματασφαλίτες]], αλλά και επικίνδυνοι πολιτικοί αντίπαλοι του ΚΚΕ (ακόμα και από το χώρο της αριστεράς όπως [[αρχειομαρξισμός|αρχειομαρξιστές]], [[τροτσκισμός|τροτσκιστές]], αναρχικούς κλπ). Αποκτώντας εξαρχής χαρακτηριστικά [[Ανταρτοπόλεμος|αντάρτικου πόλης]], είχε ως στόχο να προστατεύσει αγωνιστές της [[Εθνική Αντίσταση|Εθνικής Αντίστασης]] από τις επιθέσεις των εντολοδόχων του γερμανικού καθεστώτος, της [[Ελληνική Αστυνομία|Αστυνομίας Πόλεων]] και της [[Ελληνική Χωροφυλακή|Χωροφυλακής]], ενώ προέβη και σε συμπλοκές με γερμανικά στρατεύματα μέσα στις πόλεις.<ref name=autogenerated1>Χανδρινός Ιάσονας, ''Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944'', εκδόσεις Θεμέλιο</ref> Έδρασε επίσης κατά τα [[Δεκεμβριανά]]. Η δράση και ο προσανατολισμός της οργάνωσης άλλαξε το Φεβρουάριο του 1946, μετά την απόφαση της ΚΕ του [[ΚΚΕ]] να ξεκινήσεικηρύξει τοτον [[Ελληνικός Εμφύλιος 1946 - 1949#Ολομέτωπη σύγκρουση|δεύτερο αντάρτικοΕμφύλιο]] και συνδυάστηκε με τη δράση της οργάνωσης πόλης ''Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα'' (Μ.Λ.Α.) (η ΜΛΑ διέφερε από την ΟΠΛΑ, στο ότι ήταν μαζικότερη οργάνωση και κυρίως ασκούσε καθήκοντα συνδέσμου, απόκρυψης και μεταφοράς όπλων, χωρίς ομάδες εκτελεστών όπως η ΟΠΛΑ).<ref>Μόδης Γεώργιος, ''Τέσσαρες δίκες στη Θεσσαλονίκη''<small> (Ο.Π.Λ.Α-ΜΛΑ-Οικονομική Διαχείριση-Υπόθεση Πολκ)</small>, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1959 ([http://www.scribd.com/doc/13433519/-1959 Ιστορικό Αρχείο Ι.Γ.Π.])</ref>

Άλλα γνωστά θύματα της ΟΠΛΑ ήταν ο [[Σήφης Βαρδινογιάννης]], αρχηγός του [[ΕΔΕΣ]] Πειραιά και διευθυντής της Ασφάλειας Πειραιά,<ref>{{cite news | first=Τάσος | last=Κωστόπουλος | date=5 Δεκ 2015 | title=Εικονικοί ήρωες | newspaper=efsyn.gr | url=http://www.efsyn.gr/arthro/eikonikoi-iroes | accessdate=14 Ιαν 2017}}</ref> ο [[Δημήτριος Κωφίτσας]], διευθυντής της Διώξεως Κομμουνισμού της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, ο [[Μανώλης Μανωλέας]], πρώην βουλευτής του [[ΚΚΕ]] και στη συνέχεια συνεργάτης των δωσιλογικών κυβερνήσεων, ο ακροδεξιός [[Νίκος Σκανδάλης]], ιδρυτής της δωσιλογικής οργάνωσης «''Εθνική Ένωσις Ελλάδος''», ο [[Νίκος Παπαγεωργίου]], επικεφαλής της [[Οργάνωση Χ|Οργάνωσης Χ]] (Χίτες) στο [[Παγκράτι]] (εύελπις, σφοδρός αντικομμουνιστής, του οποίου δολοφονήθηκε στη συνέχεια και όλη του η οικογένεια), το πρώην κορυφαίο στέλεχος του ΚΚΕ και μετέπειτα στέλεχος των αρχών ασφαλείας [[Μιχάλης Τυρίμος]] τον [[Ιανουάριος|Ιανουάριο]] του [[1945]], το πρώην στέλεχος του ΚΚΕ και πράκτορας της Ασφάλειας επί [[Καθεστώς της 4ης Αυγούστου|δικτατορίας Μεταξά]] [[Δημήτρης Κουτσογιάννης]], καθώς και η ηθοποιός [[Ελένη Παπαδάκη]] κατά τη διάρκεια των [[Δεκεμβριανά|Δεκεμβριανών]].<ref>{{cite web |url=http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_03/11/2007_247526 |title=«Πώς σκότωσα τον Χρήστο Λαδά» |publisher=News.kathimerini.gr |date=2013-10-29 |accessdate=2014-03-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131202225858/http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_03/11/2007_247526 |archivedate=2013-12-02 |url-status=dead }}</ref><ref>Γεωργόπουλος Ευστάθιος, ''Εμφύλιος Πόλεμος - Το πρώτο αίμα (1942-1945)'', Εκδόσεις Περισκόπιο</ref> Επίσης θύματα της οργάνωσης αναφέρονται και αρκετοί τροτσκιστές<ref>Κατσορίδας Δ., Λιβιεράτος Δ., Παλούκης Κ., ''Ο Ελληνικός Τροτσκισμός 1923-1946'', Εκδόσεις Φιλίστωρ, Αθήνα 2003 </ref><ref>Πολιτικό Καφενείο, ''Ιστορία του Τροτσκιστικού Κινήματος στην Ελλάδα'' [http://politikokafeneio.com/tr/tr16.htm διατίθεται online]</ref> καθώς και δεκάδες αξιωματικοί της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων και των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Στη [[Θεσσαλονίκη]] η οργάνωση έδρασε μόνο με το όνομα ''Στενή Αυτοάμυνα'', από το Μάιο του 1946 μέχρι τον Απρίλιο του 1947.<ref>Παρουσίαση του βιβλίου του Κατσαρού Τάσου: «Μια απόφαση μάχομαι μέχρι το τέλος. Στενή Αυτοάμυνα (ΟΠΛΑ) 1946-1947», [http://www.kkeml.gr/superstructure/bibliop/504opla.htm Εφημερίδα Προλεταριακή Σημαία] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100920043224/http://www.kkeml.gr/superstructure/bibliop/504opla.htm |date=2010-09-20 }}, αναδημοσιεύεται υπό τον όρο της μη παραποίησης και αναφορά στην πηγή.</ref> Tο Μάιο του 1946, το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ έδωσε εντολή στον «Αλέκο» (Τάσος Γουσόπουλος, γνωστός και ως «Χοντρός») να δημιουργήσει αντάρτικο πόλης στη Θεσσαλονίκη. Αυτός άρχισε να στρατολογεί μέλη της ''Μαζικής Λαϊκής Αυτοάμυνας'' στη ''Στενή Αυτοάμυνα'', συγκροτώντας μικρές αυτόνομες ομάδες, ενταγμένες σε τρεις βασικούς τομείς (Δυτικός, Κεντρικός και Ανατολικός), έχοντας μια κεντρική διοίκηση. Τέλος, υπήρχε σημαντικός αριθμός τεχνικών, οδηγών, παρασκευαστών εκρηκτικών, ανθρώπων που τα σπίτια τους χρησίμευαν ως κρυψώνες και πληροφοριοδοτών της οργάνωσης. Η δράση της οργάνωσης περιλάμβανε την επιλογή στόχων μέσα από πρώην συνεργάτες Γερμανών, χαφιέδες, βαθμοφόρους της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων και άλλα υψηλόβαθμα κρατικά στελέχη (χωρίς να λείπουν και οι επιθέσεις σε κατώτερα όργανα των Σωμάτων Ασφαλείας).