Πλάνη των πολλών ερωτημάτων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
'''Η πλάνη των πολλών ερωτημάτων''', ή αλλιώς '''πλάνη της προκατάληψης''', ή '''plurium interrogationum''' ([[Λατ.]], «πολλών ερωτημάτων»), αποτελεί [[λογική πλάνη]], η οποία συντελείται όταν κάποιος κάνει μία ερώτηση η οποία λαμβάνει ως δεδομένο κάτι το οποίο ούτε έχει αποδειχθεί, ούτε έχει γίνει αποδεκτό από τους συζητητές - όταν, για παράδειγμα, περιλαμβάνει μία πρόταση η οποία είναι τουλάχιστον τόσο αμφισβητίσιμη όσο και το προτεινόμενο συμπέρασμα. Για παράδειγμα, με το να καταθέσει κανείς ότι είναι επικίνδυνο να περπατά κάποιος μόνος την νύχτα στο δάσος, επειδή μπορεί να τον βασκάνουν νεράιδες, λαμβάνει αυτομάτως ως δεδομένο ότι υπάρχουν νεράιδες. Αυτό, όμως, είναι μία αμφισβητίσιμη πρόταση.
Αυτή η πλάνη συχνά χρησιμοποιείται στην ρητορική ούτως ώστε η ερώτηση να περιορίζει τις διαθέσιμες ευθείς απαντήσεις μόνον σε αυτές που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του ομιλητή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας ερώτησης είναι η: «Ακόμη κακοποιείτε την σύζυγό σας;». Όποια απάντηση και να δώσει ο συνομιλητής (ναι ή όχι), αυτομάτως παραδέχεται ότι κάποτε κακοποιούσε την γυναίκα του. Έτσι, το ότι αυτό λαμβάνεται ως δεδομένο από την ερώτηση, και το ότι δεν έχει προσυμφωνηθεί από τους συνομιλητές καθιστούν την ερώτηση ακατάλληλη και μπορεί να λεχθεί ότι υφίσταται πλάνη πολλών ερωτημάτων. (Η ιαπωνική λέξη «Μου», η οποία σε συμφραζόμενα Βουδισμού Ζεν μπορεί να μεταφραστεί και ως «η ερώτηση λαμβάνει ψεύδη ως δεδομένα», είναι μία πιθανή εναλλακτική απάντηση).
Η ερώτηση επαφίεται στο συγκείμενό της για να γίνει αποτελεσματική: το γεγονός ότι η ερώτηση θεωρεί κάτι ως δεδομένο δεν καθιστά την ερώτηση καθ' αυτή πλάνη. Μόνον όταν κάποια από τα στοιχεία τα οποία λαμβάνει ως δεδομένα δεν έχουν γίνει αποδεκτά από αυτόν στον οποίο απευθύνεται η ερώτηση, η ερώτηση γίνεται πλάνη.
Παρόμοια πλάνη είναι το [[Εν αρχή αιτείσθαι]].
==Υπαινικτική μορφή==
|