Αρχαία Ελεύθερνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Αρχαία Ελεύθερνα''' ήταν κατά την αρχαιότητα πόλη της [[Κρήτη|Κρήτης]]. Βρισκόταν στο σημερινό [[Νομός Ρεθύμνου|Νομό Ρεθύμνου]], 30 χιλιόμετρα ΝΑ της πόλης του [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου]], κάπου 12 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της [[Μονή Αρκαδίου|Μονής Αρκαδίου]]. Ο αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει μια οδοντωτή κορυφογραμμή του [[Ψηλορείτης|Ψηλορείτη]], σε ύψος 380 μέτρων. Σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο του νομού<ref>Αναφορές για την Αρχαία Ελεύθερνα στον ιστοχώρο τουριστικής προβολής του Νομού http://www.rethymnon.gr/index.php?politismos {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081226154046/http://www.rethymnon.gr/index.php?politismos |date=2008-12-26 }}</ref>. Πρόκειται για μια ευρύτερη περιοχή κατοίκησης, οι κύριοι πυρήνες της οποίας, λαμβάνοντας υπόψη τις περιόδους ακμής και παρακμής της, βρίσκονται σε δύο υψώματα: το λόγολόφο του Πρινέ (Αρχαία Ελεύθερνα) και το πλάτωμα στου σημερινού χωριού Ελεύθερνα. Οι γνώσεις μας για την περιοχή, την ονομασία και την ιστορία της προέρχονται κυρίως: 1. από τις γραπτές πηγές: από ιστορικούς, γεωγράφους, λεξικογράφους από την Αρχαιότητα έως τον Μεσαίωνα, καθώς και από χαρτογράφους, περιηγητές και αρχαιοδίφες από τον Μεσαίωνα έως τα τέλη του 19ου αι. και 2. από τα υλικά κατάλοιπα των πολιτισμών που έχουν βρεθεί τυχαία ή από συστηματικότερες έρευνες από τα τέλη του 19ου αι. έως πρόσφατα και έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. Από το 1985 και εξής συστηματικές ανασκαφικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή έχει αναλάβει το Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σε τρεις διαφορετικούς τομείς<ref>Ν. Σταμπολίδης, Ελεύθερνα, από τη γεωμετρική και αρχαϊκή νεκρόπολη. Ταφικές πυρές και ομηρικά έπη, Ρέθυμνο 1994, σελ. 23</ref>σύμφωνα με τη γεωμορφολογία του χώρου, την παρουσία δηλαδή του φυσικού υψώματος βορειοανατολικής κατεύθυνσης με πλαγιές που καταλήγουν στην κοίτη δύο χειμάρρων, της Κυριακής στα ανατολικά και της Χαλοπότας στα δυτικά. Τη διεύθυνση των ανασκαφών στον ανατολικό τομέα Ι ανέλαβε ο καθηγητής [[Πέτρος Θέμελης]], στον κεντρικό τομέα ΙΙ ο καθηγητής [[Αθανάσιος Καλπαξής]] και στο δυτικό τομέα ΙΙΙ ο καθηγητής [[Νίκος Σταμπολίδης]]. Σημαντική η βοήθεια και συνεισφορά των αρμοδίων και των κατοίκων της Αρχαίας Ελεύθερνας (πρώην Πρινέ) και της Ελεύθερνας.<ref>Πέτρος Γ. Θέμελης, Αρχαία Ελεύθερνα, ανατολικός τομέας, Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, Αθήνα 2002, σελ. 9-10</ref>