Σερβική Επανάσταση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ελαβε χωρα σε συνεβη |
|||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:First Serbian Uprising voivode flag.png|μικρογραφία|Το λάβαρο της Σερβικής επανάστασης]]
Η '''Σερβική Επανάσταση''' (''[[σερβικά]] : Српска револуција'') ήταν η εθνική εξέγερση και συνταγματική αλλαγή που
Η περίοδος διαιρείται περαιτέρω ως εξής:
Γραμμή 9:
* Επίσημη αναγνώριση του Σερβικού κράτους (1815–1833).
Η Διακήρυξη (1809) από τον [[Καραγιώργης Πέτροβιτς|Καραγιώργη]] στην πρωτεύουσα [[Βελιγράδι]] αποτέλεσε πιθανότατα την κορύφωση της πρώτης φάσης. Απηύθυνε έκκληση για εθνική ενότητα,
==Ιστορικό υπόβαθρο==
Οι νέες συνθήκες, όπως η [[Εξέγερση του Κράινα Κότσινα|Αυστριακή κατοχή της Σερβίας]],
Κατά τη διάρκεια της Αυστριακής κατοχής της Σερβίας (1788-1791), πολλοί Σέρβοι υπηρέτησαν ως στρατιώτες και αξιωματικοί στο στρατό των Αψβούργων, όπου απέκτησαν γνώσεις σχετικά με στρατιωτικές τακτικές, οργάνωση και όπλα. Άλλοι απασχολούντο σε διοικητικά γραφεία στην Ουγγαρία ή στην κατεχόμενη ζώνη. Άρχισαν να ταξιδεύουν σε αναζήτηση εμπορίου και εκπαίδευσης και εκτέθηκαν σε ευρωπαϊκές ιδέες για την κοσμική κοινωνία, την πολιτική, το δίκαιο και τη φιλοσοφία, συμπεριλαμβανομένων τόσο του [[Ρασιοναλισμός|ορθολογισμού]] και του [[Ρομαντισμός|Ρομαντισμού]]. Εκεί γνώρισαν τις αξίες της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]], που θα επηρεάσουν πολλούς Σέρβους εμπόρους και μορφωμένους ανθρώπους. Υπήρξε μια δραστήρια Σερβική κοινότητα στο νότιο τμήμα της [[Οίκος των Αψβούργων|Αυτοκρατορίας των Αψβούργων]], από όπου οι ιδέες περνούσαν προς τα νότια (πέρα από τον Δούναβη). Ένα άλλο πρότυπο ήταν η Ρωσική Αυτοκρατορία, η μόνη ανεξάρτητη Σλαβική και Ορθόδοξη χώρα, που είχε μεταρρυθμιστεί πρόσφατα και ήταν τώρα σοβαρή απειλή για τους Τούρκους. Η ρωσική εμπειρία ενέπνεε ελπίδα για τη Σερβία.
Γραμμή 23:
{{see also|Πρώτη Σερβική εξέγερση|}}
[[File:Karađorđe Petrović, by Vladimir Borovikovsky, 1816.jpg|thumb|left|200px|[[Καραγιώργης Πέτροβιτς]] (''Black George'') ηγέτης της [[Πρώτη Σερβική εξέγερση|Πρώτης Σερβικής Εξέγερσης]].]]
Κατά την [[Πρώτη Σερβική εξέγερση|Πρώτη Σερβική Εξέγερση]] (1804-1813) η Σερβία ένιωσε ως ανεξάρτητο κράτος, για πρώτη φορά μετά από 300 χρόνια [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής]] και βραχύβιας [[Συνθήκη του Βελιγραδίου (1739)|Αυστριακής κατοχής]]. Με την ενθάρρυνση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας τα αιτήματα για αυτοδιοίκηση εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1804 εξελίχθηκαν σε πόλεμο για ανεξαρτησία το 1807. Συνδυάζοντας την πατριαρχική δημοκρατία των αγροτών με τους σύγχρονους εθνικούς στόχους η Σερβική επανάσταση προσέλκυσε χιλιάδες εθελοντές, μεταξύ των Σέρβων από όλα τα [[Βαλκάνια]] και την [[Κεντρική Ευρώπη]]. Η Σερβική επανάσταση τελικά έγινε σύμβολο της διαδικασίας οικοδόμησης των εθνών στα Βαλκάνια, προκαλώντας αγροτικές αναταραχές μεταξύ των Χριστιανών τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία. Μετά την επιτυχή πολιορκία με 25.000 άνδρες, στις 8 Ιανουαρίου 1807
[[File:Serbia1809.png|thumb|right|200px|Επαναστατημένη Σερβία
[[File:Serbia1813.png|thumb|right|200px|Επαναστατημένη Σερβία
Οι Σέρβοι απάντησαν στις [[Η Σφαγή των Κνέζων|Οθωμανικές βιαιότητες]] με την ίδρυση ξεχωριστών θεσμικών της οργάνων: το Κυβερνητικό Συμβούλιο (Praviteljstvujušči Sovjet), τη [[Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου|Μεγάλη Ακαδημία]] (Велика школа), τη Θεολογική Ακαδημία (Bogoslovija) και άλλα διοικητικά όργανα. Ο Καραγιώργης και άλλοι επαναστατικοί ηγέτες έστειλαν τα παιδιά τους στη Μεγάλο Ακαδημία, όπου μεταξύ των σπουδαστών ήταν επίσης ο Βουκ Στεφάνοβιτς Κάρατζιτς (1787-1864), ο διάσημος μεταρρυθμιστής του Σερβικού αλφαβήτου. Το Βελιγράδι επανακατοικήθηκε από τοπικούς στρατιωτικούς ηγέτες, εμπόρους και βιοτέχνες αλλά και από μια σημαντική ομάδα φωτισμένων Σέρβων από την [[Οίκος των Αψβούργων|Αυτοκρατορία των Αψβούργων]], που έδωσε ένα νέο πολιτιστικό και πολιτικό πλαίσιο για την ισότιμη κοινωνία αγροτών της Σερβίας. Ο [[Ντοσιντέι Ομπράντοβιτς]], εξέχουσα προσωπικότητα του Βαλκανικού [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], ιδρυτής της Μεγάλης Ακαδημίας, έγινε ο πρώτος υπουργός Παιδείας της Σερβίας το 1811.
Γραμμή 33:
===Εξέγερση του Χατζί Προντάν (1814)===
{{see also|Εξέγερση του Χατζί Προντάνοβα|}}
Παρά την ήττα οι εντάσεις εξακολούθησαν. Το 1814 επιχειρήθηκε η ανεπιτυχής ''εξέγερση του Χατζί Προντάν'', που ξεκίνησε από το Χατζί Προντάν Γκλιγκορίγεβιτς, έναν από τους βετεράνους της [[Πρώτη Σερβική εξέγερση|Πρώτης Σερβικής Εξέγερσης]]
Η Εξέγερση του Χατζί Προντάν απέτυχε σύντομα και έτσι αυτός κατέφυγε στην Αυστρία. Μετά από μια στάση σε ένα τουρκικό [[τσιφλίκι]] το 1814 οι τουρκικές αρχές κατέσφαξαν τον τοπικό πληθυσμό και παλούκωσαν δημοσίως 200 κρατούμενους στο Βελιγράδι. Μέχρι τον Μάρτιο του 1815 οι Σέρβοι είχαν πραγματοποιήσει αρκετές συναντήσεις και αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μια νέα εξέγερση.
==Δεύτερη Σερβική Εξέγερση (1815–1817)==
{{see also|Δεύτερη Σερβική Εξέγερση|}}
[[File:MilosObrenovic 1848.jpg|thumb|left|200px|[[Μίλος Ομπρένοβιτς]], ηγέτης της [[Δεύτερη Σερβική Εξέγερση|Δεύτερης Σερβικής Εξέγερσης]] και πρώτος Πρίγκιπας της Σερβίας]]
[[File:Serbia1817.png|thumb|right|200px|[[Πριγκιπάτο της Σερβίας]]
Η [[Δεύτερη Σερβική Εξέγερση]] (1815-1817) ήταν η δεύτερη φάση της εθνικής επανάστασης των Σέρβων κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ξέσπασε λίγο μετά τη βίαιη προσάρτηση της χώρας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την αποτυχημένη εξέγερση του Χατζί Προντάν. Το επαναστατικό συμβούλιο κήρυξε εξέγερση στο Τάκοβο στις 23 Απριλίου 1815 με εκλεγμένο ηγέτη το Μίλος Ομπρένοβιτς (ενώ ο Καραγιώργης ήταν ακόμη εξορία στην Αυστρία). Η απόφαση των Σέρβων ηγετών βασίστηκε σε δύο λόγους. Πρώτον φοβούνταν μια γενική σφαγή των προυχόντων και δεύτερον έμαθαν ότι ο Καραγιώργης σχεδίαζε να επιστρέψει από την εξορία στη Ρωσία και η αντικαραγιωργική φατρία, συμπεριλαμβανομένου του Μίλος Ομπρένοβιτς, ανυπομονούσε να προλάβει τον Καραγιώργη και να τον κρατήσει έξω από την εξουσία.
Γραμμή 48:
==Νομικό καθεστώς της Σερβίας (1815-30)==
[[File:The Constitution of 1835.JPG|thumb|right|200px|
Στα μέσα του 1815 άρχισαν οι πρώτες διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ομπρένοβιτς και του Μαρασλή Αλή Πασά, του Οθωμανού διοικητή. Το αποτέλεσμα ήταν η αναγνώριση ενός [[Πριγκιπάτο της Σερβίας|Σερβικού Πριγκιπάτου]] από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αν και υποτελές στην Πύλη (με ετήσιο φόρο), ήταν, ως προς τα περισσότερα στοιχεία, ένα ανεξάρτητο κράτος. Το 1817 ο Ομπρένοβιτς πέτυχε να υποχρεώσει το Μαρασλή Αλή Πασά να διαπραγματευθεί μια άγραφη συμφωνία, τερματίζοντας έτσι τη [[Δεύτερη Σερβική Εξέγερση]]. Την ίδια χρονιά ο Καραγιώργης, ο ηγέτης της Πρώτης Εξέγερσης (και αντίπαλος του Ομπρένοβιτς για το θρόνο) επέστρεψε στην Σερβία και δολοφονήθηκε με εντολές του Ομπρένοβιτς, που στη συνέχεια έλαβε τον τίτλο του ''Πρίγκιπα της Σερβίας''.
|