Πανδοσία (Ήπειρος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Αρχαία Πανδοσία''' ήταν αποικία των Ηλείων, και βρίσκεται στο λόφο του σημερινού χωριού [[Καστρί]] ΔΔ. Φαναρίου του Δήμου Πάργας Ν. Πρέβεζας. Η ακρόπολη αυτή δεσπόζει σε όλη την περιοχή, με σημαντική θέα σε όλη την περιοχή. Την ίδια εποχή της ίδρυσης της Πανδοσίας τον 7ο ή 8ο πΧπ.Χ. αιώνα, ιδρύονται από τους Ηλείους οι πόλεις [[Αρχαίο Βουχέτιο]] (σημερινή Νέα Κερασούντα), [[Αρχαία Ελάτρεια]] (σημερινός παλαιός Ωρωπός), και [[Αρχαίες Βατίες]] (Βατίαι) (σημερινό [[Ριζοβούνι]] Θεσπρωτικού). Στη θέση όπου ιδρύθηκε η '''Αρχαία Πανδοσία''' τον 7ο πΧπ.Χ. (ή κατ’ άλλους τον 8ο αιώνα πΧπ.Χ.), φαίνεται να προϋπήρχε μια τοπική μικρή πόλη οικισμός άγνωστης ονομασίας. Τα αρχαιότερα σημερινά τείχη της χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα πΧπ.Χ., και σίγουρα προ του 360 πΧπ.Χ., αλλά αυτό δεν είναι τεκμηριωμένο. Η προσπέλαση της '''Αρχαίας Πανδοσίας''' γινόταν θαλασσίως και μέσω του πλωτού [[Αχέρων|Αχέροντα ποταμού]], ο οποίος στο [[Καστρί]] απέχει μόλις 100–200 m από την οχυρωμένη πόλη. Στα σημεία αυτά είχαν βρεθεί μεταλλικοί κρίκοι προσδέσεως των σκαφών.

Πάνω από το χωριό [[Καστρί]], του ΔΔ Φαναρίου του Δήμου Πάργας (Νομός Πρέβεζας), σε λόφο ύψους 100μ. περίπου, βρίσκονται τα επιβλητικά ερείπια των πολυγωνικών τειχών μιας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων αρχαίων ακροπόλεων, της πόλης Πανδοσίας που ήταν αποικία των Ηλείων. Η Πανδοσία ήταν από τις αρχαιότερες και τις σημαντικότερες ηπειρωτικές πόλεις. Το έτος 345 πΧπ.Χ., ή κατ άλλους το 343/2 πΧπ.Χ., ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος κυρίευσε την Πανδοσία για την χαρίσει μαζί και με τρεις άλλες στο βασιλιά των Μολοσσών Αλέξανδρο, αδελφό της γυναίκας του Μυρτάλης Ολυμπιάδας. Η δωρεά αυτή έγινε διότι το [[Μαντείο της Δωδώνης]] είχε δώσει στο βασιλιά Αλέξανδρο το χρησμό να ''«αποφύγει αυτά τα τείχη γιατί ήταν γραφτό ότι θα πέθαινε κοντά στα τείχη της Πανδοσίας».'' Γι' αυτό ενήργησε αντ’ αυτού ο γαμπρός του Φίλιππος Β. `Ομως ο Αλέξανδρος δεν μπόρεσε να αποφύγει τη μοίρα του. Κατά σύμπτωση, υπήρχε και στην Ιταλία μια αποικία των Ελλήνων Κροτωνιατών που λεγόταν κι αυτή Πανδοσία, μιά οχυρή πόλη στα σύνορα προς τη Λευκανία. Όταν οι Ταραντίνοι κάλεσαν τον Αλέξανδρο στην Ιταλία κι εκείνος πήγε, ο χρησμός επαλήθευσε αλλά με την άλλη Πανδοσία. Εκεί έχασε τη ζωή του. Λέγεται ότι ένα από τα παλάτια του Βασιλέως Πύρρου Α της Ηπείρου βρισκόταν στην Πανδοσία. Η πόλη Πανδοσία της Ηπείρου καταστράφηκε το 167-168 π.Χ. από τους Ρωμαίους (Αιμίλιος Παύλος), οι οποίοι σε λίγο επέτρεψαν την ανοικοδόμηση ενός μέρους από τα τείχη της στην κορυφή του λόφου (167-148 πΧπ.Χ.). Οι Ρωμαίοι θέλοντας να ενισχύσουν το αποικιακό στοιχείο, που ήταν ανέκαθεν εχθρικό προς τους Ηπειρώτες, όρισαν την Αρχαία Πανδοσία ως έδρα του Κοινού των Ηπειρωτικών φύλων που είχαν αποστατήσει από τους Ρωμαίους στον Γ' Μακεδονικό πόλεμο (171-168 πΧπ.Χ.) και της παραχώρησαν το δικαίωμα να εκδίδουν χάλκινο νόμισμα. Το Κοινό αυτό τελούσε υπό την εποπτεία του Ηλείου αποίκου Μενεδήμου Αγιάδα. Μετά το έτος 148 π.Χ. η έδρα του Κοινού αυτού μεταφέρθηκε στη Δωδώνη, πάλι υπό την εποπτεία του Μενεδήμου που τώρα έφερε και τον τίτλο του ιερέα. Τελικά η Πανδοσία παρήκμασε, διότι το 31 πΧπ.Χ. με διαταγή του Οκταβιανού οι κάτοικοί της υποχρεώθηκαν να συνοικίσουν τη νέα πόλη [[Αρχαία Νικόπολη]] μετά τη νίκη του στη [[Ναυμαχία του Ακτίου]] εναντίον του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας.