Δυναστεία της Έμεσας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο Σαμψιγέραμος Α΄ ήταν ο ιδρυτής της δυναστείας της Έμεσας τον 1ο αι. πΧπ.Χ. και ήταν αρχηγός φυλής. Οι πρόγονοι τού Σαμψιγέραμου Α΄ ήταν Βεδουΐνοι, που ταξίδευσαν στα Συριακά εδάφη, πριν αποφασίσουν να εγκατασταθούν στην κοιλάδα τού Ορόντη και νότια της περιοχής της Απάμειας. Αυτός, η οικογένειά του και οι πρόγονοί του έζησαν υπό την εξουσία της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Ο Σαμψιγέραμος Α΄ ήταν γιος του Αζίζ[ου] (π. 94 πΧπ.Χ.), γιού τού '''Ιάμβλιχου''' (π. 151 πΧπ.Χ.) και ίσως είχε αδελφό τον Πτολεμαίο, ο οποίος είχε γιο και πιθανόν απογόνους.

Ο πατέρας του, γνωστός ως '''Αζίζ[ος]''' ο Άραβας ή ο φύλαρχος των Αράβων, ήταν σύμμαχος των τελευταίων Σελευκιδών μοναρχών της Συρίας και σχετίζεται με τον [[Φίλιππος Α΄ Φιλάδελφος|Φίλιππο Α΄ Φιλάδελφο]] και τον αδελφό του [[Δημήτριος Γ΄ Εύκαιρος|Δημήτριο Γ΄ Εύκαιρο]]. Ο Αζίζος ίσως είχε συνδράμει τον πρώτο -λίγα έτη πριν το 87 πΧπ.Χ.- στο να νικήσει τον δεύτερο, ο οποίος διέφυγε στην Παρθία, όπου απεβίωσε. Ο Αζίζος βοήθησε τον [[Φίλιππος Β΄ Φιλορωμαίος|Φίλιππο Β΄ Φιλορωμαίο]], γιο τού Φιλίππου Α΄ θέτοντάς τον στον θρόνο: κανόνισε να τον συναντήσει και έθεσε το διάδημα στο κεφάλι εκείνου. Όμως ο Φίλιππος Β΄ είδε, πως ο Αζίζος του συμπεριφερόταν φιλικά με σκοπό να τον φονεύσει -ώστε να διαιρέσει τη Συρία και να κρατήσει ένα τμήμα της- και έφυγε στην Αντιόχεια.

Ο '''Σαμψιγέραμος Α΄''', όπως και ο πατέρας του, διατήρησε τη συμμαχία με τους (τελευταίους) μονάρχες των Σελευκιδών. Είναι γνωστός ως ''φύλαρχος των Αράβων'', όπως και ο πατέρας του. Στην εποχή του η Αυτοκρατορία των Σελευκιδών είχε γίνει αδύναμη και πάντα με την επίκληση στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία έλυνε προβλήματα πολιτικά ή διαδοχής. Περί το 64 πΧπ.Χ. ο [[Πομπήιος]], στρατηγός και μέλος της Α΄ Τριανδρίας, αναδιοργάνωσε τη Συρία και τις γύρω περιοχές σε Ρωμαϊκές επαρχίες. Εγκατέστησε υποτελείς βασιλείς στην επικράτεια, που θα γινόταν σύμμαχοι με τη Ρώμη. Μεταξύ αυτών ήταν ο Σαμψιγέραμος Α΄ (που το όνομά του επίσης γράφεται και ως Σαμψικέραμος Α΄). Ο Μ. Τ. [[Κικέρων]] καλούσε τον Πομπήιο με το παρωνύμιο ''Σαμψιγέραμος'' για να αστειευτεί με την πρόθεση τού Πομπήιου να γίνει ένας ισχυρός ανατολίτης. Ο Πομπήος ζήτησε από τον Σαμψιγέραμο Α΄ να συλλάβει τον τελευταίο των Σελευκιδών [[Αντίοχος ΙΓ΄ Ασιατικός|Αντίοχο ΙΓ΄ Ασιατικό]] και να τον εκτελέσει το 64 πΧπ.Χ..

Η Έμεσα προστέθηκε στις περιοχές τού Σαμψιγέρμου Α΄, αλλά η πρώτη Εμεσινή πρωτεύουσα ήταν η Αρέθουσα, πόλη βόρεια της Έμεσας, κατά μήκος τού ποταμού Ορόντη. Το βασίλειο τού Σαμψιγέραμου Α΄ ήταν το πρώτο από τα υποτελή στη Ρώμη βασίλεια στα όρια της ερήμου. Τα σύνορα ήταν από την κοιλάδα της Μπεκάα στα δυτικά ως τα όρια της Παλμύρας στα ανατολικά και από το Γιαμπρούντ στα νότια ως την Αρέθουσα & την Ηλιόπολη στα βόρεια. Κατά τη βασιλεία του ο Σαμψιγέραμος Α΄ έκτισε το κάστρο Σμέμις στην κορυφή ενός εσβεσμένου ηφαιστείου και ξαναέκτισε την πόλη της Σαλαμινίγιας, που οι Ρωμαίοι είχαν ενσωματώσει στο βασίλειό του. Ο βασιλιάς ίδρυσε και διαμόρφωσε την ισχυρή στην εξουσία δυναστεία και ένα σημαντικό βασίλειο στη Ρωμαϊκή ανατολή. Ο ιερατικός-βασιλικός Οίκος του κυβέρνησε από το 64 πΧπ.Χ. ως το 254 μΧ τουλάχιστον.

Όταν ο Σαμψικέραμος Α΄ απεβίωσε το 48 πΧπ.Χ., τον διαδέχθηκε ο γιος του '''Ιάμβλιχος Α΄'''. Κατά τη βασιλεία του η Έμεσα έγινε εξέχουσα πόλη και μεγάλωσε, αφού την όρισε νέα πρωτεύουσα. Η οικονομία τού βασιλείου βασιζόταν στη γεωργία. Με το εύφορο χώμα της κοιλάδας τού Ορόντη και με μία μεγάλη λίμνη, καθώς επίσης και με έναν υδατοφράκτη επί τού Ορόντη -νότια της Έμεσας- να προσφέρει άφθονο νερό, η γη της Έμεσας ήταν ιδανική για καλλιέργεια. Τα αγροκτήματα παρείχαν σιτάρι, σταφύλια και ελιές. Η Έμεσα στην αρχαιότητα ήταν πολύ πλούσια πόλη. Ήταν μέρος της εμπορικής οδού από την Ανατολή, που μετά από την Παλμύρα περνούσε από την Έμεσα για να καταλήξει στην ακτή. Ένα παράδειγμα τού πόσο αφνειός ήταν ο χώρος της Έμεσας είναι τα κοσμήματα, που βρέθηκαν στη νεκρόπολη τού Τελλ Αμπού Σάμπουν και δείχνουν, ότι υπήρχε ζήτηση κατασκευής τους για τους κατοίκους γύρω από τη λίμνη. Η πόλη με το λιμάνι της ευημερούσε και ήταν η δεύτερη, μετά την Αντιόχεια, για τους Ρωμαίους επικυρίαρχους.

Πριν διαδεχθεί τον πατέρα του, ο Ιάμβλιχος Α΄ εθεωρείτο από τον Κικέρωνα, πού το 51 πΧπ.Χ. ήταν κυβερνήτης της Κιλικίας, ως πιθανός σύμμαχος ενάντια στην Παρθία. Ο Ιάμβλιχος Α΄, λίγο μετά την ανάρρησή του, άσκησε συνετή πολιτική και υποστήριξε τον [[Ιούλιος Καίσαρ|Γ. Ιούλιο Καίσαρα]] στη διαμάχη του στην Αλεξάνδρεια εναντίον τού Γ. Πομπήιου: έστειλε στρατό προς βοήθεια τού πρώτου· ο Πομπήιος, που ήταν ο προστάτης τού Οίκου τού Ιάμβλιχου Α΄, ηττήθηκε και σκοτώθηκε. Έτσι η δυναστεία πέρασε από την περίοδο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στην Αυτοκρατορική περίοδο, αποδεικνύοντας όταν ήταν πάντα πιστή στη Ρώμη.

Έπειτα από το τέλος τού Ι. Καίσαρα, ο Ιάμβλιχος Α΄ υποστήριξε τον Ρωμαίο κυβερνήτη της Συρίας, που ήταν ένας από τους φονείς τού δικτάτορα. Την εποχή των εμφυλίων πολέμων, ο Ιάμβλιχος Α΄ υποστήριξε τον [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανό]], έτσι ήταν ύποπτος από τον [[Μάρκος Αντώνιος|Μάρκο Αντώνιο]] της Β΄ Τριανδρίας. Ο τελευταίος ενθάρρυνε τον '''Αλεξίωνα Α΄''', αδελφό τού Ιάμβλιχου Α΄, να εκτελέσει τον βασιλιά και να σφετεριστεί τον θρόνο. Όταν έπειτα ο Οκταβιανός νίκησε τον Αντώνιο και αναδιοργάνωσε τις επαρχίες της Ανατολής, εκτέλεσε τον Αλεξίωνα Α΄ για προδοσία το 31 πΧπ.Χ.. Το βασίλειο διαλύθηκε το 30 πΧπ.Χ. και έγινε αυτόνομη κοινότητα, χωρίς ηγεμόνα, υπό την επιτήρηση τού Ρωμαίου κυβερνήτη της Συρίας.

Αργότερα, το 20 πΧπ.Χ. ο Οκταβιανός, τώρα ως Αυτοκράτορας Αύγουστος, αποκατέστησε το Εμεσηνό βασίλειο στον '''Ιάμβλιχο Β΄''', γιο τού Ιάμβλιχου Α΄. Ήταν ο Ιάμβλιχος Α΄ (ή ο γιος του), που έγιναν Ρωμαίοι πολίτες από τον Ι. Καίσαρα (ή τον Αύγουστο) και έλαβαν το όνομα τού Ιούλιου γένους· το πρόσθεσαν στο Αραμαϊκό, Αραβικό, Ελληνικό και μετά Λατινικό όνομά τους. Ο Ιάμβλιχος Β΄ ήταν ιερέας-βασιλιάς το 20 πΧπ.Χ.-14 μΧ. Η βασιλεία του ήταν σταθερή και από την ειρήνη αυτή προήλθε η χρυσή εποχή της Έμεσας. Ο Ιάμβλιχος Β΄ απεβίωσε το 14 μΧ και τον διαδέχθηκε ο γιος του '''Σαμψιγέραμος Β΄''' ως ιερέας-βασιλιάς. Αυτός κυβέρνησε ως το 42, που απεβίωσε. Σύμφωνα με την επιγραφή στον ναό τού Μπελ (Βήλου) στην Παλμύρα, το 18/19 μΧ μεσολάβησε μεταξύ Παλμύρας και Ρώμης. Εκεί αναφέρεται μαζί με τον στρατηγό [[Γερμανικός|Γερμανικό]], ανιψιό (και υιοθετημένο γιο) τού Αυτοκράτορα [[Τιβέριος|Τιβερίου]]. Η ευδαιμονία της Έμεσας ήταν στενά δεμένη με τη γειτονική Παλμύρα. Πριν αποβιώσει ο βασιλιάς, μεταστράφηκε στον Ιουδαϊσμό από τον [[Ηρώδης Αγρίππας Α΄|Ηρώδη Αγρίππα Α΄]] (από την [[Ηρωδιανή Δυναστεία]]) στην Τιβεριάδα.

Αρχαιολογικά τεκμήρια παρέμειναν στην πόλη Σαλαμίγια, που ξανακτίστηκε υπό τον Σαμψιγέραμο Α΄. Σωζόμενα μνημεία που οικοδομήθηκαν από την Εμεσηνή δυναστεία, είναι το κάστρο της Σμένις, στην κορυφή ενός ηφαιστειακού κώνου, κτισμένο από τον ίδιο βασιλιά και ο τύμβος της δυναστείας της Έμεσας. Εκεί ετάφη ο Αλεξίων Α΄, ο Σόαιμος και ο Ιούλιος Αλέξανδρος. Άλλο σωζόμενο μνημείο είναι ο μνημειώδης τάφος, που κτίστηκε από τον Σαμψιγέραμο Γ΄ το 78/79 πΧπ.Χ..

{{familytree| | | | | | | | | | | | | Ιαμ |Ιαμ=Ιάμβλιχος<br>π. 151 πΧπ.Χ.}}

{{familytree| | | | | | | | | | | | | Αζι |Αζι=Αζίζος<br>π. 94 πΧπ.Χ.}}

{{familytree| | | | | | | | | | | | | ΣαΑ | | Πτο |ΣαΑ=Σαμψιγέραμος Α΄<br>βασ. της Έμεσας (64-48 πΧπ.Χ.)|Πτο=Πτολεμαίος}}

{{familytree| | | | | ΚλΖ |~| ΜΑν | | ΙαΑ | | ΑλΑ |ΜΑν=[[Μάρκος Αντώνιος]]<br>μέλος της Β΄ Τριανδρίας|ΚλΖ=[[Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρα Ζ΄]]<br>βασ. της Αιγύπτου<br>[[Δυναστεία των Πτολεμαίων|ΔΥΝ. ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΝ]]|ΙαΑ=[[Ιάμβλιχος (φύλαρχος)|Ιάμβλιχος Α΄]]<br>βασ. της Έμεσας (48-31 πΧπ.Χ.)|ΑλΑ=Αλεξίων Α΄<br>βασ. της Έμεσας (31 πΧπ.Χ.)}}

{{familytree| | | | | | | | | ΚΣΒ | | ΙαΒ |ΚΣΒ=[[Κλεοπάτρα Σελήνη Β΄]]|ΙαΒ=Ιάμβλιχος Β΄<br>βασ. της Έμεσας (20 πΧπ.Χ.-14 μΧ)}}