Κιλαουέα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Giormark2 (συζήτηση | συνεισφορές)
Τακτοποίηση (αλλαγγη σειράς παράθεση) και προσθήκη νέων πληροφοριων για 2020, μέρος 1
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Giormark2 (συζήτηση | συνεισφορές)
Προσθήκη νέων πληροφοριων μέρος 2 (λινκ και άλλα)
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 1:
{{coord|19|25|16|N|155|17|12|W|type:mountain|display=title}}
[[Αρχείο:Puu Oo looking up Kilauea - edit.jpg|thumb|250px|Ο κρατήρας Πουόο]]
Το '''Κιλαουέα''' (χαβαϊανή γλώσσα: Kīlauea) είναι [[ηφαίστειο]] της [[Χαβάη (νήσος)|Χαβάης νήσου Χαβάη]] και ένα από τα πέντε ασπιδωτά ηφαίστεια που αποτελούν το νησί. Το όνομα Κιλαουέα σημαίνει «αυτός που διασκορπίζεται» ή «που γρήγορα εξαπλώνεται» στην [[Χαβαϊκή γλώσσα|γλώσσα της Χαβάης]] και αναφέρεται στα συχνά ξεσπάσματα [[λάβα]]ς.
 
Το Κιλαουέα είναι ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον πλανήτη<ref name="Juvik-1998">{{cite book |last=Juvik |first=Sonia P. |coauthors=James O. Juvik, Thomas R. Paradise |title=Atlas of Hawaii |publisher=University of Hawaii Press |year=1998 |isbn=978-0-8248-2125-8 |page=45}}</ref> και μια πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τους ηφαιστειολόγους που είναι σε θέση να μελετήσουν από κοντά τις αποκλειστικά μη-βίαιες διαχυτικές εκρήξεις. Λάβα ηλικίας μικρότερης των 1000 ετών καλύπτει το 90% του Κιλαουέα.<ref name="OracleThinkquest-2000">{{cite web |author=Oracle ThinkQuest Library |year=2000 |url=http://library.thinkquest.org/J003007/Disasters2/volcano/interesting/interesting.htm |work=Natural Disasters of Hawaii |title=Anger of Pele: Interesting Volcano Facts |publisher=Oracle ThinkQuest|accessdate=7 Αυγούστου 2010}} [http://library.thinkquest.org/J003007/ Βιβλιογραφία]</ref>
Γραμμή 9:
Από το 2008, οι αυξανόμενες εκπομπές [[διοξείδιο του θείου|διοξειδίου του θείου]] από τον κρατήρα Χαλεμαούμαου (Halemaumau) στη κορυφή του Κιλαουέα έχουν οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα ηφαιστειακού [[νέφος|νέφους]], εγείροντας ανησυχίες για την ποιότητα του αέρα. Βρίσκεται μέσα στο [[Εθνικό Πάρκο Ηφαιστείων της Χαβάης]] και ως αποτέλεσμα το επισκέπτονται εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, καθιστώντας το το πιο πολυσύχναστο αξιοθέατο στη Χαβάη και το πιο επισκεφθέν ηφαίστειο στον κόσμο.
 
Παρά την σχετική ασφάλεια για τους ερευνητές και τους επισκέπτες, το Κιλαουέα θεωρήθηκε από τη Γεωλογικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS) ως το πιο επικίνδυνο ηφαίστειο στις ΗΠΑ το 2018<ref>{{Cite web|url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/these-are-united-states-18-most-dangerous-volcanoes-180970650/|title=These Are the United States’ 18 Most Dangerous Volcanoes|last=Solly|first=Meilan|website=Smithsonian Magazine|language=en|accessdate=2020-10-01}}</ref>. Υπάρχουν αναφορές για θανάτους ντόπιων μαχητών το 1790 εξ αιτίας του ηφαιστείου<ref>{{Cite journal|title=Tragedy at Kilauea|url=http://pubs.er.usgs.gov/publication/70164356|journal=Earthquake Information Bulletin (USGS)|date=1976|pages=1217|volume=8|issue=2|first=D.A.|last=Swanson|first2=R.L.|last2=Christiansen}}</ref>. Το 2010-2011, η λάβα κατέστρεψε πολλά σπίτια στην περιοχή Καλαπάνα.<ref name="kalapana2010">{{cite news |url=http://www.staradvertiser.com/news/breaking/110929539.html |title=Lava destroys house at Kalapana Gardens |newspaper=Honolulu Star-Advertiser |date=27 Νοεμβρίου 2010 |accessdate=28 Νοεμβρίου 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120514131942/http://www.staradvertiser.com/news/breaking/110929539.html |archive-date=2012-05-14 |url-status=dead }}</ref> Το Μάρτιο του 2012, λάβα από το Κιλαουέα ολοκλήρωσε την καταστροφή της συνοικίας των Βασιλικών Κήπων (Royal Gardens Subdivision) όταν λάβα έκαψε και το τελευταίο εναπομείνον σπίτι εκεί,<ref>{{cite news |url=http://www.hawaiitribune-herald.com/sections/news/local-news/lava-claims-final-home.html |title=Lava claims final home |newspaper=[[Hawaii Tribune Herald]] |date=4 Μαρτίου 2012 |accessdate=4 Μαρτίου 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120509223429/http://www.hawaiitribune-herald.com/sections/news/local-news/lava-claims-final-home.html |archive-date=2012-05-09 |url-status=dead }}</ref>, ενώ το 2018 κατέστρεψε εκ νέου κατοικίες πιο ανατολικά. Το ηφαιστειακό επεισόδιο του 2018<ref>{{Cite web|url=https://www.usgs.gov/volcanoes/kilauea/2018-lower-east-rift-zone-eruption-and-summit-collapse|title=2018 lower East Rift Zone Eruption and Summit Collapse|website=www.usgs.gov|language=en|accessdate=2020-10-01}}</ref> επέφερε μεγάλη εκροή λάβας στα ανατολικά και σημαντικές αλλαγές στους κρατήρες Χαλεμαούμαου και Πουόο. Μετά το τέλος της έκρηξης του 2018 παρατηρήθηκε δημιουργία λίμνης στο βάθος του κρατήρα Χαλεμαούμαου, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή του τύπου των μελλοντικών εκρήξεων σε πιο βίαιες, και την παράλληλη δημιουργία ηφαιστειακής σκόνης, λόγω της αλληλεπίδρασης του νερού με το καυτό μάγμα, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν. <ref>{{Cite web|url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/146687/a-new-lakewater-not-lavaon-kilauea|title=A New Lake—Water Not Lava—On Kilauea|ημερομηνία=2020-05-08|website=earthobservatory.nasa.gov|language=en|accessdate=2020-10-01}}</ref> Αυτο δεν συνέβη τελικά, αφού στις 20 Δεκεμβρίου του 2020 ξεκίνησε νέα διάχυση λάβας από τον ίδιο κρατήρα, που οδήγησε σε εξάτμιση της λίμνης νερού χωρίς έκρηξη και αντικατάστασή της από λίμνη λάβας.<ref>{{Cite web|url=https://www.usgs.gov/center-news/volcano-watch-a-new-eruption-and-a-new-era-k-lauea-volcano|title=Volcano Watch — A New Eruption and a New Era at Kīlauea Volcano|website=www.usgs.gov|accessdate=2020-12-26}}</ref>
 
Σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, το επίπεδο ηφιαστειακούηφαιστειακού συναγερμού για το Κιλαουέα τον ΑπρίλιοΔεκέμβριο του 20122020 ήταν «Προσοχή».<ref>{{cite web|url=http://volcanoes.usgs.gov/activity/status.php|title=Current Alerts for U.S. Volcanoes|publisher=USGS}}</ref> ενώ τον Σεπτέμβριο του 2020 η ηφαιστειακή δραστηριότητα είχε επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα (ηρεμία)<ref>{{Cite web|url=https://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/kilauea/status.html|title=Usgs Kilauea Status Update Page|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>.
 
Το Κιλαουέα δημιουργήθηκε τα τελευταία 300.000 με 600.000 χρόνια από το [[θερμό σημείο]] της Χαβάης.<ref name=hvo-kilauea/> Αν και δεν είναι το νεότερο ηφαίστειο που έχει δημιουργηθεί από το θερμό σημείο, είναι το νεότερο ηφαίστειο που βρίσκεται πάνω από την επίφανεια της θάλασσας, αφού η κορυφή του υπεράκτιου ηφαιστείου [[Λοΐχι]] βρίσκεται 1.150 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Επειδή το Κιλαουέα δεν σχηματιζεί βουνό από μόνο του αλλά μόνο ένα εξόγκωμα με ύψος 1.277 μέτρα, <ref name=hvo-kilauea>{{cite web|title=Kīlauea -- Perhaps the World's Most Active Volcano|url=http://hvo.wr.usgs.gov/kilauea/|publisher=United States Geological Survey—Hawaiian Volcano Observatory|accessdate=27 Ιανουαρίου 2012|date=7 Μαΐου 2009}}</ref> σε συνδυασμό με το γεγονός ότι βρίσκεται στη πλαγιά του μεγαλύτερου [[Μάουνα Λόα]], οδήγησαν τους επιστήμονες να υποθέσουν ότι το Κιλαουέα ήταν μέρος του Μάουνα Λόα. Όμως η σύσταση της λάβας των δύο ηφαιστείων διαφέρει, κάτι που είναι εφικτό μόνο αν τα δύο ηφαίστεια έχουν διαφορετικούς θαλάμους [[μάγμα]]τος.