Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Αικατερίνη Β΄''' της Ρωσίας, η επονομαζόμενη '''''Μεγάλη''''' (''Γιεκατερίνα ΙΙ Βελίκαγια'', [[ρωσικά]]: ''Екатерина II Великая'', [[2 Μαΐου]] [[1729]] – [[17 Νοεμβρίου]] [[1796]]) ήταν [[Ρωσική Αυτοκρατορία|αυτοκράτειραΑυτοκράτειρα της Ρωσίας]], γερμανικής καταγωγής. Η πολιτική της συνδέθηκε στενά με την αναγέννηση του ελληνικού βίου λόγω της συνθήκης [[Συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή|Κιουτσούκ-Καϊναρτζή]].

ΓεννήθηκεΗ ''Σοφία Φρειδερίκη Αυγούστα'' γεννήθηκε στην πόλη Στεττίνο της [[Πομερανία|Πομερανίας]] (σήμερα [[Στσέτσιν]] της [[Πολωνία|Πολωνίας]]) το [[1729]] και το πραγματικό της όνομα ήταν Σοφία Φρειδερίκη Αυγούστα. Πατέρας της ήταν ο [[Χριστιανός Αύγουστος του Άνχαλτ-Τσερμπστ|Χριστιανός- Αύγουστος]], πρίγκιπαςΠρίγκιπας του Άνχαλτ-Τσερμπστ, που ανήκε στον ηγεμονεύοντα οίκο του Άνχαλτ, στρατηγός της ΠρωσσίαςΠρωσίας και κυβερνήτης του Στέττιν. Η μητέρα της [[Ιωάννα Ελισάβετ του Χόλσταϊν-Γκόττορπ|Ιωάννα-Ελισάβετ των Σ.Χ.Γκόττορπ]] ήταν κόρη του [[Χριστιανός Αύγουστος του Οϊτίν|Χριστιανού-Αυγούστου]], πρίγκιπαΠρίγκιπα του Οϊτίν και θεία του [[Πέτρος Γ΄ της Ρωσίας|Πέτρου Γ΄]]. Η εκπαίδευση της Αικατερίνης Β΄Σοφίας ήταν αρκετά καλή, με Γαλλίδα παιδαγωγό και οικιακούς διδασκάλους.

[[Αρχείο:Levitzky Portrait Catherine II 1782.jpg|thumb|left|Η Αικατερίνη Β΄ το [[1782]].]]

Το [[1744]], σε ηλικία 15 χρονών, προσκλήθηκε από την Ρωσίδα Αυτοκράτειρααυτοκράτειρα [[Ελισάβετ της Ρωσίας|Ελισάβετ]] στην [[Αγία Πετρούπολη]] με σκοπό να παντρευτεί τον διάδοχο του ρωσικού θρόνου [[Πέτρος Γ΄ της Ρωσίας|Πέτρο Φιοντόροβιτς]] του [[Σλέσβιχ-Χόλσταϊν|Χόλσταϊν]]. Η επιλογή της πριγκίπισσας Σοφίας ως υποψήφιας νύφης του διαδόχου ήταν αποτέλεσμα των διπλωματικών ενεργειών του Αυτοκράτορα [[Φρειδερίκος Β΄|Φρειδερίκου Β΄]] της [[Πρωσία|Πρωσίας]].

Το [[1744]] η Αικατερίνη Β΄Σοφία φτάνει στη [[Ρωσία]] και ξεκινά την εκμάθηση της [[Ρώσικα|ρωσικής γλώσσας]] με τέτοιο ζήλο που τα βράδια μένει ξύπνια για να διαβάζει τα μαθήματα της. Ενσωματώνεται σχετικά γρήγορα στη κοινωνία της Ρωσικήςρωσικής Αριστοκρατίαςαριστοκρατίας.

Στις [[28 Ιουνίου]] [[1744]] βαπτίζεται [[Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία|Χριστιανή Ορθόδοξη]] και της δίνεται το όνομα ''Αικατερίνη Αλεξέγιεβνα'', παρόλο που ο πατέρας της, φανατικός [[Λουθηρανισμός|Λουθηρανός]], αντιτάσσεται σθεναρά στην απόφαση της να αλλάξει δόγμα.

Στις [[21 Αυγούστου]] παντρεύεται το Μέγα Δούκα Πέτρο Γ΄. Ο γάμος της σταδιακά αποδείχτηκε ανεπιτυχής, αφού ο διάδοχος του θρόνου Πέτρος Γ΄ ασχολιόταν μόνο με το κυνήγι και παραμελούσε την αυτοκράτειρα. Το χάσμα ανάμεσα τους ήταν τόσο μεγάλο που επί 9 χρόνια δεν είχαν σεξουαλικές σχέσεις. Για εννιά χρόνια η Αικατερίνη Β΄ ήταν υποχρεωμένη να παραμένει κλεισμένη στα ανάκτορα ενώ δεν της επιτρεπόταν η αλληλογραφία με τους συγγενείς της. Αναγκάστηκε λοιπόν, προκειμένου να βρει μια συντροφιά, να καταφύγει στην ανάγνωση βιβλίων. Ιδιαίτερα επηρεάστηκε από τον [[Βολταίρος|Βολταίρο]] και τις ιδέες του περί του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]]. Το [[1754]] η Αικατερίνη έμεινε έγκυος και γέννησε έναν γιο, τον [[Παύλος Α΄ της Ρωσίας|Παύλο]]. Βέβαια οι φήμες οργίαζαν σχετικά με την πατρότητα του παιδιού αφού κανείς δεν πίστευε ότι πατέρας του παιδιού ήταν ο Πέτρος.

Με τον καιρό η πριγκίπισσαΠριγκίπισσα Αικατερίνη άρχισε να δικτυώνεται στο παλάτι και να συνάπτει φιλικές σχέσεις με αυλικούς και υπουργούς όπως ο καγκελάριος [[:en:Alexey_Bestuzhev-Ryumin|Αλεξέι Μπεστούζεφ-Ρυούμιν]]. Μαζί με τον καγκελάριοΚαγκελάριο οργάνωσαν αυλική συνωμοσία, η οποία απέτυχε το [[1758]] και είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη θέση του ο Καγκελάριος Μπεστούζεφ-Ρυούμιν ενώ η Αικατερίνη μόλις που κατάφερε να γλιτώσει τη δυσμένεια.

Μετά το θάνατο της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ στις [[5 Ιανουαρίου]] του [[1762]] τη διαδέχτηκε ο ανηψιόςανεψιός της Πέτρος Γ΄. Η Αικατερίνη είχε οργανώσει γύρω της έναν κύκλο αυλικών και στρατιωτικών που ήταν έτοιμοι να την υποστηρίξουν σε οποιαδήποτε κίνηση της. Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου της, δηλαδή στην άνοδο της στο θρόνο, διαδραμάτισε ο εραστής της, αξιωματικός του ιππικού, [[Ορλώφ (οικογένεια):en:Grigory_Orlov|ΓρηγόριοςΓκριγκόρι ΟρλώφΟρλόφ]], αλλά και οι λανθασμένες κινήσεις του Πέτρου Γ΄, ο οποίος δεν δίστασε να παραιτηθεί από τις κατακτήσεις που είχε πετύχει σε βάρος της [[Πρωσία|Πρωσίας]] στον [[Επταετής Πόλεμος|Επταετή πόλεμο]], να ασπαστεί τον [[Μαρτίνος Λούθηρος|Λουθηρανισμό]] και να δεχτεί Πρώσους αξιωματούχους στο ρωσικό στρατό. Οι κινήσεις αυτές επέδρασαν καταλυτικά στην άνοδο της Αικατερίνης στο θρόνο αφού μια μεγάλη μερίδα αριστοκρατών και στρατιωτικών δυσαρεστημένοι από τον Πέτρο Γ΄ προσχώρησαν στο κίνημα της Αικατερίνης.

Στις [[28 Ιουνίου του]] [[1762]] με τη βοήθεια της φρουράς ανέβηκε στο θρόνο και φυλάκισε τον άντρα της, τον Πέτρο Γ΄. Λίγες μέρες αργότερα ο Πέτρος Γ΄δολοφονείταιΓ΄ δολοφονείται με στραγγαλισμό κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στην [[Κροστάνδη]] και εκείνη ανακυρύσσεται ''Αικατερίνη Β', Αυτοκράτειρα πασών των Ρωσιών''.

"''Όταν ανέλαβα την εξουσία, η [[Ρωσική Αυτοκρατορία]] βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση λόγω Επταετούς Πολέμου. Τα οικονομικά αποθέματα είχαν εξαντληθεί. Ο στρατός δεν πληρωνόταν επί 3 μήνες. Το εμπόριο ήταν σε παρακμή, καθώς πολλοί κλάδοι του έγιναν μονοπωλιακοί. Ο στρατός είχε βυθιστεί στα χρέη.''"

Υπάρχουν όμως ιστορικοί που αμφισβητούν την κατάσταση αυτή υποστηρίζοντας πως ακόμα και μετά τον Επταετή πόλεμο η Αυτοκρατορία βρισκόταν σε καλή οικονομική κατάσταση και το έλλειμμα ήταν μόλις 1 εκατομμύριο [[Ρούβλι Ρωσίας|ρούβλια]] ή 8 % από το σύνολο εσόδων. Υποστηρίζουν πως η ίδια η αυτοκράτειρα συνέβαλε στη δημιουργία αυτού του ελλείμματος, ξοδεύοντας τα χρήματα από το δημόσιο ταμείο για δώρα στους υποστηρικτές του κινήματος της που ανέτρεψε τον Πέτρο Γ΄.

Η εσωτερική πολιτική της δεν διέφερε και πολύ από αυτή των προκατόχων της. Στη μέση της βασιλείας της πραγματοποίησε διοικητική μεταρρύθμιση, την εδαφική διαίρεση της χώρας, και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Το έδαφος του ρωσικού κράτους αυξήθηκε σημαντικά με την προσθήκη της νότιων εδαφών - της [[Κριμαία]]ς, της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]] και του ανατολικού τμήματος της [[Πολωνία|Πολωνό]]-[[Λιθουανία|Λιθουανικής]] Κοινοπολιτείας. Ο πληθυσμός αυξήθηκε από 23,2 εκατομμύρια ([[1763]]) σε 37.400.000 ([[1796]]) κατοίκους. Έτσι η Ρωσία έγινε η μεγαλύτερη χώρα στην [[Ευρώπη]] (αντιπροσώπευε το 20% του ευρωπαϊκού πληθυσμού). Η Αικατερίνη Β΄, καθιέρωσε 29 νέες επαρχίες και είχε δημιουργήσει περίπου 144 νέες πόλεις.

Η αύξηση του πληθυσμού ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της ενσωμάτωσης στη Ρωσική Αυτοκρατορία άλλων πολιτειών (με πληθυσμό περίπου 7 εκατομμύρια άτομα), κατά κανόνα χωρίς την επιθυμία του τοπικού πληθυσμού, κάτι που οδήγησε στην εμφάνιση τωντριών ζητημάτων, του "''πολωνικού''", "''ουκρανικού''" και του "''εβραϊκού''" ζητημάτων.

Η ρωσική οικονομία συνέχισε να παραμένει αγροτική. Συνολικά, στο τέλος του XVIII18ου αιώνα υπήρχαν 1.200 μεγάλες επιχειρήσεις (το [[1767]] υπήρχαν μόνο 663). Σημαντικά αυξήθηκε η εξαγωγή των ρωσικών προϊόντων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, από τα νέα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Ωστόσο, στη δομή των εξαγωγών δεν υπήρχαν αρκετά έτοιμα προϊόντα, πρώτες ύλες και ημικατεργασμένα προϊόντα. Ενώ στη [[Δύση]] το δεύτερο εξάμηνο του XVIII18ου αιώνα έλαβε χώρα η [[βιομηχανική επανάσταση]], η ρωσική βιομηχανία παράμενε «πατριαρχική» και αγροτική. Τέλος, το [[1770]]-[[1780]] ξέσπασε οξεία κοινωνική κρίση, με επακόλουθη την οικονομική κρίση.

Η εξωτερική πολιτική της Αικατερίνης Β΄ είχε ως στόχο την ενίσχυση του ρόλου της [[Ρωσία]]ς στον κόσμο και την επέκταση της επικράτειάς της. Το σύνθημα της διπλωματίας της ήταν το εξής: «θαθ''α πρέπει να είμαστε φίλοι με όλες τις δυνάμεις, για να διατηρήσουμε πάντοτε τη δυνατότητα να σταθούμε στο πλευρό του ασθενέστερου ... να αφήσουμε ανοιχτά τα χέρια ... και να μην σερνόμαστε από την ουρά κανενός''». Ωστόσο, αυτό το σύνθημα παραμελήθηκε πολλές φόρες.

Νέα εδαφική επέκταση αρχίζει με την Αικατερίνη Β΄. Μετά το πρώτο [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1768-1774)|Ρώσο-τουρκικό πόλεμο]] το [[1774]], η Ρωσία αποκτά σημαντικά εδάφη στις εκβολές του ποταμού [[Δνείπερος|Δνείπερου]], [[Ντον]] και στα στενά του [[Κερτς]]. Το 1783, ενώνει την [[Μπάλτα]], [[Κριμαία]] και την [[Κράι Κρασνοντάρ|Κουμπάν]]. Ο δεύτερος [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1787-1792)|Ρώσο-τουρκικός πόλεμος]] τερματίζεται με την απόκτηση της παράκτιας λωρίδας μεταξύ του ΜπούγκΜπουγκ και του [[Δνείστερος|Δνείστερου]] ([[1792]]). Με όλες αυτές τις κατακτήσεις, η Ρωσία έχει πλέον σταθερή πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Την ίδια στιγμή, οι Πολωνοί παραχωρούν στη Ρωσία τα δυτικά της εδάφη. Έτσι το [[1773]] η [[Ρωσία]] αποκτά ένα μέρος της [[Λευκορωσία]]ς, το δεύτερο διαμέρισμα της [[Πολωνία]]ς ([[1793]]), τις επαρχίες της [[Λιθουανία]]ς. Το [[1795]] αποκτά το [[Κουρλάνδη|Δουκάτο της ΚυρλανδίαςΚουρλάνδης]].

===Οι σχέσεις με τη [[Γεωργία]].- Συνθήκη του Γεωργίου===

[[Αρχείο:Catherine II of Russia - Varinos Dictionary.jpg|μικρογραφία|Η Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας στο Λεξικό Βαρίνου, [[1779]], [[Βενετία]].]]

Επί της βασιλείας του Ηρακλή Β΄ το ενωμένο [[βασίλειο της Γεωργίας]] και το [[Καχέτι]] ([[1762]]-[[1798]]) ενισχύθηκε και αύξησε την επιρροής του στον [[Καύκασος|Καύκασο]]. Ο κίνδυνος όμως εισβολής και κατάληψης της Γεωργίας είναι ορατός. Για το λόγο αυτό ο Βασιλιάς της Γεωργίας, ο Ηρακλής Β΄, ζητά από τη Ρωσική Αυτοκρατορία την προστασία από την [[Περσία]] και την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]. Η Αικατερίνη Β΄, που βρισκόταν σε πόλεμο με την [[Υψηλή Πύλη]], από τη μία πλευρά, ενδιαφέρθηκε για το σύμμαχο, όμως ήταν απρόθυμη να στείλει πολλά στρατεύματα στη Γεωργία. Τελικά τα έτη [[1769]]-[[1772]] ένα μικρο τμήμα ρωσικού στρατού υπό τη διοίκηση του στρατηγού Τοτλεμπέν πολέμησαν εναντίον της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] στο πλευρό της Γεωργίας. Το [[1783]], η Ρωσική Αυτοκρατορία και η Γεωργία υπέγραψαν τη συνθήκη για την ίδρυση του Ρωσικού [[προτεκτοράτο]]υ στο Βασίλειο της Γεωργίας και του Καχέτι με αντάλλαγμα τη στρατιωτική προστασία.

''Βλέπε και [[Ελληνικό Σχέδιο]]''

Ένα από τα φιλόδοξα σχέδια της Αικατερίνης Β΄ στην εξωτερική πολιτική ήταν το λεγόμενο ''[[Ελληνικό Σχέδιο]]'', τα κοινά σχέδια της Ρωσίας και της [[Αυστρία]]ς για το διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την εκδίωξη των Οθωμανών από την [[Ευρώπη]], την αναβίωση της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] και η διακήρυξη του εγγονού της Αικατερίνης Β΄ ως αυτοκράτορα, του [[Κωνσταντίνος Πάβλοβιτς της Ρωσίας|Μέγα Δούκα Κωνσταντίνου Πάβλοβιτς]]. Σύμφωνα με ένα από τα σενάρια του σχεδίου, στις περιοχές της [[Βεσσαραβία]]ς, της [[Μολδαβία]]ς και της [[Βλαχία]]ς δημιουργείται το κράτος ''Ντάκια'' (η αρχαία [[Δακία]]), και το δυτικό τμήμα της [[Βαλκάνια|Βαλκανικής Χερσονήσου]] παραχωρείται στην [[Αυστριακή Αυτοκρατορία|Αυστρία]]. Το Ελληνικό σχέδιο, το σχέδιο αναδημιουργίας του Ελληνικού κράτους παρουσιάστηκε μετά από το [[Ανατολικό Ζήτημα]] και τα [[Ορλωφικά]]. Το σχέδιο αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του [[1780]], αλλά δεν υλοποιήθηκε λόγω των αντιφάσεων μεταξύ των συμμάχων και την ανακατάληψη των μεγάλων Οθωμανικών εδαφών από την ίδια τη Ρωσία χωρίς τη βοήθεια των συμμάχων της.

Η ιδέα αναδημιουργίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πάνω στα ερείπια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγειρε όμως σοβαρές ανησυχίες κάποιων ξένων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της [[Γαλλία]]ς, η οποία έχει συνάψει Γάλλο-οθωμανική συμμαχία, και της [[Αγγλία]]ς, που φοβόταν παραβίαση της «''ισορροπίας των δυνάμεων''» στην Ευρώπη και την καθιέρωση της ρωσικής ηγεμονίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα χριστιανικά κράτη της Δυτικής Ευρώπης, που υποστήριζαν την ύπαρξη της μεγαλύτερης ισλαμικής δύναμης, καταπίεζαν τους Χριστιανούς στα [[Βαλκάνια]], με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το ονομαζόμενο «''Ανατολικό Ζήτημα''». Μετά την ανασύσταση του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους το "''Ελληνικό σχέδιο''" πήρε τη μορφή της "[[Μεγάλη Ιδέα|''Μεγάλης ιδέας'']]".

[[Αρχείο:Catherine_II_walking_by_V.Borovikovskiy_(1794,_Tretyakov_gallery).jpg|thumb|150px|left|Πορτραίτο της Αυτοκράτειρας ([[1794]]).]]

Η Αικατερίνη Β΄ ήταν μελαχρινή, μέσου ύψους. Συνδύασε την υψηλή νοημοσύνη, την εκπαίδευση και την πολιτική ικανότητα. Η Αικατερίνη Β΄ είχε πολλούς εραστές, των οποίων ο αριθμός έφθανε στα 23 άτομα. Οι πιο διάσημοι από αυτούς ήταν ο [[:en:Sergei_Saltykov|Σεργκέι ΣάλτικοφΣάλτυκοφ]], ο ΓκριγκόρυΓκριγκόρι Ορλόφ, ο υπολοχαγός Βασίλτσικοφ και ο [[:en:Grigory_Potemkin|Ποτέμκιν]] με τον οποίον σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, παντρεύτηκε κρυφά.