Εορδαία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Εορδαία''' εκτεινόταν στο λεκανοπέδιο του σημερινού ομώνυμου Δήμου, επίσης στο νότιο τμήμα του Δήμου Αμυνταίου και στο δυτικό τμήμα του Δήμου Έδεσσας και συνόρευε δυτικά με την αρχαία '''Ορεστίδα''' , νότια με την '''Ελιμιώτιδα''', βόρεια με τη '''Λυγκηστίδα''' και ανατολικά με τη '''Βοττιαία''' της Κάτω Μακεδονίας. Τα ανατολικά σύνορά της ορίζονταν από την οροσειρά του [[Βέρμιο|Βερμίου]] και τα δυτικά από τα βουνά [[Άσκιο]] και [[Βέρνο]], τα οποία την περιέβαλλαν σαν φυσικά τείχη, δίνοντας την όψη ενός απέραντου φυσικού φρουρίου<ref>[http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170424001705/http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html |date=2017-04-24 }} Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της ρωμαϊκής επαρχίας Μακεδονίας (Το τμήμα της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας), Θεσσαλονίκη 1989 (Έκδοση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών), σ. 53-56. ISBN 960-7265-01-7.</ref>.

Η ετυμολογία του ονόματός της ίσως να μην είναι άσχετη με την υδρογραφική ιδιαιτερότητα του λεκανοπεδίου, το οποίο ξεχώριζε για τα άφθονα νερά του, καθώς υπήρχαν σε αυτό πέντε λίμνες (ανάμεσά τους και η αποξηραμένη σήμερα Κίτρινη λίμνη-έλος), ενώ το διέρρεε από το νότιο ως το βόρειο άκρο ο [[Εορδαϊκός]] ποταμός (σημερινό ρέμα του Πεντάβρυσου) με τους παραποτάμους του (Ασπροποτάμου κ.α.) και ένα πλήθος από χειμάρρους<ref>[http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170424001705/http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html |date=2017-04-24 }} Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της ρωμαϊκής επαρχίας Μακεδονίας, ό. π., σ. 53-56. ISBN 960-7265-01-7.</ref>.

ΟιΩς πρώτοι κάτοικοι της περιοχή αναφέρονται οι [[Πελασγοί]]{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=14/01/2021}}, που αργότερα, αφομοιώθηκαν πιθανότατα, με ένααπό άλλοτο ελληνικό φύλο τουςτων [[Εορδοί|ΕορδούςΕορδών]]. Οικιστικές [[Προϊστορία|προϊστορικές]] ή [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκές]] θέσεις εντοπίζονται στην περιοχή της Κίτρινης Λίμνης.

* Η [[Εορδαία (πόλη)|Εορδαία]] κείμενη στην όχθη της [[Λίμνη Βεγορίτιδα|Βεγορίτιδας]] λίμνης που καταστράφηκε από επιδρομές τον 3ο αιώνα μ.Χ. Αποτελούσε την πρωτεύουσα πόλη της περιοχής. Κατα τον ιστορικό [[Μαργαρίτης Δήμιτσας|Μαργαρίτη Δήμιτσα]], η πόλις Εορδαία βρισκόταν στη θέση του σημερινού χωριού [[Πύργοι Κοζάνης|Πύργοι (Κατράνιτσα).]] Γράφει λοιπόν μεταξύ άλλων : "«...η μεν πρωτεύουσα αυτής Εορδαία έκειτο μεσημβρινοανατολικώς της λίμνης του Οστρόβου παρά το νύν χωρίω [[Πύργοι Κοζάνης|Κατράνιτσα]], του οποίου η θέσις φαίνεται λίαν κατάλληλος εις αρχαίαν πόλιν παρά τω Εορδαικώ (Ποτάβα) ποταμώ. Η αρχαία αυτή πόλις διατηρηθείσα μέχρι του 10 αιώνοςκατεστράφη υπό των Βουλγάρων και έκτοτε πλέον δεν ανωκοδομήθη καταλίπουσα ερείπια τινά παρά τω προμνησθέντι χωρίω [[Πύργοι Κοζάνης|Κατράνιτσα"]]».<ref>{{Cite book|title=Αρχαία Γεωγραφία της Μακεδονίας|first=Μαργαρίτης|last=Δήμιτσας|isbn=|year=1988|volume=Β'|location=Θεσσαλονίκη|page=99}}</ref>

Επίσης, από την ιστορικογεωγραφική έρευνα έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη αρκετών αρχαίων οικισμών της '''Εορδαίας''' κοντά στα εξής σημερινά χωριά: Άγιος Δημήτριος, Άγιος Χαράλαμπος, Άγιος Χριστόφορος, Ακρινή, Ανατολικό, Ασβεστοχώρι, Βεγόρα, Δροσερό, Εξοχή, Ερμακιά, Καπνοχώρι, Καρδιά, Καρυοχώρι, Κόμανος, Κομνηνά, Μαυροπηγή, Μεσόβουνο, Πολύμυλος, Ποντοκώμη, Πύργοι και Σπηλιά<ref>[http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170424001705/http://www.ems.gr/analytikos-katalogos-ekdoseon/makedoniki-vivliothiki/070-samsaris.html |date=2017-04-24 }} Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία, ό. π., σ. 172-181. ISBN 960-7265-01-7.</ref>.

Οι [[Εορδοί]], κατά τους Περσικούς Πολέμους, επί [[Ξέρξης Α' της Περσίας|Ξέρξη Α']], μήδισαν και μετείχαν εναντίον των πόλεων-κρατών της Νότιας Ελλάδας στηνστη [[μάχη των Πλαταιών]].<ref>[[Ηρόδοτος]] Ζ 185</ref> Κατά τον [[Πελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακό πόλεμο]], στην Εορδαία στρατοπέδευσε ο Βασιλεύςβασιλιάς των Σπαρτιατών, [[Βρασίδας]], τo 424 π.Χ., ως σύμμαχος του Βασιλιάβασιλιά της Μακεδονίας, [[Περδίκκας Β΄ της Μακεδονίας|Περδίκκα Β΄]], που πολεμούσε τον βασιλιά των [[Λυγκηστές|Λυγκηστών]] τον, [[Αρριβαίος|Αρριβαίο]].<ref>[[Θουκυδίδης]] Β 99</ref>

Κατά την εκστρατεία του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλεξάνδρου]], οι Εορδοί συμμετείχαν υπό την αρχηγία του ηγεμόνα τους [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίου του Λάγου]] και ιδρυτούιδρυτή της [[Δυναστεία των Πτολεμαίων]] στην [[Αρχαία Αίγυπτος|Αρχαία Αίγυπτο]]. Μνεία της Εορδαίας γίνεται και αργότερα κατά τη [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκήρωμαϊκή περίοδο]] επειδή μέσω αυτής πέρναγε η ρωμαϊκή οδός [[Αρχαία Εγνατία Οδός|Εγνατία]].