Μετά από εισήγηση του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας στην [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|UNESCO]], το 2010 ο Καραγκιόζης (KaragozKaragöz) περιελήφθηκε στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Τουρκίας.<ref name="tovima_unesco_karagiozis">{{Cite web |url=http://www.tovima.gr/default.asp?pid=41&nid=1231052084 |title=14-Ιουλ-2010 άρθρο στην Εφημερίδα το Βήμα: "«Τούρκος» με απόφαση της UNESCO ο Καραγκιόζης". |accessdate=2010-07-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100717120321/http://www.tovima.gr/default.asp?pid=41&nid=1231052084 |archivedate=2010-07-17 |url-status=dead }}</ref><ref name="tvxs_unesco_karagiozis">[http://tvxs.gr/news/%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF/%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CE%BF%CE%B6%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CF%8C%CE%B6%CE%B7 15-Ιουλ-2010 άρθρο στο tvxs.gr: "Καραγκιοζιλίκια για τον Καραγκιόζη".]</ref><ref>[http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00011 Κατάλογος άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας], [http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?pg=00011&RL=00180 Ο Καραγκιόζης ως Άυλη πολιτιστική κληρονομιά] από την UNESCO</ref> Παλιότερα, πριν από την εμφάνιση του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, οι παραστάσεις του ''Καραγκιόζη και Χατζηαβάτη'' ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής τρόπος ψυχαγωγίας στην Τουρκία, ενώ σήμερα επιβιώνει κυρίως σε μορφή παραστάσεων συνήθως για παιδιά.<ref>Ersin Alok, "Karagöz-Hacivat: The Turkish Shadow Play", ''Skylife - Şubat'' ([[Turkish Airlines]] inflight magazine), February 1996, p. 66–69.</ref> Παραστάσεις Καραγκιόζη γίνονται σήμερα και για ενήλικο κοινό.<ref name="hlias_karelas">{{Cite web |url=http://www.iliaskarellas.gr/pages/giamegalous.html |title=Ιστοσελίδα Θεάτρου Σκιών Ηλία Καρελλά: Παραστάσεις για Μεγάλους. |accessdate=2010-08-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110313055227/http://www.iliaskarellas.gr/pages/giamegalous.html |archivedate=2011-03-13 |url-status=dead }}</ref><ref name="tvxs_marios_z_karagkiozhs">[http://tvxs.gr/node/55260 25-Μαρ-2010 άρθρο στο tvxs.gr: "Συν-παράσταση Καραγκιόζη για τον Μάριο Ζ."]</ref>
Διαφορετικοί θρύλοι έχουν διαμορφωθεί σχετικά με την καταγωγή του Καραγκιόζη. Παραδοσιακά πιστεύεται ότι δημιουργός του ήταν ο Σεΐχ Κιουστερί, που καταγόταν από την [[Προύσα]] και πέθανε εκεί το 1366<ref>"Karagöz", The Encyclopedia of Islam, Vol. IV, E.J. Brill, Leiden: 1997, σ. 601</ref>. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Χατζηαβάτης και ο Καραγκιόζης συμμετείχαν στην κατασκευή ενός τζαμιού για τον σουλτάνο [[Ορχάν]], ο πρώτος ως επιστάτης και ο δεύτερος ως εργάτης. Οι διάλογοι των δύο ανδρών ήταν τόσο διασκεδαστικοί ώστε οι υπόλοιποι εργάτες σταματούσαν την εργασία τους και τους παρακολουθούσαν. Όταν ο σουλτάνος πληροφορήθηκε την καθυστέρηση των εργασιών, διέταξε το θάνατο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη. Αργότερα μετάνιωσε για την πράξη του και ο Σεΐχ Κιουστερί δημιούργησε τις φιγούρες των δύο ηρώων με σκοπό να παρηγορήσει τον σουλτάνο<ref>Talât Sait Halman, Jayne L. Warner, ''Rapture and revolution: essays on Turkish literature'', Syracuse University Press, 2007, σσ. 111-12</ref>. Σήμερα στην Προύσα υπάρχει ένα μνημείο (τάφος) του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη.
