Η ετυμολογία της λέξης ''βασιλεύς'' είναι ότι προέρχεται από τις λέξεις βάσις + λεύς. Η λέξη βάσις σημαίνειθεμέλιο , αρχή και στήριγμα και η κατάληξη λεύς σημαίνει λαός. Η λέξη βασιλεύς σημαίνει θεμέλιο αρχή και στήριγμά του λαού.
Η ετυμολογία της λέξης ''βασιλεύς'' είναι ασαφής. Η [[Μυκηναϊκή ελληνική|Μυκηναϊκή]] μορφή ήταν *''gʷasileus'' ([[Γραμμική Β]]: ''qa-si-re-u''), που υποδηλώνει κάποιον δικαστή ή τοπικό οπλαρχηγό, αλλά όχι έναν πραγματικό βασιλιά. Η υποθετική αρχαιότερη [[Πρωτοελληνική γλώσσα|πρωτο-ελληνική]] μορφή θα ήταν *''gʷatileus''.<ref>Andrew Sihler (2008), ''New Comparative Grammar of Greek and Latin'', σελ. 330.</ref> Οι περισσότεροι γλωσσολόγοι υποθέτουν ότι είναι μια μη-ελληνική λέξη που δανείστηκε η ελληνική την [[Εποχή του Ορείχαλκου|Εποχή του Χαλκού]] από ένα προϋπάρχον γλωσσικό [[Pre-Greek substrate|προ-ελληνικό υπόστρωμα]] της Ανατολικής [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]].<ref>[[R. S. P. Beekes]], ''Etymological Dictionary of Greek'', Brill, 2009, σελ. 203.</ref> Ο Σίντλερ (1976) υποστηρίζει πως προέρχεται από μια εσωτερική ελληνική καινοτομία της κατάληξης ''-ευς'' από [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδο-ευρωπαϊκό]] υλικό και όχι από ένα Μεσογειακό δάνειο.
