Γιάννης Στεφανέλλης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0.8 |
|||
Γραμμή 9:
== Επαγγελματική πορεία ==
Η εκκίνηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας του Γ. Στεφανέλλη ταυτίστηκε με τη δημιουργία και λειτουργία του Θεάτρου Τέχνης, το 1942, όταν φιλοτέχνησε σκηνικά και κοστούμια για την παράσταση του έργου ''Αγριόπαπια'' του [[Χένρικ Ίψεν]]. Η συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης κράτησε τρεις δεκαετίες και απέδωσε σαράντα περίπου παραστάσεις σημαντικών έργων της παγκόσμιας και της ελληνικής δραματουργίας (''Βρικόλακες'', ''Στο βυθό'', ''Ο γυάλινος κόσμος'', ''Πόθοι κάτω από τις λεύκες'', ''Στέλλα Βιολάντη'' κ.ά.).<ref>{{Cite web|url=http://www.theatro-technis.gr/arxeio/|title=Αρχείο Θεάτρου Τέχνης: Παραστάσεις|last=|first=|ημερομηνία=|website=Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190420150906/http://www.theatro-technis.gr/arxeio/|archivedate=2019-04-20|accessdate=18 Αυγούστου 2020|url-status=dead}}</ref> Γρήγορα καθιερώθηκε ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος, με αποτέλεσμα, παράλληλα με το Θέατρο Τέχνης, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '40 να συνεργαστεί με αρκετούς θιάσους εκείνης της εποχής. Συνέχισε τη συνεργασία του με τον Κ. Κουν και στον θίασο της [[Κατερίνα Ανδρεάδη|Κατερίνας Ανδρεάδη]] (''Φαύλος κύκλος'', ''Μικρές Αλεπούδες'', ''Αντιγόνη'' κ.ά.), ενώ εργάστηκε σε θιάσους, όπως η Νέα Σκηνή της [[Μελίνα Μερκούρη|Μ. Μερκούρη]] και του [[Νίκος Χατζίσκος|Ν. Χατζίσκου]] (''Ανατολικά του Σουέζ'', ''Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ''), οι Ενωμένοι Καλλιτέχνες (Θάψτε τους νεκρούς, ''Φον Δημητράκης'', ''Αδελφοί Καραμαζώφ'', ''Το ξύπνημα'' κ.ά.), ο θίασος [[Βάσω Μανωλίδου|Β. Μανωλίδου]] – [[Γεώργιος Παππάς|Γ. Παππά]] (''Βαθειές είναι οι ρίζες''), ο θίασος του [[Κώστας Μουσούρης|Κ. Μουσούρη]] (''Η Κληρονόμος'', ''Το Προσκήνιο'') κ.ά. Το 1950, με τον ''Ερρίκο Δ΄'' (σκηνοθεσία Καρόλου Κουν) άρχισε η συνεργασία του με το [[Εθνικό Θέατρο Ελλάδας|Εθνικό Θέατρο]]. Η συνεργασία αυτή συνεχίστηκε για δεκατρείς παραστάσεις μέσα στα επόμενα τριάντα χρόνια (''Ανθή'', ''Ένας ιδανικός σύζυγος'', ''Το φιντανάκι'', ''Οθέλλος'' κ.ά.).<ref>{{Cite web|url=http://www.nt-archive.gr/peopleDetails.aspx?personID=3105|title=Πρόσωπα: Στεφανέλλης, Γιάννης|last=|first=|ημερομηνία=|website=Εθνικό Θέατρο – Ψηφιοποιημένο Αρχείο|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=28 Αυγούστου 2020}}</ref> Ευρύτερα, η δεκαετία του '50 αποτέλεσε περίοδο κατά την οποία ο Γ. Στεφανέλλης εργάστηκε —παράλληλα πάντα με το Θέατρο Τέχνης— για πλήθος παραστάσεων σε θιάσους του ελεύθερου θεάτρου, τόσο σε έργα ρεπερτορίου όσο και σε σύγχρονες κωμωδίες. Ενδεικτικά αναφέρονται οι: θίασος [[Κατερίνα Ανδρεάδη|Κ. Ανδρεάδη]] (''Έντα Γκάμπλερ'', ''Η κυρά της θάλασσας'' κ.ά.), θίασος Κ. Μουσούρη (''Ο αρχισιδηρουργός'', ''Λουίζα Μίλλερ'', ''Ο ποπολάρος'' κ.ά.), θίασος [[Αδαμάντιος Λεμός|Α. Λεμού]] (''Οι θεατρίνοι''), θίασος [[Έλλη Λαμπέτη|Ε. Λαμπέτη]] – [[Δημήτρης Χορν|Δ. Χορν]] (''Ζιζή'', ''Ο Βροχοποιός'' κ.ά.), θίασος [[Αλέκος Αλεξανδράκης|Α. Αλεξανδράκη]] (''Ήταν όλοι τους παιδιά μου'', ''Η έκτη εντολή''), Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη (''Ο ηλίθιος''), θίασος [[Δημήτρης Μυράτ|Δ. Μυράτ]] (''Το κράτος του θεού''), θίασος [[Μαίρη Αρώνη|Μ. Αρώνη]] – [[Ντίνος Ηλιόπουλος|Ντ. Ηλιόπουλου]] (''Η κυρία του κυρίου'', ''Φωνάζει ο κλέφτης''), θίασος [[Μίμης Φωτόπουλος|Μ. Φωτόπουλου]] (''Ο καλός μας άγγελος'', ''Ο θηριοδαμαστής'' κ.ά.), θίασος [[Σοφία Βέμπο|Σ. Βέμπο]] – [[Ορέστης Μακρής|Ο. Μακρή]] (''Εν πλω'', ''Στουρνάρα 288''), θίασος [[Χρήστος Ευθυμίου|Χρ. Ευθυμίου]] (''Ο χρυσός και ο τενεκές''), θίασος Σ. Βέμπο – [[Νίκος Σταυρίδης|Ν. Σταυρίδη]] – [[Διονύσης Παπαγιαννόπουλος|Δ. Παπαγιανόπουλου]] (''Όταν γυρίζουν τα χελιδόνια'').
Η επόμενη δεκαετία βρήκε τον Γ. Στεφανέλλη τεχνικό διευθυντή στην [[Εθνική Λυρική Σκηνή]] (ΕΛΣ), όπου καθιέρωσε μια σειρά από καινοτομίες στον τομέα των σκηνικών υποδομών και στους φωτισμούς με την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών,<ref>Τσούχλου, Δ. και Μπαχαριάν, Α. ''Η σκηνογραφία στο νεοελληνικό θέατρο''. Αθήνα: Άποψη, 1985, σ. 163.</ref> «οργάνωσε και λειτούργησε την τεχνική διεύθυνση, διηύθυνε τα σκηνογραφικά εργαστήρια και έκανε την πρώτη οργάνωση του φωτογραφικού αρχείου».<ref>{{Cite web|url=http://virtualmuseum.nationalopera.gr/el/eikoniki-ekthesi/prosopa/stefanellis-giannis-1960/|title=Γιάννης Στεφανέλλης, Σκηνογράφος, Ενδυματολόγος|last=|first=|ημερομηνία=|website=Εθνική Λυρική Σκηνή – Εικονικό Εκπαιδευτικό Μουσείο|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=20 Αυγούστου 2020}}</ref> Στη μακρά θητεία του στην ΕΛΣ (1959–1995) «σχεδίασε σκηνικά και κουστούμια για σαράντα τρεις όπερες, δύο οπερέτες και πέντε χοροδράματα σε 184 παραγωγές και αναβιώσεις παραγωγών»<ref>«Γιάννης Στεφανέλλης, Σκηνογράφος, Ενδυματολόγος». ''Εθνική Λυρική Σκηνή – Εικονικό Εκπαιδευτικό Μουσείο''. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2020.</ref> (''Ναμπούκκο'', ''Ερνάνης'', ''Τραβιάτα'', ''Έτσι κάνουν όλες'', ''Νόρμα'', ''Κωνσταντίνος Παλαιολόγος'' κ.ά.). Παράλληλα με τη σκηνογραφική του δουλειά στην ΕΛΣ, συνέχισε να εργάζεται και στο ελεύθερο θέατρο (Θέατρο Τέχνης, Ηνωμένοι Καλλιτέχναι, θίασος Δ. Χορν, θίασος [[Βασίλης Διαμαντόπουλος|Β. Διαμαντόπουλου]] – Μ. Αλκαίου, θίασος Έ. Λαμπέτη, θίασος [[Λάμπρος Κωνσταντάρας|Λ. Κωνσταντάρα]] – Μ. [[Μαίρη Χρονοπούλου|Χρονοπούλου]], θίασος Μ. Μυράτ κ.α.). Το 1964, η παράσταση ''Ο επιθεωρητής'' υπήρξε η αφετηρία της συνεργασίας του με το [[Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος]] (ΚΘΒΕ), τόσο σε έργα πρόζας όσο και σε όπερες, κυρίως υπό τη «σκηνοθετική μπαγκέτα» των [[Μήτσος Λυγίζος|Μ. Λυγίζου]] και [[Σπύρος Ευαγγελάτος|Σπ. Ευαγγελάτου]], αντίστοιχα.<ref>{{Cite web|url=https://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=64&item=2480|title=Συντελεστές: Στεφανέλλης, Γιάννης|last=|first=|ημερομηνία=|website=Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος – Ψηφιακή Βιβλιοθήκη|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=20 Αυγούστου 2020}}</ref> Κατά τις δεκαετίες του '70 και του '80 κυριαρχούν οι συνεργασίες του με τις τρεις μεγάλες κρατικές σκηνές και με τον θίασο του Κ. Μουσούρη —ως τον θάνατο του τελευταίου το 1976—, ενώ εργάστηκε και με το Αμφι–Θέατρο του Σπ. Ευαγγελάτου (''Του Κουτρούλη ο γάμος,'' 1983 και ''Το ρωμαϊκό λουτρό'', 1987), με το Άρμα Θέσπιδος (''Φλαντρώ'', 1980/81), με το Θέατρο Παλκοσένικο (''Περιμένοντας τον Γκοντό'', 1982), με το Θέατρο Αποθήκη της Αλίκη Γεωργούλη (''Κάζο κλίνικο'', 1983/84) κ.ά. Επιπλέον, στα τέλη της δεκαετίας του '70, ο Γ. Στεφανέλλης επανέρχεται —έπειτα από μακροχρόνια συνειδητή αποχή— στην επιμέλεια της όψης σε παραστάσεις αρχαίου δράματος. Η πρώτη του απόπειρα είχε γίνει το 1945 με την παράσταση ''Χοηφόροι'' του Θεάτρου Τέχνης, για την οποία ο Γ. Σιδέρης μεταγενέστερα έγραψε: «σκηνογράφημα που δεν ήτανε καθόλου τυπικό αρχαίο [...] μία ενθύμηση γλυκιά, με ήρεμο κάπως κεραμιδί χρώμα, μέσα στο μικρό χώρο του θεάτρου Αλίκης».<ref>{{Cite book|title=Θέατρο Τέχνης 1942–1972|first=Γιάννης|last=Σιδέρης|publisher=|isbn=|year=1972|chapter=Το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν|location=Αθήνα|page=|quote=}}</ref> Υπό την αιγίδα του Εθνικού Θεάτρου, φιλοτέχνησε σκηνικά και κοστούμια για τις ''Ικέτιδες'' του Αισχύλου σε σκηνοθεσία του [[Σπύρος Ευαγγελάτος|Σπ. Ευαγγελάτου]] (1977) και για την τραγωδία του Σοφοκλή ''Οιδίπους τύραννος'' σε σκηνοθεσία του [[Τάκης Μουζενίδης|Τάκη Μουζενίδη]] (1981). Επίσης, την περίοδο 1980/81 επιμελήθηκε την όψη της παράστασης της τραγωδίας του Ευριπίδη ''Εκάβη'' σε σκηνοθεσία του Δ. Μυράτ. Οι τελευταίες σκηνογραφικές του εργασίες, κατά τη δεκαετία του ΄90, αφορούσαν έργα όπερας στην ΕΛΣ. Στο πέρασμα των χρόνων συνεργάστηκε και με λυρικά θέατρα εκτός Ελλάδας, όπως η Κρατική Όπερα του Βελιγραδίου (''Ιούλιος Καίσαρ'' του Χέντελ, 1966/67), της Νοτίου Αφρικής (''Ντον Τζοβάνι'' του Μότσαρτ 1971/72, ''Αΐντα'' του Βέρντι και ''Νόρμα'' του Μπελλίνι 1972/73), της Ολλανδίας (''Ο πρόξενος'' του Μενόττι, 1978/79) και του Κλάγκενφουρτ (''Οθέλλος'' του Βέρντι σε σκηνοθεσία Σπ. Ευαγγελάτου, 1970/71).<ref>Τσούχλου, Δ. και Μπαχαριάν, Α. ''Η σκηνογραφία στο νεοελληνικό θέατρο''. Αθήνα: Άποψη, 1985, σ. 163.</ref>
| |||