22.261
επεξεργασίες
μ (Ο Dipa1965 μετακίνησε τη σελίδα Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκος) στην Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκτος): ορθογραφία ) |
(κείμενο από το λήμμα Καραμανλήδες) |
||
[[Αρχείο:Karamanlidika.jpg|280px|thumb|Καραμανλήδεια γραφή (MAΣAΛAΧ) - Ιντζέσου, [[Καισάρεια]] ([[Τουρκία]])]]
Τα '''καραμανλήδικα''' είναι [[γραφή]] της [[τουρκικά|τουρκικής γλώσσας]] με [[ελληνικό αλφάβητο|ελληνικούς χαρακτήρες]] (αντί των αραβικών), καθώς και [[διάλεκτος]] της τουρκικής. Τα χρησιμοποιούσαν τουρκόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], οι οποίοι αποκαλούνταν [[Καραμανλήδες]], εξ ου και η ονομασία αυτής της διαλέκτου και γραφής, αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές, όπως λ.χ. της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] στη [[Μαύρη Θάλασσα]]. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το
Λόγω των [[Εξισλαμισμός|εξισλαμισμών]] που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την [[Τουρκία|Τουρκική]]. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της [[θρησκεία|θρησκευτικής]] και φυλετικής τους αυτοτέλειας.
[[Αρχείο:Aesop's tale in Greek-Turkish language from the Mariupol area.jpg|thumb|left|340px|O μύθος του [[Αίσωπος|Αίσωπου]] «Ο ποντικός και ο βάτραχος» σε «ελληνο-τουρκική γλώσσα», όπως δημοσιεύτηκε το 1874, με βάση επιτόπια καταγραφή του Ρώσου καθηγητή Β. Γκριγκόροβιτς στην περιοχή της [[Μαριούπολη]]ς]]
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε "καραμανλήδικη γραφή", την οποία
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "καραμανλήδικα"<ref>{{cite web |author= Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών |title= Εκδόσεις στην καραμανλίδικη γραφή |url= http://www.kms.org.gr/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%95%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE.aspx |accessdate = 2016-03-12 }}</ref>. Η παραγωγή εκδόσεων στα καραμανλήδικα σταμάτησε το 1925, με την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|Ανταλλαγή πληθυσμών]]<ref>{{Cite book|title=Cries and Whispers in Karamanlidika Books: Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia, 11th-13th September 2008)|first=Evangelia|last=Balta|first2=Matthias|last2=Kappler|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|isbn=978-3-447-06185-8|year=|date=2010|location=|page=11|url=https://books.google.gr/books?id=Uaep_pPQLPQC&printsec=frontcover&dq=Karamanlides&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwi2obm5sfPtAhXOwosKHYIWBBgQ6AEwB3oECAcQAg#v=onepage&q=Karamanlides&f=false|quote=}}</ref>.
Το πρώτο γνωστό έντυπο καραμανλήδικο κείμενο εκδόθηκε το 1718 και το τελευταίο το 1929, ενώ στα καραμανλήδικα γράφτηκε ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα σε τουρκική γλώσσα, το 1871-72, από τον δάσκαλο και δημοσιογράφο [[Ευαγγελινός Μισαηλίδης|Ευαγγελινό Μισαηλίδη]]<ref name=":02">{{Cite book|title=Language and National Identity in Greece, 1766-1976|first=Peter|last=Mackridge|publisher=OUP Oxford|isbn=978-0-19-959905-9|year=|date=2010|location=|page=64|url=https://books.google.gr/books?id=MZcCA4hkwscC&lpg=PP1&dq=Karamanlides&hl=el&pg=PA64#v=onepage&q&f=false|quote=}}</ref>.
Τα παλαιότερα καραμανλήδικα κείμενα ήταν θρησκευτικού περιεχομένου ενώ από το τέλος του 18ου αι. τυπώνονται και κείμενα ιστορικά, γεωγραφικά, διδακτικά κ.ά. Αυτά τυπώνονταν σε τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης, Αθηνών, Βενετίας, Σμύρνης κ.ά. Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καραμανλήδικης γραφής έπαιξε ο Ευαγγελινός Μισαηλίδης ο οποίος το 1851 άρχισε να εκδίδει στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα ''Ανατολή (Αναντολού)'', σε καραμανλήδικη γραφή.<ref>[http://www.imxa.gr/collections/code/emuseum.asp?style=Browse¤trecord=1&newvalues=1&newpage=collections Η συλλογή "Καραμανλίδικα", Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.]</ref>
== Παραπομπές ==
|
επεξεργασίες