Κοσμάς ο Αιτωλός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2A02:587:E23C:9100:C053:547A:E0B4:DA7E (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό 2A02:587:1105:5800:8C9A:91F4:F479:EC19
Ετικέτα: Επαναφορά
Γραμμή 23:
<ref>Ι. Μενούνου, Κοσμά του Αιτωλού Διδαχές και Βιογραφία, Ζ' έκδοση, Εκδόσεις "Ακρίτας", Αθήνα, σελ. 229-244"</ref>ικανότητες<ref>[https://web.archive.org/web/20041205100857/http://www.agioskosmas.gr/agioskosmas.asp?sitem=1&artid=57 Η Ζωή και το Έργο του Ιερομάρτυρος, Εθνομάρτυρος και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού], στον ιστότοπο του Ορθόδοξου ιεραποστολικού συνδέσμου [http://www.agioskosmas.gr/ Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός]</ref>.
 
=='''Βιογραφία'''==
Μαθήτευσε στα διδασκαλεία της Παρνασσίδας και της [[Ναυπακτία|Ναυπακτίας]] πλάι σε ονομαστούς ιεροδιδασκάλους: τα στοιχειώδη γράμματα τα έμαθε από τον ιεροδιάκονο Γεράσιμο Λύτσικα, ενώ γύρω στα είκοσι έλαβε τα ''γραμματικά'', δηλαδή την εγκύκλιο παιδεία από τον ιεροδιάκονο Ανανία, ενώ δίδασκε συγχρόνως και ως ''υποδιδάσκαλο
''.<ref>Ι. Μενούνου, Κοσμά του Αιτωλού Διδαχές και Βιογραφία, Ζ' έκδοση, Εκδόσεις "Ακρίτας", Αθήνα, σελ. 231</ref> Το 1749 πήγε στην [[Αθωνιάδα Σχολή]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]], όπου έκανε σπουδές ανωτέρου επιπέδου στη [[θεολογία]] και τη [[φιλοσοφία]]. Εκεί υπήρξε μοναχός για δύο περίπου χρόνια στη [[Μονή Φιλοθέου]] του Αγίου Όρους. Το 1759 εγκατέλειψε το μοναστήρι και με εντολή του [[Σεραφείμ Β΄|Πατριάρχη Σεραφείμ]] ξεκίνησε τις περιοδείες του στη Δυτική και Βόρεια Ελλάδα και την Ήπειρο, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο τότε εξισλαμισμό των Χριστιανών<ref>Πατσέλης Β. Νικόλαος (1967) Οι Μωαμεθανοί εις Ήπειρον, ''Ηπειρωτική Εστία'', τεύχ. 717-178, σελ. 1-20</ref>. Παρακινούσε με θέρμη τους Ορθοδόξους Χριστιανούς να ιδρύσουν σχολεία που θα διδάσκουν την ορθοδοξία. Το σχολείο αντιμετωπίζεται από τον Κοσμά σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση της ορθοδοξίας και η εκπαίδευση σαν ένα εργαλείο κατήχησης στην ορθοδοξία<ref>[http://www.pare-dose.net/?p=2945 Η Ζωή και το Έργο του Κοσμά του Αιτωλού]</ref>. Εκτός από τη σημασία της Ελληνικής γλώσσας ο Κοσμάς ο Αιτωλός αναφέρεται συχνά και στο «ποθούμενο», που ήταν η απελευθέρωση του γένους. {{πηγή}} Η αποδοχή του κηρύγματός του συνδέεται με την αναβίωση των χιλιαστικών δοξασιών στα μέσα του 18ου αιώνα.<ref name="Kitrom2013-126">{{cite book|title=Enlightenment and Revolution: The Making of Modern Greece|last=Kitromilides|first=Paschalis M.|year=2013|location=Harvard|publisher=Harvard University Press|page=126}}</ref> Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η απόλυτη αφιλοχρηματία. Έλεγε επί λέξει: «''Δεν έχω άλλο ράσο από αυτό που φορώ''».
Γραμμή 38:
 
 
== '''Διδαχές και Προφητείες''' ==
Καθώς το κήρυγμά του Κοσμά του Αιτωλού διασώθηκε μέσω της προφορικής παράδοσης, η ακρίβεια του είναι σχεδόν αδύνατο να βεβαιωθεί.<ref name="Kitrom2013-126"/> Στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό αποδίδεται μια σειρά κειμένων, σημαντικότερες των οποίων είναι οι «Διδαχές» και οι «Προφητείες», που πιστεύεται ότι βασίζονται σε κηρύγματα του ίδιου του Αγίου που καταγράφηκαν αμέσως ή σύντομα μετά την απαγγελία τους. Σύμφωνα με τη πλειοψηφία των ερευνητών<ref>Φαλτάιτς, Φ. Μιχαλόπουλος, Μ. Καλινδέρης, Κ. Κούρκουλας, Κ. Κώνστας, Απ. Βακαλόπουλος</ref> αποτελούν άμεσες καταγραφές των ομιλιών του<ref>Ιω. Μενούνος, ο.π., σελ. 286</ref>, με πιθανότερο σενάριο κατά τον Ιω. Μενούνο, να αποτελούν υπαγορευμένες ομιλίες σε μαθητές του<ref>Ιω. Μενούνος, ''"Κοσμά Αιτωλού Διδαχές και Βιογραφία"'', Ακρίτας, σελ. 340-341</ref>. Σε ότι αφορά τη χρονολόγηση των κειμένων, αυτές διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες με βάση το χρόνο εκφώνησης και το χρόνο καταγραφής ή αντιγραφής. Σύμφωνα με τα διασωθέντα πρωτότυπα, τα οποία μας παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το χρόνο<ref>Όπως για παράδειγμα το κείμενο του Αποστολιά, που μας αναφέρει ότι η διδαχή εκφωνήθηκε από τον Κοσμά 320 χρόνους από την Άλωση</ref><ref>Ημερομηνίες αναφέρονται σε πλειάδα χειρογράφων σχετικά με το πότε εκφωνήθηκαν και πότε ανεγράφησαν (Ιω. Μενούνος, ο.π., σελ. 294-301)</ref>, αυτές εκφωνήθηκαν από το 1772 ως το 1779, ενώ η καταγραφή τους ξεκινά από το 1780 και φτάνει μέχρι το 1830<ref>Ιω. Μενούνος, ο.π.</ref>. Η κάθε διδαχή του δεν φαίνεται να αποτελεί το περιεχόμενο μιας ομιλίας του, αλλά σύνθεση επί μέρους ομιλιών, που έκανε σε διάφορους τόπους. Έτσι εξηγείται η ανωμαλία ως προς τη διαδοχή των θεμάτων που συζητούνται, αλλά και η συχνή επανάληψη των ίδιων διηγήσεων και ιδεών.<ref>Απ. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τομ. Δ' Τουρκοκρατία (1669-1812), εκδ. Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005, σελ. 367</ref> Οι Διδαχές και οι Προφητείες έτυχαν επανειλημμένων αντιγραφών και εκδόσεων και αποτέλεσαν δημοφιλή λαϊκά θρησκευτικά αναγνώσματα. Σε ορισμένα από τα κείμενα αυτά, που έχουν τύχει ερμηνειών και παρερμηνειών, αναπτύσσονται σύγχρονοι προβληματισμοί, όπως η έννοια της Ελληνικότητας, του «Γένους» κτλ.<ref>π. Μεταλληνόαρχείου 2008.</ref>. Τα μόνα σωζόμενα ιδιόχειρα γραπτά του Αγ. Κοσμά είναι μερικές επιστολές.
 
=='''Παρατηρήσεις επί του κηρύγματος και των προφητειών του Κοσμά του Αιτωλού'''==
Το κήρυγμα του αναφέρεται σε καθημερινότητες που συνιστούν αμαρτίες: σχέσεις ατόμων, σχέσεις αγοράς, σχέσεις ανδρών και γυναικών, σχέσεις που ανάγονται στην ελλιπή συνείδηση για το κακό. Εδώ πηγάζει η ανάγκη για παιδεία, για θεογνωσία, μέσω της κατανόησης των ιερών Γραφών και επομένως δια της γνώσεως της ελληνικής γλώσσας, όχι όμως και της ελληνικής σκέψης<ref>Σπύρος Ασδραχάς, «Η διπλή παράδοση», στο έργο του ιδίου «Ιστορικά απεικάσματα», εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα, 1995, σελ. 50</ref>.