Λεβίδι Αρκαδίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Λεβίδι''' είναι κωμόπολη του [[Νομός Αρκαδίας|νομού Αρκαδίας]] και είναι χτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του Μαινάλου σε υψόμετρο 860 μ. και 25 χλμ. βόρεια από την [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]], στην πρώην επαρχία [[Επαρχία Μαντινείας|Μαντινείας]]. Παλιότερα ήταν έδρα του Δήμου Ορχομενού, αργότερα ήταν αυτοτελής Δήμος Λεβιδίου και σήμερα υπάγεται στον Δήμο Τρίπολης. Οι κάτοικοι του Λεβιδίου ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και το εμπόριο. Αλλά από τις αρχές του εικοστού αιώνα, παρατηρείται και διευρύνεται μια κοινωνική μετατόπιση προς τα στοιχεία της αστικοποίησης, γιατί υπάρχει η τάση για πανεπιστημιακές σπουδές (που ενισχύθηκε με την ίδρυση του Γυμνασίου Λεβιδίου) και αντίστοιχη επαγγελματική δραστηριότητα, αν και πολλοί ΛεβιδώτεςΛεβιδιώτες δραστηριοποιούνται και σε άλλες πόλεις και στο εξωτερικό, όπως επαγγελματίες, δικηγόροι, γιατροί, εκπαιδευτικοί, πανεπιστημιακοί κλπ.

Το Λεβίδι είναι κεφαλοχώρι του νομού Αρκαδίας. Οριοθετείται από ένα ελατόδασοςελατοδάσος, στους πρόποδες, σχεδόν, του [[Μαίναλο|Μαινάλου]]. Στην πλατεία βρίσκεται το άγαλμα του [[Αναγνώστης Στριφτόμπολας|Αναγνώστη Στριφτόμπολα]], που ήταν ανηψιός του [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Θεόδωρου Κολοκοτρώνη]] και έπεσε στην πρώτη μάχη του Λεβιδίου (14 Απριλίου 1821). Η πλατεία αποτελεί τόπο συνάντησης των Λεβιδιωτών, ενώ γύρω από την πλατεία βρίσκονται παντοπωλεία, ταβέρνες, καφενεία. Οι ταβέρνες ακολουθούν κυρίως την τοπική αρκαδική κουζίνα, και υπάρχουν καταστήματα με τοπικά προϊόντα και γλυκά. Τα πολλά αρχοντικά του, πετρόχτιστα και καμαρωτά, μαρτυρούν τη σημασία του Λεβιδίου και την εμπορικότητά του.

Το Λεβιδι διαθέτει το [[Αρκαδικό Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας]] και Βιβλιοθήκη.Εκτός από τις πανελλήνιες εθνικές εορτές, εορτάζεται στις 14 Απριλίου η μάχη του Λεβιδίου (1821). Στις 23 Αυγούστου (εορτή της Παναγίας στο εξωκκλήσι της Παναγίας) γίνονται εμπορικό πανηγύρι, συνάντηση αποδήμων Λεβιδιωτών και εορταστικές εκδηλώσεις. Στο Λεβίδι δραστηριοποιούνται ο Φιλοτεχνικός Σύλλογος, ο αθλητικός Σύλλογος "Ορχομενός" και ο χορευτικός όμιλος "Αρκαδιανή". Ο Φιλοτεχνικός Σύλλογος εκδίδει την εφημερίδα "Το Λεβίδι χθες, σήμερα αύριο". Στην Αθήνα υπάρχει ο Σύλλογος Λεβιδιωτών Αττικής "Αλέξανδρος Παπαναστασίου", ενώ Σύλλογος Λεβιδιωτών υπάρχει και στην Τρίπολη. Αλλά και σε πολλές χώρες του εξωτερικού, οι Λεβιδιώτες που ζούνζουν εκεί έχουν δημιουργήσει Συλλόγους.

Στην [[αρχαιότητα]], κοντά στο σημείο όπου είναι χτισμένο το Λεβίδι, υπήρχε ναός της Ύμνιας Αρτέμιδας. Στα ερείπια του ναού αυτού χτίστηκε (και με υλικά του ναού) το βυζαντινό εξωκκλήσι της Παναγίας, το οποίο πιστεύεται ότι ήταν καθολικό παλιάς Μονής της Θεοτόκου. Το Λεβίδι έχει τρεις εκκλησίες, του Ιωάννου του Προδρόμου, του Αγίου Γεωργίου και των Ταξιαρχών, το παρεκκλήσιο του Αγίου Παντελεήμονος (ανήκει στον ι. Ναό του Ιωάννου του Προδρόμου), ενώ υπάρχουν και εξωκκλήσια, της Παναγίας (γιορτάζει στις 23 Αυγούστου), Αγίας Παρασκευής, Αγίου Τρύφωνος, Αναλήψεως, Αγ. Μαρίνης και Αγίας Τριάδος.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός. Σύμφωνα με μαρτυρίες, το 1700 κατοικούσαν στο Λεβίδι 300 άτομα, γεγονός που φανερώνει ότι οι συνθήκες στην περιοχή κατά την Τουρκοκρατία ήταν ευνοϊκότερες από ότι σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Είναι πιθανόν ότι το Λεβιδι υπήρχε κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας. Άλλωστε κοντά στο χωριό Παλαιόπυργος, που είναι στούςστους πρόποδες του όρους Αρτεμισίου (της Αρμενιάς) απέναντι από το Λεβίδι, σώζονται λείψανα μεσαιωνικού κάστρου γνωστού με το όνομα "Παλαιόπυργος/Παλιόπυργος". Το κάστρο βρισκόταν στην κορυφή του υψώματος "Μύτηκας". Ορισμένες αναμνήσεις από αυτήν την εποχή σώζονταν σε παλαιότερες εκφράσεις που χρησιμοποιούνταν στο Λεβίδι, π.χ. "θα μας κόψει τα εκρέτητα" (=decreta), δηλαδή φράγκικα επίσημα έγγραφα χορήγησης προνομίων, "φενέστρα" (=fenestra), δηλαδή παράθυρο με σιδεριά, κοπήκανε τα "καπιτάλια" (capitale το κεφάλαιο), δηλαδή σταμάτησαν τα κεφάλαια, ή "αντίο Γλαρέντζα", που ήταν ο αποχαιρετισμός των Φράγκων που έφευγαν από την πόλη Γλαρέντζα (σημαντικό κέντρο με δικαστήριο) και συνοπτικά από την Πελοπόννησο κ. ά.{{πηγή}}

Λίγο μετά την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821, συγκεντρώθηκαν στο Λεβίδι στρατιωτικά σώματα με επικεφαλήςεπικεφαλείς ντόπιους οπλαρχηγούς (Π.Αρβάλης, Γ. Μπηλίδας, Κωνσταντίνος Πετιμεζάς κ.α.). Ο τουρκικός στρατός προσπάθησε να διαλύσει τους επαναστάτες, αλλά αυτοί αντέταξαν σθεναρή αντίσταση και μετά τη μάχη στο Λεβίδι καταδίωξαν τους Τούρκους προς του Σίνα και τους απώθησαν προς την [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]]. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκε ο οπλαρχηγός [[Αναγνώστης Στριφτόμπολας]], του οποίου το άγαλμα (που πιθανολογείται πως φιλοτεχνήθηκε από το γλύπτη Γ. Φυτάκη) υπάρχει στην κεντρική πλατεία του Λεβιδιού. Αυτή η μάχη στις 14 Απριλίου 1821 και η νίκη ήταν το πρώτο σημαντικό γεγονός του Αγώνα, που είχε ιδιαίτερη απήχηση στη δημοτική ποίηση (το τραγούδι του Λεβιδίου), σε ποιητές (π.χ. το ποίημα του Παν. Ιατρίδη) και σε συγγραφείς (π.χ. την αναφέρουν ο Φωτάκος στα Απομνημονεύματά του, ο ιστορικός της φιλοσοφίας Κωνσταντίνος Κούμας κ.ά.).

Στο Λεβίδι λειτούργησαν ελληνικό σχολείο και, σχολαρχείο, και δημοτικό σχολείο, ενώ από την [[Δεκαετία 1930|δεκαετία του 1930]] και γυμνάσιο σε κτήριο που προοριζόταν για Γεωργική Σχολή. Δυστυχώς δεν έχει δοθεί προσοχή από τις αρμόδιες αρχές στο εγκαταλελειμμένο κτήριο του Γυμνασίου Λεβιδίου, που αποτελεί μνημείο της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930, όταν υπήρχε ειδικό πρόγραμμα κατασκευής σχολικών κτηρίων (ίσως είναι έργο του αρχιτέκτονα Παπανικολάου). Σήμερα στο Λεβιδι λειτουργούν νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο.

Από το Λεβίδι καταγόταν ο [[Αλέξανδρος Παπαναστασίου]]. Μουσείο με προσωπικά αντικείμενά του στεγάζεται στο πατρικό του σπίτι, το οποίο επεκτάθηκε από την κοινότητα Λεβιδίου και το Δήμο Τρίπολης, ακολουθώντας την τοπική αρχιτεκτονική. Στην κεντρική πλατεία του χωριού υπάρχει και η προτομή του. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται το κτίριοκτήριο της Γεωργικής Σχολής (Παλιό Γυμνάσιο) που ιδρύθηκε από τον Παπαναστασίου κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Γεωργίας (1926-1928) και λειτούργησε σαν Γυμνάσιο μέχρι το 1969.

Από το κέντρο της πόλλης η πλατεία έχει θέα προς το Μαίναλο, το λόφο της Ανάληψης, το [[Αρτεμίσιο όρος]], τοτον [[Χελμός|Χελμό]] kaiκαι το τεράστιο [[Οροπέδιο]] παρακάτω. Στο άλλο άκρο τηςτου οροπέδιο παρακάτωοροπεδίου υπάρχουν απότομα αυξανόμενουςαυξανόμενες [[Οροσειρά|οροσειρές]] Το οροπέδιο είναι κλειστή γεωλογική λεκάνη καρστικής προέλευσης. Οι πλαγιές τοστο Μαίναλο είναι δασωμένες. Αλλά τοΤο τοπίο τηςτου οροπέδιουοροπεδίου είναι χορτώδες ή αγροτικήαγροτικό. Λόφοι και βουνά περιβάλλουν τηντο οροπέδιο από όλες τηςτις πλευρές και, τμήματά τους, καλυπτονταικαλύπτονται από συντρίμμια βράχων και θάμνους.