Τροφή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 8098966 από τον 62.74.20.35 (Συζήτηση) Ετικέτα: Αναίρεση |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
||
Γραμμή 1:
Η '''''τροφή''''' είναι οποιαδήποτε ουσία <ref>{{Cite encyclopedia|url=https://www.britannica.com/topic/food|title=food|encyclopedia=Encyclopedia Britannica|access-date=25 May 2017|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170727134023/https://www.britannica.com/topic/food|archive-date=27 July 2017}}</ref> που καταναλώνεται για να παρέχει διατροφική υποστήριξη σε έναν οργανισμό. Η τροφή είναι συνήθως φυτικής, ζωικής ή βακτηριακής προέλευσης και περιέχει βασικά θρεπτικά συστατικά, όπως υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες, βιταμίνες ή μέταλλα. Η ουσία των συστατικών απορροφάται από έναν οργανισμό και εξομοιώνεται από τα κύτταρα του οργανισμού προκειμένου να του προσφέρει τα απαραίτητα εκείνα στοιχεία για την αναπλήρωση ενέργειας ή ουσιών που αναλώθηκαν και να εξασφαλισθεί η ανάπτυξη και η επιβίωσή του. Διαφορετικά είδη ζώων έχουν διαφορετικά διατροφικές συμπεριφορές που ικανοποιούν τις ανάγκες των μοναδικών μεταβολισμών τους και συχνά εξελίχθηκαν για να καλύψουν μια συγκεκριμένη οικολογική θέση σε συγκεκριμένα γεωγραφικά πλαίσια.
Τα περισσότερα [[φυτά]] είναι [[Αυτότροφος|αυτότροφα]] και χρειάζονται μόνο κάποια [[βασικά στοιχεία]] στη τροφή τους. Αντίθετα τα [[ζώα]] χαρακτηρίζονται [[Ετερότροφος|ετερότροφα]] και η τροφή τους θα πρέπει να περιέχει ορισμένους [[υδατάνθρακες]], [[λίπη]] και [[πρωτεΐνες]] καθώς
==Διάφορα τρόφιμα==
▲Τα περισσότερα [[φυτά]] είναι [[Αυτότροφος|αυτότροφα]] και χρειάζονται μόνο κάποια [[βασικά στοιχεία]] στη τροφή τους. Αντίθετα τα [[ζώα]] χαρακτηρίζονται [[Ετερότροφος|ετερότροφα]] και η τροφή τους θα πρέπει να περιέχει ορισμένους [[υδατάνθρακες]], [[λίπη]] και [[πρωτεΐνες]] καθώς επισης [[βιταμίνες]] και κάποια ακόμη βασικά στοιχεία.
Οι άνθρωποι είναι παμφάγοι και εξαιρετικά προσαρμόσιμοι για να λαμβάνουν τροφή σε πολλά διαφορετικά οικοσυστήματα. Ιστορικά, οι άνθρωποι εξασφάλισαν τα τρόφιμα μέσω δύο βασικών μεθόδων: το κυνήγι και τη συλλογή και τη γεωργία. Καθώς οι γεωργικές τεχνολογίες αναπτύχθηκαν, οι άνθρωποι υοθέτησαν τον τρόπο ζωής της γεωργίας με δίαιτες που διαμορφώνονταν από το περιβάλλον στο οποίο ζούσαν. Οι γεωγραφικές και πολιτιστικές διαφορές έχουν οδηγήσει στη δημιουργία πολλών κουζινών και μαγειρικών τεχνών, συμπεριλαμβανομένης μιας ευρείας γκάμας συστατικών, βοτάνων, μπαχαρικών, τεχνικών και πιάτων. Καθώς οι πολιτισμοί αναμίχθηκαν μέσω εξελίξεων όπως το διεθνές εμπόριο και η παγκοσμιοποίηση, τα συστατικά έχουν γίνει ευρύτερα διαθέσιμα πέρα από τη γεωγραφική και πολιτιστική τους προέλευση, δημιουργώντας μια κοσμοπολίτικη ανταλλαγή διαφορετικών παραδόσεων και βασικών τροφίμων.
Σήμερα, η πλειονότητα του συνεχώς αυξανομένου πληθυσμού παγκοσμίως προμηθεύεται τρόφιμα από τη βιομηχανία τροφίμων, η οποία τα παράγει με χρήση της εντατικής γεωργίας και τη διανέμει μέσω σύνθετων συστημάτων επεξεργασίας τροφίμων και διανομής τροφίμων. Αυτό το σύστημα συμβατικής γεωργίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι το σύστημα τροφίμων και γεωργίας είναι ένας από τους σημαντικότερους συντελεστές στην κλιματική αλλαγή, που ευθύνεται για το 37% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.<ref>{{Cite book|last=Science Advice for Policy by European Academies|url=https://www.sapea.info/wp-content/uploads/sustainable-food-system-report.pdf|title=A sustainable food system for the European Union|publisher=SAPEA|year=2020|isbn=978-3-9820301-7-3|location=Berlin|pages=39|doi=10.26356/sustainablefood|access-date=14 April 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200418105107/https://www.sapea.info/wp-content/uploads/sustainable-food-system-report.pdf|archive-date=18 April 2020|url-status=dead}}</ref> Η αντιμετώπιση της εξάρτησης από τον άνθρακα στα συστήματα τροφίμων και τα απόβλητα τροφίμων είναι σημαντικά μέτρα μείωσης στην παγκόσμια αντίδραση στην κλιματική αλλαγή.
Το σύστημα τροφίμων έχει σημαντικές επιπτώσεις σε ένα ευρύ φάσμα άλλων κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων όπως: την βιωσιμότητα, την βιολογική ποικιλομορφία, την οικονομία, την αύξηση του πληθυσμού, την παροχή νερού και την πρόσβαση σε τρόφιμα. Το δικαίωμα στη διατροφή είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα που απορρέει από το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα ( ICESCR ), αναγνωρίζοντας το «δικαίωμα σε ένα κατάλληλο επίπεδο διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς τροφής», καθώς και το «θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας από την πείνα». Λόγω αυτών των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί συχνά προτεραιότητα διεθνή δραστηριότητα πολιτικής. Για παράδειγμα, ο στόχος της αειφόρου ανάπτυξης «Μηδενική πείνα» προορίζεται για την εξάλειψη της πείνας έως το 2030. Η ασφάλεια των τροφίμων παρακολουθούνται από διεθνείς οργανισμούς όπως η Διεθνής Ένωση για την Προστασία των Τροφίμων, το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων, το [[Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων]], ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας και Διεθνές Συμβούλιο Πληροφόρησης Τροφίμων, και υπόκεινται συχνά σε εθνικούς κανονισμούς από ιδρύματα, όπως η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
==Πηγές τροφίμων==
Τα περισσότερα τρόφιμα προέρχονται από φυτά. Κάποια τρόφιμα λαμβάνονται απευθείας από φυτά και άλλα ακόμη και από τα ζώα που χρησιμοποιούνται ως πηγές τροφίμων παρέχοντας τα τρόφιμα που προέρχονται από φυτά. Τα δημητριακά είναι ένα βασικό τρόφιμο που παρέχει την περισσότερη ενέργεια τροφίμων παγκοσμίως από οποιοδήποτε άλλο είδος καλλιέργειας.<ref>{{Cite news|url=https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/food/|title=food|last=Society|first=National Geographic|date=1 March 2011|work=National Geographic Society|access-date=25 May 2017|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170322145917/http://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/food/|archive-date=22 March 2017}}</ref> Το [[καλαμπόκι]] (αραβόσιτος), το [[σιτάρι]] και το [[ρύζι]] - σε όλες τις ποικιλίες τους - αντιπροσωπεύουν το 87% της παραγωγής σιτηρών παγκοσμίως.<ref name="prodstat">{{cite web |url=http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx |title=ProdSTAT |work=FAOSTAT |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214103/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx |archive-date=10 February 2012 }}</ref><ref>{{Cite journal|last=Favour|first=Eboh|title=Design and Fabrication of a Mill Pulverizer|url=https://www.academia.edu/27186173|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171226191619/http://www.academia.edu/27186173/DESIGN_AND_FABRICATION_OF_A_MILL_PULVERIZER|archive-date=26 December 2017}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=039ZCwAAQBAJ&pg=PA846|title=The Complete Book on Spices & Condiments (with Cultivation, Processing & Uses) 2nd Revised Edition: With Cultivation, Processing & Uses|last=Engineers|first=NIIR Board of Consultants &|date=2006|publisher=Asia Pacific Business Press Inc.|isbn=978-81-7833-038-9|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171226191618/https://books.google.com/books?id=039ZCwAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA846#v=onepage&q&f=false|archive-date=26 December 2017}}</ref> Το μεγαλύτερο μέρος του σπόρου που παράγεται παγκοσμίως τροφοδοτείται με ζώα.
Ορισμένες τροφές που δεν προέρχονται από ζωικές ή φυτικές πηγές περιλαμβάνουν διάφορους βρώσιμους μύκητες , ειδικά τα μανιτάρια. Οι Μύκητες και τα βακτήρια χρησιμοποιούνται στην παρασκευή μαγιάς και τροφών όπως το προζύμι για [[ψωμί]], τα αλκοολούχα ποτά, το [[τυρί]], τα τουρσιά και το [[γιαούρτι]]. Ένα άλλο παράδειγμα είναι τα γαλαζοπράσινα φύκια όπως η [[σπιρουλίνα]]. [7] Ανόργανες ουσίες όπως το [[αλάτι]], η μαγειρική σόδα χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση ή τη χημική τροποποίηση ενός συστατικού.
==Φυτά==
{{δείτε|Βότανα και μπαχαρικά}}
[[File:Foods (cropped).jpg|thumb|Τροφή από πολλές πηγές]]
===Τροφή από φυτικές πηγές===
Πολλά φυτά και μέρη φυτών τρώγονται ως τροφή και περίπου 2.000 είδη φυτών καλλιεργούνται για τροφή. Πολλά από αυτά τα είδη φυτών έχουν πολλές διαφορετικές ποικιλίες.<ref>McGee, 253.</ref>
Οι σπόροι των φυτών είναι μια καλή πηγή τροφής για τα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, επειδή περιέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την αρχική ανάπτυξη του φυτού, συμπεριλαμβανομένων πολλών υγιών λιπών, όπως τα ωμέγα λιπαρά. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των τροφίμων που καταναλώνονται από τον άνθρωπο είναι τρόφιμα με βάση τους σπόρους. Οι βρώσιμοι σπόροι περιλαμβάνουν δημητριακά (καλαμπόκι, σιτάρι, ρύζι, κ.λπ.), όσπρια ([[φασόλια]], [[μπιζέλια]], [[φακές]], κ.λπ.) και [[καρύδια]]. Οι ελαιούχοι σπόροι πιέζονται συχνά για να παράγουν πλούσια έλαια - όπως ο [[ηλίανθος]], ο [[λιναρόσπορος]], η [[ελαιοκράμβη]], το [[σουσάμι]] και τα λοιπά.<ref name=McGee9>McGee, Chapter 9.</ref>
Οι σπόροι έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε ακόρεστα λίπη και, με μέτρο, θεωρούνται υγιεινά τρόφιμα. Ωστόσο, δεν είναι βρώσιμοι όλοι οι σπόροι. Οι μεγάλοι σπόροι, όπως εκείνοι από λεμόνι, ενέχουν κίνδυνο πνιγμού, ενώ οι σπόροι από κεράσια και μήλα περιέχουν κυανιούχο που μπορεί να είναι δηλητηριώδες μόνο εάν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.<ref>{{cite web|url=http://www.thenakedscientists.com/HTML/questions/question/2737/|title=Are apple cores poisonous?|publisher=The Naked Scientists, University of Cambridge|date=26 September 2010|access-date=12 May 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140506191326/http://www.thenakedscientists.com/HTML/questions/question/2737/|archive-date=6 May 2014}}</ref>
Πολλά φυτά και ζώα έχουν συνδιοργανωθεί έτσι ώστε οι καρποί των πρώτων να είναι μια ελκυστική πηγή τροφής για τα δεύτερα, επειδή τα ζώα που τρώνε τους καρπούς μπορεί να εκκρίνουν τους σπόρους σε κάποια απόσταση. Τα φρούτα, επομένως, αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής των περισσότερων πολιτισμών. Μερικά φρούτα, όπως [[ντομάτα|ντομάτες]], [[κολοκύθι|κολοκύθες]] και [[μελιτζάνα|μελιτζάνες]], τρώγονται ως λαχανικά.<ref>McGee, Chapter 7.</ref>
Τα λαχανικά είναι ένας δεύτερος τύπος φυτικής ύλης που συνήθως τρώγεται ως τροφή. Αυτά περιλαμβάνουν τα λαχανικά ρίζας ([[πατάτα|πατάτες]] και [[καρότο|καρότα]]), βολβούς (οικογένεια [[κρεμμύδι|κρεμμυδιών]]), λαχανικά με φύλλα ([[σπανάκι]] και [[μαρούλι]]), βλαστικά λαχανικά (βλαστοί μπαμπού και [[σπαράγγια]]) και λαχανικά ταξιανθίας ([[αγκινάρα|αγκινάρες]] και [[μπρόκολο]] και άλλα λαχανικά όπως [[λάχανο]] ή [[κουνουπίδι]]).<ref>McGee, Chapter 6.</ref>
==Τροφή ζωικής προέλευσης==
{{Κύριο|Τροφές ζωικής προέλευσης και τροφική αλυσίδα}}
[[File:Meatfoodgroup.jpg|thumb|right|upright=1.5|Διάφορα είδη κρεάτων]]
===Διάφορα ωμά κρέατα===
Τα ζώα χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα είτε άμεσα είτε έμμεσα από τα προϊόντα που παράγουν. Το κρέας είναι ένα παράδειγμα ενός άμεσου προϊόντος που λαμβάνεται από ένα ζώο, το οποίο προέρχεται από μυϊκά συστήματα ή από όργανα (εντόσθια).
Τα τρόφιμα που παράγονται από ζώα περιλαμβάνουν γάλα που παράγεται από μαστικούς αδένες, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις πίνεται ή μεταποιείται σε γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, [[βούτυρο]] κ.λπ.). Επιπλέον, τα πουλιά και άλλα ζώα γεννούν αυγά, τα οποία τρώγονται συχνά και οι μέλισσες παράγουν [[μέλι]], το μειωμένο νέκταρ από λουλούδια, είναι ένα δημοφιλές γλυκαντικό σε πολλές κουλτούρες.<ref>Davidson, 81–82.</ref>
Ορισμένοι πολιτισμοί και άνθρωποι δεν καταναλώνουν κρέας ή προϊόντα ζωικής τροφής για πολιτιστικούς, διαιτητικούς, υγειονομικούς, ηθικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Οι χορτοφάγοι επιλέγουν να εγκαταλείψουν τα τρόφιμα από ζωικές πηγές σε διάφορους βαθμούς. Οι χορτοφάγοι δεν καταναλώνουν τρόφιμα που περιέχουν ή εμπεριέχουν συστατικά από ζωική πηγή.
== Δείτε επίσης ==
* [[Τρόφιμα]]
* [[Τροφική αλυσίδα]]
* [[Τροφικό επίπεδο]]
Γραμμή 15 ⟶ 47 :
{{commonscat|Food}}
{{βικιλεξικό}}
{{Authority control}}
[[Κατηγορία:Διατροφή]]
| |||