Γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτα: Αναιρέθηκε |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Χειροκίνητη αναστροφή επεξεργασία κώδικα 2017 |
||
Γραμμή 1:
{{πηγές|13|05|2010}}
{{Άλλεςχρήσεις3}}
[[File:Human Language Families Map.PNG|thumb|400x400px|Χάρτης των ανθρωπίνων γλωσσών διεθνώς]]
Γραμμή 60:
=== Θεωρίες για τη θέση της γλώσσας στην κοινωνία ===
Η γλώσσα σαν κοινωνικό φαινόμενο είναι ένα δημοφιλές θέμα για προβληματισμό από αρχαιοτάτων χρόνων. Η εξέχουσα θέση της γλώσσας ανάμεσα στις εκδηλώσεις του ανθρώπινου πνεύματος και ο καταλυτικός της ρόλος στην διαμόρφωση των κοινωνικών δομών και σχέσεων κεντρίζει την περιέργεια της εκάστοτε διανόηση. Για την γλώσσα κυριολεκτικά υπάρχουν αναρίθμητες απόψεις, οπτικές και κρίσεις. Από την αρχαιότητα διάφοροι φιλόσοφοι προσπάθησαν να διακρίνουν την φύση της και να προσδιορίσουν τον ακριβή της ρόλο.
==== Πύργος της Βαβέλ ====
Βέβαια πρώτη από όλες ασχολήθηκε η [[θρησκεία]] με το φαινόμενο της γλώσσας. Ο [[μύθος]] του [[πύργος της Βαβέλ|πύργου της Βαβέλ]] δεν είναι ο μόνος σχετικός με τη γλώσσα. Σχεδόν κάθε θρησκεία έχει και από ένα μύθο που περιγράφει την διαδικασία απόκτησης/εφεύρεσης της γλώσσας αλλά και της [[γραφή|γραφής]]. Ο μύθος της Βαβέλ, στα πρότυπα του οποίου κινούνται και οι μύθοι πολλών ευρωπαϊκών και μη λαών, έχει δυο βασικές συνισταμένες οι οποίες εν πολλοίς επανεμφανίζονταν σε πολλές διαδεδομένες θεωρίες μέχρι και τον 19ο αιώνα.
Συγκεκριμένα από την ιστορία της [[Πύργος της Βαβέλ|Βαβέλ]] προκύπτουν δυο «αλήθειες». Πρώτον, ότι η υπήρχε η μια, η αληθινή γλώσσα του [[Θεός|Θεού]] της οποίας οι όροι απέδιδαν ακριβώς το νόημα των σημαινομένων. Αυτή η γλώσσα χάθηκε εξαιτίας της ύβρεως των ανθρώπων και πλέον οι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι να χρησιμοποιούν πολλά, διαφορετικά μεταξύ τους «κακέκτυπα» της γλώσσας αυτής. Δεύτερον υποδηλώνεται η πεποίθηση ότι το περιβάλλον του ανθρώπου και γενικά ο κόσμος των εμπειριών του γίνεται αντιληπτός με τον ίδιο τρόπο από όλους απλά η κάθε γλώσσα αποδίδει διαφορετικά και με διαφορετική επάρκεια αυτό το περιβάλλον. Αυτή η πεποίθηση αν απλώς υποδηλώνεται στον μύθο της Βαβέλ, τότε γίνεται φανερή στην [[Γένεση]] όπου εμφανίζεται ο θεός να καλεί τον [[Αδάμ]] να ονοματοθετήσει τα ζώα. Αλλά και στην ελληνική μυθολογία εμφανίζεται το ίδιο μοτίβο της ονοματοθεσίας με τον μύθο του Προμηθέα. Γνωστή είναι βέβαια και η ανάλυση του [[Πλάτωνας|Πλάτωνα]] στην [[Πολιτεία του Πλάτωνα|Πολιτεία]] του, όπου η γλώσσα αντιμετωπίζεται ως ένας ταξινομητικός κατάλογος σταθερών και απαράλλαχτων εννοιών (των ιδεών).
==== Σύγχρονη προσέγγιση ====
Αυτή η αντίληψη πλέον έχει εγκαταλειφθεί σχεδόν από τη στιγμή της γέννησης της γλωσσολογίας. Πλέον η γλώσσα αντιμετωπίζεται από μεγάλη μερίδα αναλυτών ως καθρέφτης της κοινωνίας που την χρησιμοποιεί και την διαμορφώνει. Η σχέση όμως αυτή είναι αμφίδρομη — δηλαδή σύμφωνα με κάποιους (δόγμα Sapir-Whorf) και η ίδια η γλώσσα που χρησιμοποιούμε πολλές φορές καθορίζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Αν συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι κάθε γλώσσα θεωρείται καταρχήν ως η καταλληλότερη για τους ομιλητές της τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η γλώσσα συνδέεται άμεσα με τις κοινωνικές συνθήκες που την γεννούν.
Υπάρχουν πολλές γλώσσες οι οποίες δεν έχουν λέξη για το [[κόκκινο]], άλλες για το [[κίτρινο]] κ.λπ. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι η αναγνώριση χρωμάτων ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες. Το γεγονός λοιπόν ότι μια γλώσσα δεν έχει λέξη για το κόκκινο δεν σημαίνει ότι είναι «πρωτόγονη» ή ότι είναι λειψή αλλά ότι '''δεν''' χρειάζεται να έχει λέξη για το κόκκινο. Η κοινότητα που χρησιμοποιεί την συγκεκριμένη γλώσσα δεν ένιωσε την ανάγκη να ξεχωρίσει το συγκεκριμένο χρώμα και πολύ απλά το «συγχέει» με ένα άλλο (όπως στην Ελλάδα δεν έχουμε ξεχωριστή λέξη για το λαχανί που έχει ένα λάχανο μόλις αρχίσει να σαπίζει και το «συγχέουμε» με το κανονικό λαχανί). Η συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα λοιπόν της γλώσσας αφενός οφείλεται στις κοινωνικές συνθήκες (που δεν ευνοούν την διάκριση του κόκκινου) αλλά επηρεάζει και την αντίληψη των μελλοντικών ομιλητών καθώς πλέον δεν '''μαθαίνουν''' να ξεχωρίζουν το κόκκινο.
Η σύγχρονη δομιστική αντίληψη λοιπόν που κυριαρχεί για τη γλώσσα και για τη σχέση με τον αισθητό κόσμο είναι η εξής: το περιβάλλον γύρω μας είναι ένα τεράστιο συνεχές το οποίο εμείς με την βοήθεια της γλώσσας κατανέμουμε και κατηγοριοποιούμε. Η γλώσσα δεν έρχεται απλά να ονοματοθετήσει ήδη διαμορφωμένες κατηγορίες και ταξινομήσεις αλλά συμβάλλει και αυτή στην ταξινόμηση των εμπειριών μας.
== Δείτε επίσης ==
* [[Κατάλογος γλωσσών]]
== Βιβλιογραφία ==
* Χριστίδης, Α.-Φ. (εκδ.), ''Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα'', Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 2001
* J. Lyons, ''Εισαγωγή στη γλωσσολογία'', µτφ. Μ. Αραποπούλου κ.ά., επιµ. Γ. Καρανάσιος. Αθήνα: Πατάκης, 1995.
* J. Lyons, ''Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία'', µτφ. Ά. Αναστασιάδη-Συµεωνίδη, Ζ. Γαβριηλίδου & Α. Ευθυµίου, Αθήνα: Μεταίχµιο, 2002.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Πύλη|Γλώσσα|P a letter.svg}}
{{βικιλεξικό}}
{{commonscat|Language}}
* [http://www.komvos.edu.gr/ Ηλεκτρονικός Κόμβος για την υποστήριξη των διδασκόντων την Ελληνική Γλώσσα] του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
* [https://web.archive.org/web/20120105205649/http://hellenic-education-uk.europe.sch.gr/latenews/EEA/11-04syn/Vocabulary%20teaching.doc Το γλωσσικό μάθημα στο Δημοτικό σχολείο] Της Ζαχαρούλας Ταβουλάρη
{{Authority control}}
[[Κατηγορία:Γλώσσα (γλωσσολογία)| ]]
| |||