Κρητικός αίγαγρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Κρι-κρι: Διόρθωση γραμματικής
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Επεξεργασία από εφαρμογή κινητού επεξεργασία από εφαρμογή Android
τα οαντα σας τα χαλασα ολα
Γραμμή 24:
 
==Χαρακτηριστικά==
Το κρί-κρί έχει ανοιχτόχρωμη καφέ γούνα με μια πιο σκούρα λωρίδα γύρω από το λαιμό του. Το αρσενικό έχει μεγάλα κέρατα τα οποία διευθύνονται προς τα πίσω. Είναι ντροπαλά ζώα και ξεκουράζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αποφεύγουν τους ανθρώπους και κάνουν μεγάλα άλματα, ενώ μπορούν να ανεβαίνουναγος κατακόρυφαανακήρυξης βράχιατης Σαμαριάς ως εθνικού δρυμού στις αρχές της δεκαετίας του '60. ΓιαΥπάρχουν ακόμα μόνο περί τα αρσενικά2000 χρησιμοποιείταιζώα τοστο όνομανησί «αγρίμι»και ενώθεωρούνται τοακόμα όνομααπειλούμενα. «σανάδα»Τα χρησιμοποιείταιβοσκοτόπια γιασπανίζουν και ασθένειες τα θηλυκάπροσβάλλουν. Η ανάμειξη με την κοινή αίγα είναι όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Το κυνήγι τους απαγορεύεται αυστηρά.
 
==Ιστορία==
Το κρι-κρι δεν θεωρείται αυτόχθονο της Κρήτης, αλλά πιστεύεται ότι εισήχθη στη [[Μινωικός πολιτισμός|Μινωική εποχή]]. Πάντως, δεν εμφανίζεται πουθενά αλλού και συνεπώς θεωρείται ενδημικό είδος της Κρήτης. Παλιότερα ήταν κοινό σε όλο το [[Αιγαίο]] αλλά το τελευταίο του καταφύγιο είναι στις κορυφές των [[Λευκά Όρη|Λευκών Ορέων]] στη δυτική Κρήτη – ιδιαίτερα σε μία σειρά σχεδόν κατακόρυφων βράχων 900 μέτρων στο [[φαράγγι της Σαμαριάς]], τα λεγόμενα απάτητα. Το φαράγγι έχει ανακηρυχθεί [[Εθνικός δρυμός|Εθνικός Δρυμός]] για να προστατευθεί η σπάνια πανίδα και χλωρίδα του. Φιλοξενεί άλλα 14 ενδημικά ζωικά είδη και προστατεύεται από την [[UNESCO]] ως Απόθεμα της Βιόσφαιρας (''Biosphere Reserve'').
 
Το [[1960]], το κρι-κρι ήταν απειλούμενο είδος με καταγεγραμμένα λιγότερα από 200. Ήταν η μόνη πηγή κρέατος για τους αντάρτες την εποχή της [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|Κατοχής]] στον [[Β' Παγκόσμιο Πόλεμο]]. Η απειλή για το κρι-κρι ήταν ο κυριότερος λόγος ανακήρυξης της Σαμαριάς ως εθνικού δρυμού στις αρχές της δεκαετίας του '60. Υπάρχουν ακόμα μόνο περί τα 2000 ζώα στο νησί και θεωρούνται ακόμα απειλούμενα. Τα βοσκοτόπια σπανίζουν και ασθένειες τα προσβάλλουν. Η ανάμειξη με την κοινή αίγα είναι όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Το κυνήγι τους απαγορεύεται αυστηρά.
 
Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν βρει διάφορες αναπαραστάσεις του κρι-κρι. Κάποιοι ακαδημαϊκοί πιστεύουν πως το ζώο αυτό λατρεύτηκε στο νησί κατά την αρχαιότητα. Η μοριακή ανάλυση δείχνει πως το κρι-κρι δεν είναι ξεχωριστό υποείδος του αγριοκάτσικου, όπως αρχικά επικρατούσε. Αντίθετα είναι μια άγρια αίγα καταγόμενη από τα πρώτα κοπάδια που εξημερώθηκαν στο [[Λεβάντες|Λεβάντε]] και σε άλλα μέρη της ανατολικής [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] περί το 8000 με 7500 π.Χ. Επομένως, αντιπροσωπεύει ένα σχεδόν δέκα χιλιάδων ετών δείγμα της πρώτης εξημερωμένης αίγας. Βέβαια το μόνο που αποδεικνύει η μοριακή ανάλυση είναι ότι το κρι κρι δεν είναι συγγενές των σύγχρονων κατσικιών της ανατολικής μεσογείου, όλα τα υπόλοιπα είναι απλά υποθέσεις. Άλλωστε όπως καταδεικνύει και η ύπαρξη αυτόχθονου είδους ιπποπόταμου στη Σικελία, ο οποίος βρέθηκε εκεί κατά το Πλειστόκαινο (από 2.500.000 π.Χ και ύστερα) και εξαφανίστηκε το 8.000 π.Χ,<ref name="GeerLyras2011">{{cite book|author1=Alexandra van der Geer|author2=George Lyras|author3=John de Vos|author4=Michael Dermitzakis|title=Evolution of Island Mammals: Adaptation and Extinction of Placental Mammals on Islands|url=https://books.google.com/books?id=JmSsNuwMAxgC&pg=PA100|date=14 February 2011|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-1-4443-9128-2|pages=88}}</ref> είναι δυνατόν να υπάρξουν αυτόχθονα μεγάλα θηλαστικά στα μεγάλα νησιά της μεσογείου, και ως εκ τούτου το μέγεθος δεν αποτελεί τεκμήριο ότι ένα είδος μεταφέρθηκε σε νησί από τον άνθρωπο. Έτσι το κρι κρι μπορεί κάλλιστα να μην μεταφέρθηκε ποτέ και να αποτελεί ένα αυτόχθονο είδος της Κρήτης το οποίο μάλιστα μπορεί και να μην έχει εξημερωθεί πότε.
 
Σε κάθε περίπτωση, το κρι-κρι είναι ένα έμβλημα της Κρήτης και έχει τεράστια πολιτιστική σημασία. Ωστόσο, από νομική άποψη, η νομοθεσία περί απειλούμενων ειδών δεν ισχύει για το κρι-κρι, καθώς δεν καλύπτει ζώα που στο παρελθόν είχαν εξημερωθεί και επέστρεψαν στην άγρια φύση, καθώς θεωρησαν δεδομένο ότι το ζώο είχε εξημερωθεί κατά την μινωική εποχή προκείμενου να μεταφερθεί στην Κρήτη. Όμως παρόμοιες περιπτώσεις σε άλλα μέρη καλύπτονται από τους νόμους περί προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.πρεπει να
 
==Φωτογραφίες==