Στέφανος Γρηγορίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Admaris79 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 5:
Ο Στέφανος Γρηγορίου γεννήθηκε το 1879 στο [[Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία)|Μοναστήρι]] της [[Πελαγονία]]ς. Η σύζυγός του Αναστασία εκ Ρωσίας θεωρούνταν ότι ήταν ικανότατη μαχήτρια στο αντάρτικο ως υπαρχηγός, σε σώμα συνήθως 25 αντρών.
 
Το έτος 1909 επιθυμία του φαίνεται να ήταν να αφοσειωθεί στην οικογένεια του και να αποσυρθεί από το αντάρτικο υπέρ των Ελλήνων σε ανταπάντηση της πολύχρονης δράσης των Βούλγαρων Κομιτατζήδων αλλά και λόγω της απέχθειας του προς τον τουρκικό ζυγό. Κατά την σύντομη παύση της δράσης του στις αρχές του 1909 ο Νιαζή Μπέης της Ρέζνας[[Ρέσνα]]ς επιχείρησε να δωροδοκήσει 2 φορές τον Στέφανο Γρηγορίου, προσφέροντάς του και δημόσιο αξίωμα ώστε να συνταχθεί με τους νεότουρκους. Ο Στέφανος Γρηγορίου αρνήθηκε όντας γνωστό ότι η απέχθεια του τόσο προς τους Τούρκους εξουσιαστές όσο και προς τους Βούλγαρους παρακρατικούς ήταν εξίσου μεγάλη. Λόγω της άρνησης του να συνταχθεί με τους νεότουρκους ο Νιαζή Μπέης της Ρέζνας[[Ρέσνα]]ς τον έθεσε υπό το καθεστώς απειλών και έγινε απόπειρα δολοφονείας ενανατίον του Στέφανου Γρηγορίου<ref>{{Cite book|title=Μακεδονικός αγών και Μακεδόνες αρχηγοί|first=Γεώργιος|last=Μόδης|publisher=Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών|isbn=|year=2007|location=Θεσσαλονική|page=235|quote=}}</ref>.
 
Ως αποτέλεσμα ο Στέφανος Γρηγορίου διέφυγε στην Αθήνα όπου γνώρισε και παντρεύτηκε την πρόσφυγα εκ Ρωσίας Ντάσια (Αναστασία), πιθανόν Ποντιακής καταγωγής. Έπεστρεψαν με την σύζυγό του και ολιγομελές σώμα στην Δυτική Μακεδονία κατόπιν 2 ετών, το καλοκαίρι του 1911 με σκοπό την ενδυνάμωση της ομάδος του κατά τις προπαρασκευές των Βαλκανικών Πολέμων.
Γραμμή 18:
Στρατολογήθηκε το 1903 από τον [[Θεόδωρος Μόδης|Θεόδωρο Μόδη]]<ref>Σταμάτης Ράπτης, ''Ιστορία του Μακεδονικού Αγώνος, Όλαι αι ιστορικαί μάχαι των μακεδονομάχων ηρώων κατά των Βουλγάρων και Τούρκων. Με τας γνησίας εικόνας των αγωνισθέντων και πεσόντων υπέρ Πατρίδος και Θρησκείας οπλαρχηγών. Από της ενάρξεως του Μακεδονικού αγώνος 1903 μέχρι σήμερον'', χ.χ., σ. 21.</ref> και αρχικά ήταν μέλος της νεολαίας της ''Εθνικής Πολιτοφυλακής'' του [[Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία)|Μοναστηρίου]] συμμετέχοντας σε πολλές επιχειρήσεις εναντίον εξαρχικών στόχων εντός της πόλης. Είχε εξοντώσει μάλιστα τον περιβόητο [[Βούλγαροι|Βούλγαρο]] πράκτορα Μπελαζάλκα.<ref>[http://istorikakastorias.blogspot.gr/2011/10/3-1904-1908.html Ιστολόγιο: Ιστορικά Καστοριάς, Απόσπασμα Επιστολής του Νικόλαου Πύρζα προς τον Πρωθυπουργό Γεώργιο Θεοτόκη]</ref> Κατατάχτηκε ως οπλίτης στο σώμα του οπλαρχηγού [[Κώττας Χρήστου|Κώτα Χρήστου]]. Μετά το θάνατο του τελευταίου συνεργάστηκε με τον αξιωματικό [[Γεώργιος Κατεχάκης|Γ. Κατεχάκη]], το [[1904]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 85</ref> Το [[1905]] συνεργάστηκε με τον Ι. Καραβίτη και εντός του έτους συγκρότησε δική του ένοπλη ομάδα της οποίας τέθηκε επικεφαλής. Μετά την εισβολή 100 [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] στο [[Λιθιά Καστοριάς|Κουμανίτσοβο (Λιθιά)]] (16 Ιουλίου), όπου εκτός από τις καταστροφές οικιών, ξεκληρίστηκαν και οι οικογένειες Θεόδωρου και Μιχαήλ Θεοδώρου, οι [[Έλληνες]] αποφάσισαν να εκιδικηθούν. Έτσι, στις 29 Ιουλίου του [[1905]] το σώμα του Στέφου Γρηγορίου, συνεργαζόμενο με τα σώματα των Ι. Καραβίτη και Γ. Δικώνυμου - Μακρή, επιτέθηκε στην ομάδα του [[κομιτατζής|κομιτατζή]] Ναούμ Πετρώφ, στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|Φλώρινας]], καταφέρνοντας να τους τρέψει σε φυγή. Στη μάχη έχασαν τη ζωή τους 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Η επιχείρηση της [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχης]] προκάλεσε την αντίδραση του ''Εθνικού Κέντρου [[Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία)|Μοναστηρίου]]'' λόγω της αγριότητας της επίθεσης και ο Ι. Καραβίτης ανακλήθηκε στην [[Αθήνα]]. Ο απόηχος όμως της επίθεσης στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] ήταν θετικός για την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά καθώς ο Ναούμ Πετρώφ σταμάτησε έκτοτε την τρομοκρατική του δράση στα χωριά της περιοχής και πολλοί κάτοικοι επέστρεψαν στο [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|πατριαρχείο]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σs. 135, 136</ref> Στα τέλη Αυγούστου του [[1905]] μετά από συντονισμένη επιχείρηση, στην οποία συνεργάστηκαν τα σώματα του [[Γεώργιος Τσόντος Βάρδας|Γ. Τσόντου]], του [[Παύλος Γύπαρης|Π. Γύπαρη]], ενώ συμμετείχε και ο Στέφος Γρηγορίου με τους άντρες του, επιτεύχθηκε η απομάκρυνση των [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] από τα [[Κορέστια]]. Το τμήμα του Γ. Τσόντου κινήθηκε από τα ανατολικά, ενώ οι Π. Γύπαρης και Στέφανος Γρηγορίου κινήθηκαν από τα δυτικά, με σκοπό να προσεγγίσουν αμφότεροι την περιοχή των [[Κορέστια|Κορεστίων]], χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα. Όμως οι [[Βούλγαροι]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]] τους αντιλήφθηκαν και τους καταδίωξαν με πυροβολισμούς, έως ότου επενέβη [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικό]] απόσπασμα. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, οι [[Έλληνες]] επέσπευσαν τις κινήσεις τους και επιτέθηκαν στην [[Σφήκα Φλώρινας|Μπεσφήνα (Σφήκα)]], όπου συγκρούστηκαν με επιτυχία με τους [[Βούλγαροι|Βούλγαρους]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Την επόμενη έδωσαν σφοδρή μάχη στο [[Γάβρος Καστοριάς|Γάβρο]] [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριάς]]. Τα ενωμένα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα υπέστησαν βαριά ήττα. Σκοτώθηκαν 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]], ενώ από την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά σκοτώθηκαν οι Γ. Κλάπας, Π. Τσαουσέλας και Π. Πατρουδάκης. Στη μάχη αυτή διακρίθηκαν ιδιαίτερα ο Στέφος Γρηγορίου και οι άντρες του.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 138</ref>
[[Αρχείο:Macedonian Greeks Bitola Mariovo Rakovo.JPG|thumb|300px|left|Στέφος Γρηγορίου, Στογιάννης Τσίτσος και [[Παύλος Νικολαΐδης]]]]
Στη συνέχεια ο Στέφος Γρηγορίου έδρασε στα [[Καστανοχώρια]], συνεργαζόμενος πολλές φορές με τον Γ. Τόμπρα. Εκεί, αντιμετώπισε [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικά]] στρατιωτικά αποσπάσματα στο [[Νεστόριο Καστοριάς|Νεστράμι (Νεστόριο)]] στα τέλη της άνοιξης του [[1907]]. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους εξόντωσε [[Αλβανοί|Τουρκαλβανική]] συμμορία στο [[Σούλι (Αλβανία)|Σούλι]] ''(κοντά στη [[Δάρδα]])'' της [[Κορυτσά]]ς. Στις 3 Ιουλίου του [[1907]], σε συνεργασία με τους Γ. Τόμπρα, τον Ν. Πλατανιά και τον [[Ιωάννης Τερζής|Ιωάννη Τερζή]], ο Στέφος Γρηγορίου συμμετείχε στην εξόντωση του [[κομιτατζής|κομιτατζή]] Αθανάς Καρσάκωφ και του σώματός του κοντά στη [[Μονή Τσούκας Καστοριάς|μονή Αρχαγγέλων Τσούκας]], ανάμεσα στα [[Στενά Καστοριάς|Στενά]] και τη [[ΠτελέαΠτελιά Καστοριάς|Γρέντση (ΠτελέαΠτελιά)]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 296</ref> Στις 22 Σεπτεμβρίου του [[1907]] ο Στέφος Γρηγορίου με τους 15 άνδρες του, σε συνεργασία με το σώμα του Π. Γύπαρη, χτύπησε [[Βουλγαρία|Βουλγαρικούς]] στόχους στο [[Κρυσταλλοπηγή Φλώρινας|Σμάρδεσι (Κρυσταλλοπηγή)]] αλλά μετά από σφοδρή ολοήμερη μάχη, δεν υπήρξε νικητής.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 305</ref> Μετά από αυτήν την επιχείρηση μετακινήθηκε στο [[Μορίχοβο]], όπου έδρασε στη συνέχεια,<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 292</ref> συνεργαζόμενος με τους οπλαρχηγούς [[Τραϊανός Μπραγιάννης|Τραϊανό Μπραγιάννη]] και [[Στογιάννης Τσίτσος|Στογιάννη Τσίτσο]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 349</ref> Κατά το [[1908]] συνεργάστηκε με τον οπλαρχηγό [[Χρήστος Τσαούσης|Χρήστο Τσαούση]]. Στις 8 Φεβρουαρίου του [[1908]], στη [[Μπέσιστα]], τα ενωμένα [[Έλληνες|Ελληνικά]] σώματα των [[Τριαντάφυλλος Σαμαράς|Τριαντάφυλλου Σαμαρά (Καραπιπέρη)]], Ι. Καραβίτη, [[Αντώνιος Ζώης|Αντώνιου Ζώη]], Εμ. Νικολούδη, Εμ. Κατσίγαρη, Π. Γερογιάννη, [[Παύλος Νεράντζης|Παύλου Νεράντζη]] και του Στέφου Γρηγορίου διέλυσαν το επίλεκτο [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικό]] τάγμα (αβτζί ταμπούρ), συλλαμβάνοντας αρκετούς αξιωματικούς. Συνέπεια της ''Μάχης της [[Μπέσιστα]]ς'' ήταν η σφαγή των [[Έλληνες|Ελλήνων]] κρατουμένων στις φυλακές του [[Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία)|Μοναστηρίου]], ως αντίποινα.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 360</ref> Mετά την επανάσταση των [[Νεότουρκοι|Νεότουρκων]], ο Στέφανος Γρηγορίου παρέδωσε τα όπλα στο [[Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία)|Μοναστήρι]] μαζί με άλλους οπλαρχηγούς και απέλαβε τη γενική αμνηστία που χορήγησε το νέο καθεστώς. Δεν συμμετείχε όμως στους πανηγυρισμούς για το σύνταγμα, καθώς θεώρησε μαζί με τον [[Αντώνιος Ζώης|Αντώνιο Ζώη]], ότι το νέο καθεστώς δεν θα είναι ιδιαίτερα φιλικό προς τους [[Έλληνες]].<ref>[http://www.istorikathemata.com/2012/07/young-turks-1908.html Η Νεοτουρκική Επανάσταση, ο τερματισμός του Μακεδονικού Αγώνα και οι πρώτες εκλογές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, Νεότουρκοι καί Νεοτουρκική Έπανάστασις, Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα]</ref>
 
Η έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων βρήκε τον Καπετάν Στέφανο Γρηγορίου και την γυναίκα στου Αναστασία στο Βογατσικό και η πρώτη τους αποστολή ήταν η απελευθέρωση της Γέρμας και της Βλάστης.