Μίκλος Χόρτυ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Μίκλος ΧόρτιΧόρτυ''' ([[Ουγγρική γλώσσα|ουγγρ]]. ''Horthy Miklós'', [[Γερμανική γλώσσα|γερμαν]]. ''Nikolaus Horthy'', 18 Ιουνίου 1868 - 9 Φεβρουαρίου 1957) ήταν Ούγγρος ναύαρχος και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε αντιβασιλέας της Ουγγαρίας από το 1920 έως το 1944. Ανήλθε στην εξουσία μετά την κατάπνιξη του σοβιετικού καθεστώτος υπό τον Μπέλα Κουν, το οποίο είχε επικρατήσει στη χώρα το 1919 και ηγήθηκε ενός αυταρχικού εθνικιστικού καθεστώτος. Συμμάχησε με τη Ναζιστική Γερμανία με στόχο να επανέλθουν στην Ουγγαρία περιοχές που είχαν χαθεί μετά την ήττα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά όταν η ήττα των Γερμανών έγινε ξεκάθαρη, προσπάθησε να έρθει σε συνεννόηση με τους συμμάχους, με αποτέλεσμα τον Οκτώβριο του 1944 να καθαιρεθεί και να συλληφθεί από τους Γερμανούς. Η υστεροφημία του σήμερα στην Ουγγαρία είναι αμφιλεγόμενη.

Γεννήθηκε στο [[Κέντερες]] από οικογένεια ευγενών γαιοκτημόνων. Εισήλθε στην Ναυτική Ακαδημία του [[Φιούμε]], απ' όπου αποφοίτησε ως αξιωματικός του Ναυτικού.<ref>[http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=155875 Μίκλος ΧόρτιΧόρτυ 1868-1957 Οι δοκιμασίες της Ουγγαρίας]</ref> Το 1909-14 διετέλεσε υπασπιστής του αυτοκράτορα [[Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας|Φραγκίσκου Ιωσήφ]]. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου έδρασε ως καπετάνιος του καταδρομικού Νοβάρα στην Αδριατική σε διάφορες μικρές συγκρούσεις και επιδρομές από το λιμάνι του [[Κοτόρ]]. Στις 14-15 Μαΐου 1917 οδήγησε μια δύναμη οκτώ πλοίων και τριών υποβρυχίων εναντίον του Ιταλικού και Βρετανικού στόλου στη [[ναυμαχία των στενών του Οτράντο]]. Η ναυμαχία αυτή αποτέλεσε τη μεγαλύτερη ναυτική σύγκρουση στην Αδριατική θάλασσα κατά τη διάρκεια του πολέμου και έληξε με νίκη των Αυστριακών. <ref>{{Cite book|title=Austro-Hungarian cruisers and destroyers 1914-18|last=Noppen, Ryan,|isbn=978-1-4728-1470-8|location=Oxford,UK|url=https://www.worldcat.org/oclc/933722361|id=933722361}}</ref> Στις αρχές του 1918 σημειώθηκε ανταρσία στη ναυτική βάση του Κοτόρ επηρεασμένη από τη [[Ρωσική Επανάσταση]]. Αφού κατεστάλη η ανταρσία, ο αυτοκράτορας [[Κάρολος Α΄ της Αυστρίας|Κάρολος]] αντικατέστησε τον αρχηγό του ναυτικού Μαξιμίλιαν Νιεγκόβαν με τον ΧόρτιΧόρτυ. Ο ΧόρτιΧόρτυ προσπάθησε να αποκαταστήσει την πειθαρχία στο στόλο αλλά κατά τους τελευταίους οκτώ μήνες του πολέμου που ήταν ανώτατος διοικητής, το ναυτικό δεν επέδειξε ιδιαίτερη δραστηριότητα. Με το τέλος του πολέμου, η Αυστροουγγαρία διαλύθηκε και η Ουγγαρία βρέθηκε χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα. Ο στόλος πέρασε στο νεοσύστατο [[Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων]]. <ref>{{Cite book|title=Rebellion, repression, reinvention : mutiny in comparative perspective|last=Hathaway, Jane, 1962-|publisher=Praeger|isbn=0-275-97010-8|date=2001|location=Westport, Conn.|url=https://www.worldcat.org/oclc/45330280|id=45330280}}</ref>

Η ήττα στον Ά' Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ως συνέπεια πολλές περιοχές που ανήκαν στο [[Βασίλειο της Ουγγαρίας]] και μεγάλος αριθμός Ούγγρων να βρεθούν υπό τον έλεγχο των γειτονικών κρατών της Τσεχοσλοβακίας, της Ρουμανίας και της Γιουγκοσλαβίας. Η δυσαρέσκεια που προκλήθηκε σε συνδυασμό με την αναταραχή που επικρατούσε στην Ευρώπη μετά το τέλος του πολέμου, οδήγησε σε επανάσταση υπό τον Ουγγροεβραίο κομμουνιστή Μπέλα Κουν και το Μάρτιο του 1919 η Ουγγαρία ανακηρύχθηκε σοβιετική δημοκρατία. Στις 30 Μαΐου 1919 όμως οι αντίπαλοι του κομμουνιστικού καθεστώτος συγκρότησαν αντεπαναστατική κυβέρνηση στο [[Σέγκεντ]], το οποίο βρισκόταν υπό γαλλική κατοχή, και ο ΧόρτιΧόρτυ ορίστηκε αρχηγός του Εθνικού Στρατού. Οι περισσότεροι που εντάχθηκαν σε αυτό το στράτευμα ήταν πρώην αξιωματικοί του διαλυμένου Αψβουργικού στρατού. Το καθεστώς του Κουν όμως κατέρρευσε κατόπιν της εισβολής της Ρουμανίας και της κατάληψης της Βουδαπέστης από το ρουμανικό στρατό στις 3 Αυγούστου. Μετά από τη πίεση της Αντάντ οι Ρουμάνοι αποχώρησαν και ο Εθνικός Στρατός του ΧόρτιΧόρτυ εισήλθε στην πρωτεύουσα στις 16 Νοεμβρίου. Οι παραστρατιωτικές ομάδες του ΧόρτιΧόρτυ επέβαλλαν ένα καθεστώς τρόμου, τη λεγόμενη Λευκή Τρομοκρατία, ως αντίποινα για τις διώξεις που είχαν ασκήσει οι κομμουνιστές στους αντιπάλους τους. Εκτός από σοσιαλιστές και συνδικαλιστές, στοχοποιήθηκαν οι Εβραίοι.<ref>{{Cite book|title=The vanquished : why the First World War failed to end|last=Gerwarth, Robert,|isbn=978-0-374-28245-5|edition=First American edition|location=New York|url=https://www.worldcat.org/oclc/932060360|id=932060360}}</ref>

Η νέα κυβέρνηση επανέφερε τυπικά τον θεσμό της βασιλείας και τον Μάρτιο του [[1920]] ο ΧόρτιΧόρτυ διορίστηκε αντιβασιλέας. O πρώην αυτοκράτορας Κάρολος προσπάθησε ανεπιτυχώς δυο φορές το 1921 να επανέλθει στο θρόνο της Ουγγαρίας με τη βοήθεια φιλομοναρχικών αξιωματικών. Στα τέλη Οκτωβρίου ο Κάρολος συνελήφθη και διατάχθηκε να εγκαταλείψει την Ουγγαρία και πέθανε ένα χρόνο αργότερα στη [[Μαδέρα]]. Στις 6 Νοεμβρίου το Ουγγρικό Κοινοβούλιο κήρυξε έκπτωτη τη δυναστεία των Αψβούργων, χωρίς όμως να καταργήσει το θεσμό της μοναρχίας και έτσι ο ΧόρτιΧόρτυ παρέμεινε αντιβασιλέας.

Ο ΧόρτιΧόρτυ το 1927 υπέγραψε σύμφωνο φιλίας με τη φασιστική [[Ιταλία]] του [[Μπενίτο Μουσολίνι|Μουσολίνι]]. Το σύμφωνό της με την Ιταλία ενέτασσε έμμεσα την Ουγγαρία στις δυνάμεις του Άξονα, ενώ η φασιστικοποίηση του καθεστώτος σημείωσε αποφασιστικό βήμα, όταν θεσμοθετήθηκε ο αντισημιτισμός με νόμο που υποχρέωνε τους Εβραίους να φέρουν ως επίρραμμα το κίτρινο άστρο.

Με τη συναίνεση του ΧόρτιΧόρτυ, το 1944 γερμανικά στρατεύματα εγκαταστάθηκαν στην Ουγγαρία. Βοηθούμενοι από τις ουγγρικές αρχές οι Γερμανοί ενέτειναν και συστηματοποίησαν τον εκτοπισμό των Εβραίων. Όταν όμως οι δυνάμεις του Άξονα άρχισαν να καταρρέουν, ο ΧόρτιΧόρτυ επιχείρησε να έρθει σε συνεννόηση με τους Συμμάχους για τη σύναψη χωριστής ανακωχής. Οι προτάσεις του απορρίφθηκαν αλλά όταν οι ενέργειές του αυτές έγιναν γνωστές, οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και στην θέση του έβαλαν τον [[Φέρεντς Σάλασι]] απόστρατο αξιωματικό του Στρατού και αρχηγό του Φασιστικού κόμματος "Σταυρωτό Βέλος". <ref>Ιδέες του Σύγχρονου Κόσμου, Φασισμός, Richard Tames, Εκδόσεις Σαββάλας, σελ. 38</ref> Με την ήττα της Γερμανίας τον απελευθέρωσαν τα αμερικανικά στρατεύματα τον Μάιο του 1945. H Γιουγκοσλαβία ζήτησε να της παραδοθεί ο ΧόρτιΧόρτυ ως εγκληματίας πολέμου για να δικαστεί, αλλά οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν αυτό το αίτημα. Ο ΧόρτιΧόρτυ πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στο [[Εστορίλ]] της [[Πορτογαλία]]ς.