Υπάτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 178.59.122.253 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Enpatrais
Ετικέτα: Επαναφορά
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
|εικόνα= YpatiCentre.jpg
|λεζάντα εικόνας= Το κέντρο της Υπάτης
|χάρτης=
|γεωγραφικό διαμέρισμα=[[Στερεά Ελλάδα]]
|περιφέρεια =[[Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας|Στερεάς Ελλάδας]]
Γραμμή 11 ⟶ 10 :
|πληθυσμός =496
|έτος απογραφής=2011
|έκταση =
|υψόμετρο =400
|ταχυδρομικός κωδικός=350 16
|τηλεφωνικός κωδικός=22310
}}
Η '''Υπάτη''' είναι κωμόπολη του διευρυμένου [[Δήμος Λαμιέων|Δήμου Λαμιέων]] στοστον [[νομός Φθιώτιδας|Νομό Φθιώτιδας]], ενώ απετέλεσε έδρα του τέως [[δήμος Υπάτης|ομώνυμου δήμου]] από το 1999 έως τα τέλη του 2010. Κατά την [[Ελληνική απογραφή 2011|Απογραφήαπογραφή του 2011]] είχε πληθυσμό 496 κατοίκους. Βρίσκεται 22 χιλιόμετρα δυτικά της [[Λαμία]]ς, στις βόρειες πλαγιές του όρους [[Οίτη]].
 
ΣτοΣτον [[Μεσαίωνα]] αναφερόταν ως '''Νέαι Πάτραι'''. Από το 1268 ήταν πρωτεύουσα της αυτόνομης ηγεμονίας της Θεσσαλίας και, μεταξύ των ετών 1318 και 1390, ήταν έδρα του [[σταυροφορικά κράτη|σταυροφορικού]] [[Δουκάτο Νέων Πατρών|Δουκάτου Νέων Πατρών]].
 
Αργότερα αναφερόταν ως '''Πατρατζίκι''', όνομα που καταγράφεται και σε πρακτικά των ετών της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]], όπως για παράδειγμα στα Πρακτικά της Συνέλευσης των Σαλώνων, ως τόπος προέλευσης του [[Γεώργιος Αινιάν|Γεωργίου Αινιάν]].<ref name="Salona">[http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος», Ανδρέου Ζ. Μαμούκα] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110919183917/http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false |date=2011-09-19 }}, Τόμος Β', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 85-86 (από τα Πρακτικά της Συνέλευσης των Σαλώνων, 17 Νοεμβρίου 1821 του Οργανισμού της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας)</ref>
 
Η Υπάτη φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, το [[Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας]] και το [[Κακογιάννειο Αστεροσχολείο]] Υπάτης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ναός της Αγίας Σοφίας, ο οποίος έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερου ναού αναγόμενου στην παλαιοχριστιανική περίοδο. Στο σημερινό ναό, ο οποίος γειτνίαζε με Βαπτιστήριο του 5ου αιώνα στη νότια πλευρά του, διακρίνονται σπαράγματα του πρώτου συγκροτήματος. Ενδιαφέρων είναι και ο ναός του Αγίου Νικολάου, επίσης κτισμένος στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 4ου έως 6ου αιώνα. Σημαντικό είναι το Κάστρο της Υπάτης, κτισμένο σε λόφο επάνω από τον οικισμό, στο οποίο πραγματοποιούνται εργασίες αναστήλωσης και στερέωση. Το Κάστρο ανοικοδομήθηκε ή ενισχύθηκε σε διάφορες φάσεις από Έλληνες, καθώς και Φράγκους και Καταλανούς κατακτητές.
Γραμμή 26 ⟶ 24 :
==Ιστορία==
[[Αρχείο:Aspiotis 151.jpg|μικρογραφία|Καρτ ποστάλ του 1910 με απεικόνιση χωρικής της Υπάτης]]
Τον Μάιο του [[1821]], οι οπλαρχηγοί [[Δήμος Σκαλτσάς]] (ή Σκαλτσοδήμος), [[Γιάννης Γκούρας]] και [[Αντρίτσος Σαφάκας]] κατέλαβαν τη θέση Αετός με σκοπό χτυπήσουν τους Τούρκους στην Υπάτη, κυκλώθηκαν όμως με τους άντρες τους από 1500 Τουρκαλβανούς και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Στις 2 Απριλίου του [[1822]], ο Σκαλτσοδήμος μαζί με τους Σαφάκα, [[Γιάννης Δυοβουνιώτης|Δυοβουνιώτη]] και Μήτσο Κοντογιάννη νίκησε τον [[Μαχμούτ Πασάς Δράμαλης|Δράμαλη]] σε μάχη που έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Υπάτης<ref>Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ.46</ref>.
 
Η πόλη υπέστη δεινά κατά τη διάρκεια της κατοχής του Άξονα : 16 κάτοικοι δολοφονήθηκαν ως αντίποινα για το σαμποτάζ του [[Γοργοπόταμος|Γοργοποτάμου]] το [[1942]], ενώ στις 17 Ιουνίου 1944,ημέρα Σάββατο, οι Γερμανοί την περικύκλωσαν και στη συνέχεια εκτελέστηκαν 28 άνθρωποι και κάηκαν 375 από 400 κτίρια.{{πηγή}} Στην είσοδο του χωριού από την πλευρά της Λαμίας έχει ανεγερθεί σχετικό μνημείο, ενώ έχει ανακηρυχθεί [[Μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας|Μαρτυρική Πόλη]].
 
==Προσωπικότητες==
Γραμμή 52 ⟶ 50 :
*[http://www.asterosxoleio.gr/ Κακογιάννειο Αστεροσχολείο Υπάτης]
{{Δήμος Λαμιέων}}
{{DEFAULTSORT:Υπατη}}
[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Φθιώτιδας]]
[[Κατηγορία:Δήμος Λαμιέων|Υπατη]]
[[Κατηγορία:Οίτη]]
[[Κατηγορία:Μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Υπάτη"