Φιλώτι Νάξου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η πρώτη εικόνα για τον επισκέπτη που πλησιάζει στο χωριό, από τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο, είναι εντυπωσιακή, γιατί είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε δύο λόφους. Αριστερά ο οικισμός του Κλεφάρου και δεξιά του Ραχιδιού. Ο νεότερος οικισμός του Λιοΐριου δεν φαίνεται γιατί έχει αναπτυχθεί στον επίπεδο τόπο απέναντι από τους άλλους οικισμούς και ονομάζεται έτσι επειδή κάποτε ήταν ελαιώνας. Το επόμενο που συναντά κάποιος είναι η πλατεία του χωριού, στην οποία κυριαρχεί ένας εκατοντάχρονος πλάτανος (από το 1912)<ref name=":11">Αντώνης Γ. Τζιώτης, βλ.βιβλ.πηγές σελ.18 γράφει "Εκεί δίπλα στο νερόμυλο ο Νικόλαος Στεφ. Ψαρράς, ο Νικόλας του Στεφανάκη φύτεψε ένα πλατανάκι το 1912 με τη βοήθεια των παιδιών του Δημοτικού Σχολείου. Ο Νικόλας ήταν μαραγκός."</ref>, σήμα κατατεθέν του χωριού, που ακούει τις κουβέντες ντόπιων και επισκεπτών από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. Από εδώ ξεκινούν τα πλακόστρωτα σοκάκια, προκαλώντας για μια περιήγηση στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική. Η πλατεία λέγεται Γέφυρα, γιατί πριν πολλά χρόνια εκεί υπήρχε γέφυρα και ρεματιά με νερά που τρέχανε από τις πηγές του Καλάμου και της Αγίας Ειρήνης. Τότε, εκεί υπήρχε και νερόμυλος που τροφοδοτούνταν από στέρνα, απομεινάρια της οποίας σώζονται μέχρι σήμερα.<ref>Αντώνης Γ. Τζιώτης, βλ.βιβλ.πηγές σελ.18, 21</ref> Παλαιότερα δεν χρησιμοποιούνταν αυτός ο χώρος σαν πλατεία του χωριού, υπήρχαν άλλοι χώροι στους δύο οικισμούς, με πιο γνωστές την ιστορική πλατεία του Λαχαναριού, που βρίσκεται στον οικισμό του Κλέφαρου και τις πλατείες Αγίου Κωνσταντίνου και Φασολά, που βρίσκονται στον οικισμό του Ραχιδιού. Το εσωτερικό των δυο παλιών οικισμών στους δύο λόφους είναι ότι πιο παραδοσιακό θα περίμενε κάποιος από ένα παλιό κυκλαδίτικο χωριό, όπως η μεγάλη ιστορική εκκλησία της Παναγίας στην πλατεία του Λαχαναριού, τα πλακόστρωτα δαιδαλώδη δρομάκια, τις καμάρες και τα στεαστά. Έχει χαρακτηριστεί από το 1988 [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός οικισμός]].<ref>«[http://old.domiki.gr/oikismoi/naxos.htm ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΝΑΞΟY]» από old.domiki.gr. [https://web.archive.org/web/20180901163223/http://old.domiki.gr/oikismoi/naxos.htm Αρχειοθετήθηκε] 01/09/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.</ref><ref>«[http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wFWG2Ogb2ANFndtvSoClrL8AT60Ad5hJip5MXD0LzQTLQj_FBr1Ak1c8knBzLCmTXKaO6fpVZ6Lx3UnKl3nP8NxdnJ5r9cmWyJWelDvWS_18kAEhATUkJb0x1LIdQ163nV9K--td6SIuTYqNCl2daZQ3-go-Cu6mV_jc9IjPtmQMzahWOIFGe07 ΦΕΚ-504Δ-14/06/1988]» από [http://www.et.gr/idocs-nph/search/fekForm.html#results αναζήτηση ΦΕΚ]. Ανακτήθηκε 31/08/2018.</ref>