Έκδυση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: προσθήκη σήμανσης επαληθευσιμότητας
μ. επιμέλεια
Γραμμή 5:
[[Image:Cicada molting animated-2.gif|thumb|upright|Έκδυση ενός τζίτζικα (2 ώρες)]]
[[Image:Callinectes sapidus.jpg|thumb|Έκδυση ενός κάβουρα]]
Η έκδυση αυτών είναι συνήθως συνυφασμένη με την ανάπτυξη, και εξαρτάται από οργανικούς παράγοντες. Ειδικότερα:<br />
*στα [[ερπετά]], η αποβολή του παλαιού δέρματος και η αποκάλυψη ενός νέου.
*στα [[αρθρόποδα]], η αλλαγή του [[εξωσκελετός|εξωσκελετού]]
Γραμμή 12:
==Στα αρθρόποδα==
[[Αρχείο:Aeshna cyanea Schlupf.ogv|thumb|Έκδυση [[λιβελούλη]]<nowiki/>ς]]
Τα έντομα μεγαλώνουν με είσοδο αέρα στον οποίο το νέο δέρμα σκληραίνει. Κάθε στάδιο νύμφης χαρακτηρίζεται ως "instar". Έτσι το πρώτο "«ινστάρ"» τελειώνει με την πρώτη έκδυση, και το δεύτερο με τη δεύτερη έκδυση.<br>
Μεταξύ δύο εκδύσεων δε γίνονται διαιρέσεις στα κύτταρα του επιδέρματος. Το επίδερμα δεν μεγαλώνει. Αρχίζει η έκδυση με διαιρέσεις στο επίδερμα. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα να αυξάνονται οι διαστάσεις του, αρκεί να αποκολλάται από τον εξωσκελετό. Αυτό γίνεται με την απορρόφηση ενός μέρος του εξωσκελετού από τη βάση του. Αυτή η διάλυση γίνεται πολύ έντονη σε καθορισμένες γραμμές, και μετά γίνονται οι τόποι για τη ρήξη του παλιού καλύμματος. Συγχρόνως γίνεται έκκριση του νέου περιβλήματος. Διογκώνοντας μέρη του σώματος με αέρα ή [[αιμόλημφος|αιμόλημφο]], το ζώο σπάει τα υπόλοιπα του παλιού εξωσκελετού. Φαίνεται καθαρά πως το ζώο βγαίνει, με δυσκολίες από το παλιό περίβλημα. Τα απομεινάρια αυτού λέγονται [[έκδυμα|εκδύματα]]. Όσο ο νέος εξωσκελετός είναι μαλακός, το ζώο αυξάνει σε μέγεθος ή μεταμορφώνεται ή και τα δύο.
Η όλη διαδικασία είναι πολύ επικίνδυνη για το ζώο. Εάν είναι δυνατό, γίνεται σε απόκρυφα μέρη, σε φάσεις, από μακρές διακοπτόμενες και σπασμωδικές κινήσεις.
 
Είναι γνωστά διάφορα ένζυμα που ρυθμίζουν την έκδυση. Το πιο γνωστό είναι η εκδυσόνη, που παράγεται στο κεφάλι. Προκαλεί στα [[έντομα]] τις εκδύσεις από [[Έντομο#Μεταμόρφωση|προνύμφη]] σε [[Έντομο#Μεταμόρφωση|πλαγγόνα]] και από πλαγγόνα σε [[Έντομο#Μεταμόρφωση|ακμαίο]]. Για να γίνει έκδυση από προνύμφη σε προνύμφη, χρειάζεται και το '''Neotenin'''. Είναι επίσης γνωστό ένζυμο που καταπιέζει την έκδυση στα δεκάποδα.
 
<gallery mode="nolines">
Γραμμή 33:
[[Image:Anolis sagrei mue.jpg|thumb|Anolis sagrei με κομμάτια του παλιού δέρματος κολλημένα πάνω του]]
 
Τα ερπετά στην πραγματικότητα δεν βγάζουν το δέρμα τους, βγάζουν μόνο το κεράτινο περίβλημα του δέρματος. Τα φίδια μπορεί να το βγάζουν ολόκληρο, ενώ οι σαύρες κομματιασμένο. Στην αρχή της έκδυσης τα μάτια θολώνουν, γιατί στα εξωτερικά στρώματα του δέρματος αρχίζει ο χωρισμός, και αυτό φαίνεται καλύτερα στα μάτια. Στο τεράριουμ ωφελεί να αυξάνουμε την υγρασία και τη θερμοκρασία, για να γίνει η όλη διεργασία πιο γρήγορα και για να μη σκληραίνουν τα πια ξεχωριστά κομμάτια και κολλούν ξανά στο καινούργιο δέρμα.
 
==Πηγές==
*''Großes Lexikon der Tierwelt'' Lingen Verlag Köln
*''dtv-Atlas zur Biologie'' Deutscher Taschenbuchverlag München ISBN 3-423-03011-9
*''Grzimek's Animal Life Encyclopedia'' Vol. 3 Thomson Gale ISBN 0-7876-5779-4
*[http://gym-dimits.ark.sch.gr/pdf/ergasies/arthropoda.pdf Άρθρο για την έκδυση]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Έκδυση"