Αδριανούπολη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
||
Γραμμή 1:
{{πόλη}}
Η '''Αδριανούπολη''' (ή ''Aδριανούπολις /''
Σημειώνεται το όνομα «Edirne» αποτελεί παραφθορά του ''Αδριανού'' (πόλη) > ''Αντρινού'', που φερόταν τον 14ο αιώνα > ''Εντρινού'' > ''Εντιρνού'' καταλήγοντας στο
==Οριοθέτηση==
Βρίσκεται στο ευρωπαϊκό τμήμα της
== Ιστορία ==
Γραμμή 13:
===Αρχαιότητα===
Σύμφωνα με την
===Μεσαιωνική περίοδος===
[[Αρχείο:Cihan-numa-kasri.jpg|thumb|Ιστορική απεικόνιση του Τσιχανουμά Κασρί (Πανοραμικό Περίπτερο), τμήματος του συγκροτήματος των Ανακτόρων της Αδριανούπολης.]]
[[Αρχείο:St George Church, Edirne.jpg|thumb|Ο παλαιός ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Γεωργίου.]]
Το 813 η πόλη καταλήφθηκε από το [[Χαν]] Κρούμο της [[Βουλγαρία]]ς που μετακίνησε τους κατοίκους της στα Βουλγαρικά εδάφη βόρεια του [[Δούναβης|Δούναβη]]. Το 1189 την κυρίευσαν οι [[Σταυροφορίες|Σταυροφόροι]] αλλά μετά την ίδρυση της [[Λατινική Αυτοκρατορία|Λατινικής Αυτοκρατορίας]] της Κωνσταντινούπολης οι Σταυροφόροι ηττήθηκαν αποφασιστικά από το [[Βουλγαρία|Βούλγαρο]] Αυτοκράτορα [[Καλογιάν της Βουλγαρίας|Καλογιάν]] στη Μάχη της Αδριανούπολης (1205). Αργότερα ο [[Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας]], [[Δεσποτάτο της Ηπείρου|Δεσπότης της Ηπείρου]], την κατέλαβε το 1227, αλλά τρία χρόνια αργότερα ηττήθηκε στην [[Μάχη της Κλοκοτνίτσας|Κλοκοτνίτσα]] από τον [[Ιβάν Ασέν Β΄|Ασέν]], Αυτοκράτορα των Βουλγάρων. Το [[1346]] στέφθηκε εκεί ο [[Ιωάννης ΣΤ´ Καντακουζηνός]] αλλά το 1362 η πόλη [[Κατάληψη της Ανδριανούπολης από τους Οθωμανούς|καταλήφθηκε]] από τον Οθωμανό Σουλτάνο [[Μουράτ Α΄]]. Αυτός με την επικρατούσα τουρκική ονομασία «Εντιρνέ» την ανακήρυξε πρωτεύουσα του το 1366. Η πόλη παρέμεινε
Το δημοτικό τραγούδι, που πρωτοδημοσίευσε ο Άγγλος Pasley το [[1837]] όταν το άκουσε στην Κρήτη και επαναδημοσίευσε αργότερα ο Ν. Πολίτης, θεωρείται ότι είναι το αρχαιότερο δημοτικό μας τραγούδι το οποίο και επιγράφεται «''Το κούρσος της Αντριανούπολης''» ίσως αναφέρεται στην άλωση αυτή του 1362 και τη λεηλασία που ακολούθησε της οποίας όμως είχε προηγηθεί κατά το [[1353]] η άλωση από τους συμμάχους του Βασιλέως Καντακουζινού Τούρκους.
Γραμμή 32:
[[File:280713-2114AA.jpg|thumb|left|Η Αδριανούπολη το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα.]]
[[File:Edirne belediyesi.JPG|thumb|left|Το Δημαρχείο της Αδριανούπολης]]
Υπό την
Ο Σουλτάνος [[Μωάμεθ Δ΄]] άφησε τα ανάκτορα της Κωνσταντινούπολης και πέθανε στην Αδριανούπολη το 1693.
Κατά την εξορία του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο [[Σουηδός]] βασιλιάς [[Κάρολος ΙΒ΄ της Σουηδίας|Κάρολος ΙΒ΄]] έμεινε στην πόλη το μεγαλύτερο διάστημα του 1713.
Ο Μπαχαουλάχ, ιδρυτής της [[Μπαχάι Πίστη|Μπαχάι Πίστης]], έζησε στην Αδριανούπολη από το 1863 ως το 1868. Εξορίσθηκε εκεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, πριν εκτοπισθεί μακρύτερα στην Οθωμανική αποικία καταδίκων της [[Άκρα]]ς. Στα γραπτά του αναφέρεται στην Αδριανούπολη ως «Γη του Μυστηρίου».
Η Αδριανούπολη ήταν κέντρο [[Σαντζάκι|σαντζακίου]] κατά την Οθωμανική περίοδο, που υπαγόταν διαδοχικά στα εγιαλέτια της [[Ρούμελη (οθωμανική)|Ρούμελης]] και της [[Σιλίστρα]]ς, πριν γίνει επαρχιακή πρωτεύουσα του ομώνυμου εγιαλετίου, στις αρχές του 19ου αιώνα. Mέχρι το 1878 το Εγιαλέτι της Αδριανούπολης περιελάμβανε τα σαντζάκια Αδριανούπολης, [[Ραιδεστός|Ραιδεστού]] (Τεκιρντάγ), [[Γκελίμπολου]] (Καλλίπολης), [[Φιλιππούπολη]]ς και [[Σλίβεν]].
Το 1813 εξελέγη Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως ο λόγιος [[Δωρόθεος Πρώιος]], ο οποίος αναδιοργάνωσε το ελληνικό γυμνάσιο της πόλης. Οργάνωσε [[σχολείο]] και [[βιβλιοθήκη]] με τη συνεργασία του Αδριανουπολίτη Γ. Σακελλαρίου, ο όποιος ήταν από τους πιο εύπορους εμπόρους της [[Αυστρία]]ς. Σχολάρχης, διορίστηκε ο Στέφανος Καραθεοδωρής και επίσης ο Δωρόθεος δίδασκε [[θεολογία]], [[φιλοσοφία]] και επιστήμες.<ref name="domi">{{cite web | url=http://www.ygeiaonline.gr/λεξικό/item/45313-prvios_dvroueos | title=Πρώιος, Δωρόθεος | publisher=Εγκυκλοπαίδεια Δομή | work=www.ygeiaonline.gr | accessdate=21 Ιανουαρίου 2019}}</ref><ref name="greekencyclopedia">{{cite web | url=https://www.greekencyclopedia.com/dwrotheos-prwios-xios-per-1765-mega-revma-kwnstantinoypolews-1821-p2167.html | title=Δωρόθεος, Πρώιος (Χίος, περ. 1765 - Μέγα Ρεύμα Κωνσταντινουπόλεως, 1821) | publisher=Εκδοτική Αθηνών | work=Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό - Τόμος: 3 | accessdate=21 Ιανουαρίου 2019}}</ref>
Στη διάρκεια της εποχής αυτής η Αδριανούπολη ήταν κέντρο Ελληνισμού, ωστόσο οι κάτοικοι δεινοπάθησαν πολύ από τους Τούρκους με την κήρυξη της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]]. Μετά τον απαγχονισμό του [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Πατριάρχη Γρηγορίου Ε]]' στην Κωνσταντινούπολη, ακολούθησε στην Αδριανούπολη ο απαγχονισμός του παραιτηθέντος Πατριάρχη [[Κύριλλος ΣΤ΄|Κυρίλλου Στ΄]] (ο οποίος είχε γεννηθεί στην Αδριανούπολη)<ref>Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, το όνομα του Κυρίλλου Στ΄ συμπεριελήφθη στο διάταγμα του Σουλτάνου με το οποίο δινόταν η εντολή να εκτελεστούν περί τους 30 ιερωμένους και προύχοντες της Αδριανούπολης. Το φιρμάνι, που τον κατηγορούσε ότι είχε αναμιχθεί στην επανάσταση, στάλθηκε στον Νομάρχη Αδριανουπόλεως και μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Επειδή εξηκριβώθη ότι και ο εκ της εν Κωνσταντινουπόλει Πατριαρχείας των Ρωμαίων απολυθείς και εν Αδριανουπόλει εξορισθείς Κύριλλος, ο προκάτοχος του φονευθέντος Πατριάρχου, ενέχεται επίσης εις το κίνημα το παρασκευαζόμενον μεταξύ του Ρωμαϊκού Έθνους [...] εξέδωκα μυστικώς το υψηλόν τούτο φιρμάνιον, δι' ού διατάσσω την απαγχόνισιν του ειρημένου Κυρίλλου εντός της Αδριανουπόλεως, μετά της ήν περιβάλλεται ενδυμασίας [...] άμα λάβης γνώσιν του περιεχομένου αυτού, σπεύσης και κρεμάσης αυτόν εντός της Αδριανουπόλεως με την περιβολήν του, ...»</ref> στο παράθυρο της κατοικίας του, καθώς και ο αποκεφαλισμός 30 Ελλήνων ιερωμένων και προυχόντων της Αδριανούπολης την 29η Απριλίου 1821 (Νέο Ημ/γιο).<ref>[http://digitalcommons.unf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1021&context=ahis_facpub Prousis, Theophilus C., "British Embassy Reports on the Greek Uprising in 1821-1822: War of Independence or War of Religion?" (2011). History Faculty Publications. Paper 21.]</ref> Λεπτομέρειες από τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις του Πατριάρχη και των προκρίτων αναφέρονται σε ημιτελές κείμενο του τοπικού λόγιου και δασκάλου Γ. Λαμπουσιάδη (1858-1926).<ref>[https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika19.pdf Λαμπουσιάδης Γεώργιος, "Περί Κυρίλλου του ΣΤ'", Θρακικά, τόμ. 19, 1944, σ. 96-104.]</ref>. Στις [[3 Ιουνίου]] 1821 απαγονίστηκε στην Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους και ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως [[Δωρόθεος Πρώιος]] μαζί με άλλους Έλληνες Μητροπολίτες.<ref name="domi"/><ref>[http://www.saint.gr/1756/saint.aspx Άγιος Δωρόθεος Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως ο Πρώιος, Ορθόδοξος Συναξαριστής]</ref><ref>[[Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος]], ''Άγριοι διωγμοί'', Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ.ΙΒ , Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1975, σελ. 35</ref><ref>Αλέξανδρος Δ.εσποτόπουλος, ''Διωγμοί στην Κωνσταντινούπολη από τον Ιούνιο ώς τον Δεκέμβριο'', Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΒ΄, Αθήνα, 1975, σελ. 200.</ref>
Η Αδριανούπολη καταλήφθηκε για λίγο από τα αυτοκρατορικά Ρωσικά στρατεύματα το 1829 κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνική Επανάσταση]], οπότε και υπογράφηκε η [[Συνθήκη της Αδριανούπολης]], με την οποία για πρώτη φορά οι Τούρκοι αναγνώριζαν την ύπαρξη ελληνικού [[κράτος κατ΄ εντολή|κράτους κατ' εντολή]] και το 1878 κατά το [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1877-1878)|Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877-1878]]. Η [[Μεγάλη πυρκαγιά της Αδριανούπολης 1905|Μεγάλη πυρκαγιά της Αδριανούπολης το 1905]] προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στη πόλη. Τότε είχε περίπου 80.000 κατοίκους, από τους οποίους 30.000 ήταν Μουσουλμάνοι (Τούρκοι και μερικοί [[Αλβανοί]], [[Ρομά]] και [[Τσερκέζοι]]), 22.000
Η Αδριανούπολη ήταν ζωτικής σημασίας οχυρό για την υπεράσπιση της Οθωμανικής Κωνσταντινούπολης και [[Ανατολική Θράκη|Ανατολικής Θράκης]] κατά τους [[Βαλκανικοί πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους]] 1912–13. Καταλήφθηκε για λίγο από τους Βουλγάρους το 1913 μετά από [[Πολιορκία της Ανδριανούπολης|πεντάμηνη πολιορκία]]. Η Οθωμανική αυτοκρατορία ωστόσο την ανακατέλαβε αμέσως μόλις άρχισε ο [[Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος]].
Είχε καταληφθεί από τους
Σύμφωνα με την απογραφή του 2007 η [[Επαρχία Αδριανούπολης]] είχε πληθυσμό 382.222 κατοίκων. Η πόλη είναι δυναμικό εμπορικό κέντρο μάλλινων υφασμάτων, μεταξιού, χαλιών και γεωργικών προϊόντων.
Γραμμή 58:
==Θρησκεία==
[[File:20120913 Bayezid II Kulliye Edirne Turkey.jpg|thumb|right|250px|Oθωμανικό [[κουλιγιέ]] και [[νοσοκομείο]] χτισμένο από το [[Βαγιαζίτ Β΄]]]]
Η Αδριανούπολη έγινε έδρα
Γύρω στα 1850, από την άποψη των Καθολικών της Ανατολής, η Αδριανούπολη ήταν η κατοικία ενός Βούλγαρου αποστολικού εφημέριου για τους 4.600 [[Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία|Ουνίτες]] του Οθωμανικού βιλαετίου (επαρχίας) της Θράκης και, μετά το 1878, του [[Βουλγαρία|πριγκιπάτου της Βουλγαρίας]]. Είχαν 18 ενορίες ή αποστολές, 6 από τις οποίες ήταν στο πριγκιπάτο, με 20 εκκλησίες, 31 ιερείς και 11 σχολεία με 670 μαθητές. Στην ίδια την Αδριανούπολη υπήρχαν μόνο πολύ λίγοι Βούλγαροι Ουνίτες, με μία Επισκοπική εκκλησία του Αγίου Ηλία και τις εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Η τελευταία λειτουργείται από το Τάγμα της Αναστάσεως, που έχουν επίσης μια σχολή 90 μαθητών. Στο προάστιο του Καρααγάτς το Τάγμα της Κοιμήσεως έχει μια ενορία και μια θελογική σχολή με 50 μαθητές. Εκτός από τους Βούλγαρους Ουνίτες οι παραπάνω στατιστικές περιελάμβαναν τις Ελληνικές Καθολικές αποστολές των Μαλγάρων και του Νταουντιλί, με 4 ιερείς και 200 πιστούς, επειδή από πολτική άποψη ανήκαν στη [[Βουλγαρική Εξαρχία|Βουλγαρική Ενορία]].{{πηγή}}
| |||