Μάχη του Βαλτετσίου (1944): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Άλλεςχρήσεις4||τη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης|Μάχη του Βαλτετσίου}}Η '''Μάχη του Βαλτετσίου''' έλαβε χώρα στις 15 Ιουνίου του 1944, στο Βαλτέτσι, στη νοτιοδυτική Αρκαδία, ανάμεσα σε δυνάμεις του ΕΛΑΣ και του Λόχου Ασφαλείας Βαλτετσίου, που είχε συγκροτηθεί από κατοίκους του χωριού και είχε εξοπλιστεί από το Αρχηγείο Χωροφυλακής της Τρίπολης. Η μάχη έληξε με την επικράτηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ. Ύστερα, ακολούθησαν δολοφονίες μελών του λόχου και εκτελέσεις αιχμαλώτων μετά τη διενέργεια τυπικών στρατοδικείων στη Στεμνίτσα και τη Δημητσάνα.{{Μάχη|έναρξη=15 Ιουνίου 1944|τερματισμός=15 Ιουνίου 1944|τόπος=[[Βαλτέτσι]] [[ Νομός Αρκαδίας| Αρκαδίας]]|αποτέλεσμα=Νίκη του ΕΛΑΣ,εκτελέσεις αιχμαλώτων και λεηλασία οικιών μελών του λόχου.|πλευρά1=[[ΕΛΑΣ]]|αρχηγός1=[[Άρης Βελουχιώτης]]<br>Ιωάννης Παντελάκης{{ΕΣΚ|bold=no}}|μονάδες1=1/6 Τάγμα<br>2/6 Τάγμα<br>1/12 Τάγμα<br>2/12 Τάγμα<ref>{{harvnb|Μούτουλας|2004|p=555}}</ref>|απολογισμός1=20 νεκροί<ref>{{harvnb|Μούτουλας|2004|p=556}}</ref>|πλευρά2=Λόχος Ασφαλείας Βαλτετσίου|αρχηγός2=Νικόλαος Φουφόπουλος{{ΕΣΚ|bold=no}}|μονάδες2=135<ref>{{harvnb|Πριόβολος|2018|p=277}}</ref>-200 ένοπλοι<ref>{{harvnb|Μούτουλας|2004|p=554}}</ref>|απολογισμός2=17 εκτελεσθέντες από τα ανταρτοδικεία <ref>{{harvnb|Πριόβολος|2018|p=279}}</ref>|γεωγραφικό πλάτος=37.476410|γεωγραφικό μήκος=22.283990}}
 
== Υπόβαθρο ==
== Πολιτικό πλαίσιο ==
Η Πελοπόννησος ήταν αρχικά στην ιταλική ζώνη ελέγχου αλλά μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας πέρασε στη γερμανική ζώνη. Οι κάτοικοι του Βαλτετσίου δεν ενοχλούνταν από τις κατοχικές δυνάμεις λόγω της γεωγραφικής θέσης του χωριού{{Sfn|Σαραντόπουλος|2003|p=94}} ενώ οι κάτοικοι του θεωρούσαν το [[Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο|ΕΑΜ]] ''"περιττή οργάνωση"''{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=275}}. Υπήρχε συχνή επικοινωνία των Βαλτετσιωτών με την Τρίπολη για εμπορικές συναλλαγές, η οποία όμως από την άνοιξη του 1944 έγινε πιο δύσκολη λόγω των περιορισμών που είχε επιβάλλει το ΕΑΜ στις μετακινήσεις των κατοίκων του χωριού{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=275}}. Το γεγονός αυτό έγινε αντιληπτό από τους κτηνοτρόφους του χωριού με καθυστέρηση λόγω της απομόνωσής τους στα βοσκοτόπια. {{Sfn|Πριόβολος|2018|p=275}}
 
Γραμμή 7:
 
== Η συγκρότηση του Λόχου Ασφαλείας Βαλτετσίου ==
Ορισμένοι από τους κατοίκους διαφωνούσαν με τους σφόδρα αντικομμουνιστές σχετικά με την εξόπλιση του χωριού.{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=277}} Η επικράτηση των δεύτερων όμως οδήγησε στον εξοπλισμό του χωριού από το αρχηγείο χωροφυλακής Τριπόλεως, στις 26 Μαΐου του 1944{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=277}} Η επικράτηση των αντικομμουνιστών, κατά πάσα πιθανότητα, οφείλεται και στην ένταξη αχλαδοκαμπιτών στο Τάγμα Ασφαλείας Τριπόλεως.{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=276}} Μετά τον εξοπλισμό, μικρές ομάδες του λόχου δρούσαν στα σύνορα του χωριού ως ανιχνευτές για ενδεχόμενες κινήσεις ανταρτών. Κατάκαι τηέκαναν διάρκειασυλλήψεις τηςατόμων ανίχνευσηςπου γίνοντανυποπτεύονταν συλλήψεις ατόμων ωςότι πιθανάήταν μέλη του ΕΑΜ ενώ παρατηρούνταν και περιστατικά ζωοκλοπών{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=277}}. Επιπροσθέτως, κατά τον ιστορικό Παντελή Μούτουλα, είχαν γίνει επιδρομές σε ορεινά χωριά της Γορτυνίας και της Μεγαλόπολης{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=556}}. Στις 8 Ιουνίου ορισμένα μέλη του τάγματος ασφαλείας Βαλτετσίου συνέλαβαν 19 άτομα προκειμένου -κατά τους ταγματασφαλίτες- να αποφευχθούν αντίποινα στις οικογένειές τους, ως αντίδραση για την ένταξή τους στον λόχο. Επιπλέον ζητούσαν να αφεθούν ελεύθεροι ορισμένοι κάτοικοι του χωριού Αραχαμίτες, που είχαν συλληφθεί και κρατούνταν σε στρατόπεδα του ΕΛΑΣ.{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=278}}
 
Στο Λόχο Βαλτετσίου είχαν ενταχθεί και κάτοικοι από τους Αραχαμίτες. Στις 8 Ιουνίου 1944 ορισμένα μέλη του Λόχου πήγαν στο χωριό για να βοηθήσουν τους κατοίκους αυτούς να μεταφέρουν τα μέλη των οικογενειών τους στο Βαλτέτσι. Προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δε θα υπάρξουν αντίποινα των ανταρτών σε άλλους συγγενείς τους, που παρέμειναν στο χωριό, καθώς και σε βάρος άλλων συγχωριανών τους που κρατούνταν σε στρατόπεδα των ανταρτών συνέλαβαν 19 άτομα και τους πήραν μαζί τους στο Βαλτέτσι.
{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=278}}
 
== Τα γεγονότα του Βαλτετσίου ==
 
====== Η μάχη ======
Η επίθεση ξεκίνησε τα ξημερώματα της 15ης Ιουνίου με επικεφαλής το μέραρχο και τον [[Άρης Βελουχιώτης|Άρη Βελουχιώτη]]{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}}. Ο αρχικός στόχος ήτανΤόσο ο αιφνιδιασμόςΒελουχιώτης των ταγματασφαλιτών, ο οποίος όμως απέτυχε με την αναγνώριση των ανταρτών στιγμές πριν τη μάχη{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}}. Οι ταγματασφαλίτες όντας οχυρωμένοι μέσα σε σπίτια έβαλλαν κατά των ελασιτών{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}}. Λόγω αυτού του γεγονότος, αλλάόσο και με παρότρυνση από τα πολιτικά στελέχη του ΕΛΑΣ{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=278}}, πυρπολήθηκανείχαν αρκετάδώσει σπίτιαεντολή προκειμένουστους αντάρτες να κάμψουναντιμετωπίσουν τηνμε αντίστασησκληρότητα τωντους ταγματασφαλιτών{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}}.ενόπλους Μεστο αυτό τον τρόπο, μία αμφίρροπη μάχη έληξε σύντομα με πλήρη επικράτηση του ΕΛΑΣΒαλτέτσι.{{Sfn|ΜούτουλαςΠριόβολος|20042018|p=555278}}.
 
Αρχικός στόχος ήταν ο αιφνιδιασμός των ενόπλων του Λόχου αλλά κάτι τέτοιο δε κατέστη δυνατό καθώς οι άνδρες ενός φυλακίου
αντιλήφθηκαν τους αντάρτες που πλησίαζαν.{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}} Οι ένοπλοι του Λόχου όντας οχυρωμένοι μέσα σε σπίτια έβαλλαν κατά των ελασιτών{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}} οι οποίοι έβαζαν φωτιά στα σπίτια των αμυνόμενων όταν οι τελευταίοι αρνούνταν να παραδοθούν.{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}} Με αυτό τον τρόπο η μάχη έληξε σύντομα με πλήρη επικράτηση του ΕΛΑΣ{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=555}}.
 
====== Επακόλουθα ======
Μετά τη μάχη ακολούθησε η απελευθέρωση των κρατούμενωνένοπλοι και ηάλλοι επιστροφήκάτοικοι τωντου ζώωνχωριού στουςσυνελήφθησαν νόμιμους ιδιοκτήτεςαπό τους{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=556}}. Ύστερααντάρτες ακολούθησεκαι δίκηοδηγήθηκαν τωνστη ταγματασφαλιτώνΣτεμνίτσα σε ανταρτοδικείοκαι στη ΣτεμνίτσαΔημητσάνα όπου ύστερα από τυπικά ανταρτοδικεία καταδικάστηκαν σε θάνατο 1417 ταγματασφαλίτες,από καιτους στηενόπλους Δημητσάνα(14 όπουστη καταδικάστηκανΣτεμνίτσα άλλοικαι 3 στη Δημητσάνα){{Sfn|Μούτουλας|2004|p=556}}. Τέλος έλαβαν χώρα και λεηλασίες ως αντίποινα στη δράση των ταγματασφαλιτώνμελών του Λόχου{{Sfn|Πριόβολος|2018|p=279}} και επιστράφηκαν ζώα στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους{{Sfn|Μούτουλας|2004|p=556}}.
 
== Παραπομπές ==