Κριτόλαος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{χωρίς παραπομπές}}

 

== Βιογραφία ==

Μετά το θάνατο του στρατηγού [[Καλλικράτης ο Αχαιός|Καλλικράτη]] η ρήξη στις σχέσεις Ρωμαίων και Αχαιών έφτασε στα άκρα με την εκλογή του φιλοπόλεμου στρατηγού Κριτόλαου το 146 π.Χ. Τον οποίο ο [[Παυσανίας]] κατηγορεί για ύποπτα οικονομικά συμφέροντα που τον οδήγησαν στην επιλογή της σύγκρουσης. Ο Κριτόλαος ενθουσίασε τους Αχαιούς μαζί με το [[Θηβαίοι|Θηβαίο]] [[Βοιωτάρχης|Βοιωτάρχη]] [[Πυθέας ο Θηβαίος|Πυθέα]] που του υποσχέθηκε αμέριστη συνδρομή. Οδηγώντας στην ουσία τις τότε ισχυρότερες ελληνικές πόλεις σε μία σχεδόν γενικευμένη αντιρωμαϊκή εξέγερση. Οι Ρωμαίοι ήρθαν ως υπερασπιστές εκτός από της αυτονομίας των Σπαρτιατών που είχαν ενταχθεί στην Αχαϊκή Συμπολιτεία και των [[Φωκείς|Φωκέων]] και [[Ευβοείς|Ευβοέων]] που είχαν διαφορές με τους Θηβαίους. Αποφάσισαν να στείλουν τον ύπατο [[Λεύκιος Μόμμιος Αχαϊκός|Λεύκιο Μόμμιο]] (που αποκλήθηκε αργότερα και Αχαϊκός) εναντίον των Αχαιών και των Θηβαίων. Ο Ρωμαίος στρατηγός [[Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος|Μέτελλος]] που στάθμευε ήδη στη [[Αρχαία Μακεδονία|Μακεδονία]] (είχε μόλις καταπνίξει εξέγερση των υποταγμένων [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]]) με ισχυρές δυνάμεις, θεώρησε σκόπιμο να μην περιμένει τον Μόμμιο και αποφάσισε να πολεμήσει ο ίδιος τους [[Αχαιοί|Αχαιούς]]. Ο Κριτόλαος την περίοδο εκείνη πολιορκούσε την [[Ηράκλεια Τραχίνα|Ηράκλεια]] στη [[Φθιώτιδα]] που είχε αρνηθεί να ενταχθεί στην Συμπολιτεία. Όταν προσέγγισε ο Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος το στράτευμα του Κριτόλαου, αυτός δεν επέλεξε να οχυρωθεί στις [[Θερμοπύλες]] ή κατά μία άλλη εκδοχή αιφνιδιάστηκε και ηττήθηκε ολοκληρωτικά στη [[Σκάρφεια Φθιώτιδας|Σκάρφεια]] της [[Λοκρίδα|Λοκρίδας]] (στο σημείο περίπου που είναι σήμερα ο δορυφορικός σταθμός του ΟΤΕ). Συνέπεια των τραγικών στρατηγικών λαθών του Κριτόλαου και της επακόλουθης ασυνεννοησίας και ακαταστασίας του στρατού του, ήταν να διαλυθούν οι άνδρες του και να μην προλάβουν ουσιαστικά να παραταχθούν σε μάχη. Πολλοί σκοτώθηκαν και χίλιοι αιχμαλωτίστηκαν, οι περισσότεροι διέφυγαν. Ο Κριτόλαος χάθηκε χωρίς να βρεθεί, ''μάλλον πνίγηκε στους βάλτους'' όπως τον ειρωνεύεται ο Παυσανίας. Χίλιοι επίλεκτοι [[Αρκάδες]] οπλίτες (λογάδες) βρέθηκαν αποκομμένοι στην [[Ελάτεια]] της [[Νομός Φωκίδας|Φωκίδας]], αλλά οι Φωκείς δεν τους προσέφεραν καταφύγιο μαθαίνοντας τα νέα της καταστροφής. Αυτό είχε ως συνέπεια να καταφύγει το απόσπασμα αυτό στην [[Χαιρώνεια]] και έτσι να βρεθεί αντιμέτωπο με το σύνολο της δύναμης του Μέτελου και να καταστραφεί ολοκληρωτικά. Ο Παυσανίας ισχυρίζεται ότι ήταν θεία δίκη να πέσουν στο σημείο εκείνο ακριβώς, γιατί οι πρόγονοί τους πριν χρόνια δεν συνέτρεξαν τους Θηβαίους στην προηγούμενη [[Μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.)|Μάχη της Χαιρώνειας]] κατά του [[Φίλιππος Β' της Μακεδονίας|Φιλίππου]].