Προτεσταντισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2A02:587:CC61:A100:D1F4:FC58:577:7BDE (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Skylax30 Ετικέτα: Επαναφορά |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Αναιρέθηκε μεγάλη προσθήκη Οπτική επεξεργασία: Άλλαξε |
||
Γραμμή 1:
<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>{{πηγές|11|06|2015}}
{{Χριστιανισμός}}
O '''Προτεσταντισμός''' αποτελεί έναν από τους μεγάλους κλάδους του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]], με συνολικά πάνω από 900 εκατομμύρια πιστούς παγκοσμίως, περίπου το 40% των Χριστιανών.<ref name="pewforum1">{{cite web|url=http://www.pewforum.org/files/2011/12/Christianity-fullreport-web.pdf|title=Pewforum: Christianity (2010)|last=|first=|date=|website=|publisher=|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130805020311/http://www.pewforum.org/files/2011/12/Christianity-fullreport-web.pdf|archivedate=2013-08-05|accessdate=14 Μαΐου 2014|url-status=dead}}</ref><ref name="gordonconwell.edu">{{cite web|url=http://www.gordonconwell.edu/resources/documents/1IBMR2015.pdf|title=Christianity 2015: Religious Diversity and Personal Contact|last=|first=|date=Ιανουάριος 2015|website=|publisher=gordonconwell.edu|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141543/http://www.gordonconwell.edu/resources/documents/1IBMR2015.pdf|archivedate=2017-05-25|accessdate=29 Μαΐου 2015|url-status=dead}}</ref>
Ως κίνημα [[Μεταρρύθμιση]]ς εμφανίστηκε το 16ο αιώνα στη [[Γερμανία]], με πρωτεργάτη του το [[Μαρτίνος Λούθηρος|Μαρτίνο Λούθηρο]]. Το όνομα προέρχεται από την λατινική λέξη «Protestantismus», ''διαμαρτυρία'' εξού και οι εναλλακτικές ονομασίες '''Διαμαρτυρόμενη Εκκλησία''' ή '''Διαμαρτυρόμενοι'''.<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>
== Η γένεση του Προτεσταντισμού ==
Το [[1517]] ο [[Μαρτίνος Λούθηρος]] άρχισε τη διαμαρτυρία του κατά της [[Καθολική Εκκλησία|Ρωμαϊκής Εκκλησίας]]. Ύστερα από μελέτη της [[Επιστολή προς Ρωμαίους|προς Ρωμαίους επιστολής]] του [[Απόστολος Παύλος|αποστόλου Παύλου]], πείστηκε πως η [[σωτηρία]] της ψυχής του ανθρώπου ήταν αποτέλεσμα μόνο της [[Θεία Χάρη|Θείας Χάρης]] και της πίστης, κι όχι των αγαθών ή μη έργων. Για το λόγο αυτό ήρθε σε σύγκρουση με το θεσμό του [[Συγχωροχάρτι|συγχωροχαρτιού]], που έδινε τότε η Καθολική
Στις [[31 Οκτωβρίου]] [[1517]] θυροκόλλησε στην εξώπορτα του μητροπολιτικού ναού της [[Βιτεμβέργη|Βιτεμβέργης]] τις [[95 Θέσεις]] του, που αποτελούσαν μια ανοιχτή επίθεση εναντίον του [[Παπισμός|παπισμού]]. Οι ''Αντιθέσεις'', που κυκλοφόρησε ο Γιόχαν Τέτζελ προσπαθώντας να αντικρούσει τον Λούθηρο, δεν είχαν καμιά
Ο Λούθηρος κλήθηκε σε απολογία ενώπιον της Δίαιτας (Βουλής) της πόλης [[Βορμς]], στη Γερμανία, τον [[Απρίλιος|Απρίλιο]] του [[1521]]. Η απολογία του τελείωσε με τα εξής λόγια:
{{απόσπασμα|''Εάν δε με πείσουν, με επιχειρήματα από την Αγία Γραφή ή με αδιάσειστη λογική, δεν μπορώ να αναιρέσω τις
Με τα επόμενα έργα του ο Λο<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>ύθηρος μεγάλωσε το χάσμα που τον χώριζε με την Καθολική Εκκλησία, ενώ βρήκε ιδιαίτερη απήχηση στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες της βόρειας, κυρίως, Ευρώπης.
Ο Πάπας αφόρισε το Λούθηρο, ενώ αυτός έκαψε δημόσια τις παπικές "βούλες" που του είχαν αποσταλεί. Έτσι άρχισε μια διαμάχη, που έμελλε να τελειώσει μόνο με την απόσπαση των Προτεσταντών από την Καθολική Εκκλησία. Ένα από αυτά που κατάγγειλε ο Λούθηρος, ήταν και η ανάμειξη της [[Καθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας]] στην κοσμική εξουσία.
Αν και αρχικά δεν σχεδίαζε<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη <nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><no<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>wiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki> μια ευρεία μεταρρύθμιση, το πεισματικά ανυποχώρητο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά και η έντονη προσωπικότητα του ίδιου του Λούθηρου εξελίχθηκαν σε μια αντιπαράθεση που οδήγησε στη δημιουργία ενός από τους τρεις μεγάλους κλάδους, του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]], μαζί με τον Ρωμαιοκαθολικισμό και την [[Ορθόδοξη εκκλησία|Ορθοδοξία]].
== Βασικά δόγματα του Προτεσταντισμού ==
Γραμμή 23:
* '''Solus Christus: ''Μόνο ο Χριστός'''''.
Οι Προτεστάντες χαρακτηρίζουν τα δόγματα της [[Καθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας]] σχετικά με τον [[Πάπας|Πάπα]] <nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>ως εκπρόσωπο του Χριστού επί της γης, την αρχή των αγαθών έργων, και την ιδέα για "αξιομισθίες αγίων" οι οποίες αποθηκεύονται και οι πιστοί μπορούν να επωφεληθούν από αυτές, ως άρνηση του ότι ο Χριστός είναι ο μόνος μεσολαβητής μεταξύ Θεού και ανθρώπων.
* '''Sola scriptura: ''Μόνο η Γραφή'''''.
Οι Προτεστάντες δέχονται ως μόνη αυθεντία την [[Αγία Γραφή]], ταυτίζοντάς την με την Αποκάλυψη του Θεού. Πιστεύουν ότι οι διδασκαλίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας (και κατ' επέκταση, της Ορθόδοξης)<ref>«Δια τους Πατέρας η αυθεντία δεν είναι μόνον η Βίβλος, αλλά η Βίβλος συν τοις θεουμένοις, τ. ε. τοις προφήταις, τοις αποστόλοις, τοις αγίοις, δηλαδή τη παραδόσει της Πεντηκοστής, δι' ης το άγιον Πνεύμα θεοί τους εκκρίτους και δι’ αυτών φωτίζει τους φωτιζόμενους και καθαρίζει τους κατηχουμένους. Η Βίβλος δεν είναι καθ' εαυτήν ούτε θεό - πνευστός, ούτε αλάθητος. Γίνεται θεόπνευστος και απλανής, εντός της κοινωνίας τών αγίων, οι οποίοι έχουν την πείραν της απερίγραπτου θείας δόξης, την περιγραφείσαν εν τη Βίβλω, αλλά ουχί μεταδοθείσαν δια μόνης της Βίβλου. Εις τους εκτός της ζώσης παραδόσεως της θεωρίας…» (=θεοπτίας, θεοφανείας), δηλαδή εις τους εκτός της Εκκλησίας, «…η Βίβλος παραμένει βιβλίον κλειστόν, το οποίον δεν ξεκλειδώνει τα μυστήριά της, εφ' όσον λείπει η κλεις της θεωρίας εις τας χείρας τών θεουμένων του σώματος του Χριστού» (Π. Ιωάννης Ρωμανίδης, Χαριστήρια Μελίτωνος, σελ.498).</ref> συσκοτίζουν τις διδασκαλίες της [[Αγία Γραφή|Αγίας Γραφής]] μπερδεύοντάς τις με την εκκλησιαστική ιστορία και δόγματα που προέκυψαν στη συνέχεια.
* '''Sola f<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>ide: ''Μόνο η πίστη<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>'''''.
Οι Προτεστάντες πιστεύουν ότι η πίστη στον Χριστό μονάχα είναι αρκετή για την αιώνια [[σωτηρία]]. Πάντως οι Διαμαρτυρόμενοι, όπως και οι Καθολικοί, θεωρούν ότι η διάπραξη καλών έργων επιβεβαιώνει την πίστη στον Χριστό και τη διδασκαλία Του, καθώς και ότι η πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή.
* '''Sola gratia: ''Μόνο η [[Χά<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>ρη]]'''''.
Η Ρωμαιοκαθολική πίστη για τα μέσα της σωτηρίας θεωρείται από τους Προτεστάντες ως μείγμα εμπιστοσύνης στη Χάρη του Θεού και πεποίθηση στα οφέλη των καλών έργων που κάνει με αγάπη ο άνθρωπος από μόνος του. Οι Μεταρρυθμιστές πήραν τη θέση ότι η σωτηρία εξαρτάται αποκλειστικά από τα δώρα του Θεού, τα οποία διανέμει το [[Άγιο Πνεύμα]] σύμφωνα με το απολυτρωτικό έργο του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]]. Σύμφωνα με τον Λούθηρο, η σωτηρία είναι δώρο που οι άνθρωποι δεν το αξίζουν, και χορηγείται από <nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>το έλεος του Θεού, ενώ ο άνθρωπος δεν μπορεί να κερδίσει τη σωτηρία.
* '''Soli Deo gloria: ''Δόξα μόνο στο Θεό'''''.
Η δόξα οφείλεται αποκλειστικά στο Θεό, αφού η σωτηρία οφείλεται αποκλειστικά στο δικό Του θέλημα και δράση - όχι μόνο στο δώρο της εξιλαστήριας θυσίας του Χριστού στο σταυρό, αλλά επίσης στο δώρο της πίστης σ' αυτή την εξιλέωση, η οποία δημιουργείται στην καρδιά του Χριστού από το Άγιο Πνεύμα. Οι μεταρρυθμιστές πίστευαν ότι τα ανθρώπινα όντα, οι Πάπες, ακόμα και οι άγιοι, δεν αξίζουν τη δόξα που τους αποδίδεται.
Άλλα βασικά δόγματα του Π<nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki><nowiki><nowiki>Εισαγάγετε εδώ το μη μορφοποιημένο κείμενο</nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki></nowiki>ροτεσταντισμού είναι τα εξής:
* Η Αγία Γραφή μπορεί να ερμηνεύεται κατά συνείδηση.
* Η ιεροσύνη δεν είναι ιδιαίτερο μυστήριο, αλλά κάθε Χριστιανός είναι ''ιερέας''.
* Ο γάμος είναι θεμιτός για τους λειτουργούς της εκκλησίας (πράγμα που ήδη ίσχυε από τα αρχαία χρόνια στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] αλλά όχι στη Ρωμαιοκαθολική).
* Η Θεία Λειτουργία πρέπει να γίνεται, όχι στη λατινική γλώσσα, αλλά στις τοπικές, κατανοητές για τον απλό κόσμο, γλώσσες. (Άρνηση του καθολικού δόγματος για τις "τρεις ιερές γλώσσες". Η θέση αυτή συμπίπτει με τη θέση της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]]).
* Τα μοναδικά μυστήρια που είναι πραγματικά και ολοκληρωμένα είναι το [[Βάπτισμα (Χριστιανισμός)|Βάπτισμα]] και η [[Θεία
Δύο από τους πρωτεργάτες της Μεταρρύθμισης, ο [[Έρασμος]] και ο [[Λούθηρος]], εξέφραζαν διαφορετικές απόψεις από την Καθολική Εκκλησία ως προς το πρωτείο των Γραφών. Η Καθολική αρχή (που είναι κοινή με της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]]) δίδασκε την υπεροχή της Εκκλησίας επί της Γραφής, καθώς η Καινή Διαθήκη γράφτηκε για να υπηρετεί την Εκκλησία, η οποία κατά το [[2ος αιώνας|2ο μ.Χ. αιώνα]], αποδέχτηκε ορισμένα κείμενα της Γραφής και απέρριψε άλλα καθώς συνέτασσε τον [[Κανόνας της Αγίας Γραφής]]. Σύμφωνα όμως με την κοινή παράδοση του Έρασμου και του Λούθηρου η Εκκλησία δεν είναι αλάθητη, ενώ πρέπει να είναι διάκονος του λόγου του Θεού, ο οποίος ταυτίζεται με την [[Αγία Γραφή]] και θεωρείται ότι υπήρξε πριν από την Εκκλησία και είναι το θεμέλιο της.
| |||