Αχίλλειος πτέρνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
θα το επεκτείνω |
επέκταση με παραπομπές |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Detail of Achilles thniskon.JPG|thumb|right|246x246px|Ο θνήσκων Αχιλλέας, άγαλμα στο Αχίλλειο της Κέρκυρας]]
Η φράση «'''Αχίλλειος πτέρνα'''» προήρθε από το έπος του [[Όμηρος|Ομήρου]] ''[[Ιλιάδα]]'' αφού ο κύριος ήρωας της ιστορίας [[Αχιλλέας]] σκοτώνεται από τον [[Πάρης|Πάρη]] αφού το βέλος του τελευταίου βρίσκει την πτέρνα του Αχιλλέα. Η [[Θέτιδα]] όταν βουτούσε στα ύδατα της Στυγός τον Αχιλλέα για να τον κάνει αθάνατο τον κρατούσε από την πτέρνα η οποία δεν μπήκε στο νερό και έτσι έγινε το μόνο τρωτό σημείο του Αχιλλέα (εκείνο που θα τον σκότωνε). Αυτή την φράση την λέμε για να τονίσουμε το αδύναμο σημείο μας.
== Προέλευση ==
Στην [[ελληνική μυθολογία]], όταν ο [[Αχιλλέας]] ήταν βρέφος, προφητεύτηκε ότι θα πεθάνει νέος. Για να αποτρέψει τον θάνατό του η [[Θέτις|Θέτιδα]] πήρε τον Αχιλλέα στην [[Στύγα]], η οποία παρείχε δυνάμεις σύμφωνα με τον μύθο οι οποίες έκαναν το άτομο άτρωτο, και έριξε το σώμα του στο νερό. Ωστόσο τον έπιανε από την πτέρνα του, η οποία δεν βράχηκε από τα νερά του μαγικού ποταμού. Έτσι ο Αχιλλέας μεγάλωσε και επιβίωσε από πολλές μεγάλες μάχες.
[[Αρχείο:Peter_Paul_Rubens_181.jpg|δεξιά|μικρογραφία|[[Ελαιογραφία]] (γύρω στο 1625) από τον [[Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς]]. Αναπαριστά την Θέτιδα που ρίχνει τον Αχιλλέα στην [[Στύγα]], ο οποίος περνά από τον Άδη. Στο παρασκήνιο φαίνεται ο [[Χάρων (μυθολογία)|Χάρος]] ο οποίος μεταφέρει τους νεκρούς κατά μήκους του ποταμού στη βάρκα του.]]
Παρόλο που στην Ιλιάδα ο θάνατος του Αχιλλέα προβλέπεται από τον [[Έκτορας|Έκτορα]], δεν συμβαίνει στην [[Ιλιάδα]] αλλά περιγράφεται στην ύστερη ελληνική και ρωμαϊκή ποίηση και δράμα<ref>E.g. [[Ovid]], ''[[Metamorphoses]]'' 12.580–619.</ref> που αναφέρεται σε γεγονότα που δεν καλύπτονται από την Ιλιάδα, αργότερα στον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικό Πόλεμο]]. Σύμφωνα με τους μύθους ο Αχιλλέας σκοτώθηκε από μια πληγή στη πτέρνα του,<ref name=":0">{{Cite web|url=https://blog.britishmuseum.org/who-was-achilles/|title=Who was Achilles?|date=2019-10-15|website=The British Museum Blog|language=en-GB|access-date=2019-12-24}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.history.com/topics/ancient-history|title=Ancient History|website=HISTORY|language=en|access-date=2019-12-24}}</ref> στον αστράγαλο,<ref>https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DEpitome%3Abook%3DE%3Achapter%3D5%3Asection%3D3</ref> ή στον κορμό του,<ref name=":0" /> το οποίο ήταν το αποτέλεσμα ενός βέλους—πιθανώς δηλητηριασμένου—που έριξε ο [[Πάρις|Πάρης]].<ref>See P. J. Heslin, ''The Transvestite Achilles: Gender and Genre in Statius’'' Achilleid, Cambridge: Cambridge University Press: 2005, 166–169.</ref>
Οι κλασσικοί μύθοι αποδίδουν την ατρωτότητα του Αχιλλέα στην μητέρα του, που τον μεγάλωσε με [[αμβροσία]] και εξαφάνισε την θνητότητά του στην φωτιά της εστίας εκτός από την πτέρνα απ'όπου τον κράταγε. Ο [[Πηλέας]], ο πατέρας του, ανακάλυψε την θεραπεία και τρόμαξε που είδε την Θέτιδα να κρατά το μωρό στις φλόγες, κάτι που τον προσέβαλε και την έκανε να αποχωρήσει, χωρίς να γίνει ολόκληρο το σώμα του Αχιλλέα αθάνατο.<ref>Apollonius, Argonautica 4.869–872</ref> Σύμφωνα με τον μεταγενέστερο μύθο, η μητέρα του έριξε τον μικρό Αχιλλέα στην Στύγα, κρατώντας τον από την πτέρνα του. Έτσι έγινε άτρωτος όπου τον άγγιξαν τα νερά, δηλαδή σχεδόν σε όλο του το σώμα εκτός από τις περιοχές της πτέρνας του που καλύπτονταν από τα χέρια της Θέτιδας.<ref>Statius, Achilleid 1.122f., 269f., 480f.</ref>
Η παλαιότερη γνωστή καταγραφή της ονοματοδοσίας του τένοντα από το όνομα του Αχιλλέα είναι το 1693 από τον ολλανδό/φλαμανδό ανατομιστή [[Φίλιπ Βερχάιεν]]. Στο ευρέως χρησιμοποιούμενο σύγγραμμα Corporis Humani Anatomia περιγράφει την τοποθεσία του τένοντα και γράφει ότι ήταν κοινώς γνωστός ως "πτέρνα του Αχιλλέα."<ref>{{Citation|title=Corporis humani anatomia|last1=Veheyen|first1=Philip|author-link=Philip Verheyen|publisher=Aegidium Denique|place=Leuven|year=1693|quote=Vocatum passim ''chorda Achillis'', & ab Hippocrate ''tendo magnus''. (Appendix, caput XII. ''De musculis pedii et antipedii'', p. 269)|url=https://archive.org/stream/corporishumanian00verh#page/268/mode/2up|access-date=12 Mar 2018|page=269}}</ref><ref name="Klenerman2007">{{cite journal|last1=Klenerman|first1=L.|title=The early history of tendo Achillis and its rupture|journal=The Journal of Bone and Joint Surgery. British Volume|date=April 2007|volume=89-B|issue=4|pages=545–547|doi=10.1302/0301-620X.89B4.18978|pmid=17463129}}</ref> Ως έκφραση που σημαίνει "περιοχή αδυναμίας, ευαίσθητο σημείο," η χρήση της "Αχιλλείου πτέρνας" ανάγεται στο 1840, με εμφανέστατη χρήση στην φράση "Ιρλανδία, αυτή η ευαίσθητη πτέρνα του Βρετανού Αχιλλέα!" του [[Σάμιουελ Τέιλορ Κόλεριτζ|Σάμιουελ Τέιλορ Κόουλριτζ]] από το 1810 (λεξικό Οξφόρδης).<ref>{{Cite web|url=https://www.oed.com/start;jsessionid=7F12E25F0F46A5BB16B0EAE3979CBEB6?authRejection=true&url=%2Fview%2FEntry%2F272524%3FredirectedFrom%3DAchilles%2520heel|title=Home : Oxford English Dictionary|website=www.oed.com|language=en|access-date=2019-09-29}}</ref>
== Παραπομπές ==
{{Παραπομπές}}
{{DEFAULTSORT:Αχιλλειος πτερνα}}
[[Κατηγορία:Εκφράσεις]]
| |||