Αγία Φιλοθέη η Αθηναία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
συμπληρώσεις, πηγή |
||
Γραμμή 1:
{{πληροφορίες προσώπου}}
Η '''Αγία Φιλοθέη''', (κατά κόσμον Ρηγούλα ή Ρεβούλα-Παρασκευή Μπενιζέλου), ήταν μοναχή με σημαντική φιλανθρωπική και κοινωνική δράση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας του 16ου αιώνα. H [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] την έχει ανακηρύξει αγία και είναι στενά συνδεδεμένη με την πόλη των [[Αθήνα|Αθηνών]]. Η μνήμη της τιμάται από την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] στις [[19 Φεβρουαρίου]].
== Τα νεανικά χρόνια ==
Γραμμή 13:
Η μοναχή Φιλοθέη άσκησε ένα είδος φιλανθρωπικού και ιεραποστολικού μοναχισμού<ref>Φώτιος Δημητρακόπουλος, «Πρωτόκλητος Ανδρέας και Οσία Φιλοθέη», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τομ.ΜΒ'(2010-2011), σελ.15</ref>: ανακαίνισε το ναΐσκο του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος βρισκόταν στον περίβολο του πατρικού της αρχοντικού, μετατρέποντάς τον σε κοινόβιο. Το Καθολικό του Αγίου Ανδρέα και το πηγάδι της μονής της σώζονται μέχρι σήμερα στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Στο κοινόβιο αυτό εισήλθε πρώτη ως Ηγουμένη μαζί με άλλες μοναχές, κόρες επιφανών οικογενειών της Αθήνας. Η ίδρυσή του πρέπει να τοποθετηθεί περί το [[1571]]. Σε αυτό εγκαταβιούσαν περί τις 150 μοναχές, ανάμεσα στις οποίες και μερικές εκχριστιανισμένες μουσουλμάνες, αλλά και Κύπριοι σκλάβοι μετά την πτώση της [[Κύπρος|Κύπρου]] στους Τούρκους την ίδια περίοδο.<ref>όπ.π. σελ.21</ref>.
Εκείνη την εποχή, αρχίζει το φιλανθρωπικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και εθνικό έργο της Φιλοθέης. Στο έργο αυτό αφιέρωσε την πατρική και προσωπική της περιουσία. Ιδρύει σχολεία, βιοτεχνικά και χειροτεχνικά εργαστήρια, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, ορφανοτροφεία, κ.α. Διδάσκει στοιχειώδη οικοκυρική στις «μοναστηρίσιες».<ref name="όπ.π.σελ.19"/> Το συγκρότημα αυτό ονομάζεται «Παρθενώνας» και εκεί βρίσκουν καταφύγιο και περίθαλψη (υλική και πνευματική) αδιακρίτως Έλληνες και Τούρκοι. Προσφέρει μεγάλα ποσά για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων, ενώ ιδιαιτέρως φροντίζει για τη φυγάδευση των γυναικών στα νησιά, προκαλώντας όλεθρο στα χαρέμια των Τούρκων. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Καθολικού επισκόπου Ζακύνθου προς τις αρχές της Βενετίας, η Φιλοθέη "''εδέχθη εις το μοναστήρι πολλάς γυναίκας αμαρτωλάς που ήσαν έγκυοι και τας έκρυψεν εις το μοναστήρι ίνα μη τιμωρηθούν από τους Τούρκους''".<ref>Μέρτζιος Κωνσταντίνος, "Η Οσία Φιλοθέη. Ανέκδοτα έγγραφα", Ελληνικά, τ. ΙΓ', (1954), σ. 127. Αναφέρεται στο Γκενάκου Ζωή, "Αγία Φιλοθέη Μπενιζέλου. Η προσφορά στη γυναίκα", και Μπουρδάρα Καλλιόπη (Κέλλυ), "Δια την ελευθερίαν των αιχμαλώτων χριστιανών ...", στο "Η κυρά των Αθηνών", Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Αθήνα, 2019, σ. 27 και 64. Η αναφορά του Καθολικού επισκόπου είχε σκοπό να ενημερώσει τη Σύγκλητο της Βενετίας προκειμένου να δοθεί στη Φιλοθέη η οικονομική βοήθεια που είχε ζητήσει.</ref>
Παράλληλα, ιδρύει παραρτήματα στο Χαλάνδρι, τα Πατήσια, το Ψυχικό, την Καλογρέζα. Στην περιοχή του Ψυχικού άνοιξε ένα πηγάδι για να ξεκουράζονται οι κατάκοποι αγρότες που δούλευαν ώρες κάτω από το ζεστό ήλιο και το νερό ήταν λιγοστό στην αττική γη. Λέγεται ότι από το ψυχικό αυτό της μοναχής Φιλοθέης πήρε η περιοχή το όνομά της. Ή πάλι πως έγραψε πάνω στο μαρμάρινο χείλος του πηγαδιού την λέξη «ψυχικόν» δηλωτικό της ψυχικής ωφέλειας.<ref>όπ.π.18</ref> Και η περιοχή της Καλογρέζας οφείλει το όνομά της από τη μονή που εκεί ίδρυσε η Φιλοθέη, τη μονή της Καλογραίας, όπως την αποκαλούσαν οι Αθηναίοι (και από παραφθορά της λέξης, [[Μετόχι Καλογρέζας|μονή της Καλογρέζας]], σύμφωνα με άλλη ετυμολογία, "καλογρέζα" σημαίνει "μοναχή" στην αρβανίτικη διάλεκτο). Βασική επιδίωξη της Φιλοθέης ήταν η τόνωση του ορθόδοξου ιδεώδους και η διατήρηση της ελληνικής συνείδησης. Το έργο της, κατά βάση εθνικό και θρησκευτικό, ξεπέρασε τα όρια της Αθήνας και έγινε γνωστό σε όλη την [[Ελλάδα]]. Αδιαφιλονίκητη ιστορική επιβεβαίωση για το έργο αυτό παρέχει η αλληλογραφία της Φιλοθέης με τη Γερουσία της Βενετίας ([[1583]]), από την οποία ζητούσε οικονομική βοήθεια.
== Το τέλος της ==
Σε επιστολή της Αγίας που εντοπίστηκε από τον ιστοριοδίφη [[Κωνσταντίνος Μέρτζιος|Κωνσταντίνο Μέρτζιο]]<ref>Κ. Δ. Μέρτζιος, Η οσία Φιλοθέη, Ελληνικά, τομ.13, τ/χ.1 (1954), σελ.122-128</ref> σε βιβλιοθήκη της Βενετίας με παραλήπτη την [[Βενετική Γερουσία]], με ημερομηνία ΄΄22 Φεβρουαρίου 1583΄΄, ζητείται χρηματική βοήθεια για να ξεπληρώσει χρέη που είχαν προκύψει γιατί ήθελε να γλιτώσει το μοναστήρι και τις μοναχές από τις τουρκικές λεηλασίες.<ref>όπ.π.σελ.21</ref> Επομένως οι διώξεις της αγίας
Τη νύχτα της 2ας προς [[3 Οκτωβρίου|3ης Οκτωβρίου]] [[1588]], κατά τη διάρκεια ιερής ολονυχτίας που επιτελούσαν οι μοναχές προς τιμή του [[Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης|Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου]] (πολιούχου αγίου της Αθήνας) στο [[Άγιος Ανδρέας (Πατήσια)|εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα]], οι Τούρκοι εφορμούν εκ νέου, συλλαμβάνουν τη Φιλοθέη και έπειτα από βασανιστήρια την εγκαταλείπουν ημιθανή έξω από τη μονή της.
| |||