Λισσός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Δημιουργήθηκε από μετάφραση της σελίδας "Lissus (Crete)" |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Lisos.jpg|μικρογραφία| ''Η Λισσός'' όπως φαίνεται από τα ανατολικά]]
Η '''Λισσός'''<ref>{{Cite Ptolemy|3.17.3}}</ref> ήταν πόλη στη νότια ακτή της [[Ιστορία της Κρήτης|αρχαίας Κρήτης]]
== Ιστορία ==
Αυτή η κρητική πόλη ήταν έδρα επισκόπου στην εποχή του [[Ιεροκλής ο γραμματικός|Ιεροκλή]] . <ref>''Comp.'' Cornel. ''Creta Sacra'', vol. i. p. 235.</ref> Η σειρά με την οποία ο Φλαμίνος Κορνήλιος την αναφέρει με τις άλλες επισκοπές στο δυτικό τμήμα του νησιού συμφωνεί με την πραγματική του θέση στην περιοχή του Αγίου Κήρυκου, κοντά στο μικρό χωριό της [[Σούγια Χανίων|Σούγιας]], 70 χλμ νότια από τα [[Χανιά]]. <ref>{{Cite Barrington|60}}</ref> <ref>{{Cite DARE|23381}}</ref>▼
Η πρώιμη ιστορία της πόλης είναι άγνωστη. Με βάση επιγραφές και νομίσματα του 3ου αιώνα π.Χ., γνωρίζουμε ότι η πόλη συμμάχησε με τον Βασιλιά [[Μάγας ο Κυρηναίος|Μάγα τον Κυρηναίο]], και ενταχθήκαμε στη Ένωση των Ορέων. Το Κοινόν των Ορέων αποτελούνταν από τις πόλεις Λισσός, [[Συία]], [[Ποικιλασσός]], [[Τάρρα]], [[Υρτακίνα]] και Έλυρος. Η Λισσός είχε ισχυρό εμπορικό και αλιευτικό στόλο.
Το ανώνυμο ''Σταδιασμός ήτοι περίπλους της μεγάλης θαλάσσης'' τοποθετεί μεταξύ της [[Συία|Συίας]] και της [[Καλαμύδη|Καλαμύδης]].<ref>''[[Stadiasmus Maris Magni]]''</ref> Ο [[Χάρτης του Πόιτινγκερ|πίνακας του Πόιτινγκερr]] αναφέρει ότι απόσταση μεταξύ της αρχαίας Κανδάνου και της Λισού είναι 16 [[Μίλι|μίλια]] (καταγράφηκε ως '''Lisο'''). Το όνομά του χώρου επιβεβαιώνεται από επιγραφές.
Από όλες τις πόλεις που υπήρχαν σε αυτό το μέρος της ακτής, μόνο η Λισσός φαίνεται να έχει κόψει νομίσματα, γεγονός που συμφωνεί πολύ καλά με τα αποδεικτικά στοιχεία που παρέχονται από το καθεστώς της ως τόπος εμπορικής σημασίας. Το λιμάνι αναφέρεται στον ''[[Περίπλους του Ψευδοσκύλακα|Περίπλου του Ψευδοσκύλακα]]'' και οι τύποι των νομισμάτων είναι είτε θαλάσσιοι, είτε ενδεικτικοί της λατρείας της [[Βριτόμαρτις|Δικτύννας]], όπως θα περίμενε κανείς σε αυτό το μέρος του νησιού. Η εμπρόσθια όψη ενός νομίσματος φέρει την εντύπωση των καλυμμάτων και των αστεριών των [[Διόσκουροι|Διοσκούρων]], και η άλλη μια ρίγα και ένα βέλος. Στο δεύτερο νόμισμα από τη μία πλευρά έχει ένα δελφίνι, και την άλλη ένα γυναικείο κεφάλι, πιθανώς εκείνο της [[Άρτεμις]] ή της Δικτύννας. <ref>''Comp.'' [[Joseph Hilarius Eckhel]], ''Doctrina numorum veterum'', vol. ii. p. 315.</ref> Η Λισσός και η Υρτακίνα ήταν σύμμαχοι και είχαν εμπορική επαφή με κοινό νόμισμα. Τα νομίσματά τους είχαν ένα δελφίνι ή ένα περιστέρι από τη μια πλευρά και ένα αστέρι οκτώ ακτίνων με τη λέξη L / I / S / I / O / N (των Λισιανών) από την άλλη.▼
▲Αυτή η κρητική πόλη ήταν έδρα επισκόπου στην εποχή του [[Ιεροκλής ο γραμματικός|Ιεροκλή]]
▲Από όλες τις πόλεις που υπήρχαν σε αυτό το μέρος της ακτής, μόνο η Λισσός φαίνεται να έχει κόψει νομίσματα, γεγονός που συμφωνεί πολύ καλά με τα αποδεικτικά στοιχεία που παρέχονται από το καθεστώς της ως τόπος εμπορικής σημασίας. Το λιμάνι αναφέρεται στον ''[[Περίπλους του Ψευδοσκύλακα|Περίπλου του Ψευδοσκύλακα]]'' και οι τύποι των νομισμάτων είναι είτε θαλάσσιοι, είτε ενδεικτικοί της λατρείας της [[Βριτόμαρτις|Δικτύννας]], όπως θα περίμενε κανείς σε αυτό το μέρος του νησιού. Η εμπρόσθια όψη ενός νομίσματος φέρει την εντύπωση των καλυμμάτων και των αστεριών των [[Διόσκουροι|Διοσκούρων]], και η άλλη μια ρίγα και ένα βέλος. Στο δεύτερο νόμισμα από τη μία πλευρά έχει ένα δελφίνι, και την άλλη ένα γυναικείο κεφάλι, πιθανώς εκείνο της [[Άρτεμις]] ή της Δικτύννας.
== Κατάσταση και αρχαιολογία ==
[[Αρχείο:Lisos_-_Asklepios-Tempel_Stützmauer.jpg|μικρογραφία|300x300εσ| Ερείπια του Ασκληπιείου της Λισσού.]]
Η Λισσός καταλαμβάνει ένα μικρό κοίλο ανάμεσα σε λόφους που βλέπουν στη θάλασσα, σαν θέατρο. Κοντά στην εκκλησία της Παναγίας είναι εκεί που φαίνεται να είναι απομεινάρια ενός αρχαίου ναού, που αποτελείται από κίονες από γρανίτη, και λευκά μαρμάρινα θραύσματα, επιστύλια και αετώματα. Παραπέρα, φαίνεται να ήταν ένας άλλος ναός, και ένα θέατρο. Οι τάφοι βρίσκονται στη νοτιοδυτική πλευρά του κάμπου. Είναι λαξευμένοι ανεξάρτητα από το βράχο, με τοξωτές στέγες. Υπάρχουν ίσως πενήντα από αυτούς.
Το 1957–58 η πόλη ανασκάφηκε από τον [[Νικόλαος Πλάτων|Ν. Πλάτων]]. Ανακαλύφθηκαν ερείπια θεάτρου, υδραγωγείου, νεκροταφείου και λουτρών των αρχαίων χρόνων και παλαιοχριστιανικών βασιλικών. Στην περιοχή βρέθηκαν επίσης πολλά αναθηματικά αντικείμενα, τα οποία εκτίθενται τώρα στα Αρχαιολογικά Μουσεία Ηρακλείου και Χανίων. Σε καμία άλλη πόλη της Κρήτης, εκτός από τη [[Γόρτυνα Κρήτης|Γόρτυνα]], δεν βρέθηκαν τόσα πολλά γλυπτά. Αυτό το γεγονός μαρτυρεί την ευημερία και τη δύναμη του Ασκληπιείου της Λισσού. Εκτός από το Ασκληπιείο και τη ρωμαϊκή νεκρόπολη υπάρχουν επίσης δύο ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες: ο Άγιος Κύρικος έχει μερικές ωραίες τοιχογραφίες και το εκκλησάκι της Παναγίας είναι χτισμένο με αρχαίο μαρμάρινο υλικό.
| |||