Ιστορία της Γαλλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αρχαία Ιστορία και αφαίρεση σήμανσης Μετάφραση
μ 987-1328: Η εποχή των Καπετιδών - Ανάπτυξη του Γαλλικού Κράτους
Γραμμή 119:
 
Σ' αυτόν τον αγώνα, και λόγω της εξασθένησης της βασιλικής εξουσίας, διακρίθηκαν ορισμένες σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο [[Εύδης Α΄ της Γαλλίας]] και ο αδερφός του, [[Ροβέρτος Α΄ της Γαλλίας]], και στέφθηκαν βασιλείς. Αυτή η αναδυόμενη δυναστεία, ο [[Οίκος των Ροβερτιδών]], βασίλευσε εναλλάξ με τη [[δυναστεία των Καρολιδών]], τον τελευταίο βασιλιά της οποίας [[Λουδοβίκος Ε΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκο Ε΄ της Γαλλίας]] το 987 διαδέχθηκε ο [[Ούγος Καπέτος]], ιδρυτής της [[Οίκος των Καπετιδών|δυναστείας των Καπετιδών.]]<ref>{{Cite web|url=http://www.alex-bernardini.fr/histoire/Dynastie-des-capetiens.php|title=alex-bernardini.fr/histoire/Dynastie-des-capetiens|last=.}}</ref>
 
== 987-1328: Η εποχή των Καπετιδών - Ανάπτυξη του Γαλλικού Κράτους ==
{{κύριο|Εδαφικός σχηματισμός της Γαλλίας}}
[[Αρχείο:Le royaume des Francs sous Hugues Capet-fr.svg|μικρογραφία|250x250εσ|Το [[βασίλειο της Γαλλίας]] την εποχή του [[Ούγος Καπέτος|Ούγου Καπέτου]]]]
Το [[987]] στέφεται βασιλιάς ο [[Ούγος Καπέτος|Ούγκο]] και έτσι αρχίζει η [[Οίκος των Καπετιδών|δυναστεία των Καπετιδών]] στη [[Γαλλία]]. Η δυναστεία αυτή υποστηρίχτηκε από την εμπορική και την αστική τάξη των πόλεων, με αποτέλεσμα την ισχυροποίηση της [[μοναρχία]]ς. Από το 13ο αιώνα μ.Χ. ο βασιλιάς της Γαλλίας εξελίχτηκε στον ισχυρότερο μονάρχη της [[Ευρώπη]]ς. Η γεωργία της χώρας σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη, άκμασε το εξωτερικό εμπόριο και στις συντεχνίες των πόλεων παράγονταν εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα. Μεγάλη άνθιση παρουσίασαν τα γαλλικά πανεπιστήμια, που αποτέλεσαν τα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα της Ευρώπης.
{{κύριο|''Κύριο λήμμα: [[Οίκος των Καπετιδών]], [[Εδαφικός σχηματισμός της Γαλλίας}}]]''
 
Μετά την ανάρρηση στο θρόνο των Καπετιδών το 987, η βασιλική επικράτεια των πρώτων βασιλέων στη φεουδαρχική κοινωνία που είχε δημιουργηθεί περιορίζονταν αρχικά σε ένα τμήμα της [[Ιλ-ντε-Φρανς]], ανάμεσα στο [[Παρίσι]] και την [[Ορλεάνη]], που αποτελούσαν και τις κύριες πόλεις. Ο [[Ούγος Καπέτος]] (βασ. 987 - 996) δεν πήγε ποτέ στο νότο της Γαλλίας. Λίγο μακρύτερα εξουσίαζαν οι μεγάλοι άρχοντες: οι δούκες της [[Δουκάτο της Ακουιτανίας|Ακουιτανίας]], της [[Δουκάτο της Βουργουνδίας|Βουργουνδίας]], της [[Δουκάτο της Νορμανδίας|Νορμανδίας]], της [[Δουκάτο της Βρετάνης|Βρετάνης]] και οι [[κόμητες της Καμπανίας]], της [[Κατάλογος κομήτων της Φλάνδρας|Φλάνδρας]], του [[Κατάλογος κομήτων του Μπλουά|Μπλουά]], της [[Κομητεία της Τουλούζης|Τουλούζης]] κ.α., οι οποίοι ήταν μεν υποτελείς του βασιλιά αλλά ανεξάρτητοι. <ref>{{Cite web|url=https://www.cairn.info/revue-le-moyen-age-2008-2-page-255.htm|title=cairn.info/revue-le-moyen-age-La royauté des premiers Capétiens|last=.}}</ref>Οι πρώτοι Καπετίδες έμειναν αμέτοχοι στις μεγάλες εκστρατείες των φεουδαρχών, την κατάκτηση του [[Βασίλειο της Αγγλίας|βασιλείου της Αγγλίας]] το 1066 από τον [[Δούκας της Νορμανδίας|δούκα]] [[Γουλιέλμος ο Κατακτητής|Γουλιέλμο]], μόνιμη απειλή για τους επόμενους 4 αιώνες, και την [[Α΄ Σταυροφορία|Α' Σταυροφορία]]. Μεγάλο κίνδυνο αντιπροσώπευε και ο γάμος της [[Ελεονώρα της Ακουιτανίας|Ελεονώρας της Ακουιτανίας]], μετά το διαζύγιο από τον [[Λουδοβίκος Ζ´ της Γαλλίας|Λουδοβίκο Ζ']], με τον κόμη του Ανζού [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκο Πλανταγενέτη]], ο οποίος έγινε και βασιλιάς της Αγγλίας το 1154, καθώς ο τελευταίος συνένωσε τη μισή Γαλλία υπό την εξουσία του.<ref>{{Cite web|url=http://www.aquitaineonline.com/actualites-en-aquitaine/sud-ouest/8567-alienor-aquitaine-reine-de-france-puis-d-angleterre.html|title=aquitaineonline.com/actualites-en-aquitaine/sud-ouest/8567-alienor-aquitaine-reine-de-france-puis-d-angleterre|last=.}}</ref>
[[Αρχείο:Conquetes Philippe Auguste.png|μικρογραφία|250x250εσ|Οι κατακτήσεις του [[Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας|Φιλίππου-Αυγούστου]] έως το 1223]]
[[Αρχείο:Bataille de Bouvines gagnee par Philippe Auguste.jpg|μικρογραφία|250x250εσ|Η [[μάχη της Μπουβίν]]]]
Με επιδέξια πολιτική και την υποστήριξη της Εκκλησίας καθώς και της εμπορικής και της αστικής τάξης των πόλεων που άρχισαν να αναπτύσσονται, εξασφαλίστηκε η επέκταση του βασιλικού τομέα και η ισχυροποίηση της [[Μοναρχία|μοναρχίας]]. Η άνοδος των Καπετιδών ξεκίνησε με τον [[Λουδοβίκος ΣΤ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκο ΣΤ']] τον Παχύ (βασ. 1106-1137) ο οποίος παραχωρώντας δικαιώματα και προνόμια στις πόλεις, εξαπέλυσε αγώνα κατά των φεουδαρχών. <ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Louis-VI|title=britannica.com/biography/Louis-VI|last=.}}</ref>Ο [[Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας|Φίλιππος Αύγουστος]] (βασ.1180-1223) πενταπλασίασε την έκταση των βασιλικών εδαφών αφαιρώντας μεταξύ 1202 και 1205 από τον [[Ιωάννης της Αγγλίας|Ιωάννη τον Ακτήμονα]] τις ηπειρωτικές κτήσεις της Αγγλίας ([[Δουκάτο της Νορμανδίας|Νορμανδία]], [[Δουκάτο της Βρετάνης|Βρετάνη]], [[Μαιν]], [[Ανζού]], Τουραίν, εκτός από την [[Δουκάτο της Ακουιτανίας|Ακουιτανία]]), στη [[μάχη της Μπουβίν]] νίκησε τα συμμαχικά στρατεύματα Άγγλων και μεγάλων φεουδαρχών και στο εσωτερικό εφάρμοσε άρτια διοίκηση. Έκανε οριστικά πρωτεύουσα το [[Παρίσι]] και ίδρυσε το [[Πανεπιστήμιο του Παρισιού]], συνέχισε την κατασκευή της [[Παναγία των Παρισίων|Παναγίας των Παρισίων]], έχτισε νέα τείχη γύρω από το Παρίσι και το [[Παλάτι του Λούβρου|φρούριο του Λούβρου]]. Το όνομα της Γαλλίας χρησιμοποιήθηκε ανεπίσημα από το 1190 και επίσημα από το 1204, όταν ο [[Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας|Φίλιππος Αύγουστος]] άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο rex Franciæ (βασιλιάς της Γαλλίας) αντί του rex Francorum (βασιλιάς των Φράγκων). Από το 1205, η περιοχή αναφέρεται οριστικά στους χάρτες με το [[Λατινική γλώσσα|λατινικό]] όνομα regnum Franciæ, δηλαδή [[βασίλειο της Γαλλίας]]. Ο όρος Γαλλία ήταν ήδη σε χρήση παλαιότερα, όπως φαίνεται από το ''[[Άσμα του Ρολάνδου]]'', γραμμένο από το 1040, όπου περιγράφεται η αγάπη για τη «Γλυκιά Γαλλία».
[[Αρχείο:Notre-Dame de Paris 2013-07-24.jpg|μικρογραφία|Η [[Παναγία των Παρισίων|Παναγία των Παρισίων,]]<nowiki/>κατασκευάστηκε από το 1163 έως το 1260]]
Από το 13ο αιώνα ο βασιλιάς της Γαλλίας εξελίχτηκε στον ισχυρότερο μονάρχη της [[Ευρώπη|Ευρώπης]], ιδιαίτερα επί [[Λουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας|Αγίου Λουδοβίκου]] (1226-1270), ο οποίος αποτελούσε το πρότυπο του Χριστιανού βασιλιά. <ref>{{Cite web|url=https://www.stlouiskingoffrance.org/our-church/saint-louis-ix/|title=stlouiskingoffrance.org/our-church/saint-louis-ix/|last=.}}</ref>Ένας άλλος σχεδόν ανεξάρτητος υποτελής ήταν ο κόμης της Τουλούζης, ο οποίος κυβερνούσε το [[Λανγκντόκ|Λανγκεντόκ]] και την [[κομητεία της Τουλούζης]]. Στις αρχές του 13ου αιώνα, ο γαλλικός νότος διέφερε σημαντικά από τον βορρά πολιτιστικά και γλωσσικά. Η δίωξη της αίρεσης των [[Καθαρισμός|Καθαρών]] στο νοτιοανατολικό τμήμα του βασιλείου προκάλεσε τη [[Σταυροφορία των Αλβιγηνών]] (1209–1229), στην οποία δεν αναμίχθηκε ο βασιλιάς αλλά το 1271 ο [[Φίλιππος Γ΄ της Γαλλίας|Φίλιππος Γ΄]] (1270 - 1285) επωφελήθηκε και προσάρτησε την [[κομητεία της Τουλούζης]] και το [[Λανγκντόκ|Λανγκεντόκ]].<ref>{{Cite web|url=https://www.persee.fr/doc/anami_0003-4398_2005_num_117_249_7072|title=persee.fr/Les comtes de Toulouse et l’Aquitaine (IXe-XIIe siècles)|last=.}}</ref>
 
Η γεωργία της χώρας σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη, άκμασε το εξωτερικό εμπόριο και στις συντεχνίες των πόλεων παράγονταν εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα. Ανεγέρθηκαν μεγάλοι γοτθικοί καθεδρικοί ναοί και μεγάλη άνθιση παρουσίασαν επίσης τα γαλλικά πανεπιστήμια, που αποτέλεσαν τα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα της Ευρώπης. Από τον 11ο αιώνα εμφανίζονται τα [[Γαλλική λογοτεχνία του Μεσαίωνα|πρώτα λογοτεχνικά κείμενα]] στην [[παλαιά γαλλική γλώσσα]].
 
Ο [[Φίλιππος Δ΄ της Γαλλίας|Φίλιππος ο Ωραίος]] (1285-1314) επέκτεινε περισσότερο το βασίλειο. Πρόβαλε αντίδραση στον πάπα και επέβαλε ως [[Πάπες στην Αβινιόν|παπική έδρα την Αβινιόν]]. Κατά τα 70 επόμενα χρόνια οι πάπες αποτέλεσαν τυφλά όργανα των Γάλλων βασιλέων. Η έδρα του παπισμού μεταφέρθηκε και πάλι στη [[Ρώμη]] το [[1378]]. Μελανό σημείο στην ιστορία του Φιλίππου, η διάλυση του Τάγματος των [[Ναΐτες Ιππότες|Ναϊτών Ιπποτών]] το 1314. <ref>{{Cite web|url=https://www.protothema.gr/stories/article/825469/naites-ippotes-thrulos-kai-pragmatikotita/|title=protothema.gr/stories/article/825469/Ναΐτες ιππότες: Θρύλος και πραγματικότητα|last=.}}</ref>Η ισχυροποίηση της βασιλικής εξουσίας απειλήθηκε όταν οι τρεις γιοι του πέθαναν χωρίς απογόνους και η κόρη του παντρεύτηκε Άγγλο βασιλιά. Για να αποφευχθεί η ανάρρηση στο θρόνο του βασιλιά της Αγγλίας [[Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας|Εδουάρδου Γ']], ο οποίος επικαλούνταν κληρονομικά δικαιώματα από την πλευρά της μητέρας του, ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο πλησιέστερος εξάδελφος [[Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας|Φίλιππος ΣΤ΄]] ([[1328]]-[[1350]]), ο πρώτος της νέας βασιλικής [[δυναστεία των Βαλουά|δυναστείας των Βαλουά]].
 
== Εκατονταετής Πόλεμος ==
{{κύριο|Εκατονταετής Πόλεμος}}
 
Κατά τα τέλη των μεσαιωνικών χρόνων άρχισε μία σοβαρή φιλονικία ανάμεσα στο βασιλιά της Γαλλίας Δ΄ και την Εκκλησία. Όταν το [[1305]], εκλέχτηκε πάπας ένας Γάλλος, που έλαβε το όνομα Κλήμης Ε΄, μεταφέρθηκε η έδρα του παπισμού στην πόλη [[Αβινιόν]] της Νότιας Γαλλίας. Κατά τα 70 επόμενα χρόνια οι πάπες αποτέλεσαν τυφλά όργανα των Γάλλων βασιλέων. Η έδρα του παπισμού μεταφέρθηκε και πάλι στη [[Ρώμη]] το [[1378]]. Από το [[1066]], που εκλέχτηκε βασιλιάς της Αγγλίας ο δούκας της Νορμανδίας, Γουλιέλμος, ένα μεγάλο μέρος της Γαλλίας άρχισε να κυριαρχείται και να ελέγχεται από Άγγλους βασιλείς. Η [[Νορμανδία]] αποτελούσε μια μεγάλη περιοχή της Βόρειας Γαλλίας. Μετά την πάροδο 300 περίπου χρόνων από την κατάληψη του αγγλικού θρόνου από το Γουλιέλμο, ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄ πρόβαλε απαιτήσεις πάνω από το γαλλικό θρόνο. Το [[1337]] έκανε εισβολή στη [[Γαλλία]] και άρχισαν εχθροπραξίες που κράτησαν περισσότερο από ένα αιώνα. Ο πόλεμος αυτός έμεινε γνωστός στην ιστορία ως «Εκατονταετής πόλεμος» και κατά τη διάρκεια του οι [[Άγγλοι]] κέρδισαν πολλές μάχες. Δεν πέτυχαν όμως τον αντικειμενικό τους σκοπό, την κάλυψη του Γαλλικού θρόνου.
Κατά την περίοδο 1420-30 μία νεαρή χωριατοπούλα, η [[Ζαν ντ’ Αρκ]], εμφανίστηκε στη γαλλική αυλή, λέγοντας πως πήρε από το Θεό τη διαταγή να μπει επικεφαλής του γαλλικού στρατού και να στεφτεί ο Κάρολος, ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου στη [[Ρενς]]. Η Ζαν ντ’ Αρκ ανέλαβε πράγματι την ηγεσία του στρατού, με αποτέλεσμα να εμψυχωθούν οι Γάλλοι και να διώξουν τους Άγγλους εισβολείς. Η ίδια όμως προδόθηκε και βρήκε τραγικό θάνατο. Ο Κάρολος στέφτηκε βασιλιάς ως Κάρολος Ζ΄. Οι Γάλλοι ως το [[1450]] πέτυχαν την επανάκτηση του μεγαλύτερου μέρους της χώρας και το τέλος του πολέμου βρήκε ισχυροποιημένο το γαλλικό θρόνο και τη χώρα ενωμένη.