|
Ο Συλλογές Λασιθιωτων "Ο Δικταίος" σας πληροφορεί ότι εδω λέτε πολλά πράγματα που δεν ευσταθούν. Η πλήρης αλήθεια είναι η εξής με πηγές:
Στην ανατολική κορφή της Δίκτης αυτή που λέγεται Αφέντης, 2141 μ. ύψος, υπάρχει ο μονόχωρος Ιερός Ναός του Αφέντη Χριστού, ο οποίος είναι αφιερωμένος στη μεταμόρφωση του Σωτήρος και γιορτάζεις στις 6 Αυγούστου. Επίσης σε μια άλλη μικρότερη κορφή του ίδιου βουνού, 1577μ. ύψος, υπάρχει και ένας άλλος ναός του Αφέντη Χριστού και προ αυτών ο Arthur. J. Evans λέει ότι τα ιερά αυτά αρχικά ήταν του Δία που μετά αφιερώθηκαν στο Χριστό ως Αυθέντη > Αφέντης (= εξουσιαστή, αφεντικό) και έτσι μετα από εκεί βγήκε και η ονομασία «κορφή Αφέντης» της Δίκτης: «A little further on the ridge is the small church of Aphendi Kristos, or the Lord Christ, a name which in Crete clings in an especial way to the ancient sanctuaries of Zeus
. The eastern and western ranges of Dikta, the sites respectively of the Temple and Cave of Zeus, are known as the Aphendi Vouno, from αυθέντης Χριστός, or 'Christ the Lord.' A votive deposit, apparently connected with some Zeus cult, on a peak of Lasethi is also known as Aphendi Christos» (Arthur J. Evans, «Mycenaean Tree and Pillar Cult and Its Mediterranean Relations, in Τhe Journal of Hellenic Studies, Vol. 21, 1901).
Η ονομασία «αφέντης» σημαίνει αυτός που υπερέχει των άλλων, άρα και εξουσιάζει. Ετυμολογικά η λέξη «αφέντης» απ΄όπου και «αφεντικά» προέρχεται από το ελληνικό «αυθέντης > τούρκικα efenti» = ο έχων (αφ εαυτού) αυθεντία, άρα από μόνος του υπεροχή, εξουσία κλπ Βέβαια η κορφή Αφέντης δεν είναι η υψηλότερη της Δίκτης, αλλά η κορφή «Σπαθί ή Εντίχτης», στις παλιές της οποίας υπάρχει το Δικταίο άντρο. Ωστόσο ο Χριστός είναι αυθέντης, όπως ήταν παλαιά και ο Δίας.,
Στη θέση του Ι.Ν. Αφέντη Χριστού αρχικά ήταν ένα μικρό σπηλιάρι, στο οποίο , σύμφωνα με την αφήγηση του Καπετάν Γιώργη Αδαμ Κρασανάκη στα αρχαία χρόνια έμενε ο αρχηγός των σαραντάπηχων. Οι σαραντάπηχοι, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν απόγονοι των αδελφών Ωτου και Εφιάλτη, παιδιών του Ποσειδώνα. Ονομάζονταν σαραντάπηχοι, γιατί μεγάλωναν κάθε χρόνο μια πήχη στο πλάτος και μια οργιά στο ύψος, και όταν έγιναν εννιά χρόνων ήταν ήδη εννιά πήχες. Η αρχαία πόλη Βίεννος, σύμφωνα με τον Στ. Βυζάντιο (Εθνικά), οφείλει το όνομα της ειτε σε έναν από τους Κουρήτες, το Βίεννο, που ήταν οικιστή της είτε από τη βία που άσκησαν εκεί στον ’ρη τα παιδιά του Ποσειδώνα Ώτος και Εφιάλτης.
Επί Γερμανικής κατοχής εκεί και στο παρακείμενο σπήλαιο στη θέση Βιτσιλόνερο ή μάντρα Κρασαναδάμη στεγάστηκε το Αρχηγείο της Εθνικής Αντίστασης Κρήτης, το οποίο μετά πήγε στη θέση Χαμέτι.
'''Η ΚΤΙΣΗ ΤΟΥ Ι.Ν. ΑΦΕΝΤΗ ΧΡΙΣΤΟΥ'''
Ο Ι. Ναός Αφέντη Χριστού στο κορφή Αφέντης της Δίκτης κτίστηκε από την αείμνηστή Δημητρουλάκη -Κρασανακη Δέσποινα (1851 1946, τη μάνα του καπετάν Αδάμη Κρασανάκη ή Κρασαναδάμη (1889 1981), στη ιδιοκτησία της οποίας ανήκε η κορφή (εκεί είχαν το μαντρί τους) ως τάμα, για να σωθούν από τους Τούρκους. Η Κρήτη ελευθερώθηκε μερικώς το 1897 και πλήρως το 1912.
Επί τουρκοκρατίας, σύμφωνα επίσης με την αφήγηση του καπεταν Κρασαναδάμη, ο αγάς της περιοχής καβάλησε μια ψαρή φοράδα, έβαλε και την κερά (την κυρία) του μαζί με το κοπέλι (παιδί ) τους στα καπούλια της και ξεκίνησαν να πάνε στην κορφή που σήμερα λέγεται Αφέντης προκειμένου να δουν από εκεί τη θέα και τον τόπο στον οποίο ήταν υπεύθυνος ο αγάς. Φτάνοντας στη θέση που είναι σήμερα το μοναστήρι του Αφέντη Χριστού ξεπέζεψε και είπε στη φοράδα του: «Προσκυνώ σε φοράδα μου που μας έβγαλες εδώ πάνω στον ουρανό», όμως πριν προλάβει να τελειώσει τη φράση του άρχισε να βροντά, να αστράφτει, έγινε συσκοτισμός, βροχή κλπ κλπ και την επόμενη μέρα η ψαρή φοράδα βρέθηκε στη κορφή που σήμερα ονομάζεται «Ψαρή Φοράδα» ή «Ψαρή Μαδάρα», το παιδί στην κορφή που σήμερα ονομάζεται «Κοπέλι» και η κερά (κυρία) στη θέση που σήμερα ονομάζεται «Κερά» ή κατ άλλους εκεί που ονομάζεται σήμερα «Πόρος της Κεράς» κ.α.
Σημειώνεται ότι:
Α) Δεν είναι αληθές ότι ενετικό έγγραφο του 1343 αναφέρει την εκκλησία του Αφέντη Χριστού της Δίκτης. Το έγγραφο αυτό το έχει δημοσιεύσει και μεταφράσει ο Στέργιος Σπανάκης στο «Συμβολή στην ιστορία του Λασιθίου» (έγγραφο: Arcivio di Stato, Vnezia, Duca di Candia/ proclami/ Busta 14) και εκεί δεν αναφέρεται εκκλησία με το όνομα Αφέντης, αλλά μια εκκλησία κάπου με την ονομασία glesia di Psiloriti (= εκκλησία Ψηλορείτη). Συγκεκριμένα στο έγγραφο αυτό αναφέρονται τα όρια της απαγορευμένης ζώνης του Λασιθίου που διέταξε το 1343 η Βενετία, για να μη γίνεται το Λασίθι εστία επαναστατών, ένα από τα όρια των οποίων ονομάζεται «εκκλησία του Ψηλορείτη» (glesia di Psiloriti). Το εν λόγω έγγραφο τοποθετεί την εν λόγω εκκλησία όχι εκεί που είναι σήμερα ο ναός Αφέντη Χριστού στην κορφή Αφέντης της Δίκτης, αλλά εκτός Οροπεδίου και συγκεκριμένα εκεί απ όπου αρχίζει η Δίκτη απο το Ηράκλειο, στο Ριάκι της Σχίζας (Riachi de La sichesa), που βρίσκεται, σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, πριν από την τοποθεσίες Βαθιά, Παράσυρτα, ’σπρο Σελί κ.α. Μάλιστα γι αυτό στο τέλος του εγγράφου αυτού σημειώνεται ότι ένας από του ευγενείς Βενετούς που υπέγραψαν το έγγραφο αυτό δεν ήθελε να συμπεριληφθεί η εκκλησία αυτή και το ρυάκι αυτό στην απαγορευμένη ζώνη. . Οι Ενετοί καλούσαν τη Δίκτη και με την ονομασία Ψηλορείτη (άρα «εκκλησία του Ψηλορείτη» = εκκλησία της Δίκτης), γιατί θεωρούσαν τη Δίκτη ως πιο ψηλό βουνό της Κρήτης (βλέπε π.χ. ;έκθεση Fr Basilicata κ.α.).
2) Δεν είναι αληθές ότι ο εν λόγω ναός του Αφέντη Χριστού ανήκει στο χωριό Κάτω Σύμη ή στο χωριό Αμιράς κ.α. της επαρχίας Βιάννου κ.α., γιατί, πέραν των όσων είδαμε πιο πριν, το 1936 το Δευτεροβάθμιο Διοικητικό Δικαστήριο /Καθορισμού Κοινοτικών Ορίων , όπου είχε καταφύγει δικαστικώς η Κοινότητα της Σύμης Βιάννου (Κοινότητα δίπλα από την Κοινότητα Αμιράς Βιάννου), διεκδικώντας την περιοχή Αφέντης, όρισε με την αρ. 77/1936 απόφαση του ότι η περιοχή Αφέντης ανήκει στην Κοινότητα Αγίου Γεωργίου Λασιθίου.
Περισσότερα βλεπε: <nowiki>http://www.krassanakis.gr/afentis.htm</nowiki>
====== =============================================== ======
{{WikidataCoord|display=title}}
{{Βουνό (Ελλάδα)
|
