|
Στις [[27 Μαΐου]] [[1963]] ο [[Γρηγόρης Λαμπράκης]], [[ιατρός]], [[Αθλητισμός|αθλητής]] και [[πολιτικός]] δολοφονήθηκε από [[παρακράτος|παρακρατικούς]] προκαλώντας διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές της [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1961|κυβέρνησης Καραμανλή]] που εξέθρεψαν τον ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό στην Ελλάδα με αποκορύφωμα την δολοφονία στη Θεσσαλονίκη.<ref>{{Cite book|title=Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα|last=Meynaud|first=Jean|publisher=Σαββάλας|year=2002|isbn=978-960-460-864-5|location=Αθήνα|page=}}</ref> Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον [[Ανένδοτος Αγώνας|Ανένδοτο Αγώνα]] του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]] και έπαιξε τον πιο σημαντικό ίσως ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή τον ίδιο χρόνο.<ref>{{Cite book|title=A Pacifist's Life and Death. Grigorios Lambrakis and Greece in the Long Shadow of Civil War|last=Gkotzaridis|first=Evi|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2016|isbn=978-1443885522|location=UK|page=411p.}}</ref><ref>{{Cite news|title=Ο Λαμπράκης απέθανε την 1 και 22' πρωϊνήν|date=27 Μαΐου 1963|work=εφημερίδα Θεσσαλονίκη}}</ref>
===== Δικτατορία και Αντιδικτατορικό Μέτωπο =====
===== =====
Κατά τη διάρκεια της [[Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974)|Δικτατορίας]] έλαβαν χώρα πολλές διώξεις και βασανιστήρια αντιστασιακών με αποκορύφωμα, στις 9 Μαΐου 1968, τη δολοφονία - μετά από βασανιστήρια - από όργανα της ασφάλειας του [[Γιώργος Τσαρουχάς|Γιώργη Τσαρουχά]] (τ.βουλευτή, στελέχους του Κ.Κ.Ε. και επικεφαλήςδολοφονίες της οργάνωσης Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ) Θεσσαλονίκης)αντιστασιακών.<ref>[https://www.kathimerini.gr/society/271973/i-thessaloniki-ton-politikon-dolofonion/ Η Θεσσαλονίκη των πολιτικών δολοφονιών], Σταύρος Τζίμας, ''Καθημερινή'' 17/12/2006, ανακτήθηκε 2 Μαΐου 2009.</ref><ref>[https://cityportal.gr/xwros-mnhmhs-apo-thn-antidiktatorikh-antistash-1967-1974-sth-thessalonikh-dioti-den-synemorfwthhn,96534,237,7,0 Χώρος Μνήμης από την Αντιδικτατορική Αντίσταση (1967-1974) στη Θεσσαλονίκη ''Διότι δεν συνεμορφώθην'' - cityportal]</ref><ref>[https://parallaximag.gr/agenda/ektheseis/enas-choros-mnimis-gia-ton-antidiktatoriko-agona-sti-thessaloniki Ένας χώρος μνήμης για τον Αντιδικτατορικό Αγώνα στη Θεσσαλονίκη - parallaximag]</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki|title=Εγκαίνια χώρου μνήμης της αντιδικτατορικής αντίστασης στη Θεσσαλονίκη - Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1697-1974|accessdate=2018-03-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171102022110/http://sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki|archivedate=2017-11-02|url-status=dead}}</ref> Στη Θεσσαλονίκη στιςΣτις [[5 Σεπτεμβρίου]] [[1967]] ο [[Γιάννης Χαλκίδης]] (στέλεχος της [[Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη|Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη]] των [[Αμπελόκηποι Θεσσαλονίκης|Αμπελοκήπων]] και της [[Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά|Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς]] και μέλος της αντιστασιακής-αντιδικτατορικής οργάνωσης ''Πατριωτικό Μέτωπο'') δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από τον ασφαλίτη της χωροφυλακής Αντώνη Λεπενιώτη με δυο σφαίρες στην πλάτη σχεδόν εξ επαφής.<ref>[https://www.makthes.gr/nantis-chatzigiannis-i-dimokratia-prepei-na-thymatai-kai-na-timorei-26840 ''Νάντης Χατζηγιάννης Η δημοκρατία πρέπει να θυμάται και να τιμωρεί'', ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 16/11/2008]</ref><ref>[https://www.efsyn.gr/politiki/122278_50-hronia-apo-ti-dolofonia-toy-agonisti-gianni-halkidi ''50 χρόνια από τη δολοφονία του αγωνιστή Γιάννη Χαλκίδη'', Νόρα Ράλλη, 01.09.2017, Εφημερίδα των Συντακτών]</ref><ref>[https://www.tovima.gr/2008/11/25/archive/sto-edwlio-dioti-anagnwrise-ton-basanisti-toy-epi-xoyntas/ Στο εδώλιο διότι αναγνώρισε τον βασανιστή του επί χούντας!, ΑΧ. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ, 25 Νοεμβρίου 2008]</ref><ref>[https://www.avgi.gr/arheio/323310_i-deth-ehei-tin-diki-tis-endoxi-antidiktatoriki-istoria-giannis-halkidis ''Η ΔΕΘ έχει την δική της ένδοξη αντιδικτατορική Ιστορία: Γιάννης Χαλκίδης'', avgi.gr, 07 Σεπτεμβρίου 2019]</ref> ΕπίσηςΣτις την9 παραμονήΜαΐου της1968 Πρωτομαγιάςδολοφονήθηκε του- 1971,μετά οαπό φοιτητήςβασανιστήρια - από όργανα της Οδοντιατρικήςασφάλειας σχολήςο Νίκος[[Γιώργος ΡουκουνάκηςΤσαρουχάς]] (τ.βουλευτή, ωςστελέχους έσχατητου διαμαρτυρίαΚ.Κ.Ε. κατάκαι επικεφαλής της χούνταςοργάνωσης αυτοπυρπολήθηκεΠατριωτικό στηΑντιδικτατορικό πανεπιστημιούποληΜέτωπο (ΠΑΜ) Θεσσαλονίκης). Ο βασανισμός και στιςη 24δολοφονία Μαρτίουέγινε 1973στο οκτίριο φοιτητήςτης ΚΥΠ (Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών). Το κτίριο της στρατιωτικήςΚΥΠ σχολήςΘεσσαλονίκης Γεώργιοςείχε Παπαγιάννηςμετατραπεί γιασε αδιευκρίνιστουςχώρο λόγουςανακρίσεων ρίφθηκεκαι απόβασανιστηρίων ταράτσαπολλών πολυκατοικίαςαντιφρονούντων απόπολιτών αγνώστουςόπως η Ασπασία Καρρά και σκοτώθηκεο Αργύρης Μπάρας αλλά και αντιφρονούντων στρατιωτών.<ref>Χρίστου Ζαφείρη,''Ως μέσα βασανισμού χρησιμοποιούνταν η μαστίγωση με ‘’Αντεθνικώςσυρμάτινα δρώντες…’’μαστίγια, 1971-1974η φάλαγγα, Ηοι Θεσσαλονίκηεικονικές σταεκτελέσεις, χρόνιατα τηςχτυπήματα χούνταςμε σιδεροσωλήνες και ηξύλινες εξέγερσηςράβδους, τουτο Πολυτεχνείουηλεκτροσόκ κ.ά.<ref>[http://www.cityportal.gr/articles_det1.asp?subcat_id=31&article_id=96534 Χώρος Μνήμης από την Αντιδικτατορική Αντίσταση (1967-1974) στη Θεσσαλονίκη της'',Διότι Πρόλογοςδεν Δημήτρηςσυνεμορφώθην'' Φατούρος,- Επίκεντρο,cityportal]{{Dead ISBN:link|date=Οκτώβριος 9782019 }}</ref><ref>[http://parallaximag.gr/agenda/ektheseis/enas-960choros-458mnimis-335gia-5,ton-antidiktatoriko-agona-sti-thessaloniki Ένας χώρος μνήμης για τον Αντιδικτατορικό Αγώνα στη Θεσσαλονίκη 2011- parallaximag]</ref><ref>{{Cite Στιςweb |url=http://www.sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki Νοεμβρίου|title=Εγκαίνια 1973χώρου κορυφώθηκανμνήμης οιτης ενέργειεςαντιδικτατορικής κατάληψηςαντίστασης τουστη [[ΠολυτεχνικήΘεσσαλονίκη Σχολή- Α.Π.Θ.|ΠολυτεχνείουΣύνδεσμος τουΦυλακισθέντων Α.Π.Θ.]]και μεΕξορισθέντων λειτουργίαΑντιστασιακών ραδιοφωνικού(ΣΦΕΑ) σταθμού1697-1974 στα|accessdate=2018-02-06 υπόγεια|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171102022110/http://sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki του|archivedate=2017-11-02 κτιρίου|url-status=dead }}</ref><ref>[https://www.makthes.gr/kaiti-tsaroycha-kompsopoyloy-irthe-i-ora-i-thessaloniki-na-apoktisei-moyseio-antidiktatorikoy-agona-174016 ΑκολούθωςΉρθε άρχισεη καιώρα η πολιορκίαΘεσσαλονίκη τουνα χώρουαποκτήσει απόμουσείο τηναντιδικτατορικού ασφάλειααγώνα, που20/11/2018, συνοδεύτηκεΕφημερίδα μετάΜακεδονία]</ref><ref>[https://alterthess.gr/oi-gynaikes-ston-antidiktatoriko-agona-martyria-tis-aspasias-karra/ μεΟι τηνγυναίκες εμφάνισηστον στρατιωτώναντιδικτατορικό καιαγώνα, τεθωρακισμένωνΜαρτυρία τανκςτης μπροστάΑσπασίας στηνΚαρρά, πύλη15 τουΝοεμβρίου 2019, Πολυτεχνείουalterthess.gr]</ref><ref>[https://www.kathimerini.gr/society/271973/i-thessaloniki-ton-politikon-dolofonion/ ΤοΗ ξημέρωμαΘεσσαλονίκη τηςτων επόμενηςπολιτικών ημέραςδολοφονιών], έλαβεΣταύρος χώραΤζίμας, η''Καθημερινή'' εκκένωση17/12/2006, τουανακτήθηκε Πολυτεχνείου2 μεΜαΐου τη2009.</ref><ref>[https://cityportal.gr/xwros-mnhmhs-apo-thn-antidiktatorikh-antistash-1967-1974-sth-thessalonikh-dioti-den-synemorfwthhn,96534,237,7,0 σύλληψηΧώρος 250Μνήμης προσώπωναπό πουτην μεταφέρθηκανΑντιδικτατορική στηνΑντίσταση ασφάλεια,(1967-1974) εκστη τωνΘεσσαλονίκη οποίων''Διότι 14δεν φοιτητέςσυνεμορφώθην'' και- εργάτες,cityportal]</ref><ref>[https://parallaximag.gr/agenda/ektheseis/enas-choros-mnimis-gia-ton-antidiktatoriko-agona-sti-thessaloniki μετάΈνας αποχώρος βασανιστήρια,μνήμης κλείσθηκανγια στιςτον στρατιωτικέςΑντιδικτατορικό φυλακέςΑγώνα Θεσσαλονίκης.στη Θεσσαλονίκη - parallaximag]</ref>[<ref>{{Cite web|url=http://www.hrisfea.orggr/MPAindex.php/gr2015-04-20-05-17-52/otherevents/17_11item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki.html|title=Εγκαίνια ''Ταχώρου γεγονόταμνήμης στοτης Πολυτεχνείοαντιδικτατορικής Θεσσαλονίκης'',αντίστασης τουστη ΣπύρουΘεσσαλονίκη Κουζινόπουλου,- ΜακεδονικόΣύνδεσμος ΠρακτορείοΦυλακισθέντων Ειδήσεων]και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1697-1974|accessdate=2018-03-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171102022110/http://sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki|archivedate=2017-11-02|url-status=dead}}</ref>
Την παραμονή της Πρωτομαγιάς του 1971, ο φοιτητής της Οδοντιατρικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νίκος Ρουκουνάκης, ως έσχατη διαμαρτυρία κατά της χούντας, αυτοπυρπολήθηκε στην πανεπιστημιούπολη. Στις 24 Μαρτίου 1973 ο φοιτητής της στρατιωτικής σχολής Θεσσαλονίκης Γεώργιος Παπαγιάννης ρίφθηκε από ταράτσα πολυκατοικίας από αγνώστους και σκοτώθηκε ενώ οι δικτατορικές αρχές το παρουσίασαν ως αυτοκτονία.<ref>Χρίστου Ζαφείρη,'' ‘’Αντεθνικώς δρώντες…’’, 1971-1974, Η Θεσσαλονίκη στα χρόνια της χούντας και η εξέγερσης του Πολυτεχνείου της'', Πρόλογος Δημήτρης Φατούρος, Επίκεντρο, ISBN: 978-960-458-335-5, Θεσσαλονίκη 2011</ref><ref>[https://www.kathimerini.gr/society/271973/i-thessaloniki-ton-politikon-dolofonion/ Η Θεσσαλονίκη των πολιτικών δολοφονιών], Σταύρος Τζίμας, ''Καθημερινή'' 17/12/2006, ανακτήθηκε 2 Μαΐου 2009.</ref><ref>[https://cityportal.gr/xwros-mnhmhs-apo-thn-antidiktatorikh-antistash-1967-1974-sth-thessalonikh-dioti-den-synemorfwthhn,96534,237,7,0 Χώρος Μνήμης από την Αντιδικτατορική Αντίσταση (1967-1974) στη Θεσσαλονίκη ''Διότι δεν συνεμορφώθην'' - cityportal]</ref><ref>[https://parallaximag.gr/agenda/ektheseis/enas-choros-mnimis-gia-ton-antidiktatoriko-agona-sti-thessaloniki Ένας χώρος μνήμης για τον Αντιδικτατορικό Αγώνα στη Θεσσαλονίκη - parallaximag]</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki|title=Εγκαίνια χώρου μνήμης της αντιδικτατορικής αντίστασης στη Θεσσαλονίκη - Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1697-1974|accessdate=2018-03-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171102022110/http://sfea.gr/index.php/2015-04-20-05-17-52/events/item/364-egkainia-xorou-mnimis-tis-antidiktatorikis-antistasis-sti-thessaloniki|archivedate=2017-11-02|url-status=dead}}</ref><ref>Χρίστου Ζαφείρη,'' ‘’Αντεθνικώς δρώντες…’’, 1971-1974, Η Θεσσαλονίκη στα χρόνια της χούντας και η εξέγερσης του Πολυτεχνείου της'', Πρόλογος Δημήτρης Φατούρος, Επίκεντρο, ISBN: 978-960-458-335-5, Θεσσαλονίκη 2011</ref>
Στις 17 Νοεμβρίου 1973 κορυφώθηκαν οι ενέργειες κατάληψης του [[Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.|Πολυτεχνείου του Α.Π.Θ.]] με λειτουργία ραδιοφωνικού σταθμού στα υπόγεια του κτιρίου. Ακολούθως άρχισε και η πολιορκία του χώρου από την ασφάλεια που συνοδεύτηκε μετά με την εμφάνιση στρατιωτών και τεθωρακισμένων τανκς μπροστά στην πύλη του Πολυτεχνείου. Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας έλαβε χώρα η εκκένωση του Πολυτεχνείου με τη σύλληψη 250 προσώπων που μεταφέρθηκαν στην ασφάλεια, εκ των οποίων 14 φοιτητές και εργάτες, μετά απο βασανιστήρια, κλείσθηκαν στις στρατιωτικές φυλακές Θεσσαλονίκης.<ref>[http://www.hri.org/MPA/gr/other/17_11/thessaloniki.html ''Τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης'', του Σπύρου Κουζινόπουλου, Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων]</ref>
=====1978 έως σήμερα =====
|
