Κίνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Κίνα''' (中国, [[πινγίν]]: Zhōngguó, Τζονγκγκουό), επισήμως '''Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας''' (中华人民共和国, [[πινγίν]]: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, Τζονγκχουά Ρένμίν Γκονγκχέγκουό), είναι χώρα της [[Ανατολική Ασία|Ανατολικής Ασίας]] και η χώρα με το μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο, 1.400.050.000 κατοίκους<ref name="stats"/> σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2019. Η έκτασή της είναι 9.596.961 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]]. Πρωτεύουσα της Κίνας είναι το [[Πεκίνο]]. Γεωγραφικά είναι η μεγαλύτερη χώρα στην περιοχή της Ανατολικής Ασίας και η τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο μετά τη [[Ρωσία]], τον [[Καναδάς|Καναδά]] και τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]]. Συνορεύει με 14 κράτη: [[Βιετνάμ]], [[Λάος]], [[Μιανμάρ]], [[Ινδία]], [[Μπουτάν]], [[Νεπάλ]], [[Πακιστάν]], [[Αφγανιστάν]], [[Τατζικιστάν]], [[Κιργιζία]], [[Καζακστάν]], [[Ρωσία]], [[Μογγολία]] και [[Βόρεια Κορέα]]. Από την ίδρυση της, το [[1949]], κυβερνάται από το [[Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας]] (ΚΚΚ).

Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (τρίτη αν θεωρήσουμε την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] ως ενιαία οικονομική οντότητα)<ref name="cia"/> και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγαθών. Η Κίνα είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη χώρα, με μεσαίο κατά κεφαλήν εισόδημα. Το πιο σημαντικό λιμάνι τις χώρας είναι η [[Σαγκάη]]. Το [[ΑΕΠ]] της χώρας είναι 10,119 τρισεκατομμύρια δολάρια και το κατά κεφαλήν είναι 7.544 αμερικάνικα δολάρια. Ο ρυθμός ανάπτυξης της Κινεζικής οικονομίας είναι υψηλός και το [[2011]] ήταν 9,2%.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html CIA World Factbook]</ref> Ο ρυθμός αυτός ανάπτυξης είναι σταθερός από το [[1978]] με μέσο όρο 8%, οπότε και η οικονομία απελευθερώθηκε και η ανεργία άρχισε να μειώνεται. Παρά αυτήν την ανάπτυξη όμως, μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού παραμένει φτωχό.<ref>[http://www.economywatch.com/world_economy/china/?page=full The Chinese Economy]. Economy Watch. Ανακτήθηκε 16 Μαρτίου 2012</ref> Το 47% του ΑΕΠ προέρχεται από τη βιομηχανία, το 43% από τις υπηρεσίες και το 10% από γεωργικές εργασίες.<ref name="cia"/>

Το [[1368]] μέχρι το [[1644]] ανέβηκε η [[δυναστεία Μινγκ|δυναστεία των Μινγκ]] με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί η χώρα και να υποταχθεί στο μογγολικό φύλο των Μαντσού, που πήραν την εξουσία και ίδρυσαν τη [[δυναστεία Τσινγκ|δυναστεία των Τσινγκ]], που βασίλευσε απ' το [[1644]] μέχρι το [[1912]]. Στη διάρκεια της δυναστείας αυτής η Κίνα γνώρισε νέα επέκταση των συνόρων της. Μερικοί από τους αυτοκράτορες της δυναστείας των Τσινγκ προστάτεψαν τα γράμματα και τις τέχνες, αλλά η δυναστεία οδήγησε την Κίνα σε απομόνωση στην προσπάθειά της να αποφύγει την αλλοίωση του πολιτισμού της από την εισαγωγή του ευρωπαϊκού. Στις αρχές, όμως, του 19ου αιώνα άρχισε οικονομική, πολιτική και κοινωνική παρακμή της χώρας.

Το [[1844]], οι [[ΗΠΑ]] και η [[Γαλλία]] πέτυχαν καινούρια προνόμια και παραχωρήσεις σε βάρος της Κίνας. Μέσα σε λίγα χρόνια η Κίνα έχασε πολλές κτήσεις και επαρχίες της από τους Ευρωπαίους. Παράλληλα, η οικονομική διείσδυση των Ευρωπαίων γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα η οικονομία της να εξαρτάται αποκλειστικά από τις ευρωπαϊκές εμπορικές εταιρείες.

Πολλοί φωτισμένοι διανοούμενοι προσπαθούν να δώσουν νέα ώθηση και οργάνωση του κράτους. Ξεσπούν διάφορες λαϊκές εξεγέρσεις που καταστέλλονται από τις συντηρητικές δυνάμεις, όπως η [[εξέγερση των Μπόξερ]] το [[1900]]. Τελικά οι διάφορες επαναστατικές τάσεις ενώθηκαν και ίδρυσαν το [[Κουομιντάνγκ]]. Το [[1912]] καταλύεται η αυτοκρατορία κι η χώρα ανακηρύσσεται δημοκρατία στις [[12 Μαρτίου]] στην πόλη [[Ναντζίνγκ]] με πρόεδρο τον [[Σουν ΓιάτΓιατ-Σεν|Σουν Γιατ Σεν]].

Παράλληλα, στην Κίνα υπήρχαν διάφοροι τοπικοί κυβερνήτες, οι οποίοι εξουσίαζαν μια ορισμένη περιοχή ο καθένας και εισέπρατταν τους φόρους για λογαριασμό τους, με ιδιωτικούς στρατούς και που ο καθένας τους προσπαθούσε να επεκτείνει την περιοχή του σε βάρος των άλλων, υποδαυλιζόμενος από τους Ευρωπαίους. Την οξύτητα αυτή σταμάτησε το [[1927]] ο [[Τσανγκ Κάι Σεκ]], όταν με το [[Κουομιντάνγκ]] κατέλαβε την εξουσία.

Οι Ιάπωνες, εκμεταλλευόμενοι τις αδυναμίες αυτές, εισέβαλαν στη Μαντζουρία το [[1931]] και ίδρυσαν το κράτος του Μαντσουκούο. Η ηγεσία του Κουομιντάνγκ, αντί να οργανώσει την αντίσταση της χώρας, στράφηκε εναντίον των οπαδών του [[Μάο Τσε Τουνγκ]] και έτσι επήλθε η διάσπαση του Κουομιντάνγκ. Τελικά οι Ιάπωνες, το [[1937]], κατέλαβαν ολόκληρο το βόρειο τμήμα της χώρας. Στο διάστημα μεταξύ του [[1937]] και του [[1942]] έγιναν πολλές προσπάθειες να ενωθούν τα δύο κινήματα του Κουομιντάνγκ κι εκείνου στο οποίο είχε την ηγεσία το κομμουνιστικό κόμμα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Το [[1946]] οδηγήθηκαν σε σύγκρουση. Ο [[Κινεζικός Εμφύλιος Πόλεμος]] τέλειωσε το 1949 με τη νίκη του [[Μάο Τσε Τουνγκ]], ενώ ο [[Τσάνγκ Κάι Σεκ]] με τους υποστηρικτές του πέρασε στο νησί Ταϊβάν. Εκεί εγκατέστησε την εξόριστη [[Δημοκρατία της Κίνας]] και συνέχισε να διεκδικεί τον τίτλο του αποκλειστικού νόμιμου εκπροσώπου της Κίνας, με απώτερο σκοπό να επανέλθει δια των όπλων στην ηπειρωτική Κίνα και να καταλύσει το κομμουνιστικό καθεστώς. Το ΚΚΚ υπό τον Μάο από την άλλη ίδρυσε την '''Λαοκρατική Δημοκρατία της Κίνας''', που σταδιακά αναγνωρίστηκε διεθνώς ως το μοναδικό κινεζικό κράτος και έγινε μέλος του [[ΟΗΕ]]. Η εφαρμογή της μαοϊκής σκέψης στην Κίνα μπορεί να ήταν υπεύθυνη για πάνω από 70 εκατομμύρια θανάτους κατά τη διάρκεια ειρήνης,<ref>Jung Chang and Jon Halliday,'' Mao: The Untold Story'' (Jonathan Cape, 2005) Page 3.</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.cis.org.au/Policy/autumn06/autumn06_10.pdf |title=policy autumn 06_Edit5.indd<!-- Bot generated title --> |accessdate=2006-09-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060907171709/http://www.cis.org.au/Policy/autumn06/autumn06_10.pdf |archivedate=2006-09-07 |url-status=dead }}</ref> με το [[Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός]], την [[Αντιδεξιά Εκστρατεία του 1957-1958]]<ref>Teiwes, Frederick C., and Warren Sun. 1999. ''''China's road to disaster: Mao, central politicians, and provincial leaders in the unfolding of the great leap forward, 1955-1959''.'' Contemporary China papers. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe. pp 52-55.</ref> και την [[Πολιτιστική Επανάσταση]].

«''Όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί στη φύση και την κοινωνία, έτσι και το διεθνές εργατικό κίνημα τείνει κι αυτό να διχοτομηθεί''». Με αυτή την ιδιόμορφα φιλοσοφική διάθεση η ''Λαϊκή Ημερησία'' του [[Πεκίνο|Πεκίνου]], δημοσιογραφικό όργανο του [[Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας|Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας]], επισημοποίησε στις [[4 Φεβρουαρίου]] του [[1964]], το πολιτικό διαζύγιο μεταξύ Κίνας και [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Ε.Σ.Σ.Δ.]], δίνοντας εμμέσως πλην σαφώς το σύνθημα για τη διάσπαση των κομμουνιστικών κομμάτων σε σοβιετόφιλα και κινεζόφιλα. Η δραματική αυτή εξέλιξη, πέρα από το τεράστιο ιδεολογικό και συναισθηματικό της φορτίο για τους κομμουνιστές, επηρέασε άμεσα τους διεθνείς συσχετισμούς, τροποποιώντας ριζικά την παγκόσμια πολιτική γεωγραφία.

Δεν επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία. Τα απειλητικά σύννεφα στις σχέσεις των δύο χωρών συσσωρεύτηκαν αργά αλλά επίμονα, αρχής γενομένης από το 20ο συνέδριο του [[Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης|Κ.Κ.Σ.Ε.]] το [[1956]], όπου ο [[Νικίτα Χρουστσόφ]], προς μεγάλη δυσφορία της κινεζικής ηγεσίας, προκάλεσε τρομερό σοκ στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, με την περίφημη «μυστική έκθεση» για τη σταλινική προσωπολατρία. Ήδη από το [[1958]] ο [[Μάο Τσε Τουνγκ]], με τη νέα πολιτική γραμμή των «τριών κόκκινων σημαιών» (Μεγάλο Άλμα - Λαϊκές Κομμούνες - Γενική Γραμμή), είχε κάνει σαφές ότι το Πεκίνο εννοεί στο εξής να στηρίζεται κυρίως στις δικές του δυνάμεις σε ό,τι αφορά την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και να έχει τη δική του φωνή στις διεθνείς υποθέσεις.

Η λανθάνουσα κρίση στις σινοσοβιετικές σχέσεις εισήλθε σε τροχιά έντασης τον Ιούλιο του [[1963]], με την αποτυχία των συνομιλιών μεταξύ αντιπροσωπειών των δύο κομμάτων στη [[Μόσχα]] και την κατηγορηματική αντίθεση των Κινέζων στην πρόταση των Σοβιετικών περί νέας διεθνούς διάσκεψης των κομμουνιστικών κομμάτων.

Οι εκατέρωθεν ανταλλαγές ιδεολογικών πυρών τους επόμενους μήνες συχνά εκφυλίζονταν σε καυστικές ειρωνείες ή και ανοιχτές ύβρεις μέσα από τις σελίδες των δημοσιογραφικών οργάνων των δύο κομμουνιστικών κομμάτων. Ένα γράμμα της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Κ. προς τη σοβιετική ηγεσία στις [[29 Φεβρουαρίου]], αφού κατήγγειλε το Κρεμλίνο για «ύπουλη διπρόσωπη τακτική», έθεσε, πρώτη φορά, επίσημα ζήτημα αναθεώρησης των σινοσοβιετικών συνόρων<ref>Χαρακτηριστικές της ατμόσφαιρας που επικρατούσε είναι οι δηκτικότατες αναφορές των συντακτών στις οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών:

Σε ένα τέτοιο κλίμα δεν είναι περίεργο που μία μεσολαβητική προσπάθεια, τον Μάρτιο, αντιπροσωπείας του [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανίας|Κ. Κ. Ρουμανίας]], με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Ίον Μάουρερ, κατέληξε σε παταγώδη απιτυχία. Πολύ σύντομα, οι διαφορές μεταξύ των δύο ανταγωνιστικών, πλέον, πόλων του παγκόσμιου κομμουνισμού κωδικοποιήθηκαν στην κομματική «αργκό»: οι Σοβιετικοί κατηγόρησαν τους Κινέζους για «αριστερισμό, σεχταρισμό, φραξιονισμό και βολονταρισμό» και οι Κινέζοι εγκάλεσαν τους [[Σοβιετική Αυτοκρατορία|Σοβιετικούς]] για «ρεβιζιονισμό, κρυπτοτροτσκισμό, [[Οπορτουνισμός|οπορτουνισμό]] και σοσιαλιμπεριαλισμό». Πολύ συχνά, όμως, η αντιπαράθεση εκτραχηλιζόταν πέρα από κάθε ιδεολογικό ή πολιτικό όριο και έπεφτε στο επίπεδο των εμπαθών προσωπικών επιθέσεων, όπως συνέβη π.χ. με άρθρο της ''Λαϊκής Ημερησίας'' στις [[31 Μαρτίου]] του [[1964]], όπου μεταξύ άλλων αναφέρθηκε για τον [[Νικίτα Χρουστσόφ]]: «Είναι ο μεγαλύτερος γελωτοποιός της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής... Οι σύντροφοι του ΚΚΣΕ πρέπει να τον ανατρέψουν το συντομότερο και να τον πετάξουν στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας... Η κυριότερη συμβολή του στον πολιτικό λόγο είναι να χτυπάει το τραπέζι, να δείχνει τις γροθιές του, να βαράει τα πόδια του και να τρίζει τα δόντια».

Από την ίδρυσή της το [[1949]] μέχρι τα τέλη του [[1978]], η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ήταν μια σοβιετικού τύπου κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία, χωρίς ιδιωτικές επιχειρήσεις ή [[καπιταλισμός|καπιταλισμό]]. Για να ωθήσουν τη χώρα προς μια σύγχρονη, βιομηχανοποιημένη κομμουνιστική κοινωνία ο [[Μάο Τσετούνγκ|Μάο Τσε Τουνγκ]] κίνησε το [[Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός]] στις αρχές της δεκαετίας του 1960, αν και αυτό είχε ανάμεικτα οικονομικά αποτελέσματα. Μετά το θάνατο του Μάο το 1976 και το συνακόλουθο τέλος της [[πολιτιστική Επανάσταση|Πολιτιστικής Επανάστασης]], ο [[Ντενγκ Σιαοπίνγκ]] και η νέα κινεζική ηγεσία άρχισε τις μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και την κίνηση προς μια περισσότερο προσανατολισμένη στην αγορά μικτής οικονομίας κάτω από την ηγεσία ενός κόμματος. Η κολεκτιβοποίηση της γεωργίας καταργήθηκε και τα χωράφια ιδιωτικοποιήθηκαν με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας. Το 1978, η ΛΔΚ ξεκίνησε την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με την [[Ιαπωνία]], η οποία εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό ξένο χορηγό. Η σύγχρονη Κίνα χαρακτηρίζεται κυρίως ως μια οικονομία της αγοράς που βασίζεται στην ατομική ιδιοκτησία ακινήτων, και είναι ένα από τα κορυφαία παραδείγματα του κρατικού καπιταλισμού.

Σύμφωνα με τις μετά-Μάο μεταρρυθμίσεις της αγοράς, ενθαρρύνεται μια ευρεία ποικιλία μικρής κλίμακας ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ η κυβέρνηση χαλάρωσε τους ελέγχους των τιμών και την προώθηση ξένων επενδύσεων. Το εξωτερικό εμπόριο χαρακτηρίζεται ως ένα σημαντικό μέσο ανάπτυξης, που οδηγεί στη δημιουργία των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ), πρώτα στο [[Σενζέν]] και στη συνέχεια σε άλλες πόλεις της Κίνας. Οι ανεπαρκείς κρατικές επιχειρήσεις (ΚΕ) αναδιαρθρώθηκαν με την εισαγωγή δυτικού τύπου συστήματα διαχείρισης, με το κλείσιμο των μη επικερδών μονάδων, με αποτέλεσμα τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας. Στο δεύτερο εξάμηνο του [[2010]], η Κίνα αντέστρεψε ορισμένες οικονομικές πρωτοβουλίες της απελευθέρωσης, με κρατικές εταιρείες να αγοράζουν ανεξάρτητες επιχειρήσεις στις βιομηχανίες [[Χάλυβας|χάλυβα]], αυτοκινήτων και ενέργειας.

Το [[δικαίωμα ψήφου]] δίνεται στην ηλικία των 18 ετών, σε άνδρες και γυναίκες. Ο [[Πρωθυπουργός|Πρωθυπουργός της Κίνας]] είναι ο δεύτερος ισχυρότερος αξιωματούχος της εκτελεστικής εξουσίας και δεύτερος στην ιεραρχία του κομμουνιστικου κόμματος και του κράτους μετά τον πρόεδρο. Ο [[Πρόεδρος|Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας]] είναι αρχηγός του Κράτους και της κυβέρνησης με μεγάλες εξουσίες. Πρωθυπουργός της Χώρας είναι από τις 17 Μαρτίου [[2010]] o [[Λι Κετσιανγκ]] και Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας και Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος από τις 24 Αυγούστου [[2012]] o [[Σι Τζιπινγκ]].

Οι πρώτες απευθείας συνομιλίες αντιπροσώπων του Πεκίνου και της Ταϊπέι για πρώτη φορά έπειτα από 13 χρόνια, έλαβαν χώρα στις [[12 Ιουνίου]] του [[2008]].<ref>[http://www.express.gr/news/world/39394oz_2008061239394.php3 Εξπρές] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190218043409/http://www.express.gr/news/world/39394oz_2008061239394.php3 |date=2019-02-18 }}'' Κίνα: απευθείας συνομιλίες αντιπροσώπων του Πεκίνου και της Ταϊπέι για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια'', 12 Ιουνίου 2008</ref>

Στις [[13 Ιουνίου]] υπογράφηκε στο [[Πεκίνο]] ιστορική συμφωνία για την έναρξη τακτικών αεροπορικών πτήσεων ανάμεσα στις δύο χώρες στην Κίνα και την Ταϊβάν.<ref>[http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_13/06/2008_237102 Καθημερινή]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}, ''Ιστορική συμφωνία συνεργασίας Κίνας - Ταϊβάν '', 13 Ιουνίου 2008</ref> Επιπρόσθετα, στις [[15 Δεκεμβρίου]] του [[2008]] εγκαινιάστηκαν οι πρώτες αεροπορικές συνδέσεις ανάμεσα στην Κίνα και στην Ταϊβάν, με το δρομολόγιο Σεντζέν-Ταϊπέι, ενώ ακολούθησε ένα ακόμα δρομολόγιο από την Ταϊπέι προς τη [[Σαγκάη]].<ref>[http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=246744 Το Βήμα] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120430011002/http://www.tovima.gr/default.asp/?pid=2 |date=2012-04-30 }}, ''Εγκαινιάστηκαν οι πρώτες άμεσες αεροπορικές συνδέσεις Κίνας-Ταϊβάν'', 15 Δεκεμβρίου 2008.</ref>

Οι εκλογές για το 11ο Εθνικό Κογκρέσο του Λαού διεξήχθησαν από τον Οκτώβριο του [[2007]] ως το Φεβρουάριο του [[2008]].<ref>{{Cite web |url=http://www.atimes.com/atimes/China/IC29Ad01.html |title=Asia Times Online :: China News - China's 'fifth generation' leaders come of age |accessdate=2008-03-17 |archive-date=2021-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210211064339/http://www.atimes.com/atimes/China/IC29Ad01.html |url-status=dead }}</ref> Η εκλογή των συνολικά 2.987 βουλευτών επιβεβαιώθηκε στις [[26 Φεβρουαρίου]] του [[2008]].<ref>[http://english.people.com.cn/90001/90776/6361233.html China legislature confirms qualification of 2,987 newly elected deputies - People's Daily Online<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>