Θιβέτ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 136:
Το 1751 η κυβέρνηση της Μαντζουρίας θεσμοθέτησε τον Δαλάι Λάμα τόσο ως πνευματικό ηγέτη του Θιβέτ, όσο και ως αρχηγό κυβέρνησης (Kashag) με 4 Kalöns σε αυτή<ref>Wang Jiawei, ''The Historical Status of China's Tibet'', 2000, σσ. 170–3</ref>. Από τον 17ο αιώνα ως το 1959 ο Δαλάι Λάμα και οι αντιβασιλείς του ασκούσαν πολιτική εξουσία και είχαν τον πρώτο λόγο για τα θρησκευτικά και τα διοικητικά θέματα.
 
Στη διάρκεια του αγώνα της Βρετανίας και της Ρωσίας για επικράτηση στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, βρετανική δύναμη εισέβαλε στο Θιβέτ και κατέλαβε τη Λάσα το [[1904]].<ref>The British Invasion of Tibet: Colonel Younghusband, page 2</ref><ref name="times16mar2008">{{cite news |title=Long-suffering pawn at mercy of the great powers |publisher=[[The Sunday Times]] |date=[[2008-03-16]] |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3559353.ece |accessdate=18-03-2008}}</ref> Μετά την εισβολή Βρετανία και Θιβέτ υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία, γεγονός που έκανε μερικούς Θιβετιανούς ιστορικούς να θεωρούν μέσω αυτού του εγγράφου το απομονωμένο μέρος ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα.
 
Με την κατάληψη του Θιβέτ το 1950 και την επακόλουθη συμφωνία των δεκαεπτά σημείων, η [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κίνα ως λαϊκή δημοκρατία]], εδραίωσε την κυριαρχία της στην περιοχή. Πολλοί Θιβετιανοί εργάτες και άλλοι συνεργάστηκαν με την κινεζική κυβέρνηση.<ref name=auto2>{{cite news |title=Long-suffering pawn at mercy of the great powers |publisher=The Sunday Times |date=[[2008-03-16]] |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3559353.ece |accessdate=18-03-2008}}</ref> Ωστόσο ξέσπασαν συγκρούσεις αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις στη γη και το βουδιστικό θρήσκευμα. Το [[1959]] ο [[Δαλάι Λάμα]] έφυγε στην [[Ινδία]].
 
Η [[CIA]] χρηματοδότησε μυστικό πόλεμο ανταρτών μέχρι που ο Πρόεδρος [[Ρίτσαρντ Νίξον]] αποφάσισε να συνεργαστεί με τον [[Μάο Τσε Τουνγκ]] το [[1969]]. Οι λιμοί και η βία που ακολούθησε την πολιτιστική επανάσταση στην Κίνα, ενέτειναν την αντίσταση χωρίς αποτέλεσμα.<ref name=auto1>{{cite news |title=Long-suffering pawn at mercy of the great powers |publisher=[[The Sunday Times]] |date=[[16-03-2008]] |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3559353.ece |accessdate=18-03-2008}}</ref>
 
Ο ίδιος ο [[Δαλάι Λάμα]] εδώ και πολύ καιρό εγκατέλειψε τα σχέδια για ανεξαρτησία, και επιζητεί γνήσια αυτονομία και σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Θιβέτ<ref name=auto3>{{cite news |title=Long-suffering pawn at mercy of the great powers |publisher=The Sunday Times |date=16-03-2008|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3559353.ece |accessdate=18-03-2008}}</ref><ref name="telegraph050315">{{cite news |last=Spencer |first=Richard |title=Tibet ready to sacrifice sovereignty, says leader |publisher=[[The Daily Telegraph]] |date=[[15-03-2005]] |url=http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2005/03/15/wdalai15.xml |accessdate=2007-08-01}}</ref>. Η κίνηση αυτή θεωρείται μη δημοφιλής για πολλούς εξόριστους Θιβετιανούς.
 
Τον Μάρτιο του [[2008]], με αφορμή την επέτειο από τη συμπλήρωση 49 χρόνων από την εισβολή της Κίνας στο Θιβέτ και την προσάρτηση ως αυτόνομης επαρχίας, έλαβαν χώρα εκτεταμένες διαδηλώσεις, που κατεπνίγησαν με απολογισμό 80 και πλέον νεκρούς.
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 161:
Μεταξύ του 1346 και του 1354, ο Τάι Σίτου Τσανγκτσούμπ Γκιαλτσέν ανέτρεψε τον Σακία και ίδρυσε τη δυναστεία των Φαγκμοντρούπα. Τα επόμενα 80 χρόνια ιδρύθηκε η σχολή Γκελούγκπα με βάση τις αρχές του Τσονγκχάπα Λομπσάνγκ Ντράγκπα, καθώς και τα σημαντικά μοναστήρια Γκαντέν, Ντρεπούνγκ και Σέρα, κοντά στη Λάσα.
 
Το [[1578]] ο Άλταν Χαν των Μογγόλων ονόμασε τον Σόναμ Γκιατσό, έναν υψηλόβαθμο λάμα της σχολής Γκελούγκπα, ως Δαλάι Λάμα, με τον όρο «δαλάι» να προσδιορίζει στα μογγολικά το όνομα «Γκιατσό», που σημαίνει ωκεανός.
 
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στο Θιβέτ ήταν οι [[Πορτογαλία|Πορτογάλοι]] [[Ιεραπόστολος|ιεραπόστολοι]] Αντόνιο ντε Αντράντε και Μανουέλ Μάρκες το [[1624]]. Ευπρόσδεκτοι από τους βασιλείς της Γκούγκε, ίδρυσαν μία εκκλησία και δίδαξαν τις χριστιανικές αρχές. Ο βασιλιάς της Γκούγκε δέχθηκε τον χριστιανισμό ως αντίδραση στην κυριαρχία της Γκελούγκπα και για να εδραιώσει τη θέση του. Το 1745 όμως όλοι οι ξένοι ιεραπόστολοι απελάθηκαν.
 
Το 1630 το Θιβέτ βρέθηκε ανάμεσα στις διαμάχες των Μαντσού και διαφόρων Μογγολικών ομάδων. Ο Γκούσι Χαν των Κοσούντ έγινε ηγεμόνας της περιοχής και προστάτης της λεγόμενης κίτρινης εκκλησίας. Ο Γκούσι βοήθησε τον πέμπτο Δαλάι Λάμα να καθιερωθεί ως ο ύψιστος πνευματικός και πολιτικός άρχοντας του Θιβέτ, καταστρέφοντας τους πιθανούς του αντιπάλους.
Γραμμή 172:
Η αντιμετώπιση των ξένων στο Θιβέτ άλλαξε μέσα στον 19ο αιώνα. Η Βρετανική Αυτοκρατορία επεκτείνονταν από την Ινδία βόρεια προς τα [[Ιμαλάια]], ενώ το εμιράτο του Αφγανιστάν και η Ρωσική Αυτοκρατορία επεκτείνονταν στην κεντρική Ασία. Κάθε μία από τις δυνάμεις αυτές ήταν καχύποπτη ως προς τις προθέσεις των άλλων απέναντι στο Θιβέτ. Οι Βρετανοί ξεκίνησαν το 1865 κρυφά τη χαρτογράφηση του οροπεδίου, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε και το πρώτο αγγλο-θιβετιανό λεξικό από έναν Ούγγρο επιστήμονα που έμεινε σχεδόν είκοσι χρόνια στην Ινδία προσπαθώντας να επισκεφθεί το Θιβέτ.
 
Το [[1904]] μία βρετανική αποστολή υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Φράνσις Γιανγκχάσμπαντ, μαζί με μία ισχυρή στρατιωτική συνοδεία, εισέβαλε στο Θιβέτ και έφτασε στη Λάσα. Οι Βρετανοί είχαν τον φόβο ότι η Ρωσία επεξέτεινε την επιρροή της στην περιοχή και είχαν την ελπίδα ότι οι διαπραγματεύσεις με τον Δαλάι Λάμα θα ήταν περισσότερο γόνιμες από ό,τι με αντιπροσώπους της Κίνας. Κατά την πορεία προς τη Λάσα όμως, ο Γιανγκχάσμπαντ αντιμετώπισε Θιβετιανούς στρατιώτες που τον εμπόδισαν, νικώντας και σκοτώνοντάς τους. Όταν η αποστολή έφτασε στη Λάσα, ο Γιανγκχάσμπαντ επέβαλε μία συμφωνία που αργότερα διεβλήθη για να τη διαδεχθεί μία συνθήκη μεταξύ της Βρετανίας και της Κίνας το 1906.
 
Το 1910 η κυβέρνηση των Τσινγκ απέστειλε στρατιωτική αποστολή στο Θιβέτ για να εδραιώσει την άμεση ηγεμονία της Κίνας στην περιοχή και καθαίρεσε τον Δαλάι Λάμα με αυτοκρατορικό διάταγμα. Ο Δαλάι Λάμα διέφυγε στη βρετανική Ινδία τον Φεβρουάριο του 1910.
Γραμμή 190:
Παραδοσιακά, οι δυτικές (ευρωπαϊκές και αμερικανικές) πηγές θεωρούν το Θιβέτ ως τμήμα της κεντρικής [[Ασία]]ς, αν και οι σημερινοί χάρτες απεικονίζουν τη σύγχρονη [[Κίνα]], μαζί με το Θιβέτ, ως τμήμα της ανατολικής Ασίας. Ορισμένοι επιστήμονες επίσης θεωρούν το Θιβέτ ως κομμάτι της νότιας Ασίας. Τυπικά, το Θιβέτ βρίσκεται ανατολικά της Κίνας, ενώ στο εσωτερικό της Κίνας το Θιβέτ θεωρείται τμήμα της δυτικής επικράτειάς της.
 
Στο Θιβέτ βρίσκονται ορισμένα από τα ψηλότερα βουνά της Γης, αρκετά από τα οποία ανήκουν στην πρώτη δεκάδα υψομέτρων παγκόσμια. Το όρος [[Έβερεστ]], με υψόμετρο 8.848 μέτρα, είναι το ψηλότερο βουνό σε όλο τον κόσμο, και βρίσκεται στα σύνορα με το [[Νεπάλ]]. Αρκετοί σημαντικοί ποταμοί πηγάζουν από το οροπέδιο του Θιβέτ, όπως ο [[Γιανγκτσέ]], ο [[Κίτρινος Ποταμός|Κίτρινος ποταμός]], ο [[Ινδός ποταμός|Ινδός]], ο [[Μεκόνγκ]], ο [[Γάγγης]], ο Σαλουέν και ο Γιαρλόνγκ ή [[Βραχμαπούτρα]]. Ο Ινδός και ο Βραχμαπούτρα πηγάζουν από τη λίμνη Τιμπ στο δυτικό Θιβέτ, κοντά στο όρος Καϊλάς. Το βουνό αυτό θεωρείται ιερό από τους Ινδούς και τους Θιβετιανούς. Οι Ινδοί θεωρούν το όρος ως την κατοικία του θεού Σίβα, ενώ οι Θιβετιανοί το ονομάζουν Κανγκ Ρινποσέ.
 
Το Θιβέτ έχει αρκετές λίμνες σε μεγάλα υψόμετρα, οι οποίες αναφέρονται στη γλώσσα των Θιβετιανών ως «τσο» ή «κο». Τέτοιες είναι η Κινγκάι, η Μανασαροβάρ, η Ναμτσό, η Πανγκόνγκ Τσο, η Γιαμντρόκ, η Σίλινγκ, η Λάμο, η Λουμαγιανγκντόνγκ, η Πούμα Γιούμκο, η Πάικου, η Ρακσαστάλ, η Νταγκζέ Κο και η Ντονγκ Κο. Η [[λίμνη Κινγκάι]], ή αλλιώς Κόκο-Νουρ, είναι και η μεγαλύτερη λίμνη στην Κίνα.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Θιβέτ"