Λεόντιος ο Βυζάντιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 2:
== Περί της ταυτότητας Λεοντίου του Βυζάντιου ==
Ο προσδιορισμός της ταυτότητος του Λεοντίου, δηλαδή του συγγραφέα των έργων που περιλαμβάνονται στην Πατρολογία του Μινί (Corpus Leontianum) είναι ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, που απασχόλησε την έρευνα από τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι.. Κατόπιν αναλύσεως των έργων του Λεοντίου, ο Λουφς, σε εργασία που δημοσιεύτηκε το 1877, κατέληξε στην ταύτιση του Λεοντίου Βυζάντιου με τέσσερα πρόσωπα που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην εκκλησιαστική ζωή του 6ου αι., δεχόμενος ότι το σύνολο των έργων του Corpus Leontianum είναι γνήσια έργα του ίδιου συγγραφέα.<ref>''Leontius von Byzanz und die gleichnamigen Schriftsteller der griechischen Kirche. Das Leben und die polemischen Werke des Leontius von Byzanz'', (Leipzig 1887).</ref> Το 1944 ο
=== Η ταύτιση με τον "ωριγενιστή" Λεόντιο του Κυρίλλου Σκυθοπολίτη ===
Γραμμή 62:
Παρακάτω, θα αναφερθούμε στη χειρόγραφη παράδοση των έργων εκείνων, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται από κανένα ερευνητή. Πρόκειται για τα έργα ''Λόγοι Γ΄ κατά Νεστοριανών και Ευτυχιανιστών'', ''Επίλυσις των υπό Σεβήρου προβεβλημένων συλλογισμών'' και ''Τα τριάκοντα κεφάλαια κατά Σεβήρου''. Η χειρόγραφη παράδοση αυτών των συγγραμμάτων αποτελείται από επτά χειρόγραφα. Τα κυριότερα είναι ο κώδικας Vaticanus graecus 2195 (V) του XII<sup>ου</sup> αι., η Versio Turriani (T), που πρωτοεκδόθηκε το 1603, και ο κώδικας Laudianus Graecus 92 (O), του Χ<sup>ου</sup> αι..<ref>Φρατσέας σσ. 165-169.</ref> Ο Fr. Loofs θεωρεί ότι ο Τ είναι ανεξάρτητος από τον V, και σημειώνει τις διαφορές του σε σχέση με τον πρώτο. όμως ο Evans θεωρεί ότι ο Τ είναι απλά λατινική μετάφραση του κειμένου του V. O V ήταν ένα από τα ενενήντα τρία χειρόγραφα της οικογένειας Colonna που αποκτήθηκαν για λογαριασμό της Βατικανής Βιβλιοθήκης από τον ανώτατο επιμελητή της, Καρδινάλιο Angelo Mai, τον Ιούλιο του 1821.<ref>Daley σ. 78.</ref> Με τον τίτλο ''Λόγοι Γ΄ κατά Νεστοριανών και Ευτυχιανιστών'', ο οποίος αποδίδεται στον μεταφραστή Fransiscus Turrianus, ο Μινί (Migne) δημοσιεύει τρία έργα, ήτοι τρεις "Λόγους", οι οποίοι διαφέρουν θεματικά και μορφικά, και οι οποίοι συνδέονται με έναν κοινό πρόλογο. Ο Φρατσέας υποστηρίζει ότι αρχικά οι τρεις ''Λόγοι'' ήταν ανεξάρτητες διαλέξεις, που έδωσε ο Λεόντιος μπροστά σε κοινό σε διάφορες ξεχωριστές περιστάσεις, οι οποίες αργότερα συγκεντρώθηκαν από τον '''Λεόντιο''' σε ένα τόμο, ή σε μία συλλογή. Στον κοινό πρόλογο, γνωστό ως ''Προθεωρία'', ο '''Λεόντιος''' δίνει μια σύντομη περιγραφή των τριών έργων. Ο Fr. Loofs αντίθετα, αντιμετωπίζει του τρεις ''Λόγους'' ως ενιαίο σύγγραμμα, και θεωρεί ότι αυτό συνεγράφη μεταξύ των ετών 529 και 544, με τη χρονολόγηση δε αυτή συμφώνησαν οι περισσότεροι μετέπειτα ερευνητές.<ref>Βλ. J. P. Junglas, ''Leontius von Byzans.Studien su seinen Schriften, Quellen und Anschaungen, Paderborn,'' 1908, 2, V, Grumel, ''Léonce de Byzance'', ''DTC'' 9, 1926, 400 και L. Perrone, ''La chiesa di Palestina e le controversie cristologiche. Dal consilio di Efeso (431) al secondo concilio di Constantinopoli (553)'', ''Paideia Editrice'', Brescia, 1980, 268 (269), σημ. 102. </ref>
Στο τέλος του α΄ ''Λόγου'' ο '''Λεόντιος''' παραθέτει ένα ανθολόγιο πατερικών λόγων, που αποτελείται από ογδόντα δύο αποσπάσματα, ιδιαίτερα των Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου, Γρηγορίου Νύσσης και Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Ο β΄ ''Λόγος'' κλείνει και αυτός με μία συλλογή πατερικών "χρήσεων" λιγότερο εκτενή από εκείνη με την οποία κλείνει ο πρώτος Λόγος. Πρόκειται για ένα ανθολόγιο αποτελούμενο από είκοσι επτά αποσπάσματα έργων του Ψευδο-Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, του Μεγάλου Αθανασίου, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου Ναζιανζηνού, του Γρηγορίου Νύσσης, του Ιωάννου Χρυσοστόμου και του Κυρίλλου Αλεξανδρείας.<ref>Φρατσέας, σσ. 179-181.</ref> Ο γ΄ δε ''Λόγος'' συνοδεύεται από ένα ανθολόγιο αποσπασμάτων των εξής : α) του Θεοδώρου Μοψουεστίας, από το έργο του ''Περί της ενανθρωπήσεως''. Ο '''Λεόντιος''' παρέθεσε τα αποσπάσματα αυτά για να αποδείξει τη συγγένεια του Νεστοριανισμού με τις διδασκαλίες του Θεοδώρου. Φαίνεται δε ότι μεταγενεστέρως σε αυτή τη συλλογή προστέθηκαν και αποσπάσματα από άλλα έργα του Θεοδώρου. β) Του Διοδώρου Ταρσού, του Παύλου Σαμοσατέα και του Νεστορίου. γ) Στο δεύτερο μέρος του ανθολογίου, ο '''Λεόντιος''' αντιτάσσει Ορθόδοξες ''χρήσεις'' πατερικών κειμένων των Γρηγορίου Νύσσης, Γρηγορίου του Θεολόγου, Κυρίλλου Αλεξανδρείας και άλλων.<ref>Φρατσέας σ. 181.</ref>
=== Περί του ''Κατά των Αφθαρτοδοκητών''. ===
Οι ερευνητές, προκειμένου να αναφερθούν στον δεύτερο ''Λόγο'' από τους ''Λόγους Γ΄ κατά Νεστοριανών και Ευτυχιανιστών'', χρησιμοποιούν για συντομία τον τίτλο ''Κατά των Αφθαρτοδοκητών''. Πρόκειται για ένα φανταστικό διάλογο ανάμεσα σε ένα Αφθαρτοδοκήτη και ένα Ορθόδοξο. Ο M. Richard υποστηρίζει ότι ο '''Λεόντιος''' δανείσθηκε τον χαρακτήρα του Αφθαρτοδοκήτη από έργο του Σεβήρου Αντιοχείας, και ότι τροποποίησε αυτόν τον χαρακτήρα, προκειμένου να πλάσει ένα χαλκηδόνιο.<ref>M. Richard, ''Leonce de Byzance etait - il origeniste?'', ''Revue des Etudes Byzantines'' 5, 1947, σ. 40.</ref> Ο Φρατσέας αντικρούει τη θέση αυτή, προβάλλοντας μια σειρά επιχειρημάτων. Εξάλλου, ο Φρατσέας λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά πληροφοριών γύρω από τη διαμάχη ανάμεσα στον Σεβήρο Αντιοχείας και τον Ιουλιανό Αλικαρνασσού, και θεωρώντας ότι το σύγγραμμα γράφτηκε πιθανότατα προ της τελευτής του Ιουλιανού, υπολογίζει ότι ο διάλογος ''Κατά των Αφθαρτοδοκητών'' συνεγράφη μεταξύ των ετών 521 και 527. Προσθέτει δε ότι εάν θεωρήσουμε πως ο '''Λεόντιος''' δεν γνώριζε για τη διαμάχη πριν τα νέα γι' αυτήν φθάσουν στην Παλαιστίνη, πρέπει να τοποθετήσουμε τη συγγραφή μεταξύ των ετών 525 έως 527. Στόχος του συγγράμματος ήταν να αποτρέψει τη διασπορά του Αφθαρτοδοκητισμού μεταξύ των Ορθοδόξων.<ref>Φρατσέας σ. 192.</ref>
== Υποσημειώσεις. ==
| |||