Ισπανία των Αψβούργων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

μ
καμία σύνοψη επεξεργασίας
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ertokan (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 82:
Το 1543, ο [[Φραγκίσκος Α' της Γαλλίας|Φραγκίσκος Α']], βασιλιάς της Γαλλίας, ανακοίνωσε την πρωτοφανή συμμαχία του με τον [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανό]] σουλτάνο, τον [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή]], καταλαμβάνοντας την Ισπανοκρατούμενη πόλη της [[Νίκαια (Γαλλία)|Νίκαιας]] σε συνεργασία με Οθωμανικές δυνάμεις. Ο Ερρίκος Η' της Αγγλίας, ο οποίος απέκτησε μια μεγαλύτερη μνησικακία εναντίον της Γαλλίας απ' ό,τι κράτησε εναντίον του Αυτοκράτορα που στάθηκε εμπόδιο στο διαζύγιό του, ενώθηκε με τον Κάρολο στην εισβολή του στη Γαλλία. Αν και ο Ισπανικός στρατός ηττήθηκε παταγωδώς στην [[Μάχη του Σερισόλ]], στην Πολιορκία της Νίκαιας ο Ερρίκος διέπρεψε καλύτερα και η Γαλλία αναγκάσθηκε να αποδεχθεί όρους. Οι [[Αυστρία|Αυστριακοί]], με ηγέτη τον νεότερο αδελφό του Καρόλου [[Φερδινάνδος Α', Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας|Φερδινάνδο]], συνέχισαν να πολεμούν τους Οθωμανούς στα ανατολικά. Με την Γαλλία ηττημένη, ο Κάρολος ασχολήθηκε με το να επιληφθεί ενός παλαιότερου προβλήματος: την [[Ένωση του Σμαλκάλντεν]].
 
Η [[Προτεσταντική Μεταρρύθμιση]] είχε ξεκινήσει στην Γερμανία το 1517. Ο Κάρολος, μέσω της θέσης του ως Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας, των σημαντικών κτήσεων του στα γερμανικά σύνορα και της στενής του σχέσης με τους Αψβούργους συγγενείς του στην Αυστρία, είχε παγιωμένο ενδιαφέρον για την διατήρηση της σταθερότητας της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Ο [[Πόλεμος των Χωρικών]] ξέσπασε στην Γερμανία το 1524 και κατέστρεψε την χώρα μέχρι που κατεστάλη βίαια το 1526· ο Κάρολος, αν και ήταν τόσο μακριά από την Γερμανία, δεσμεύτηκε να κρατά την τάξη. Μετά τον Πόλεμο των Χωρικών οι Προτεστάντες οργανώθηκαν σε μια αμυντική ένωση για να προστατευθούν από τον Αυτοκράτορα Κάρολο. Υπό την προστασία της [[Ένωση του Σμαλκάλντεν|Σμαλκαλδικής ΈνσωηςΈνωσης]], τα Προτεσταντικά κράτη διέπραξαν αρκετές ατασθαλίες στα μάτια της Καθολικής Ένωσης— μεταξύ άλλων και την κατάσχεση μερικών εκκλησιαστικών εδαφών — και αψήφησαν την εξουσία του Αυτοκράτορα.
 
[[File:Europe As A Queen Sebastian Munster 1570.jpg|thumb|200px|''[[Europa regina]]'', associated with a Habsburg-dominated Europe under Charles V.]]
Γραμμή 92:
===Από το St. Quentin μέχρι τη Ναύπακτο (1556–1571)===
 
Η Ισπανία δεν ήταν ακόμη σε ειρήνη, καθώς ο επιθετικός [[Ερρίκος Β' της Γαλλίας]] ανήλθε στον θρόνο το 1547 και αμέσως ανανέωσε την σύγκρουση με την Ισπανία. Ο διάδοχος του Καρόλου, Φίλιππος Β', διεξήγαγε επιθετικά τον πόλεμο εναντίον της Γαλλίας, συντρίβοντας έναν γαλλικό στρατό στη [[Μάχη του Σεν Καντέν (1557)|Μάχη του Σεν Καντέν]] στην [[Πικαρδία]] το 1557 και νικώντας τον Ερρίκο πάλι στη [[Μάχη του Γκραβελέν (1558)|Μάχη του Γκραβελέν]] το επόμενο έτος. Η [[Συνθήκη του Κατώ-ΚαμπρεσίΚαμπρεζί]], υπογεγραμμένη το 1559, αναγνώριζε μόνιμα τις Ισπανικές διεκδικήσεις στην Ιταλία. Στους εορτασμούς που ακολούθησαν τη συνθήκη, ο Ερρίκος σκοτώθηκε από ένα κατά λάθος χτύπημα μιας λόγχης. Η Γαλλία επλήγη για τα επόμενα τριάντα έτη από εμφύλιο πόλεμο και αναταραχή (βλέπε [[Γαλλικοί Θρησκευτικοί Πόλεμοι]]) και ήταν ανίκανη να ανταγωνιστεί αποτελεσματικά την Ισπανία και τους Αψβούργους στον Ευρωπαϊκό αγώνα εξουσίας. Ελεύθερη από κάθε σοβαρή Γαλλική αντίδραση, η Ισπανία έφθασε στο απόγειο της δύναμης και της εδαφικής της έκτασης στην περίοδο 1559–1643.
 
[[Image:The Triumph of Death by Pieter Bruegel the Elder.jpg|thumb|250px|left|''[[Ο Θρίαμβος του Θανάτου]]'' (περ. 1562) από τον [[Πίτερ Μπρύγκελ ο Πρεσβύτερος|Πίτερ Μπρύγκελ τον Πρεσβύτερο]] αντικατοπτρίζει την αυξανόμενα σκληρή μεταχείριση που οι [[Δεκαεπτά Επαρχίες]] έλαβαν τον 16ο αιώνα]]
Γραμμή 102:
[[Image:Battle of Lepanto 1571.jpg|thumb|right|300px|Η [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου]], που σηματοδότησε το τέλος της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] ως κυρίαρχης ναυτικής δύναμης στη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]]]]
 
Η [[Συνθήκη του Κατώ-Καμπρεζί|Ειρήνη του Κατώ-ΚαμπρεσίΚαμπρεζί]] το 1559 τερμάτισε τον πόλεμο με τη Γαλλία, αφήνοντας την Ισπανία με σημαντικό πλεονέκτημα. Όμως, η κυβέρνηση είχε τεράστιο χρέος και κήρυξε πτώχευση εκείνο το έτος. Οι φιλοδοξίες του Φιλίππου ήταν πέραν των ικανοτήτων της χώρας του να τις πληρώσει, αν και ο άργυρος από το Μεξικό και το Περού κάπως αντιστάθμισαν τα πράγματα. Ακόμη και έτσι, τα περισσότερα έσοδα της κυβέρνησης ήταν από τους φόρους και τους δασμούς. Η [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] είχε εδώ και καιρό απειλήσει τα όρια των περιοχών των Αψβούργων στην Αυστρία και τη βορειοδυτική Αφρική και, σε απάντηση, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα είχαν στείλει αποστολές στη Βόρεια Αφρική, καταλαμβάνοντας τη [[Μελίγια]] το 1497 και το [[Οράν]] το 1509. Ο Κάρολος είχε προτιμήσει να αντιμετωπίσει τους Οθωμανούς με μια αρκετά πιο ναυτική στρατηγική, παρεμποδίζοντας τις οθωμανικές εκφορτώσεις στα βενετικά εδάφη της Ανατολικής Μεσογείου. Ως απάντηση και μόνο στις επιδρομές στην ανατολική ακτή της Ισπανίας, ο Κάρολος ηγήθηκε προσωπικά τις επιθέσεις εναντίον περιουσιών στη Βόρεια Αφρική (1545). Το 1560 οι Οθωμανοί επέφεραν μια σοβαρή ήττα για το Ισπανικό ναυτικό ανοικτά της Τυνησίας, αλλά το 1565, οι Οθωμανικές δυνάμεις ηττήθηκαν κατά την αποβίβασή τους στο στρατηγικά ζωτικό νησί της [[Μάλτα]]ς, το οποίο υπερασπίζονταν οι [[Ιωαννίτες Ιππότες]] . Ο θάνατος του [[Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς]] το επόμενο έτος και η διαδοχή του από τον λιγότερο ικανό [[Σελίμ ο Μέθυσος|Σελίμ τον Μέθυσο]] ενθάρρυναν τον Φίλιππο, ο οποίος αποφάσισε να μεταφέρει τον πόλεμο στα Οθωμανικά εδάφη. Το 1571, μια μικτή ναυτική αποστολή Ισπανικών, Ενετικών και παπικών πλοίων με ηγέτη τον νόθο γιο του Καρόλου [[Don John of Austria]] εξολόθρευσε τον Οθωμανικό στόλο στη [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|Μάχη της Ναυπάκτου]], τη μεγαλύτερη ναυμαχία που διεξήχθη σε ευρωπαϊκά νερά από το Άκτιο το 31 π.Χ. Ανάμεσα στον στόλο βρισκόταν και ο [[Μιγκέλ ντε Θερβάντες]], ο μετέπειτα συγγραφέας του ιστορικού ισπανικού μυθιστορήματος ''[[Δον Κιχώτης]]''. Η νίκη έκαμψε την Οθωμανική ναυτική απειλή εναντίον του Ευρωπαϊκού εδάφους, ιδιαίτερα στη δυτική Μεσόγειο, και η απώλεια έμπειρων ναυτικών αποτέλεσε ένα σημαντικό μειονέκτημα για την αντιμετώπιση των χριστιανικών στόλων. Όμως οι Τούρκοι κατόρθωσαν να ανακτήσουν το ναυτικό τους μέσα σε έναν χρόνο, χρησιμοποιώντας το με ευχρηστία προκειμένου να εδραιώσουν την οθωμανική κυριαρχία πάνω στην πλειονότητα των αφρικανικών ακτών της Μεσογείου και των ανατολικών νησιών. Ο Φίλιππος δεν διέθετε τους πόρους για να πολεμήσει ταυτόχρονα τόσο την Ολλανδία όσο και την Οθωμανική Αυτοκρατορία και συνεχίστηκε το αδιέξοδο στη Μεσόγειο έως ότου η Ισπανία συμφώνησε σε εκεχειρία το 1580.
 
===Ο προβληματισμένος βασιλιάς (1571–1598)===
Γραμμή 113:
Η συμφωνία του Αρράς απαιτούσε όλες οι Ισπανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν αυτές τις εκτάσεις. Εντωμεταξύ, ο Φίλιππος είχε το νου του στην ένωση όλης της Ιβηρικής χερσονήσου υπό την εξουσία του, ένας παραδοσιακός στόχος των Ισπανών μοναρχών. Η ευκαιρία ήλθε το 1578 όταν ο Πορτογάλος βασιλιάς Σεβαστιανός οργάνωσε μια κακοσχεδιασμένη σταυροφορία εναντίον του Μαρόκου. Η επιχείρηση έληξε καταστροφικά και με την εξαφάνιση του Σεβαστιανού στην Μάχη των Τριών Βασιλέων. Ο ηλικιωμένος θείος του Ερρίκος κυβέρνησε μέχρι τον θάνατό του το 1580. Αν και ο Φίλιππος είχε μακροχρόνια προετοιμαστεί για την αρπαγή της Πορτογαλίας, θεωρούσε ακόμη απαραίτητο να οργανώσει μια στρατιωτική κατοχή υπό την ηγεσία του Δούκα της Άλβα. Ο Φίλιππος πήρε τον τίτλο του Βασιλιά της Πορτογαλίας, αλλά κατά τα αλλά η χώρα παρέμεινε αυτόνομη, διατηρώντας τους δικούς της νόμους, νόμισμα και θεσμούς. Όμως, η Πορτογαλία παρέδωσε πλήρως την ανεξαρτησία της στην εξωτερική πολιτική, και οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν ήταν ποτέ θερμές.
 
Η Γαλλία αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της Ισπανικής εξωτερικής πολιτικής επειδή η δύναμη της ήταν δυνητικά πολύ μεγάλη και η εχθρότητα της ήταν πλήρης. Αλλά επί τριάντα έτη μετά το Κατό[[Συνθήκη Καμπρεσίτου Κατώ-Καμπρεζί|Κατώ-Καμπρεζί]] ήταν βυθισμένη σε εμφύλιους πολέμους. Ο Φίλιππος έμεινε πίσω και παρακολουθούσε την διαμάχη να εξελίσσεται ενώ βοηθούσε την Καθολική Λίγκα, αν και περιστασιακά επίσης βοηθούσε την Προτεσταντική πλευρά αν έβλεπε ότι μπορούσε να αποκτήσει οφέλη από αυτήν. Μετά το 1590, οι Ισπανοί επενέβησαν απευθείας στη Γαλλία, κερδίζοντας μάχες, αλλά αποτυγχάνοντας να αποτρέψουν τον Ερρίκο της Ναβάρρας από το να γίνει βασιλιάς ως [[Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας|Ερρίκος Δ']]. Προς απογοήτευση της Ισπανίας, ο Πάπας Κλήμης Η' δέχτηκε τον Ερρίκο πίσω στην Καθολική Εκκλησία.
 
[[Image:Invincible Armada.jpg|thumb|left|250px|Η [[Ισπανική Αρμάδα]] (1588)]]