Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου''' αναφέρεται σε σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του [[Πόντος|Πόντου]] που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των [[Νεότουρκοι|Νεότουρκων]] κατά την περίοδο [[1914]]-[[1923]]<ref name="dict">"Pontic Greeks, Genocide of.", Samuel Totten and Paul R. Bartrop, ''Dictionary of Genocide'', Greenwood Press, Vol.2, 337</ref>. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η εκτόπιση<ref>{{cite book|last=Kritikos|first=Giorgos|year=1999|title=Motives for Compulsory Population Exchange in the Aftermath of the Greek-Turkish War (1922-1923)|volume=13|issue=Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών|pages=209–224|url=http://epublishing.ekt.gr/el/11921/%CE%94%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CE%9A%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%85-%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%A3%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%B4%CF%8E%CE%BD/12001}}</ref>, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις.<ref>{{cite web|url=http://www.bygeorgejournal.ca/?p=8312|title=10 Facts: Pontian Greek Genocide|date=10 Μαΐου 2016|publisher=By George Journal|accessdate=2 Ιουνίου 2016}}</ref>. Ο αριθμός των θυμάτων έχει υπολογιστεί από έναν Πόντιο μελετητή σε 353.000,<ref>Βαλαβάνης Γ.Κ., "''Σύγχρονος Γενική Ιστορία του Πόντου''", 2η έκδοση, Θεσσαλονίκη, αφοί Κυριακίδη, 1986. Ο συγγραφέας αναφέρει ένα σύνολο 353.258 νεκρών Ελλήνων του Πόντου κατά το χρονικό διάστημα από το 1914 έως την άνοιξη του 1924, οι οποίοι αναλύονται σε 303.238 θύματα από το 1914 έως το 1922 και σε ακόμη 50.000 νεκρούς από το καλοκαίρι του 1922 έως τη λήξη της εξεταζόμενης περιόδου.</ref><ref>[http://www.pontos-news.gr/pontic-article/3515/i-genoktonia-ton-pontion «Η γενοκτονία των Ποντίων»], άρθρο στον ιστότοπο www.pontos-news.gr, με αριθμητικά στοιχεία από άλλες πηγές για τα θύματα.</ref> αριθμός που υιοθετείται και από τις περισσότερες ξένες πηγές<ref>[https://books.google.de/books?id=mh_kbQjMfgsC&pg=PA124&lpg=PA124&source=bl&ots=0s_LU7r1Tg&sig=ACfU3U0Ymusn0c4a8ag6p8tSoG9rmYjy1w&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwj61u-ukIvlAhVLr6QKHTRWDmIQ6AEwAXoECAkQAQ#v=onepage&q&f=false «"Starving Armenians": America and the Armenian Genocide, 1915-1930 and After»], βιβλίο του Αμερικανού καθηγητή ιστορίας του [[Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια|Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια]] (αγγλικά, η αναφορά σε 360.000 νεκρούς Έλληνες του Πόντου στη σελ. 124), έκδοση University of Virginia Press, 2004, ISBN10:0-8139-2267-4</ref><ref>[http://publications.gc.ca/collections/collection_2017/sen/Y3-421-93-eng.pdf «MOTION TO CALL UPON THE GOVERNMENT TO RECOGNIZE THE GENOCIDE OF THE PONTIC GREEKS AND DESIGNATE MAY 19TH AS A DAY OF REMEMBRANCE»], πρόταση στην καναδική γερουσία για αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας με αναφορά στα 353.000 θύματά της (σελ. 2263) με ιστορική ανάλυση και ευρεία πολύπλευρη τεκμηρίωση, από τη γερουσιαστή Pana Merchant, 14 Δεκεμβρίου 2016</ref><ref>[https://www.theguardian.com/commentisfree/2006/oct/31/comment.turkey «This was genocide, but Armenians were not its only victims»], άρθρο του Guardian από την Αμερικανή συγγραφέα Thea Halo (αγγλικά), 31 Οκτωβρίου 2006.</ref><ref>[https://books.google.de/books?id=RAtvBAAAQBAJ&pg=PA59&lpg=PA59&dq=353.000&source=bl&ots=U7ZWtN5lvx&sig=ACfU3U0iMmcZJ7Aiy9Wz1XAEougZxPvZ9g&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwi70f2RyIblAhX3AGMBHa33Dmc4FBDoATAAegQICRAB#v=onepage&q=353000&f=false «Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses»], βιβλίο του Αυστραλού ιστορικού Paul R. Bartrop (αγγλικά), εκδοτικός οίκος ABC-CLIO, 2014, ISBN:978-1-61069-330-1, (αναφορά στον αριθμό των θυμάτων στη σελ. 59).</ref><ref>[https://mariannebrueckl.wordpress.com/2013/06/05/volkermord-darf-nie-vergessen-werden/ «Völkermord darf nie vergessen werden» (Μια γενοκτονία δεν πρέπει να ξεχνιέται ποτέ)], άρθρο της Γερμανίδας, εξειδικευμένης σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφου Marianne Brückl με αφορμή εκδήλωση μνήμης Ελλήνων Ποντίων της Στουτγκάρδης, στην οποία συμμετείχαν και Τούρκοι ομιλητές (γερμανικά), 5 Ιουνίου 2013.</ref><ref>[https://www.academia.edu/28187366/Revenge_of_the_Imagist_Socialist_Poetry «Revenge of the Imagist Socialist Poetry»], άρθρο του Τούρκου συγγραφέα Serkan Engin στο www.academia.edu (αγγλικά)</ref><ref>[http://www.panarmenian.net/eng/society/news/22269/ «Greek community of Armenia commemorated victims of Pontic Greek Genocide»], άρθρο στο Panarmenian Network (αγγλικά), 19 Μαΐου 2007</ref> και ποντιακές οργανώσεις και αναφέρεται σε επίσημες εκδηλώσεις, ενώ νεώτερεςνεότερες μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο υπολογισμός αυτός είναι αυθαίρετος και υπολογίζουν τα θύματα σε περίπου 100-150 χιλιάδες νεκρούς.<ref>{{cite book|title=The Making of the Greek Genocide: Contested Memories of the Ottoman Greek Catastrophe|first=Erik|last=Sjöberg|location=Νέα Υόρκη|publisher=Berghahn|year=2016|pages=46-47}}</ref> Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|ΕΣΣΔ]])<ref>{{Cite news|url=http://www.pontos-news.gr/pontic-article/3345/i-exodos-pros-ti-rosia|title=Η έξοδος προς τη Ρωσία|accessdate=2017-02-01}}</ref> και μετά τη [[Μικρασιατική Καταστροφή]] το [[1922]], στην [[Ελλάδα]].

Ο Ποντιακός ελληνισμός είχε πετύχει, από τα μέσα του 19ου αιώνα -πιο συγκεκριμένα μετά την έκδοση από τις Οθωμανικές αρχές του μεταρρυθμιστικού χάρτη (''Hatt-i Humayun'', 1856) έως και την περίοδο της γενοκτονίας- σημαντική εμπορική ανάπτυξη, οικονομική, πνευματική, κοινωνική άνοδο και πληθυσμιακή αύξηση, που συνοδεύτηκε από ίδρυση πάμπολλων ιδρυμάτων (Ιερών Ναών, εκπαιδευτηρίων, συλλόγων κλπ). Παράλληλα, από τις αρχές του 20ου αιώνα είχε ενταθεί η κρίση θεσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με αποτέλεσμα μία συνεχιζόμενη παρακμή. Για την τελευταία, η πλειονότητα των Τούρκων υπηκόων της Αυτοκρατορίας θεωρούσε υπεύθυνους τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Όλη αυτή η φθίνουσα πορεία της άλλοτε πανίσχυρης Σουλτανικής Ηγεμονίας οδήγησε στην έκρηξη του κινήματος των Νεοτούρκων (1908), το οποίο οργανώθηκε από την πολιτική οργάνωση 'Ένωση και Πρόοδος" (Ittihat ve Terakki Cemiyeti) που είχε υιοθετήσει φιλελεύθερες - δημοκρατικές αρχές, όπως και προβεί σε εξαγγελίες για ισονομία και δικαιοσύνη. Ωστόσο πολύ γρήγορα οι προσδοκίες των μειονοτήτων για βελτίωση της θέσης τους διαψεύστηκαν, αφού ένα μόλις χρόνο μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1909), ο Καταστατικός Χάρτης του 1876 καταργήθηκε και οι Νεότουρκοι στράφηκαν, πλέον, προς τον [[Εθνικισμός|εθνικισμό]] ή και [[Σοβινισμός|σοβινισμό]]. Τα εδάφη του Οθωμανικού κράτους είχαν, εν τω μεταξύ και έως το 1912, μειωθεί σε ποσοστό 40% και ο πληθυσμός της κατά 20%. Το 1913, με τη λήξη των [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|βαλκανικών πολέμων]] οι Οθωμανοί έχουν ουσιαστικά εκδιωχθεί από την [[Ευρώπη]] και έχουν απολέσει το σύνολο σχεδόν των Αραβικών επαρχιών τους. Αυτό που τους απέμενε ήταν να λάβουν "προληπτικά μέτρα" για την επιβίωση του κράτους τους, κάτι που αποφάσισαν να υλοποιήσουν εκδιώκοντας, αρχικά, και αφανίζοντας, εν-συνεχεία, με απροκάλυπτο τρόπο, τους μειονοτικούς πληθυσμούς ολόκληρης της Μικράς Ασίας (τους χριστιανούς ελληνικής καταγωγής του Πόντου, της Ιωνίας και της Καππαδοκίας, Αρμένιους και Ασσυροχαλδαίους). Την πρόταση αυτή, για τη βίαιη απομάκρυνση των Ποντίων από τις πατρογονικές τους εστίες προς τα ενδότερα της ΑνατολίαςΜικράς Ασίας (προς νότο) εισηγήθηκε προς τις Οθωμανικές αρχές ο στρατιωτικός σύμβουλος της αυτοκρατορίας, Γερμανός αντιστράτηγος [[Λίμαν φον Σάντερς|Liman Von Sanders]].

Το κύμα μαζικών διώξεων ξεκίνησε στον Πόντο με την μορφή εκτοπίσεων το 1915. Η τουρκική ήττα κατά τον ρωσσο-τουρκικόρωσσοτουρκικό πόλεμο στην περιοχή, στο Σαρικαμίς στην βόρεια περιοχή της Μικράς Ασίας το 1915, αποδόθηκε στους Έλληνες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό. Ως συνέπεια αυτού, όλοι οι στρατολογημένοι Πόντιοι εξαναγκάστηκαν σε στρατολόγηση στα τάγματα εργασίας<ref name="ie102">Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος ΙΕ΄, σελ. 102</ref>. Έτσι δεν άργησαν να εκδηλώνονται κύματα λιποταξίας, με τον κόσμο να καταφεύγει στα βουνά. Μάλιστα στην επαρχία [[Κερασούντα]]ς, για αυτό τον λόγο, κάηκαν 88 χωριά ολοσχερώς μέσα σε τρεις μήνες. Οι Έλληνες της επαρχίας, περίπου 30.000, αναγκάστηκαν να διανύσουν, πεζοί, πορεία προς την Άγκυρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αναπόφευκτα το ένα τέταρτο αυτών πέθαναν καθ' οδόν <ref>Solomonidis, 1984: σελ. 18</ref>.