Προεδρικό διάταγμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3:
{{ελληνοκεντρικό}}
'''Προεδρικό διάταγμα''' καλείται στην ελληνική έννομη τάξη το θέσπισμα που εκδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Αρχηγό του Κράτους.
ΤαΓενικά, τα διατάγματα είναι πράξεις που εκδίδονται αποκλειστικά από τον ανώτατο άρχοντα του κράτους. Κατά τις περιόδους της βασιλείας στην Ελλάδα, ο εκάστοτε Βασιλέας (ή ελλείψει αυτού, ο διορισμένος Αντιβασιλέας) εξέδιδε τα αντίστοιχα '''βασιλικά διατάγματα'''.
Τα προεδρικά διατάγματα διακρίνονται στις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:
 
-στα '''κανονιστικά''' προεδρικά διατάγματα, τα οποία περιέχουν κανόνες δικαίου και εκδίδονται ύστερα από ειδική ή γενική νομοθετική εξουσιοδότηση,
 
-στα '''εκτελεστικά''' προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται για την εκτέλεση νόμων,
 
-στα '''ρυθμιστικά''' προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας ως ρυθμιστή του πολιτεύματος (προεδρικό διάταγμα διάλυσης της Βουλής, διορισμού κυβερνήσεως κ.λπ.).
 
Τα προεδρικά διατάγματα, όπως κάθε πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να φέρουν προσυπογραφή του αρμοδίου υπουργού (η περισσοτέρων του ενός αρμοδίων υπουργών). Ο κανόνας της προσυπογραφής κάθε πράξεως του Προέδρου της Δημοκρατίας από μέλος της κυβερνήσεως συνέχεται με την αρχή του ανευθύνου του Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν φέρει ευθύνη για τις πράξεις του. Οι ελάχιστες περιπτώσεις προεδρικών διαταγμάτων που δεν απαιτείται να προσυπογραφούν από αρμόδιο υπουργό αφορούν ρυθμιστικά διατάγματα και απαριθμούνται περιοριστικώς στο Σύνταγμα.
 
Επιπλέον, δύο ακόμη ιστορικές κατηγορίες διαταγμάτων ήταν:
Τα διατάγματα είναι πράξεις που εκδίδονται αποκλειστικά από τον ανώτατο άρχοντα του κράτους. Κατά τις περιόδους της βασιλείας στην Ελλάδα, ο εκάστοτε Βασιλέας (ή Αντιβασιλέας) εξέδιδε τα αντίστοιχα '''βασιλικά διατάγματα'''.
 
- τα '''οργανωτικά''' διατάγματα, τα οποία ρύθμιζαν θέματα σχετικά με την εσωτερική αποκλειστικά διάρθρωση και λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών και των δημόσιων οργανισμών (χωρίς υπουργική προσυπογραφή και ύστερα από γνωμοδότηση ανώτατου συμβουλίου αποτελούμενου εν μέρει από δικαστικούς λειτουργούς)<ref>βλ. άρθρο 43 παρ.3 του Συντάγματος, όπως δημοσιεύθηκε αρχικά το 1975.</ref>. Καταργήθηκαν με τη [[Ελληνική συνταγματική αναθεώρηση του 1986|συνταγματική αναθεώρηση του 1986]] και
Επιπλέον, στην ελληνική έννομη τάξη υπάρχουν τα νομοθετικά διατάγματα, που έχουν ισχύ τυπικού νόμου και θεσπίζονταν εκτάκτως από τον Αρχηγό του κράτους κατά το παρελθόν, ύστερα από πρόταση και προσυπογραφή του Υπουργικού Συμβουλίου, για τη νομοθετική διευθέτηση μίας εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, χωρίς την πρότερη έγκριση της Βουλής.
 
- τα '''νομοθετικά''' διατάγματα, τα οποία ρύθμιζαν εξαιρετικά επείγοντα και απρόβλεπτα ζητήματα, που έχρηζαν αναγκαίας νομοθετικής διευθέτησης, ύστερα από πρόταση και προσυπογραφή του Υπουργικού Συμβουλίου και χωρίς την πρότερη έγκριση της Βουλής. Αντικαταστάθηκαν από τις [[Πράξη νομοθετικού περιεχομένου|πράξεις νομοθετικού περιεχομένου]], που προβλέπει το ισχύον Σύνταγμα<ref>βλ. 44§1 του ισχύοντος Συντάγματος</ref>.
 
Αν και σήμερα δεν προβλέπονται, εν τούτοις έχουν διατηρηθεί στην ελληνική έννομη τάξη, όσα [[Νομοθετικό διάταγμα|νομοθετικά διατάγματα]] δεν αντίκεινται στις διατάξεις του ισχύοντος Συντάγματος (Άρθρο 111, παρ. 1)<ref>Παπαδοπούλου, Τ. 2015. Το Σύνταγμα ως μήτρα της έννομης τάξης. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Παπαδοπούλου, Τ. 2015. Συνταγματικό δίκαιο. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. κεφ 3. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/4284</ref>.
Τα νομοθετικά διατάγματα έχουν ισχύ τυπικού νόμου και κατά κανόνα εκδίδονταν σε ανώμαλες ή μεταβατικές πολιτειακές καταστάσεις του κράτους ή όταν τα νομοθετικά σώματα απουσίαζαν ή δεν ήταν σε σύνοδο και κατ' εξαίρεση προβλέπονταν από το Σύνταγμα<ref>ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, σελ. 442</ref><ref>Παπαδοπούλου, Τ. 2015. Το Σύνταγμα ως μήτρα της έννομης τάξης. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Παπαδοπούλου, Τ. 2015. Συνταγματικό δίκαιο. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. κεφ 3. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/4284</ref>.