|
Το ''tjtjtj
Το '''μοντέλο αναφοράς Ανοικτής Διασύνδεσης Συστημάτων''', ή '''μοντέλο αναφοράς OSI''' (αγγλ. ''OSI reference model'') είναι μια διαστρωματωμένη, αφηρημένη περιγραφή για τη σχεδίαση [[τηλεπικοινωνίες|τηλεπικοινωνιακών]] και [[δίκτυο υπολογιστών|δικτυακών]] [[πρωτόκολλο επικοινωνίας|πρωτοκόλλων]] η οποία καθορίστηκε από την πρωτοβουλία [[Ανοικτή Διασύνδεση Συστημάτων – OSI]]. Είναι γνωστό και ως ''μοντέλο των επτά επιπέδων''.
{{δα|αιτία}}
== Σκοπός ==
Το ''μοντέλο OSI'' υποδιαιρεί τις λειτουργίες ενός τηλεπικοινωνιακού δικτύου σε μια «κατακόρυφη» στοίβα από επίπεδα, για το καθένα από τα οποία μπορεί να οριστεί κάποιο πρωτόκολλο σε μία συγκεκριμένη υλοποίηση. Κάθε επίπεδο αξιοποιεί τις λειτουργίες του κατώτερού του στη στοίβα επιπέδου, ενώ στόχος του είναι να παρέχει λειτουργικότητα στο αμέσως ανώτερο επίπεδό του. Μία συγκεκριμένη υλοποίηση του μοντέλου, με καθορισμένα πρωτόκολλα για κάθε επίπεδο, ονομάζεται '''στοίβα πρωτοκόλλων''' ή απλά ''στοίβα''. Το κάθε πρωτόκολλο υλοποιείται είτε σε [[υλικό υπολογιστή|υλικό]] είτε σε [[λογισμικό]]. Συνήθως τα κατώτερα επίπεδα υλοποιούνται στο υλικό ενώ τα ανώτερα σε λογισμικό.
Το ''μοντέλο OSI'' είναι στενά συσχετισμένο με τον κλάδο της [[επιστήμη υπολογιστών|επιστήμης υπολογιστών]] και τη δικτύωση [[Ηλεκτρονικός υπολογιστής|υπολογιστών]]. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι η διασύνδεση μεταξύ των επιπέδων, η οποία υπαγορεύει τις προδιαγραφές της αλληλεπίδρασής τους. Αυτό σημαίνει ότι ένα επίπεδο υλοποιημένο με κάποιο συγκεκριμένο πρωτόκολλο μπορεί να συνεργαστεί με το γειτονικό του στη στοίβα επίπεδο, το οποίο υλοποιείται με κάποιο άλλο πρωτόκολλο, υπό την προϋπόθεση ότι οι προδιαγραφές του καθενός έχουν δημοσιευθεί και έχουν γίνει αντιληπτές σωστά. Αυτές οι προδιαγραφές είναι τυπικά γνωστές ως [[RFC]] (''Requests for Comments'') και αποτελούν πρότυπα του [[Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης|Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης ISO]].
Συνήθως τα επίπεδα είναι αυστηρά διαχωρισμένα μεταξύ τους: αξιοποιούν τις υπηρεσίες του κατώτερου επιπέδου τους και προσφέρουν υπηρεσίες στο ανώτερό τους, αλλά το καθένα δεν παρεμβαίνει στις λειτουργίες του άλλου· πιθανόν να μη γνωρίζει καν γι' αυτές. Αυτός ο λογικός διαχωρισμός των επιπέδων διευκολύνει πολύ τη μελέτη της συμπεριφοράς των πρωτοκόλλων και επιτρέπει τη σχεδίαση πολύπλοκων και αξιόπιστων στοιβών πρωτοκόλλων. Ορισμένες φορές όμως αυτή η ''αρχή ανεξαρτησίας των επιπέδων'' παραβιάζεται, για λόγους βελτιστοποίησης της απόδοσης ή αύξησης της λειτουργικότητας, με πρωτόκολλα διαφορετικών επιπέδων να συγχωνεύονται ή να παρεμβαίνουν το ένα στη λειτουργία του άλλου.
== Μοντέλο αναφοράς OSI ==
Το ''μοντέλο OSI'' είναι μια ιεραρχική δομή επτά επιπέδων που καθορίζει τις προδιαγραφές επικοινωνίας μεταξύ δύο υπολογιστών, ορίζοντας επακριβώς τον σκοπό κάθε επιπέδου αλλά και τα χρησιμοποιούμενα πρωτόκολλα, και τυποποιήθηκε ως πρότυπο ISO 7498-1. Θεωρήθηκε ότι θα επέτρεπε τη λειτουργική συνεργασία μεταξύ ποικίλων ψηφιακών συσκευών που ήταν διαθέσιμες στην αγορά. Το μοντέλο επιτρέπει σε όλα τα στοιχεία ενός δικτύου να συλλειτουργούν, με κάθε στοιχείο να υλοποιεί ένα ή περισσότερα πρωτόκολλα δικτύωσης, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο κατασκευαστής τους. Περί τα τέλη της [[Δεκαετία 1980|δεκαετίας του 1980]] ο ISO συνιστούσε την εφαρμογή του ''μοντέλου OSI'' ως κοινώς αποδεκτού υποδείγματος σχεδιασμού δικτύων.
Ωστόσο εκείνη την εποχή η στοίβα πρωτοκόλλων [[TCP/IP]], η οποία βασιζόταν σε ελαφρώς διαφορετική διαστρωμάτωση επιπέδων, ήταν ήδη επί πολύ καιρό σε ευρεία χρήση. Το TCP/IP ήταν θεμελιώδες για το δίκτυο [[Δίκτυο ARPANET|ARPANET]] και τα άλλα δίκτυα που εξελίχθηκαν στο σημερινό [[Διαδίκτυο]]<ref>Για σημαντικές διαφορές μεταξύ TCP/IP και ARPANET βλ. RFC 871.</ref>. Ως αποτέλεσμα το ''μοντέλο OSI'' παραμερίστηκε και σήμερα μόνο ένα υποσύνολό του χρησιμοποιείται ακόμη. Η επικρατούσα αντίληψη είναι ότι οι περισσότερες προδιαγραφές του είναι περίπλοκες και η πλήρης λειτουργικότητά του θα χρειαζόταν μεγάλο χρόνο κατασκευής, αν και συνεχίζουν να υπάρχουν σθεναροί υποστηρικτές του.
{|class="wikitable"
! Μοντέλο OSI
|-
!
!Μονάδα δεδομένων
!Επίπεδο
!style="width:9em;"|Λειτουργία
|-
!rowspan="4"|Λογισμικό<br />
|rowspan="3"|Δεδομένα
|7. [[Επίπεδο εφαρμογών|Εφαρμογών]]
|<small>Παρέχεται στις εφαρμογές πρόσβαση στο δίκτυο</small>
|-
|6. [[Επίπεδο παρουσίασης|Παρουσίασης]]
|<small>Αναπαράσταση δεδομένων και κρυπτογράφηση</small>
|-
|5. [[Επίπεδο συνόδου|Συνόδου]]
|<small>Έλεγχος του διαλόγου μεταξύ των άκρων της επικοινωνίας</small>
|-
|Τμήμα
|4. [[Επίπεδο μεταφοράς|Μεταφοράς]]
|<small>Αξιόπιστη επικοινωνία από άκρο σε άκρο</small>
|-
!rowspan="3"|Υλικό
|Πακέτο
|3. [[Επίπεδο δικτύου|Δικτύου]]
|<small>Καθορισμός διαδρομών και λογικών διευθύνσεων των κόμβων στα πλαίσια ενός διαδικτύου</small>
|-
|Πλαίσιο
|2. [[Επίπεδο ζεύξης δεδομένων|Ζεύξης δεδομένων]]
|<small>Φυσική διευθυνσιοδότηση (MAC & LLC)</small>
|-
|Bit
|1. [[Φυσικό επίπεδο|Φυσικό]]
|<small>Δυαδική μετάδοση σήματος μέσω του φυσικού μέσου</small>
|}
== Περιγραφή των επιπέδων OSI ==
=== Επίπεδο 7: Εφαρμογών ===
{{κύριο|Επίπεδο εφαρμογών}}
Το ''επίπεδο εφαρμογών'' (αγγλ. application layer) παρέχει στον χρήστη έναν τρόπο να προσπελάσει μέσω μιας εφαρμογής τις πληροφορίες ενός δικτύου. Αυτό το επίπεδο είναι η κύρια διασύνδεση του χρήστη με την εφαρμογή και, συνεπώς, με το δίκτυο. Στο επίπεδο αυτό γίνεται η διαχείριση των κατανεμημένων εφαρμογών, η αποστολή του [[e-mail|ηλεκτρονικού ταχυδρομείου]] κλπ. Παραδείγματα πρωτοκόλλων επιπέδου εφαρμογών αποτελούν τα [[Telnet]], [[FTP]], [[SMTP]] και [[http]].
=== Επίπεδο 6: Παρουσίασης ===
{{κύριο|Επίπεδο παρουσίασης}}
Το ''επίπεδο παρουσίασης'' (αγγλ. presentation layer) μετασχηματίζει τα δεδομένα σε τυπική μορφή που την αναμένει το επίπεδο εφαρμογών. Στο επίπεδο αυτό τα δεδομένα υφίστανται [[κρυπτογράφηση]], [[Συμπίεση δεδομένων|συμπίεση]], κωδικοποίηση [[MIME]] και όποια άλλη διαμόρφωση απαιτεί η μορφή δεδομένων ή ο σχεδιαστής του πρωτοκόλλου. Παραδείγματα αποτελούν η μετατροπή αρχείων από κώδικα [[EBCDIC]] σε κώδικα [[ASCII]] και η μετατροπή της δομής των δεδομένων σε μορφή [[XML]] ή αντίστροφα (π.χ. από XML σε έγγραφο τύπου DOC).
=== Επίπεδο 5: Συνόδου ===
Το ''επίπεδο συνόδου'' (αγγλ. session layer) ελέγχει τις [[Σύνοδος (πληροφορική)|συνόδους]] (δηλαδή τις ανταλλαγές δεδομένων) μεταξύ δύο υπολογιστών, του Α και του Β. Ξεκινά, διαχειρίζεται και τερματίζει τη σύνδεση μεταξύ μιας τοπικής και μιας απομακρυσμένης εφαρμογής. Αντιμετωπίζει λειτουργίες FDX (''full duplex, οι Α και Β μιλούν ταυτόχρονα από δύο κανάλια'') ή HDX (''half-duplex, μιλάει ο Α και μετά απαντάει ο Β από το ένα διαθέσιμο κανάλι''), ενώ υποστηρίζει διαδικασίες αποθήκευσης κατάστασης (αγγλ. checkpoint), αναβολής (αγγλ. adjournment), τερματισμού (αγγλ. termination) και επανεκκίνησης (αγγλ. restart). Αυτό το επίπεδο είναι υπεύθυνο για το ομαλό κλείσιμο της συνόδου (που είναι ιδιότητα του [[TCP]]) και επίσης για την ''αποθήκευση'' και ''ανάκτηση κατάστασης'', λειτουργίες οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται στην στοίβα πρωτοκόλλων του Διαδικτύου.
=== Επίπεδο 4: Μεταφοράς ===
{{κύριο|Επίπεδο μεταφοράς}}
Το ''επίπεδο μεταφοράς'' (αγγλ. transport layer) διεκπεραιώνει τη μεταφορά των δεδομένων από χρήστη σε χρήστη, απαλλάσσοντας έτσι τα ανώτερα επίπεδα από κάθε φροντίδα να προσφέρουν αξιόπιστη μεταφορά δεδομένων από το ένα άκρο της επικοινωνίας στο άλλο. Το επίπεδο μεταφοράς ελέγχει την αξιοπιστία ενός χρησιμοποιούμενου καναλιού με [[έλεγχος ροής|έλεγχο ροής]] (αγγλ. flow control), κατάτμηση και αποτμηματοποίηση (αγγλ. segmentation / desegmentation), καθώς και έλεγχο σφαλμάτων (αγγλ. error control). Ορισμένα πρωτόκολλα καταγράφουν καταστάσεις και συνδέσεις, οπότε κρατούν λογαριασμό των πακέτων και επανεκπέμπουν αυτά που δεν παρελήφθησαν σωστά. Τα διάφορα πρωτόκολλα μοφοποιούν διαφορετικά τα εκπεμπόμενα πακέτα πληροφοριών, αλλά τα προς αποστολή δεδομένα παραλαμβάνονται αρχικά από τα ανώτερα επίπεδα.
Το συνηθέστερο παράδειγμα πρωτοκόλλου μεταφοράς είναι το [[TCP]] (αγγλ. Transmission Control Protocol, πρωτόκολλο ελέγχου μετάδοσης). Άλλα πρωτόκολλα μεταφοράς είναι τα [[UDP]] (αγγλ. User Datagram Protocol, πρωτόκολλο για ασυνδεσμική αποστολή δεδομένων, [[SCTP]] (αγγλ. Stream Control Transmission Protocol, πρωτόκολλο ελέγχου της ροής μετάδοσης), κλπ.
=== Επίπεδο 3: Δικτύου ===
{{κύριο|Επίπεδο δικτύου}}
Το ''επίπεδο δικτύου'' (αγγλ. network layer) παρέχει τα λειτουργικά και διαδικαστικά μέσα για τη μεταφορά [[Στοιχειοσειρά|στοιχειοσειρών]] δεδομένων μεταβλητού μήκους από μια προέλευση σε έναν προορισμό, μέσα από ένα ή περισσότερα ενδιάμεσα δίκτυα, ενώ διατηρεί την ποιότητα εξυπηρέτησης που απαιτεί το επίπεδο μεταφοράς. Το επίπεδο δικτύου εκτελεί λειτουργίες δρομολόγησης, με πιθανές κατατμήσεις / αποτμηματοποιήσεις, και αναφέρει σφάλματα σχετικά με την παράδοση των [[Πακέτο|πακέτων]]. Οι [[Δρομολογητής|δρομολογητές]] (αγγλ. routers) λειτουργούν στο επίπεδο αυτό· διακινώντας δεδομένα σε διασυνδεδεμένα δίκτυα έκαναν το [[Διαδίκτυο]] πραγματικότητα. Υπάρχουν και δικτυακοί διακόπτες που σχετίζονται με τις διευθύνσεις (IP). Εδώ υπάρχει μια λογική οργάνωση και τις τιμές των διευθύνσεων τις καθορίζει ιεραρχικά ο τεχνικός των επικοινωνιών. Το πλέον αναγνωρίσιμο παράδειγμα πρωτοκόλλου δικτύου είναι το [[Πρωτόκολλο Διαδικτύου]] (αγγλ. Internet Protocol, IP).
=== Επίπεδο 2: Ζεύξης Δεδομένων ===
{{κύριο|Επίπεδο ζεύξης δεδομένων}}
Το ''επίπεδο ζεύξης'' (αγγλ. data link layer) δεδομένων παρέχει τα λειτουργικά και διαδικαστικά μέσα για τη μεταφορά δεδομένων από μια συσκευή ενός [[τοπικό δίκτυο|τοπικού δικτύου]] σε άλλη, αλλά και για την [[ανίχνευση και διόρθωση σφαλμάτων]] που συμβαίνουν στο φυσικό επίπεδο. Οι μη ιεραρχημένες διευθύνσεις των συσκευών εδώ είναι οι φυσικές (π.χ. MAC διευθύνσεις), δηλαδή είναι προκαθορισμένες και αποθηκευμένες στις [[κάρτα δικτύου|κάρτες δικτύου]] των επικοινωνούντων κόμβων από το εργοστάσιο.
Το πιο γνωστό πρότυπο αυτού του επιπέδου είναι το [[Ethernet]], για τοπικά δίκτυα. Άλλα παραδείγματα πρωτοκόλλων ζεύξης δεδομένων αποτελούν τα:
* [[HDLC]] και [[ADCCP]], για συνδέσεις από-σημείο-σε-σημείο (αγγλ. point-to-point).
* [[802.11]], για [[ασύρματα τοπικά δίκτυα]].
Στα τοπικά δίκτυα της οικογένειας πρωτοκόλλων [[IEEE 802]], και σε κάποια άλλα όπως το [[FDDI]], αυτό το επίπεδο μπορεί να διαιρεθεί σε δύο μικρότερα:
* Ένα επίπεδο ελέγχου πρόσβασης στο κοινό μέσο, το [[υποεπίπεδο MAC]] (αγγλ. Media Access Control, Έλεγχος Πρόσβασης Μέσου)
* Ένα ανώτερο επίπεδο ελέγχου λογικών συνδέσεων, το [[υποεπίπεδο LLC]] (αγγλ. Logical Link Control, Έλεγχος Λογικών Ζεύξεων), όπου επικρατεί καθολικά το πρωτόκολλο [[IEEE 802.2]] ανεξάρτητα από το υποκείμενο πρωτόκολλο MAC ή φυσικού επιπέδου.
Στο επίπεδο αυτό λειτουργούν οι δικτυακές ''γέφυρες'' (αγγλ. bridge) και οι δικτυακοί διακόπτες (αγγλ. switch). Η συνδεσιμότητα παρέχεται μόνο για κόμβους που συνδέονται στο ίδιο κοινό μέσο (τοπικό δίκτυο ή σύνδεση από-σημείο-σε-σημείο).
=== Επίπεδο 1: Φυσικό ===
{{κύριο|Φυσικό επίπεδο}}
Το ''φυσικό επίπεδο'' (αγγλ. physical layer) ορίζει όλες τις ηλεκτρικές και φυσικές προδιαγραφές της επικοινωνίας. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι σχηματισμοί των ακίδων, οι επιτρεπτές [[ηλεκτρική τάση|τάσεις]], οι προδιαγραφές των καλωδίων κλπ. Συσκευές φυσικού επιπέδου είναι οι [[Διανομέας (δίκτυο υπολογιστών)|διανεμητές]], οι επαναλήπτες (αγγλ. repeaters), οι κάρτες δικτύου, οι προσαρμοστές [[Δίαυλος (υπολογιστές)|διαύλου]] (αγγλ. bus adapters). Οι κυριότερες λειτουργίες και υπηρεσίες του φυσικού επιπέδου είναι:
* Έναρξη και τερματισμός της ηλεκτρικής σύνδεσης μιας επικοινωνιακής συσκευής.
* Συμμετοχή σε διαδικασίες όπου οι επικοινωνιακές συσκευές εξυπηρετούν αποτελεσματικά πολλούς χρήστες ([[πολυπλεξία]]). Επιλύονται προβλήματα προτεραιότητας πρόσβασης και ελέγχου ροής δεδομένων.
* [[Διαμόρφωση]] και αποδιαμόρφωση των ψηφιακών δεδομένων κατά τη μετάδοση από συσκευή σε συσκευή. Για παράδειγμα, τα ψηφιακά ηλεκτρικά σήματα μπορεί να ταξιδέψουν ως αναλογικά σε χάλκινο καλώδιο, μετά σε οπτική ίνα, μετά να μεταδοθούν από [[ραδιοκύματα|ραδιοζεύξη]] ή [[δορυφορικές επικοινωνίες|δορυφορικά]], να φθάσουν πάλι αναλογικά σε χάλκινο καλώδιο και να γίνουν ψηφιακά στον παραλήπτη.
Οι παράλληλοι δίαυλοι [[SCSI]] λειτουργούν στο επίπεδο αυτό. Επίσης τα επίπεδα 1 και 2 αφορούν οι προδιαγραφές των πρωτοκόλλων [[Ethernet]], [[Token Ring]], [[FDDI]] (αγγλ. Fiber Distributed Data Interface, Διασύνδεση Κατανεμημένων Δεδομένων με Οπτικές Ίνες) και [[IEEE 802.11]].
== Διασυνδέσεις ==
Τα διάφορα λειτουργικά συστήματα υποστηρίζουν, πέρα από τα ίδια τα πρωτόκολλα, τυποποιημένα πρότυπα για τη [[διασύνδεση]] (interface) ενός επιπέδου με το αμέσως ανώτερο ή κατώτερό του στη στοίβα. Π.χ.
* Στα [[Microsoft Windows]] η [[βιβλιοθήκη (υπολογιστές)|βιβλιοθήκη συστήματος]] [[Winsock]], στο [[Unix]] τα [[Berkeley Sockets]] και στο System-V το [[TLI]] (αγγλ. Transport Layer Interface, Διασύνδεση Επιπέδου Μεταφοράς) είναι προτυποποιημένες διασυνδέσεις μεταξύ εφαρμογών (επίπεδα 5 και άνω) και επιπέδου μεταφοράς (επίπεδο 4).
* το [[NDIS]] (αγγλ. Network Driver Interface Specification, Προδιαγραφή Διασύνδεσης Οδηγού Δικτύου), και το [[ODI]] (αγγλ. Open Data-Link Interface, Ανοικτή Διεπαφή Διασύνδεσης Δεδομένων) είναι διασυνδέσεις μεταξύ συσκευών (επίπεδο 2) και δικτυακού πρωτοκόλλου (επίπεδο 3).
== Παραδείγματα πρωτοκόλλων ==
{| class="wikitable"
|-
!colspan="2"| Επίπεδο
!rowspan="2"| Παραδείγματα
!rowspan="2"| Σουίτα [[IP]]
!rowspan="2"| [[Signaling System 7|SS7]]<ref>[http://www.itu.int/rec/T-REC-Q.1400/en/ ITU-T Recommendation Q.1400 (03/1993)], ''Architecture framework for the development of signalling and OA&M protocols using OSI concepts'', pp 4, 7.</ref>
!rowspan="2"| Σουίτα [[AppleTalk]]
!rowspan="2"| Σουίτα [[Open Systems Interconnection|OSI]]
!rowspan="2"| Σουίτα [[IPX]]
!rowspan="2"| [[Systems Network Architecture|SNA]]
!rowspan="2"| [[UMTS]]
|-
! #
! Όνομα
|-
| 7
| Εφαρμογών
| [[HL7]], [[Modbus]]
| [[Network News Transfer Protocol|NNTP]], [[Session Initiation Protocol|SIP]], [[Simple Sensor Interface protocol|SSI]], [[Domain Name Service|DNS]], [[File transfer protocol|FTP]], [[Gopher (protocol)|Gopher]], [[HTTP]], [[Network File System (protocol)|NFS]], [[Network Time Protocol|NTP]], [[Dynamic Host Configuration Protocol|DHCP]], [[Short Message Peer-to-Peer Protocol|SMPP]], [[Simple Mail Transfer Protocol|SMTP]], [[Simple network management protocol|SNMP]], [[Telnet]], [[Routing Information Protocol|RIP]], [[Border Gateway Protocol|BGP]]
| [[INAP]], [[Mobile Application Part|MAP]], [[Transaction Capabilities Application Part|TCAP]], [[ISDN User Part|ISUP]], [[Telephone User Part|TUP]]
| [[Apple Filing Protocol|AFP]], [[Zone Information Protocol|ZIP]], [[Routing Table Maintenance Protocol|RTMP]], [[AppleTalk|NBP]]
| [[FTAM]], [[X.400]], [[X.500]], [[Directory Access Protocol|DAP]], [[ROSE]], [[RTSE]], [[ACSE]]
| RIP, SAP
| [[APPC]]
|
|-
| 6
| Παρουσίασης
| [[Tabbed Document Interface|TDI]], [[ASCII]], [[EBCDIC]], [[Musical Instrument Digital Interface|MIDI]], [[MPEG]]
| [[MIME]], [[External Data Representation|XDR]], [[Secure Sockets Layer|SSL]]. (όχι ξεχωριστό επίπεδο): [[Transport Layer Security|TLS]]
|
| [[Apple Filing Protocol|AFP]]
| ISO/IEC 8823, X.226, ISO/IEC 9576-1, X.236
|
|
|
|-
| 5
| Συνόδου
| [[Named Pipes]], [[NetBIOS]], [[Session Announcement Protocol|SAP]], [[Half Duplex]], [[Full Duplex]], [[Simplex]], [[Session Description Protocol|SDP]]
| Sockets. Εγκαθίδρυση συνόδου στο [[Transmission Control Protocol|TCP]]. [[Session Initiation Protocol|SIP]] (όχι ξεχωριστό επίπεδο): [[Real-time Transport Protocol|RTP]]
|
| [[AppleTalk|ASP]], [[AppleTalk|ADSP]], [[Printer Access Protocol|PAP]]
| ISO/IEC 8327, X.225, ISO/IEC 9548-1, X.235
| [[NWLink]]
| [[Data Link Control|DLC]];
|
|-
| 4
| Μεταφοράς
| [[NetBIOS Frames protocol|NBF]], [[nanoTCP]], [[nanoUDP]]
| [[Transmission Control Protocol|TCP]], [[UDP]], [[Stream Control Transmission Protocol|SCTP]]
|
| [[Datagram Delivery Protocol|DDP]]
| ISO/IEC 8073, TP0, TP1, TP2, TP3, TP4 (X.224), ISO/IEC 8602, X.234
| [[Sequenced packet exchange|SPX]]
|
|
|-
| 3
| Δικτύου
| [[NetBIOS Frames protocol|NBF]], [[Q.931]], [[IS-IS]]
| [[Internet Protocol|IP]], [[IPsec]], [[ICMP]], [[Internet Group Management Protocol|IGMP]]
| [[Signalling Connection Control Part|SCCP]], [[Message Transfer Part|MTP]]
| [[AppleTalk|ATP]] ([[TokenTalk]] ή [[EtherTalk]])
| ISO/IEC 8208, [[X.25]] ([[Packet-Layer Protocol|PLP]]), ISO/IEC 8878, [[CONS|X.223]], ISO/IEC 8473-1, [[CLNS|CLNP]] X.233.
| [[IPX]]
|
| [[Radio Resource Control|RRC]] ([[Radio Resource Control]]) [[PDCP|Packet Data Convergence Protocol]] ([[PDCP]]) και [[Broadcast/Multicast Control|BMC]]
|-
| 2
| Ζεύξης δεδομένων
| [[Ethernet|802.3 (Ethernet)]], [[IEEE 802.11|802.11a/b/g/n MAC/LLC]], [[IEEE 802.1Q|802.1Q (VLAN)]], [[Asynchronous Transfer Mode|ATM]], [[Hopling Discovery Protocol|HDP]], [[FDDI]], [[Fibre Channel]], [[Frame Relay]], [[HDLC]], [[Cisco Inter-Switch Link|ISL]], [[Point-to-Point Protocol|PPP]], [[Q.921]], [[Token Ring]], [[Cisco Discovery Protocol|CDP]], [[Address resolution protocol|ARP]] (απεικονίζει διευθύνσεις τρίτου επιπέδου σε διευθύνσεις δευτέρου επιπέδου)
| [[Open Shortest Path First|OSPF]], [[Point-to-Point Protocol|PPP]], [[SLIP]], [[PPTP]], [[L2TP]]
| [[Message Transfer Part|MTP]], [[Message Transfer Part|Q.710]]
| [[LocalTalk]], [[AppleTalk Remote Access]], [[Point-to-Point Protocol|PPP]]
| ISO/IEC 7666, [[X.25]] ([[LAPB]]), [[Token Bus]], X.222, ISO/IEC 8802-2 [[IEEE 802.2|LLC]] Type 1 και Type 2
| [[IEEE 802.3]] πλαισίωση
| [[Synchronous Data Link Control|SDLC]]
| [[Logical Link Control|LLC]] (''Έλεγχος Λογικής Ζεύξης''), [[Media Access Control|MAC]] (''Έλεγχος Πρόσβασης Μέσου'')
|-
| 1
| Φυσικό
| [[RS-232]], [[V.35]], [[V.34]], [[I.430]], [[I.431]], [[T-carrier|T1]], [[E-carrier|E1]], [[10BASE-T]], [[100BASE-TX]], [[Plain old telephone service|POTS]], [[Synchronous optical networking|SONET]], [[Synchronous optical networking|SDH]], [[Digital Subscriber Line|DSL]], [[IEEE 802.11|802.11a/b/g/n PHY]]
|
| [[Message Transfer Part|MTP]], [[Message Transfer Part|Q.710]]
| [[RS-232]], [[RS-422]], [[Twisted pair#Shielded Twisted Pair (STP)|STP]], [[PhoneNet]]
| [[X.25]] ([[X.21bis]], [[EIA/TIA-232]], [[EIA/TIA-449]], [[EIA-530]], [[G.703]])
|
| [[Διαξονικό καλώδιο|Διαξονικό]]
| [[UMTS Physical Layer|UMTS L1]]
|}
== Σημειώσεις και παραπομπές ==
<references />
== Πηγές ==
* ''Δίκτυα υπολογιστών'', [[Άντριου Τανενμπάουμ|Tanenbaum Andrew S.]], Εκδ. Κλειδάριθμος
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://standards.iso.org/ittf/PubliclyAvailableStandards/s020269_ISO_IEC_7498-1_1994(E).zip ISO standard 7498-1:1994] (σε μορφή ZIP)
* [http://www.cybertelecom.org/broadband/layers.htm Cybertelecom — Layered Model of Regulation] μοντέλο κανονισμών σε επίπεδα
* [http://web.archive.org/web/*/http://www.pcsupportadvisor.com/OSI_7_layer_model_page1.htm Μάθημα για το μοντέλο OSI]
* [http://www.semsim.com/ccna/tutorial/osi/osi.html OSI Model Tutorial in Flash] σύντομα μαθήματα για το μοντέλο OSI
* [http://nsgn.net/osi_reference_model/ Computer Networks and Protocol — The OSI Reference Model] Δίκτυα υπολογιστών και πρωτόκολλο – Το μοντέλο αναφοράς OSI
* [https://web.archive.org/web/20050309080952/http://www.comsoc.org/livepubs/50_journals/pdf/RightsManagement_eid=136833.pdf OSI Reference Model — The ISO Model of Architecture for Open Systems Interconnection] το μοντέλο αναφοράς OSI – το μοντέλο αρχιτεκτονικής του ISO για ανοικτή διασύνδεση συστημάτων, Hubert Zimmermann, IEEE Transactions on Communications, vol. 28, no. 4, April 1980, pp. 425 - 432. (σε μορφή pdf)
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|OSI model}}
[[Κατηγορία:Δίκτυα υπολογιστών]]
| 