Λεόντιος ο Βυζάντιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το έτος 531 οι Μονοφυσίτες είχαν εξεγερθεί λόγω των μέτρων που είχε λάβει εναντίον τους ο Πατριάρχης Αντιοχείας Εφραίμιος.<ref>Φρατσέας, σ. 12.</ref> Ο Ιουστινιανός, προκειμένου να τους καθησυχάσει, επέτρεψε το φθινόπωρο του 531 στους εξορίστους Μονοφυσίτες επισκόπους και μοναχούς, να επιστρέψουν στα μοναστήρια τους. Στη συγκεκριμένη συγκυρία ο Ιουστινιανός ήταν αισιόδοξος,πιστεύοντας ότι οι διαφορές των Ορθοδόξων με τους Μονοφυσίτες θα μπορούσαν να γεφυρωθούν. Οργάνωσε, λοιπόν, μία θεολογική συζήτηση στην οποια θα παρίσταντο οι εκπρόσωποι των δύο θρησκευτικών ομάδων. Η συζήτηση έλαβε χώρα το 532, όμως δεν απέδωσε καρπούς λόγω της πεισματώδους στάσης των Μονοφυσιτών.<ref>Ό. π..</ref> Στη συζήτηση έλαβε μέρος και κάποιος αποκρισιάριος ονόματι Λεόντιος, ο οποίος μάλιστα, πρότεινε στους Μονοφυσίτες και μία συμβιβαστική λύση. Κατά τον Φρ. Λουφς πρόκειται για τον συγγραφέα '''Λεόντιο τον Βυζάντιο''', τον οποίο ταυτίζει ακόμα με ένα '''Λεόντιο''' μοναχό, '''Βυζάντιο''' στην καταγωγή, στον οποίον αναφέρεται ο Κύριλλος ο Σκυθοπολίτης στον ''Βίο του Αγίου Σάββα''. Παρενθετικά, να αναφέρουμε ότι στη συζήτηση αυτή του 532, οι Μονοφυσίτες προσπαθούν να στηρίξουν τις απόψεις τους στα κείμενα του Ψευδο-Διονυσίου, παρουσιάζοντάς τα ως γνήσια έργα του Διονυσίου Αρεοπαγίτη. Η αναφορά τους αυτή αποτελεί και την πρώτη επίσημη μνεία στα κείμενα του Corporis Dionisiaci.

 

 

Ας έρθουμε λοιπόν στο ζήτημα του εάν ο προαναφερθείς αποκρισάριος '''Λεόντιος Βυζάντιος''' είναι το ίδιο πρόσωπο με τον μοναχό Λεόντιο τον Βυζάντιο, τον οποίο ο Κύριλλος Σκυθοπολίτης μνημονεύει στον ''Βίο του Αγίου Σάββα''. Στο κείμενό του ο Κύριλλος παρουσιάζει τον εν λόγω Λεόντιο ως έναν από τους μοναχούς που συναναστρέφονταν ένα "ωριγενιστή" Παλαιστίνιο μοναχό ονόματι Νόννο, τον οποίον κατηγορεί ότι συστηματικά προσπαθούσε να διασπείρει ωριγενιστικές αιρετικές απόψεις, και ότι συμμεριζόταν τις δοξασίες του Ωριγένη περί προϋπάρξεως. Ο Λεόντιος του κειμένου κατηγορείται από τον Κύριλλο για το ότι πρόσφερε στήριξη στον "ωριγενιστικό" κύκλο του Νόννου μέσα στο αυτοκρατορικό παλάτι, και εμφανίζεται σαν ένα ισχυρό στέλεχος του εν λόγω κύκλου. Ο Rügamer λοιπόν, αντικρούει την ταύτιση του "ωριγενιστή" Λεοντίου με τον συγγραφέα '''Λεόντιο τον Βυζάντιο''', με το επιχείρημα ότι στα έργα του '''Λεοντίου του Βυζαντίου''' δεν εντοπίζονται ίχνη ωριγενιστικών απόψεων. Το επιχείρημά του δε το ενισχύει αναφερόμενος στην επίδραση που τα έργα του '''Λεοντίου''' άσκησαν στους μεταγενέστερους Πατέρες, αλλά και στην εικόνα του Λεόντιου που η παράδοση διατήρησε, αποδίδοντάς του τους χαρακτηρισμούς "πάνσοφος", "μακάριος" και "σχολαστικός".<ref>{{Cite book|title="Leontius von Byzanz. Ein Polemiker aus dem Zeitalter Justinians. Inaugural Dissertation"|first=P. Wilhelm|last=Rugamer|publisher=|year=1894|location=Wurzburg|page=59}}</ref>