Χρήστης:Horizons14/πρόχειρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες προσώπου}}
Ο '''Ζαν Μπυλάν''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: Jean Bullant), γεννήθηκε γύρω στο 1515, πιθανότατα στην [[Αμιένη]] και πέθανε στις 13 Οκτωβρίουτο 1578 στο Εκουάν, ήταν αρχιτέκτονας και γλύπτης της [[Γαλλική Αναγέννηση|Γαλλικής Αναγέννησης.]]
Ο '''Ετιέν Ζοντέλ''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: Étienne Jodelle) ήταν Γάλλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε το 1532 και πέθανε τον Ιούλιο του 1573 στο [[Παρίσι]]. Υπήρξε μέλος του λογοτεχνικού κύκλου της [[Πλειάς (φιλολογία)|Πλειάδας]] και προχώρησε στην εφαρμογή των αισθητικών αρχών της ομάδας στη δραματική σύνθεση. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τον αλεξανδρινό στίχο στην τραγωδία στην εποχή του και δημιούργησε την πρώτη σύγχρονη [[τραγωδία]] και [[κωμωδία]] με τα έργα: ''Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα'', έμμετρη τραγωδία, και ''Ο'' ''Ευγένιος'', κωμωδία.
 
Τα έργα του σήμερα δεν παίζονται αλλά ο Ζοντέλ θεωρείται πρόδρομος του [[Αναγεννησιακό θέατρο|αναγεννησιακού θεάτρου]] στη Γαλλία καθώς θεμελίωσε τις αρχές και προετοίμασε το έδαφος για τους μεγάλους νεοκλασσικούς δραματουργούς του επόμενου αιώνα, τον [[Πιερ Κορνέιγ|Πιέρ Κορνέιγ]] και τον [[Ρακίνας|Ρακίνα]].<ref>Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, Ετιέν Ζοντέλ, τομ. 26, σελ. 95</ref>
 
== Βιογραφικά στοιχεία ==
[[Αρχείο:ChateauEcouenAileSudChâteau Écouen 35.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Νότια290x290εσ|Βόρεια πτέρυγα του [[Κάστρο του Εκουάν|κάστρου του Εκουάν]]]]
Ο Ετιέν Ζοντέλ γεννήθηκε στο Παρίσι γόνος αρχοντικής οικογένειας. Συνδέθηκε με τον ποιητικό κύκλο της [[Πλειάς (φιλολογία)|Πλειάδας]] και, στα πλαίσια της γενικότερης λογοτεχνικής ανανέωσης κατά τη [[Γαλλική Αναγέννηση]], προσπάθησε να αναβιώσει τις αρχές του αρχαίου θεάτρου. Ο Ζοντέλ στόχευε στη δημιουργία ενός κλασικού δράματος που θα έπρεπε να είναι εντελώς διαφορετικό από τις Ηθικολογίες, τα Θαύματα και τα [[Μυστήριο (θέατρο)|Μυστήρια]] που κατέκλυζαν τη γαλλική σκηνή. Το πρώτο του έργο, ''Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα'', παίχθηκε στη βασιλική αυλή του [[Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας|Ερρίκου Β']] το 1552. Ο ίδιος ο Ζοντέλ έπαιξε την Κλεοπάτρα, και οι φίλοι του ποιητές Ρεμί Μπελώ και Ζαν Μπαστιέ ντε Λα Περούζ τους άλλους ρόλους. Το έργο είχε μεγάλη επιτυχία και οι φίλοι οργάνωσαν γιορτή στο Αρκέιγ, που κατακρίθηκε από τους εχθρούς του κύκλου του [[Πιερ ντε Ρονσάρ|Ρονσάρ]] ως αναβίωση των ειδωλολατρικών τελετών της λατρείας του [[Διόνυσος|Βάκχου]]. <ref name=":0">{{Cite web|url=https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Jodelle,_%C3%89tienne|title=en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopdia_Britannica/Jodelle,Εtienne|last=.}}</ref>
[[Αρχείο:Château de Chenonceau - west facade over Cher (4 May 2006).JPG|μικρογραφία|250x250εσ|Η ''γκαλερί'' του [[Κάστρο του Σενονσώ|κάστρου του Σενονσώ]] (1576-1577) πάνω από τη γέφυρα του [[Φιλιμπέρ Ντελόρμ]]]]
Αφού μελέτησε την αρχαία τέχνη στη [[Ρώμη]],<ref>Θεωρείται ότι τον έστειλε για σπουδές στην Ιταλία  ο κοντόσταυλος Αν ντε Μονμορανσί για να εκπαιδευθεί στην αρχαία τέχνη.</ref> επέστρεψε στη Γαλλία γύρω στο 1540 και έθεσεεργάστηκε τονως εαυτό τουαρχιτέκτονας στην υπηρεσία, ως συνηθισμένος αρχιτέκτονας, του [[Κοντόσταυλος|κοντόσταυλου]] της Γαλλίας [[Αν ντε Μονμορανσί]], για λογαριασμό του οποίου εκπόνησε τα σχέδια γιατης τοβόρειας κάστροπτέρυγας τουκαι Εκουάνάλλα πουτμήματα θατου χτίστηκε[[Κάστρο εντου μέρειΕκουάν|κάστρου απότου αυτόνΕκουάν]] μεταξύπου τουκατασκευάστηκαν 1541γύρω και τουστο 15471550. Αυτή η τεράστια κατοικία είναι αναμφίβολα το πιο διάσημο αριστούργημά του και έγινε το αγαπημένοο σημείοαγαπημένος διακοπώνπροορισμός πολλών διαδοχικών βασιλιάδων της Γαλλίας. Η αρχιτεκτονική του είναι εμπνευσμένη από τα ιταλικά παλάτια, ιδίως από την πρόσοψη της νότιας πτέρυγας, των οποίων οι κολώνες προκαλούν αντίκες. ΚατασκεύασεΓια επίσηςτον γιαΜονμορανσί τονκατασκεύασε Αστυφύλακαεπίσης το "PetitΠετί Château"Σατώ του(μικρός Chantillyπύργος) καιστο εκσυγχρονίζει αυτό[[κάστρο του FèreΣαντιγί]]. Στο Εκουάν ([[Βαλ-en-Tardenoisντ'Ουάζ]]), πόλη στην οποία έμενε και όπου ξεκίνησεσήμερα μιαένα υπέροχηγυμνάσιο γέφυρατης πάνωπόλης απόφέρει το χαντάκιόνομά του, εργάστηκε επίσης για την κατασκευή του καμπαναριού στην εκκλησία Σαιντ-Ακέλ που βρίσκεται κοντά στο κάστρο.
 
ΗΚαθώς αυξανόμενηη φήμη του αυξήθηκε, προτάθηκεο απόΜονμορανσί τον Αστυφύλακα του Μοντμόρεντσύστησε στον βασιλιά [[Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας|Ερρίκο Β']], ο οποίος το 1557 τον έκανεονόμασε υπεύθυνοΥπεύθυνο για τα κτίριαβασιλικά της κορώνας το 1557κτίσματα. Ωστόσο, από το 1559, έχασε αυτή τη θέση, ίσως μετά από ντροπή.
Το 1553 έγραψε την κωμωδία ''Ο Ευγένιος'', όπου σατίριζε τον ανώτερο κλήρο και που είχε μικρότερη επιτυχία. Στον πρόλογο του ''Ευγένιου'' ο Ζοντέλ εξηγούσε τη θεωρία του. <ref name=":1">{{Cite web|url=https://fr.wikisource.org/wiki/L%E2%80%99Eug%C3%A8ne|title=fr.wikisource.org/wiki/L’Eugène|last=.}}</ref> Πίστευε ότι η κωμωδία έπρεπε να ασχολείται με τις κατώτερες ή τις μέσες κοινωνικές τάξεις γιατί μόνο σ'αυτό το περιβάλλον μπορούσε να βρεθεί η ωμότητα και η άγνοια που αποτελούν το υλικό της κωμωδίας. Αντίθετα, η τραγωδία έπρεπε να έχει για χαρακτήρες βασιλιάδες ή άλλους ευγενείς, όπως το κοινό για το οποίο προορίζονταν, γιατί ο λαός δεν θα μπορούσε να καταλάβει τις αναφορές της τραγωδίας καθώς δεν ήταν εξοικειωμένος με τους μυθολογικούς ήρωες και τα ιστορικά πρόσωπα της αρχαιότητας.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Etienne-Jodelle|title=britannica.com/biography/Etienne-Jodelle|last=.}}</ref>
 
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1560, κανένα αξιοσημείωτο επίτευγμα δεν του αποδίδεται. Έπειτα το 1564 έγραψε και δημοσίευσε στο Παρίσι μια πραγματεία, τον ''Γενικό Αρχιτεκτονικόκανόνα Κανόνα,της Παρίσι,αρχιτεκτονικής'' 1564 και γραπτάπραγματείες για τη γεωμετρία και την ωρολογοποιία2ωρολογοποιία.
Το τρίτο έργο του είναι ''Η Διδώ θυσιαζόμενη'', μια έμμετρη τραγωδία του 1555 περίπου βασισμένη στην αφήγηση του [[Βιργίλιος|Βιργίλιου]] για τη [[Διδώ]] η οποία δεν φαίνεται να παίχθηκε.
 
Από το 1570, εργάστηκε για την [[Αικατερίνη των Μεδίκων]]. Ο JeanΖαν BullantΜπυλάν συνέχισε το έργο του [[Φιλιμπέρ Ντελόρμ]] στο [[Παλάτι του Κεραμεικού|παλάτι του Κεραμικού]] μετά το θάνατο του τελευταίου (1570) και ολοκλήρωσε το κάστρο του Σαιν-Μωρ, κοντά στο Παρίσι (έχει καταστραφεί). Κατασκεύασε επίσης τη γκαλερί του [[Κάστρο του Σενονσώ|κάστρου του Σενονσώ]] (1576-1577).
Το 1558, του ανετέθη η διοργάνωση εκδηλώσεων μπροστά στο [[Δημαρχείο του Παρισιού]] προς τιμήν του βασιλιά [[Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας|Ερρίκου Β']] που μόλις είχε κατακτήσει τον [[Καλαί]]. (τελευταίος [[Ιταλικός Πόλεμος (1551–1559)|Ιταλικός Πόλεμος (1551–1559]]). Έγιναν αρκετές καταστροφές, η γιορτή κατέληξε σε αποτυχία και ο Ζοντέλ έπεσε σε δυσμένεια. Εκείνη την εποχή θεωρείται ότι καταδικάστηκε σε θάνατο, το βέβαιο είναι ότι απομακρύνθηκε από τη βασιλική αυλή.
 
Από το 1572 έως το 1575 κατασκεύασε για την [[Αικατερίνη των Μεδίκων]] το μέγαρο του Σουασόν, παλάτι στο Παρίσι που καταστράφηκε το 1748, από το οποίο παραμένει σήμερα η στήλη των Μεδίκων. Κατασκεύασε επίσης τη στοά (γκαλερί) του [[Κάστρο του Σενονσώ|κάστρου του Σενονσώ]] (1576-1577).
Ο Ζοντέλ εργάζονταν γρήγορα, αλλά τεμπέλιαζε και ήταν λάτρης της διασκέδασης. Ο φίλος του [[Πιερ ντε Ρονσάρ|Πιέρ ντε Ρονσάρ]] ανέφερε ότι τα δημοσιευμένα ποιήματά του δεν έδιναν επαρκή ιδέα για τις δυνατότητές του.<ref name=":0" />
 
Πολλές αρχιτεκτονικές κατασκευές του καταστράφηκαν, ιδίως κατά τη [[Γαλλική Επανάσταση]], και οι μόνες μαρτυρίες είναι σχέδια ή χαρακτικά της εποχής.
Ο Ετιέν Ζοντέλ πέθανε φτωχός σε ηλικία 41 ετών τον Ιούλιο του 1573 στο Παρίσι.
 
Ο Ζαν Μπυλάν πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 1578 στο Εκουάν και ενταφιάστηκε στην εκκλησία του Σαιντ-Ακέλ του Εκουάν.
== Έργα και Υστεροφημία ==
[[Αρχείο:La Houssaye-en-Brie Étienne Jodelle stèle.jpg|μικρογραφία|250x250εσ|Στήλη αφιερωμένη στον Ετιέν Ζοντέλ, στο δρόμο που φέρει το όνομά του, [[Σεν-ε-Μαρν]]]]
Τα έργα του συγκεντρώθηκαν ένα χρόνο μετά το θάνατό του από τον Σαρλ ντε λα Μοτ. Περιλαμβάνουν επίσης ποίηση που χρονολογείται κυρίως από τα νεανικά χρόνια του Ζοντέλ. Η εγγενής αξία των τραγωδιών του είναι μικρή αλλά έθεσαν τις βάσεις της γαλλικής κλασικής τραγωδίας.
 
* ''Ο Ευγένιος'' (1552)<ref name=":1" />
* ''Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα'' (1553)<ref>{{Cite web|url=https://fr.wikisource.org/wiki/Cl%C3%A9op%C3%A2tre_captive|title=fr.wikisource.org/wiki/Cléopâtre captive|last=.}}</ref>
* ''Η Διδώ θυσιαζόμενη'' (περίπου το 1555)
* ''Πολιτικά ποιήματα'' (1572)
* ''Οι Έρωτες και άλλα ποιήματα'' <ref>{{Cite web|url=https://www.poemes.co/amours-etienne-jodelle.html|title=poemes.co/amours-etienne-jodelle|last=.}}</ref>
 
Ο αστεροειδής (317917) Ζοντέλ ονομάστηκε προς τιμήν του.
 
== Παραπομπές ==
 
 
 
Ο '''Ζαν Μπυλάν''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: Jean Bullant), γεννήθηκε γύρω στο 1515, πιθανότατα στην [[Αμιένη]] και πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 1578 στο Εκουάν, ήταν αρχιτέκτονας και γλύπτης της [[Γαλλική Αναγέννηση|Γαλλικής Αναγέννησης.]]
 
== Βιογραφικά στοιχεία ==
[[Αρχείο:ChateauEcouenAileSud.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Νότια πτέρυγα του [[Κάστρο του Εκουάν|κάστρου του Εκουάν]]]]
Αφού μελέτησε την αρχαία τέχνη στη Ρώμη, επέστρεψε στη Γαλλία γύρω στο 1540 και έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία, ως συνηθισμένος αρχιτέκτονας, του κοντόσταυλου της Γαλλίας [[Αν ντε Μονμορανσί]], για λογαριασμό του οποίου εκπόνησε τα σχέδια για το κάστρο του Εκουάν που θα χτίστηκε εν μέρει από αυτόν μεταξύ του 1541 και του 1547. Αυτή η τεράστια κατοικία είναι αναμφίβολα το πιο διάσημο αριστούργημά του και έγινε το αγαπημένο σημείο διακοπών πολλών διαδοχικών βασιλιάδων της Γαλλίας. Η αρχιτεκτονική του είναι εμπνευσμένη από τα ιταλικά παλάτια, ιδίως από την πρόσοψη της νότιας πτέρυγας, των οποίων οι κολώνες προκαλούν αντίκες. Κατασκεύασε επίσης για τον Αστυφύλακα το "Petit Château" του Chantilly και εκσυγχρονίζει αυτό του Fère-en-Tardenois, όπου ξεκίνησε μια υπέροχη γέφυρα πάνω από το χαντάκι.
 
Η αυξανόμενη φήμη του, προτάθηκε από τον Αστυφύλακα του Μοντμόρεντ στον βασιλιά [[Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας|Ερρίκο Β']], ο οποίος τον έκανε υπεύθυνο για τα κτίρια της κορώνας το 1557. Ωστόσο, από το 1559, έχασε αυτή τη θέση, ίσως μετά από ντροπή.
 
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1560, κανένα αξιοσημείωτο επίτευγμα δεν του αποδίδεται. Έπειτα έγραψε και δημοσίευσε μια πραγματεία, τον Γενικό Αρχιτεκτονικό Κανόνα, Παρίσι, 1564 και γραπτά για τη γεωμετρία και την ωρολογοποιία2.
 
Από το 1570, εργάστηκε για την [[Αικατερίνη των Μεδίκων]]. Ο Jean Bullant συνέχισε το έργο του [[Φιλιμπέρ Ντελόρμ]] στο [[Παλάτι του Κεραμεικού|παλάτι του Κεραμικού]] μετά το θάνατο του τελευταίου (1570) και ολοκλήρωσε το κάστρο του Σαιν-Μωρ, κοντά στο Παρίσι (έχει καταστραφεί). Κατασκεύασε επίσης τη γκαλερί του [[Κάστρο του Σενονσώ|κάστρου του Σενονσώ]] (1576-1577).
 
Ακόμα σε αυτό το ίδιο πλαίσιο και αναστέλλοντας το έργο του στο Tuileries, έθεσε με βιασύνη τη μητέρα της βασίλισσας, από το 1572 έως το 1575, το ξενοδοχείο της βασίλισσας, που καταστράφηκε το 1748, από το οποίο παραμένει σήμερα η στήλη των Μεδίκων.
 
Είναι θαμμένος στην Εκκλησία του Saint-Acceul d'Écouen, που βρίσκεται κάτω από το κάστρο. Θα είχε εργαστεί για την κατασκευή του καμπαναριού του κατά τη διάρκεια μιας από τις πολλές επισκέψεις του σε αυτήν την πόλη όπου συνήθως κατοικεί.
 
Ένας ορισμένος αριθμός αρχιτεκτονικών κατασκευών του Jean Bullant καταστράφηκαν, ιδίως κατά τη Γαλλική Επανάσταση, και οι μόνες μαρτυρίες είναι σχέδια ή χαρακτικά του χρόνου. Το κάστρο του Écouen είναι ένα από τα λίγα που εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τη δημιουργικότητα του Jean Bullant, αν και μια πτέρυγα αυτού του κάστρου έχει εξαφανιστεί.
 
== Εκδόσεις ==
Στα θεωρητικά του έργα περιλαμβάνονται:
 
* ''Συλλογή περί ωρολογιογραφίας, που περιέχει την περιγραφή, την κατασκευή και τη χρήση ηλιακών ρολογιών.'' <ref>{{Cite web|url=http://architectura.cesr.univ-tours.fr/Traite/Notice/ENSBA_LES0130.asp?param=|title=architectura.cesr.univ-tours.fr/Bullant, Jean/Recueil d’horlogiographie...|last=.}}</ref>
* ''Μικρή πραγματεία περί γεωμετρίας και πρακτικής ωρολογιογραφίας.''<ref>{{Cite web|url=http://architectura.cesr.univ-tours.fr/Traite/Notice/ENSBALES0130a.asp?param=|title=architectura.cesr.univ-tours.fr/Petit traicte degeometrieetd’horologiographie pratique|last=.}}</ref>
* ''Γενικός κανόνας της αρχιτεκτονικής των πέντε τρόπων στηλών,'' 1564''.'' <ref>{{Cite web|url=http://architectura.cesr.univ-tours.fr/Traite/Notice/ENSBA_LES1537.asp|title=architectura.cesr.univ-tours.fr/Bullant, Jean/Reigle generalle d’architecture...|last=.}}</ref>
 
== Παραπομπές ==